1

Zasady higieny w gabinecie kosmetycznym

Jednym z najważniejszym atutów gabinetu kosmetycznego jest niewątpliwie wysokie standard

świadczonych usług i profesjonalne podejście do klienta. Spełnianie powyższych standardów
jednoznacznie kojarzy się z bezpieczeństwem pracy, z wysokim poziomem higieny, ze świadomą
potrzebą utrzymania wysokiego standardu czystości mikrobiologicznej.

Na ryzyko zakażenia narażeni są pracownicy mający kontakt z klientem jak również inni

klienci. Drobnoustroje mogą zostać przeniesione drogą kontaktową przez zainfekowane dłonie, przez
odzież, źle zdezynfekowane narzędzia, stosowane preparaty, zanieczyszczenia.

W gabinecie kosmetycznym istnieje duże ryzyko zakażenia się następującymi drobnoustrojami:

-

Wirusami – wirusem zapalenia wątroby typu B i C, wirusem HIV, wirusami przenoszonymi
drogą kropelkową,

-

Bakterjami chorobotwórczymi – bakterjami ropotwórczymi ( gronkowcem ,
paciorkowcami), bakteriami przenoszonymi drogą kropelkową ( prątkami gruźlicy).

-

Grzybami – głównie drożdżakami, grzybami wywołującymi choroby skóry owłosionej i
nieowłosionej, np. grzybami wywołującymi łupież.

W zapobieganiu szerzeniu się drobnoustrojów chorobotwórczych ważne znaczenie mają procesy
sterylizacji i dezynfekcji

• Sterylizacja ( wyjaławianie)

jest procesem , w wyniku którego niszczone są wszystkie drobnoustroje ( bakterie , wirusy,

grzyby), jak również ich formy wegetatywne ( przetrwalnikowe) oraz zarodniki.

• Dezynfekcja

to proces polegający na zniszczeniu lub usunięciu form wegetatywnych drobnoustrojów do

bezpiecznego dla człowieka poziomu.

Oba procesy wykorzystywane są w postępowaniu określanym jako aseptyka i antyseptyka

• Aseptyka

to wszelkie działania, które mają nie dopuścić do zakażenia powstałych w różnych

okolicznościach ran. Działania te dotyczą także materiałów opatrunkowych, oraz wszystkich innych,
które mają kontakt z uszkodzoną skórą. Musza one być jałowe ( sterylne , czyli pozbawione wszelkich
mikroorganizmów chorobotwórczych).

2

• Antyseptyka

jej celem jest usunięcie i zniszczenie bakterii czy też innych mikroorganizmów z pola

zabiegowego ( skóry, ran, błon śluzowych), dzięki zastosowaniu różnych preparatów chemicznych
niszczących struktury bakterii, uszkadzających ich metabolizm oraz likwidujących zarodniki.

1. Mycie rąk

Podstawowym ,,narzędziem” pracy kosmetyczki są ręce. Aby nie przenosiły one
drobnoustrojów należy spełniać poszczególne warunki, o których niestety bardzo często się
zapomina.

W tym celu stosujemy:

-

Mycie rąk,

-

Higieniczne mycie rąk,

-

Higieniczna dezynfekcja rąk.

Mydło toaletowe służy jedynie do złuszczenia naskórka oraz fizycznego usunięcia drobnoustrojów

z powierzchni skóry. Mydła które pozostają stale w środowisku wodnym podczas kresu stosowania,
stają się dobrą pożywką dla drobnoustrojów chorobotwórczych. Myjąc ręce usuwamy z ich
powierzchni drobnoustroje ,a ale nie zabijamy ich. Natomiast produkty przeznaczone do higienicznego
mycia i dezynfekcji rąk, zawierają odpowiednie substancje czynne, które zabijają wegetatywne formy
drobnoustrojów.

Zalecana technika mycia rąk:

-

Czas mycia to 1 min.preparatem odpowiedniej jakości,

-

Dokładnie osuszenie dłoni jednorazowym ręcznikiem papierowym.

Ręce należy zawsze myć i dezynfekować przed przystąpieniem do pracy, przed założeniem

rękawiczek, po zdjęciu rękawiczek i fartucha.

• Dezynfekcja rąk: Skinman soft, Skinman Complete;

• Dezynfekcja skóry: Skinsept pure ( odkażanie skóry przed zabiegiem)

2. Dezynfekcja narzędzi

Niewłaściwa dezynfekcja narzędzi stanowi źródło zakażeń oraz niebezpieczeństwo zarówno dla

klienta jak i personelu.

Dezynfekcja narzędzi bezpośrednio po zabiegu, zapobiega niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu

się drobnoustrojów chorobotwórczych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami narzędzia, które nie powodują naruszenia ciągłości tkanek,

po każdym użyciu należy dokładnie oczyścić, umyć i zdezynfekować.

3

Natomiast narzędzia, gdzie doszło do naruszenia ciągłości tkanek, poddaje się dezynfekcji,

następnie myciu i sterylizacji.

Podczas procesu sterylizacji zostają zniszczone również formy przetrwalnikowe bakterii, co nie

ma miejsca w dezynfekcji.

-

Nie wszystkie narzędzia ze względów technicznych mogą zostać poddane zabiegowi
sterylizacji.

-

Niedopuszczalne jest używanie wielokrotnie narzędzi jednorazowego użytku.

-

Jeżeli narzędzia jednorazowego użytku powodują naruszenie ciągłości tkanek, wówczas
należy je odkładać do szczelnie zamykanych pojemników o nienasiąkliwych ścianach.

-

Produkty przeznaczone do dezynfekcji narzędzi klasyfikowane są jako wyroby medyczne.

Środki do dezynfekcji:

• Są to zwykle skoncentrowane preparaty, które rozcieńcza się z wodą. Bezpośrednio po użyciu

narzędzia zanurza się całkowicie w roztworze. Dezynfekcję przeprowadza się w
atestowanych, specjalnie do tego przeznaczonych, zamykanych (przykrywanych) wannach
dezynfekcyjnych. Po upływie określonego czasu wyjmuje się narzędzia z roztworu i płucze
pod bieżącą wodą, a następnie osusza.

• Do najpopularniejszych należą

Seku Extra, Sekusept Active, Sekusept Pulver

• Dezynfekcja narzędzi wyżej opisana (w wannach dezynfekcyjnych) nazywana jest

dezynfekcją ręczną. Natomiast można dezynfekować narzędzia przy użyciu tych środków w
tzw. myjce (wannie) ultradźwiękowej. Ultradźwięki docierają do trudnodostępnych miejsc,
wytwarzając w cieczy myjącej fale ciśnieniowe, które odrywają zanieczyszczenia od podłoża.
Mycie za pomocą ultradźwięków zapewnia szybkie i skuteczne czyszczenie takich urządzeń
jak głowice diamentowe do mikrodermabrazji, skomplikowane narzędzia kosmetyczne.

Cechy idealnego środka do dezynfekcji:

-

natychmiastowe działanie w niskich stężeniach ma szersze spektrum mikroorganizmów;

-

Brak narastania oporności drobnoustrojów;

-

Duża trwałość koncentratów i roztworów użytkowych;

-

Brak zapachu lub przyjemny zapach,

-

Dobra rozpuszczalność w wodzie,

-

Wysoka tolerancja w stosunku do wody twardej;

-

Wysoka tolerancja w stosunku do substancji organicznych;

4

-

Brak przebarwień dezynfekowanych powierzchni,

-

Brak działania drażniącego na skórę i błony śluzowe,

-

Wysoki stopień biodegradacji;

-

Korzystne aspekty ekonomiczne.

3. Dezynfekcja powierzchni

( brodziki do moczenia stóp, miseczki, podłogi, ściany, zlewy, blaty itd.)

Są to zazwyczaj preparaty gotowego użytku w spray’u.

Do najpopularniejszych należą: Incidur Spray, Incidin Liquid Spray, Incidin Foam.

Dostępne są również chusteczki dezynfekcyjne alkoholowe lub bezalkoholowe, np. Incides N.
Wykorzystywane są głównie do dezynfekcji sprzętu.

4. Dezynfekcja odzieży:

Pracownicy gabinetów kosmetycznych powinni nosić odzież ochronną ( fartuch), którą można
dezynfekować i prać w temperaturze co najmniej 60 stopni.
Do prania i jednocześnie dezynfekcji odzieży służy m.in. Eltra – środek piorąco –
dezynfekujący do chemiczno – termicznej dezynfekcji przy temp. 65 stopni C.

5. Sterylizacja w gabinecie kosmetycznym

• Najskuteczniejszą metodą zniszczenia wszystkich mikroorganizmów i ich przetrwalników

jest sterylizacja za pomocą autoklawu parowego, gdzie z destylowanej wody powstaje
para wodna osiągająca temperaturę do 134°C, co w odpowiednim czasie ( 3-30 minut) i
właściwym ciśnieniu (1.1 do 2.1 bara) gwarantuje pełną kontrolę procesu sterylizacyjnego
oraz najwyższy poziom czystości mikrobiologicznej sterylizowanych przedmiotów.

Czas sterylizacji zależy od rodzaju sterylizowanego materiału, stopnia jego zanieczyszczenia
oraz jego budowy.



Powszechnie stosowanym w gabinetach urządzeniem do sterylizacji jest sterylizator
kulkowy.

Służy do sterylizacji drobnych narzędzi metalowych w temperaturze 240°C. Taką temperaturę
uzyskują szklane kulki, które wypełniają sterylizator, pomagają one również utrzymać
narzędzia we właściwym położeniu.

Czas sterylizacji przy temp. 240°C wynosi 60 sekund. W urządzeniach osiągających
temperaturę niższą, czas ten się wydłuża.

5

!!!!!!!!!!!!

 Jeśli będziemy wykonywać sterylizację, narzędzia należy zdezynfekować w wannie

dezynfekcyjnej a następnie umyć w wodzie z dodatkiem detergentu, dokładnie
spłukać pod bieżącą wodą, osuszyć i dopiero poddać sterylizacji.

 W przypadku wykonywania samej dezynfekcji narzędzia najpierw myjemy, a

następnie wkładamy do roztworu środka dezynfekcyjnego.

6. Zasady, których należy przestrzegać w gabinecie kosmetycznym

- Narzędzia nie mogą być sterylizowane na zapas, lecz przed samym użyciem;

- Do zabiegu oczyszczania skóry należy stosować jednorazowe jałowe gaziki;

- Do wykonywania zabiegów powinno się używać wyłącznie technicznie sprawnych narzędzi
i urządzeń oraz preparatów o aktualnym terminie ważności i zaleconym stężeniu, wyłącznie
środków dezynfekcyjnych dopuszczonych do obrotu;

- Dezynfekcja powinna być przeprowadzana w pojemnikach przykrywanych posiadających
odpowiedni atest;

- Wszystkie narzędzia muszą być traktowane jako skażone i bezpośrednio po użyciu powinny
zostać zanurzone w roztworze środka dezynfekcyjnego o pełnym spektrum działania;

- Roztwory środków dezynfekcyjnych muszą być wymieniane codziennie, nie wolno
uzupełniać pojemników zawierających częściowo zużyty roztwór;

- Narzędzia jednorazowego użytku po wykorzystaniu należy przechowywać w pojemnikach
szczelnie zamkniętych, materiały zaś takie jak waciki czy chusteczki należy gromadzić w
oznaczonych pojemnikach lub workach foliowych.

- Roztwory robocze środków dezynfekcyjnych musza być oznaczone – posiadać na etykiecie
nazwę preparatu, jego stężenie, datę sporządzenia roztworu i końcowy termin użycia oraz imię
i nazwisko osoby wykonującej roztwór.

- Preparaty kosmetyczne wykorzystywane przy świadczeniu usług przechowuje się w
oryginalnych opakowaniach, w sposób chroniący je przed utrata ich właściwości.

6

W przypadku zranienia w czasie pracy należy przerwać wykonywanie usługi, umyć

dokładnie zranioną okolicę wodą i mydłem ( przy braku wody można użyć płynów do mycia
rąk na bazie alkoholu 70%). Jeżeli na skórze znajduje się krem, to niezależnie od tego czy
skóra była skaleczona czy są na niej zmiany, otarcia itp. Należy ją dobrze umyć wodą i
mydłem oraz zdezynfekować. Przy większym zranieniu powinno się udać do lekarza. Takie
postępowanie dotyczy kontaktu z krwią każdej osoby, nie tylko podejrzanej o zakażenie.

Pracownicy w sączącymi się zmianami na rękach oraz skaleczeniami

nienadającymi się właściwie zabezpieczyć, nie mogą mieć kontaktu z klientami do czasu
wyleczenia.

!!!!!!!

Dezynfekcja nie zastępuje sterylizacji, ani odwrotnie. Są to dwa odmienne procesy. Gdy
istotna jest wysoka czystość mikrobiologiczna – czyli brak niepożądanych drobnoustrojów –
przeprowadzamy dezynfekcję. Gdy ważna jest całkowita jałowość – brak wszelkich
mikroorganizmów i ich form przetrwalnikowych – przeprowadzamy dezynfekcje a następnie
sterylizację.

7. Prawidłowe postępowanie z odpadami

Odpady w gabinetach kosmetycznych, masażu i fryzjerskich dzieli się na:

-

Odpady komunalne – wszystkie odpady , które nie stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia
ludzi i zwierząt;

-

Odpady niebezpieczne specyficzne – wszystkie odpady, które są uważane za potencjalnie
zakaźne: zużyte materiały, które mają kontakt z krwią i / lub innym materiałem potencjalnie
zakaźnym, zużyte ostre przedmioty , które miały kontakt z krwią;

-

Odpady niebezpieczne specjalne – wszystkie odpady, które zawierają substancje chemiczne,
o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują
choroby niezakaźne u ludzi i zwierząt.

Do podstawowych zasad higieny personelu kosmetycznego należą :

• obowiązek posiadania aktualnych szczepień, zwłaszcza przeciwko WZW typu B

• noszenie czystej odzieży ochronnej wykonanej z materiałów, które można zdezynfekować

• jednoznaczny nakaz prania bielizny i odzieży roboczej poza salonem

• utrzymanie czystości i porządku w gabinecie oraz w trakcie zabiegów

•ochrona rąk-poprzez stosowanie jednorazowych rękawiczek, które po wykonaniu zabiegu należy
wyrzucić do odpowiednich pojemników

7

•bezwzględna higiena rąk-w tym celu stosuje się mycie rąk (przy użyciu mydła), higieniczne mycie
rąk(przy zastosowaniu środka zawierającego substancję bakteriobójczą)

•ochrona oczu, które stanowią bardzo łatwą drogę wnikania różnych drobnoustrojów-najlepsze do tego
celu są długie osłony zakrywające nie tylko oczy, ale także nos i usta kosmetyczki oraz maski
chirurgiczne (szczególnie zalecane dla manicurzystek)

•mechaniczne oczyszczanie skóry zawsze wykonywane pod lupą-dodatkowa ochrona oczu przed
przemęczeniem narządu wzroku

•stosowanie sprzętu jednorazowego w trakcie wykonywania zabiegów. Wszystkie narzędzia tnące,
kłujące, sprzęt wielokrotnego użytku musza być bezwzględnie poddane sterylizacji, sama dezynfekcja
nie wystarczy.

Nie bez znaczenia jest także ubiór kosmetyczki odpowiednio dobrany i harmonizujący ze stylem
i kolorystyką gabinetu. Ważnym elementem ubioru są wygodne buty utrzymane również w jasnych
kolorach, dostosowane do pracy stojącej.