Nadzór nad
samorządem
terytorialnym
Pojęcie nadzoru
„Nadzór nad samorządem
terytorialnym jest tą instytucją
prawną, która w sposób bezpośredni
decyduje o rzeczywistym zakresie
swobody działania tego samorządu „
B. Dolnicki
„określone procedury dające
odpowiednim organom państwowym,
wyposażonym w stosowne
kompetencje, prawo ustalenia stanu
faktycznego, jak też korygowania
działalności organu nadzorowanego”
wg Trybunału
Konstytucyjnego
Cele nadzoru
• Samodzielność podmiotów
nadzorowanych
• Konieczność utrzymania jednolitości
działania wszystkich elementów
administracji publicznej
Funkcje nadzoru
• Funkcja strzeżenia prawa – strzeżenie
legalności postępowania organów
jednostek samorządu terytorialnego
• Funkcja ochronna i wspierająca -
„nadzór prewencyjny”
Środki nadzoru
• Informacyjno – doradcze
-uniknięcie lub zminimalizowanie
konieczności użycia represyjnych
środków nadzoru przez samokorektę
działań samorządu
• Korygujące
-uzależnienie ważności rozstrzygnięcia
organu jednostki samorządu
terytorialnego od jego zatwierdzenia,
uzgodnienia lub zaopiniowania przez
inny organ
- wstrzymanie wykonania uchwały
-stwierdzenie nieważności –
podstawowy środek nadzoru
-zarządzanie zastępcze
• Personalne
-wewnętrzne – np. odwołanie zarządu
przez radę powiatu lub sejmik
województwa
-zewnętrzne – np. wezwanie rady
powiatu bądź sejmiku województwa
do zastosowania niezbędnych środków
wobec zarządu, wniosek do Prezesa
Rady Ministrów o rozwiązanie zarządu
Konstytucja RP art. 171 ust.1
„Działalność samorządu
terytorialnego podlega nadzorowi z
punktu widzenia legalności”
Ust.2
„Organami nadzoru nad działalnością
jednostek samorządu terytorialnego
są Prezes Rady Ministrów i
wojewodowie, a w zakresie spraw
finansowych regionalne izby
obrachunkowe”
• Prezes Rady Ministrów - nadzór w
granicach i formach określonych w
Konstytucji i ustawach
• Wojewoda – są mu przedłożone uchwały
rady
• Izba Obrachunkowa – są jej przedstawiane
uchwały objęte zakresem nadzoru izby,
wyłącznie sprawy finansowe
Ust.3
„Sejm, na wniosek Prezesa Rady
Ministrów, może rozwiązać organ
stanowiący samorządu
terytorialnego, jeżeli organ ten
rażąco narusza Konstytucję lub
ustawę”
Nadzór nad samorządem
gminnym
• Działalność gmin
• Działalność związków
międzygminnych i porozumień
• Sfera zewnętrzna działania organów
– sprawy z zakresu administracji
publicznej
• Sfera wewnętrzna – nadzór dotyczy
działań prawnych
Bibliografia
• B. Dolnicki Nadzór nad samorządem
terytorialnym, Katowice 1993
• Z. Niewiadomski, Samorząd
Terytorialny w Konstytucji RP,
Samorząd Terytorialny 3/2002
Dziękuję za
uwagę!!