Układ oddechowy

• Wymiana gazowa

• Regulacja oddychania

• Niewydolność oddychania

• Zespoły zaburzeń czynności płuc

• ARDS

• Astma oddechowa

• Rozedma płuc

• Pylice płuc

• Gruźlica

O

2

jest przenoszony we krwi dwoma

sposobami:

1. Związany z hemoglobiną (98.5% tlenu

we krwi)

2. Rozpuszczony w osoczu (1.5%)

Przenoszenie O

2

CO

2

jest przenoszony we krwi

3 sposobami:

1. wodorowęglan (HCO

3-

) (70%)

2. rozpuszczony w osoczu (10%)
3. karbaminohemoglobina (20%)

Przenoszenie CO

2

Ruchy oddechowe

Rytmiczne ruchy oddechowe wdechu i wydechu

powstają w złożonym mechanizmie współdziałania

wszystkich struktur nerwowych przy udziale

mięśni wdechowych pobudzanych przez

neurony ruchowe rdzenia kręgowego

ODDYCHANIE

mięśnie
szkieletowe

Płuca

przepona

Wdech

powietrze
atmosferyczne

Wydec
h

Odpowiedzialne neurony

- rdzeń przedłużony – ośrodki wdechu i wydechu

- most - (tylna część) – ośrodek apneustyczny

odpowiedzialny za toniczne pobudzanie wdechów

- twór siatkowy mostu – ośrodek pneumotaksyczny

hamuje ośrodek wdechowy

Prężność dwutlenku węgla, jonów wodorowych i

tlenu zawartych we krwi stanowi główny mechanizm

regulacji humoralnej

Dane docierają do neuronów oddechowych w mózgu

drogami aferentnymi od chemoreceptorów głównie z

kłębków zatoki szyjnej i łuku aorty.

Również w mózgu zlokalizowane są neurony wrażliwe na

zwiększoną prężność dwutlenku węgla (obszary

chemowrażliwe).

Impulsacja z okolicy chemoreceptorów

pobudza

ośrodek oddechowy.

WYMIANA GAZOWA

powietrze powietrze
wdychane wydychane
pO

2

– 160 mmHg pO

2

– 115 mmHg

pCO

2

– 0,25 mmHg pCO

2

– 30mmHg

pęcherzyk płucny

pO

2

– 102 mmHg

pCO

2

– 36 mmHg

żyły

tętnice

pO

2

– 40 mmHg

pO

2

– 100 mmHg

pCO

2

– 46 mmHg

pCO

2

– 40 mmHg

tkanki
pO

2

– 20

pCO

2

– 60

regulacja humoralna

• chemoreceptory centralne – rdzeń przedłużony,

• chemoreceptory rozwidlenia tętnic szyjnych i aorty

• prężność dwutlenku węgla, jonów

wodorowych i tlenu zawartych we krwi

stanowi główny mechanizm regulacji

humoralnej

-dane docierają do neuronów oddechowych w mózgu

drogami afernetnymi

od chemoreceptorów głównie z kłębków zatoki

szyjnej i łuku aorty

-również w mózgu zlokalizowane są neurony

wrażliwe na zwiększoną prężność dwutlenku węgla

(obszary chemowrażliwe)

impulsacja z okolicy chemoreceptorów pobudza

ośrodek oddechowy

mechanizmy regulacji obwodowej

• mechanoreceptory płuc i oskrzeli

• receptory podnabłonkowe

-zlokalizowane pod błona

śluzową oskrzeli

pobudzenie przenoszone przez n. błędny powoduje pogłębienie i

przyspieszenie ruchów oddechowych (hyperwentylacja, westchnienie)

podstawowe ogniwo odruchu kaszlu

nadmierna pobudliwość tych receptorów może być następstwem

przewlekłego lub ostrego stanu zapalnego jak i zwiększonej

przepuszczalności bł. śluzowej w przebiegu reakcji alergicznych

•

receptory J

(juxtacapillary)

w ścianie pęcherzyków płucnych

reagują na bodźce mechaniczne wywołane obecnością płynu zewnątrzkomórkowego

-obrzęk

pobudzenie receptorów J powoduje zwolnienie akcji serca, obniżenie RR, skurcz

krtani

• pobudzenie mechanoreceptorów wrażliwych na

rozciąganie

(stretch receptors) powoduje skrócenie wdechu na rzecz wydechu

Kora mózgowa

Obszar
chemo

-wrażli
wy

Neurony
wdechowe

Neurony

wydechowe

Ośrodek
pneumotaksy
czny

Ośrodek
apneusty
cz
ny

Impulsacja pobudzajaca z
chemoreceptorów
kłębków aortalnych

Impulsacja pobudzajaca z
chemoreceptorów
kłębków zatoki szyjnej

Impulsacja hamująca z
mechanoreceptorów płuc

Rdzeń kręgowy

Nerw
przeponowy

Nerwy
międzyżebro
we

Neurony
ruchowe

Neuron
y
ruchow
e

Rdzeń przedłużony

Most

Segment szyjny

Segment piersiowy

Oskrzelik oddechowy

Oskrzeliki końcowe
i oddechowe

WYMIANA GAZOWA

• wentylacja

• dyfuzja

• perfuzja

• rozdział gazów

Patologia przestrzeni martwej

• Anatomiczna

– Nagłe spłycenie oddechu

• Pęcherzykowa

– ostra zatorowość płucna
– spadek rzutu sercowego
– ostre nadciśnienie płucne

• Wentylacja w dodatnim ciśnieniem
• Uszkodzenie bariery

pęcherzykowej (pochp)

H

H

i

i

po

po

w

w

ent

ent

y

y

la

la

cja pęcherzykowa

cja pęcherzykowa

przyczyny

przyczyny

• Osłabienie mięśni
• Choroby połączenia mięśniowo-

nerwowego

• Zwolnienie czynności

oddechowej

• Zmniejszenie sprężystości ściany

klatki piersiowej

ZABURZENIA DYFUZJI

szybkość dyfuzji CO

2

jest 20 x większa niż O

2

• stosunek wentylacji do perfuzji (Q) - V/Q,

spadek czynnej powierzchni wymiany gazowej pęcherzyków

płucnych i łożyska naczyń włosowatych

rozedma, zatorowość, zapalenie, niedodma

przyczyny

• przyspieszenie pasażu przez naczynia włosowate

oplatające pęcherzyki płucne

• wzrost pojemności wyrzutowej serca

nadczynność tarczycy, wysiłek

• zmniejszenie łożyska naczyń włosowatych (rozedma)

• wydłużenie drogi przenikania O

2

przez barierę

obrzęk płuc, zastój, włóknienie

Zmniejszenie dyfuzji płucnej

Zmniejszenie dyfuzji płucnej

- przyczyny

- przyczyny

• Śródmiąższowe choroby płuc
• Obrzęk płuc
• Zmniejszenie pojemności płuc
• Rozedma
• Resekcja płuca

Przewód pęcherzykowy i
pęcherzyk płucny

Przegroda międzypęcherzykowa

ZABURZENIA PERFUZJI

• zaburzenia w dopływie krwi

tętniczej

zatory płuc

• zmniejszenie łożyska

naczyniowego

zanik włośniczek w

chorobach płuc zapalenie naczyń

(vasculitis)

• zaburzenia w odpływie żylnym

niewydolność lewokomorowa serca

wady serca

Efekt Bohra

• odwracalne

wiązanie O

2

zależy od

powinowactwa

Hb do O

2

• powinowactwo

rośnie wraz ze

wzrostem pH

• powinowactwo

rośnie kiedy

temperatura

maleje

Przeciek tętniczo-żylny

Przeciek tętniczo-żylny

przyczyny

przyczyny

• Wewnątrzpłucny

– ARDS
– Zapalenie płuc
– Obrzęk płuc

•

Zewnątrzpłucny

• Wrodzone wady serca
• Schorzenia naczyń płucnych

BADANIA SPIROGRAFICZNE

testy statyczne

• VC – pojemność życiowa

• po głębokim wydechu po uprzednim głębokim wdechu lub

na odwrót

• FVC – objętość powietrza wydychanego podczas

natężonego wydechu, następująca po najgłębszym wdechu

• FRC – pojemność zalegająca czynnościowa

• zostaje po spokojnym wydechu

• RV – objętość zalegająca

• VC + RV = TLC - ilość gazu po głębokim wdechu

testy dynamiczne

• FEV1 –

objętość powietrza wydychanego w

1 sekundzie natężonego wydechu

• FEV 1 (% VC) - ( FEV1 w % VC lub

FVC) –

zmierzona FEV 1 w odniesieniu do

aktywności VC lub FVC

• PEF -

szczytowy przepływ wydechowy

(z tchawicy i dużych oskrzeli)

• FEF 25 – 75 –

średni przepływ powietrza

w środkowej części VC w czasie natężonego

wydechu – ocena drożności małych oskrzeli

Gazometria

Gazometria

• pH

7.35-7.45

• PaCO

2

(mm Hg) 35-45

• PaO

2

(mm Hg) 110 -

0.5(wiek)

• HCO

3-

(mmol/L)

22-26

• B.E. (mmol/L) + - 2,5
• Saturacja O

2

>90%

NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA

• typ obturacyjny

spadek drożności oskrzeli

• oskrzelopochodne

proces zapalny błon śluzowych oskrzeli,

skurcz i przerost mięśni gładkich oskrzeli:

POCHP, astma, rozstrzenie oskrzelowe, nowotwory, palacze

tytoniu

• płucopochodne

utrata sprężystości płuc

(utrata włókien kolagenowych i elastycznych)

zapadanie oskrzelików, rozedma

NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA

• TYP RESTYKCYJNY

ograniczenie objętości powietrza, które może być

wprowadzone do płuc podczas pojedynczego oddechu

• przyczyny restrykcji:

• wentycyjnej

wycięcie płuca, zwłóknienie, zastój płucny

• opłucnowej

zwłóknienie, nowotwór, płyn, odma

• klatka piersiowa

skolioza, wysokie ustawienie przepony

• otyłość

• zaburzenia nerwowo-mięśniowe

mięśnie oddechowe

mechanizmy niewydolności

oddychania

• hipowentylacyjna

zmniejszenie automatycznej impulsacji neuronów

-ośrodkowy bezdech

śr. farmakologicze, nowotwory, niedokrwienie, wylewy

-pierwotna hipowentylacja pochodzenia centralnego

zespół Pikwicka - osoby z nadwagą, zespół bezdechu podczas

snu,

zespół Ondyna

• hipoksemiczna

procesy chorobowe płuc i/lub oskrzeli wywołane zakłóceniem stosunku

wentylacji do perfuzji przy zachowanym przepływie krwi w

obwodowych naczyniach włosowatych

• mieszana

zakłócenia mechaniki o typie restrykcyjnym lub obturacyjnym

ACUTE RESPIRATORY

DISTRESS SYNDROME

(ARDS)

Definicja

• Obrzęk płuc pochodzenia

pozasercowego

• Odmiana niewydolności oddechowej

• Powikłanie u chorych hospitalizowanych

– Istotny problem chirurgiczny
– Może nie być zależny od choroby płuc
– Śmiertelność na poziomie 50-60%

Patofizjologia

• Zwykle skojarzony z:

–

Spadkiem perfuzji

• jednonarządowej
• wielonarządowej (MODS)
• wstrząsem

• Etiologia:

•

zaburzenia oun /m. in. ze  ciśnienia śródczaszkowego/,

•

uraz,

•

choroby naczyniowe mózgu.

• Cecha charakterystyczna ARDS

–

hipoksja

Patofizjologia

• Inne cechy

charakterystyczne

– Ciężka duszność
– Rozsiane

obustronne zmiany
naciekowe

Patofizjologia

• Niewydolność płucna (oceniana wg

skali)

– Nieprawidłowa wymiana gazowa
– Przeciek wewnątrzpłucny
– Zmniejszenie podatności płuc

• Spadek aktywności surfaktanta
1. Wzrost nacieku /CXR/.
2. Nasilanie hipoksemii.
3. Wzrost ciśnienia końcowo-wydechowego.

Patofizjologia

• Zmiany w fizjologii płuc

– Uszkodzenie śródbłonka naczyń

płucnych i nabłonka oddechowego
powoduje dramatyczny wzrost
przepuszczalności w płucach.

– Płyn przecieka do przestrzeni

śródmiąższowej powodując

obrzęk

obrzęk

płuc

płuc.

– TYPOWE, STAŁE ZMIANY

Patofizjologia

• Zmiany w fizjologii płuc cd.

– uszkodzenie pneumocytów typu II,

spadek napięcia powierzchniowego i
zapadanie się pęcherzyków płucnych,

– uszkodzenie bariery pęcherzykowo-

włośniczkowej, współistnienie zmian
zapalnych, gromadzenie się substancji i
mediatorów upośledzających wymianę
gazową,

Patofizjologia

Zmiany w fizjologii płuc cd.

- zaburzenie procesu wentylacji-perfuzji
- dalszy spadek podatności płuc
- wzrost wysiłku oddechowego

Etiologia

• Skojarzone działanie wielu czynników

– Najczęstsze

• Pozapłucne

– Posocznica Gram (-)
– Uraz

• Płucne

– Aspiracja płynów
– AIDS/PCP (Pneumocystis carinii pneumonia)
– Utonięcie
– Zatorowość płucna

Etiologia

• Inne czynniki

- Zawał jelita
– Uzależnienia
– Rozległe i mnogie złamania
– Udar cieplny
– Zapalenie otrzewnej
– Wielokrotne przetoczenia krwi

OBJAWY KLINICZNE

• Ostra niewydolność oddechowa

– zmiany osobowości, dezorientacja
– duszność z hiperwentylacją (tachypnoe)
– chrapliwy oddech
– bladość lub sinica
– wciąganie międzyżebrzy i/lub przepony
– suchy kaszel
– trzeszczenia, rzężenia, szmer oskrzelowy
– gorączka,

niedociśnienie, częstoskurcz

– podwyższony nastrój
– spadek PaCO

2

 początkowo

zasadowica oddechowa

– następnie

kwasica metaboliczna

, /początkowo

mleczanowa/

Diagnostyka

• Radiologicznie

– CXR

• Rozsiane obustronne
nacieczenia

• Laboratoryjnie

- Gazometria

• hipoksemia
• zasadowica

oddechowa

Fazy ARDS

• Faza I

– Chory z dusznością i przyśpieszonym

oddechem

• wymaga tlenoterapii

• Faza 2

– Narastający obrzęk płuc

• Chory wymaga wspomagania oddychania

respiratorem

Fazy ARDS

• Faza 3

– Postępująca odruchowa hipoksemia

• Utrzymywanie właściwego utlenowania
• Zapobieganie powikłaniom

• Faza 4

– Zapalenie i zwłóknienie płuc

• Zaburzenie przewlekłe
• Często potrzeba stałego wspomagania

oddechu

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC

(POCHP)

nieodwracalne, postępujące upośledzenie przepływu przez drogi oddechowe

(obturacja oskrzeli):

przewlekłe zapalenie oskrzeli (PZO), rozedma, astma

oskrzelowa

najczęstsza choroba układu oddechowego!

w Polsce choruje 20 % osób

umiera około 15.000/ rok.

• DEFINICJA PZO

kaszel z wykrztuszaniem wydzieliny,

większość dni w tygodniu

3 miesiące na rok przez 2 kolejne lata

90% to palacze papierosów

• CZYNNIKI

-pyły siarki, szkodliwe substancje (palacze tytoniu)

-genetyczne

-infekcje układu oddechowego w dzieciństwie

-bierne palenie tytoniu

-nawracające infekcje oskrzelowo – płucne

Czym jest astma

• Przewlekła choroba zapalna

dróg oddechowych

• Charakteryzująca się:

– zapaleniem dolnych dróg

oddechowych

– odwracalnym zwężeniem dróg

oddechowych

– nadwrażliwością dróg

oddechowych

Patofizjologia

• Spowodowana przez:

– zapalenie i obrzęk

śluzówki oskrzeli(2)

– skurcz przerośniętej

mięśniówki gładkiej

oskrzeli(1)

– nadmierne wydzielanie i

zaleganie śluzu (3)

Jenkins, HA, et al. Chest 2003; 124:
32-41.

Co dzieje się

?

podczas napadu

ASTMY

Zwężenie światła
dróg
oddechowych z
powodu:

skurczu mięśni
gładkich dróg
oddechowych

obrzęku błony
śluzowej, i/lub
wzrostu
wydzielania
śluzu

Etiologia astmy

• Astma jest schorzeniem

wieloczynnikowym

– udział w patogenezie wielu czynników

wrodzonych i środowiskowych

• Współudział wielu genów

– zidentyfikowano co najmniej 20 różnych

regionów związanych z astmą

• chromosom 5q – zespół genów dla cytokin

• ADAM33 – nadwrażliwość oskrzeli

• PHF11 – całkowite IgE

ZAPALENIE

ZAPALENIE

Zwężenie oskrzeli

OBJAWY

kaszel świsty

duszność

CZYNNIKI WYZWALAJĄCE

alergeny, wysiłek fizyczny,

zimne powietrze, SO

2

PATOGENEZ

A

genetyczna

*

nadwrażliwość

dróg oddechowych

CZYNNIKI INDUKUJĄCE

alergeny, drażniące związki

chemiczne, zanieczyszczenie

powietrza, zakażenia wirusowe

Patologia astmy

Alergen

Wzrost wydzielania
śluzu

hiperplazja
komórek
kubkowych

Rozszerzenie
naczyń

neoangigeneza

wysięk

obrzęk

Zwężenie oskrzela
przerost/hiperplazja

Odruch

cholinergiczny

Włóknienie
podnabłonkowe

Pobudzenie nerwów

czuciowych

eozynofile

mastocyty

limfocyty
Th2

neutrofile

makrofagi/
DC

Zaleganie śluzu

Złuszczanie komórek nabłonka

Drażnienie
zakończeń nerwowych

LEUKOTRIENY

C4, D4, E4

REAKCJA ZAPALNA W PRZEBIEGU

ASTMY

pobudzenie komórek/uwolnienie mediatorów:

eozynofile komórki tuczne makrofagi

neutrofile limfocyty T

komórki błony śluzowej oskrzeli

REAKCJA ZAPALNA

NADWRAŻLIWOŚĆ OSKRZELI

Kliniczne objawy

ASTMY

czynnik prozapalny

REAKCJA ZAPALNA W PRZEBIEGU

ASTMY

czynnik prozapalny

alergeny zakażenie czynniki genetyczne

czynniki środowiskowe

inne

pobudzenie komórek/uwolnienie mediatorów

Komórki tuczne w patogenezie

astmy

Patogeneza astmy
udział eozynofilów

Dychawica oskrzelowa

prawidłowe oskrzele

oskrzele chorego na
astmę

Rozedma Płuc

(Emphysema pulmonum)

• powiększenie przestrzeni obwodowo do

oskrzelików końcowych – zniszczenie ściany

bez włóknienia

• rozedma płuc charakteryzuje się powiększeniem

ponad normę przestrzeni powietrznych w

strukturach płuc znajdujących się obwodowo

od oskrzelików i przebiega z destrukcją ścianki

tych struktur.

• pękanie i zanikanie ścian oskrzelików prowadzi do

powstania dużych przestrzeni powietrznych w

środkowej części zrazika płucnego lub, jak w

rozedmie uogólnionej, cały zrazik ulega destrukcji.

• tworzą się duże przestrzenie powietrzne, miejscami

zlewające się ze sobą -pęcherze rozedmowe

Rozedma

• postępująca duszność, spadek tolerancji

wysiłkowej, głośny, niekiedy rzężący oddech,

utrata masy ciała

• objawy wzmożonego wysiłku oddechowego

• utrata elementów sprężystych → zapadanie

się dróg oddechowych przy wydechu →

cechy obturacji w spirometrii

• kwasica oddechowa

• cor pulmonale (rzadko)

•

odma opłucnowa

Patogeneza rozedmy

Rozedma

patomorfologia

Rozedma

Powikłania pzo

• ↓PaO

2

↑PaCO

2

….niewydolność

oddechowa

• zakażenia układu oddechowego (H.

influenzae, Strep. pneumoniae)

• nadciśnienie płucne → cor pulmonale

• metaplazja atypowa / dysplazja nabłonka

oddechowego….bronchogenic

carcinoma

pylica płuc

• przewlekła

choroba układu oddechowego

,

wywołana długotrwałym wdychaniem

pyłów

Charakteryzuje się występowaniem

przewlekłego zapalenia oskrzeli

i

postępowej

rozedmy płuc

, z czasem

dochodzi do powstania

serca płucnego

i

niewydolności krążenia

.

pylice kolagenowe

• pylica krzemowa (silicosis)

powstająca w następstwie wdychania pyłu

krzemionki krystalicznej

SiO

2

• pylica azbestowa (asbestosis)

charakteryzująca się śródmiąższowym włóknieniem

tkanki płucnej, często z odczynem opłucnowym

• pylica talkowa(talcosis)

cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu

śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego

• pylica aluminiowa (aluminosis)

zmiany w płucach spowodowane są wdychaniem

pyłu drobno sproszkowanego glinu lub dymów

powstających przy prażeniu boksytów

Pylice niekolagenowe

choroby wywołane wdychaniem pyłów

niezwłókniających

np. pyłu żelaza (siderosis)

cyny

Sn

(stannosis)

siarczanu baru (BaSo

4

) (barytosis)

pylice wywołane pyłem

mieszanym

• pylica górników kopalń węgla

• choroba rozwija sie w następstwie wdychania pyłu

kopalnianego, który jest mieszaniną pyłu węglowego,

krzemionki, glinokrzemianów i wielu innych składników w

tym metali śladowych

• zespół Caplana

reumatoidalna postać pylicy

w obrazie RTG można zaobserwować okrągłe, zwykle mnogie

zacienienia . Towarzyszą im dodatnie odczyny serologiczne

na obecność czynnika reumatoidalnego (RF), rzadziej

objawy

reumatoidalnego zapalenia stawów

.

• pylica spawaczy elektrycznych

rodzaj wdychanych dymów i gazów zależy od rodzaju

spawanego materiału i używanych elektrod. Najczęściej

spawanie połączone jest z emisją : tlenków

Fe

,

Mn

,

Ti

,

N

,

CO

i

HF

.

Podział pylic płuc

w

zależności od zmian anatomopatologicznych podzielono

pylice na

•

kolagenowe

wywołane są przez pył o działaniu zwłókniającym (

krzemionka

,

azbest

) i charakteryzują się trwałym

uszkodzeniem lub zniszczeniem struktury

pęcherzyków płucnych oraz włóknieniem typu

kolagenowego

• niekolagenowe

wywoływane przez pyły o słabym działaniu

zwłókniającym (

ZnO

,

BaSO

4

) typu retikulinowego,

bez zmian w strukturze pęcherzyków płucnych

gruźlica

wywołują

prątki ludzkie

(Mycobacterium tuberculosis nazywane też Mycobacterium

tuberculosis hominis)

zwane prątkami Kocha na cześć niemieckiego bakteriologa

Roberta Kocha, który wyizolował bakterię w 1882 roku

znacznie rzadziej zdarzają się zakażenia M. bovis,

M. africanum lub M. microtti.

zakażenie poszczepienne może u osób z osłabioną

odpornością wywołać szczep BCG (atenuowany M. bovis)

wszystkie te gatunki określa się wspólną nazwą

Mycobacterium complex - prątki właściwe

drogi szerzenia drogi szerzenia

• układ oddechowy

źródłem zakażenia jest prątkujący chory na płucną postać

gruźlicy

W większości przypadków organizm człowieka potrafi sam

obronić się przed rozwojem zachorowania.

Jak się ocenia, tylko u 2-3% zakażonych rozwinie się gruźlica, a u

ok. 5% może się rozwinąć po kilku a nawet kilkunastu latach

drogą jelitową

Zakażenie człowieka występuje bardzo rzadko. Spowodowane

jest spożyciem mleka, które zawiera prątki bydlęce

Mycobacterium bovis

przez skórę

dotyczą one pracowników zajmujących się zwierzętami lekarze

weterynarii, rolnicy

gruźlica należy, z powodu możliwości zakażenia się od zwierząt,

do chorób odzwierzęcych (zwanych również

antropozoonozami lub zoonozami)

Objawy kliniczne

• spadek wagi ciała

• gorączka

• kaszel

a w przypadku gruźlicy płucnej (występujące coraz rzadziej)

• plwocina z krwią

• w zaawansowanej postaci odpluwanie

na podstawie symptomów klinicznych nie można rozpoznać

choroby, w przypadku gruźlicy płucnej nasuwają one tylko

podejrzenie schorzenia

RTG klatki piersiowej -gruźlicy płuc nie może stanowić

definitywnego rozpoznania (nie zawsze da się odróżnić obraz

gruźlicy od podobnych zmian chorobowych w płucach)

• próba tuberkulinowa

należy wziąć pod uwagę występowanie wyników zarówno

fałszywie dodatnich, jak i ujemnych

• ostatecznym potwierdzeniem rozpoznania gruźlicy jest

diagnostyka mikrobiologiczna

np. preparat bezpośredni plwociny (BK) i hodowla na

pożywkach

prątki kwasooporne widoczne w

preparacie