Clostridium difficile, perfringens, tetani,

botulinum.

Clostridium difficile



laseczki z przetrwalnikami



Gram dodatnie



beztlenowe – oporność na większość
antybiotyków



wykazują zdolność ruchu



spory są odporne na temperaturę

Clostridium difficile



Czynniki wirulencji:



Toksyna A (enterotoksyna) – aktywacja

perystaltyki



Toksyna B (cytotoksyna) – uszkodzenie

śluzówki jelit oraz głębiej położonych
tkanek

Clostridium difficile



Podłoże do hodowli bakterii:



agar z krwią

Clostridium difficile



chorobotwórczość:



Są jedną z najczęstszych

przyczyn rzekomobłoniastego
zapalenia jelit, poważnego
schorzenia spowodowanego
nadmiernym namnożeniem C.
difficile
w świetle jelita grubego.

Clostridium difficile



leczy się wankomycyną i metronidazolem



choroba występuje zazwyczaj w następstwie

antybiotykoterapii lekami o szerokim

spektrum działania.



odkryta w latach 30-tych



antybiotyki nie działają na spory



uważa się, że C. difficile jest odpowiedzialna

za niemal wszystkie rodzaje infekcji

jelitowych, od łagodnej biegunki do

poważnych, a nawet śmiertelnych zapaleń

jelit, jakie zdarzają się po antybiotykoterapii.



występuje w glebie, wodzie, jelitach zwierząt

Laseczka zgorzeli gazowej

Clostridium perfringens



laseczka wytwarzająca
zarodniki



Gram dodatnia



beztlenowa



hodowla na podłożach
płynnych

Clostridium perfringens



Czynniki wirulencji



wytwarza 14 toksyn, które zostały oznaczone

kolejnymi literami alfabetu greckiego



enterotoksyny:

○

toksyna alfa (hydrolizująca lecytynaza) - ma bardzo

silne właśœciwoœści nekrotyzujące i hemolityczne -

rozkłada cenne białko transportowe lecytynę oraz

białka krwi. Powoduje uszkodzenia fosfolipidów błon,

osłonek nerwowych i leukocytów.

○

toksyna kappa (kolagenaza) - odpowiada za

niszczenie tkanek w czasie trwania zgorzeli gazowej.

○

toksyna typu C - wywoływać może martwicze

zapalenie jelita cienkiego, polegajšce na odsłonięciu

œciany jelita przez proces owrzodzeniowy

Clostridium perfringens



Chorobotwórczość:



jest głównym czynnikiem wywołującym

chorobę zwaną zgorzelą gazową (łac.
gangraena gaseosa), jest to martwica
mięśni lub tkanki łącznej z
wytworzeniem gazu



nie leczona prowadzi do śmierci

spowodowanej toksemią i szokiem

Clostridium perfringens



C. perfringens jest dość rozpowszechniona w

środowisku za sprawą rozpowszechnienia koni i

może być odnaleziona jako składnik kompostu,

osadu dennego, układu pokarmowego człowieka

i innych kręgowców , a także u owadów oraz w

glebie i wodzie (głównie w ciekach)



Do pokarmowego zatrucia Gram œ dodatnią

laseczką zgorzeli gazowej (Clostridium

perfringens typu A) - dochodzi najczꜶciej w

wyniku spożycia skażonych zarodnikami

potraw: konserw mięsnych i warzywnych,

miodów, sosów, zup, szynek pasteryzowanych,

drobiu, przetworów z rośœlin strączkowych.



jeden z typów jest naturalnym składnikiem flory

jelitowej i żeńskich dróg rodnych

Laseczka tężca

Clostridium tetani



laseczka orzęsiona
peritrichalnie tworząca
przetrwalniki



Gram dodatnia, ale komórki
ze starszych hodowli mogą
wybarwiać się Gram ujemnie
lub Gram zmiennie



beztlenowa



hodowla na podłożu z krwią

Clostridium tetani



Czynniki wirulencji:



egzotoksyny o charakterze

neurotoksyn



w miejscu zakażenia C. tetani wydziela

tetanospazminę - silną neurotoksynę
która powoduje nagromadzenie się
acetylocholiny w płytkach nerwowo-
mięśniowych powodując porażenie
spastyczne

Clostridium tetani



Chorobotwórczość:



zakażenie następuje podczas urazów
penetrujących skażonych glebą,
warunkujących rozwój beztlenowy -
drobnoustrój zaczyna wydzielać toksynę,
która drogą aksonalną dociera do rdzenia
kręgowego, w którym zaburza działanie
hamujące neuronów wstawkowych



okres inkubacji trwa od kilku dni (w
przypadku ciężkiego przebiegu choroby) do
miesiąca (w przypadku mniej groźnego
zakażenia)

Clostridium tetani



konie najczęściej zapadają na
tężec i są naturalnymi
nosicielami, natomiast ptaki są
odporne, a bardzo podatny jest
człowiek



spory umieszczone na końcu
komórki w obrazie
mikroskopowym przypominają
rakietę tenisową lub "pałeczki
dobosza„

Laseczka jadu kiełbasianego

Clostridium botulinum



laseczka wytwarzająca przetrwalniki



nie ma rzęsek ani otoczki



Gram dodatnia – przy dłużej

trwających hodowlach może nie

barwić się dodatnio



beztlenowa



wzrasta w temp. 24-33° przy lekko

zasadowym pH - w środowisku

kwasowym drobnoustrój traci

zdolność wytwarzania

przetrwalników

Clostridium botulinum



Czynniki wirulencji:



egzotoksyna (która jest jednak uwalniana
dopiero po autolizie bakterii) zwaną
botuliną



różne szczepy wytwarzają różne jej
rodzaje: A, B, Ca, Cb, D, E, F, G, z czego
tylko toksyna G nie jest neurotoksyną (nie
jest związana z żadnymi objawami
chorobowymi).



botulina jest ciepłochwiejna, ulega
degradacji po gotowaniu przez 20 minut

Clostridium botulinum



Chorobotwórczość:



zatrucia pokarmowe



zakażenia ran



botulizm noworodków

(3-20 tydz. życia,
najprawdopodobniej
przez karmienie
miodem zakażonym
bakterią)

Clostridium botulinum



W Księdze Rekordów Guinnessa jest

zaklasyfikowana jako najbardziej

śmiercionośny organizm, bowiem

wytwarza najsilniejszą egzotoksynę:

"450g tej trucizny teoretycznie

mogłoby zlikwidować całą ludzkość„



występującą w nieodpowiednio

wysterylizowanych konserwach

mięsnych, niedopieczonych mięsach i

rybach, pozostawionych w

temperaturze otoczenia („wdęcia”)



broń biologiczna terrorystów