Najczęściej spotykane

Najczęściej spotykane

objawy w praktyce

objawy w praktyce

lekarza rodzinnego

lekarza rodzinnego

lek. med. Piotr Gutknecht

lek. med. Piotr Gutknecht

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

AMG

AMG

KASZEL

KASZEL

KASZEL

KASZEL

Kaszel

Kaszel

jest jedną z najczęstszych

jest jedną z najczęstszych

przyczyn wizyt pacjentów u lekarzy

przyczyn wizyt pacjentów u lekarzy

pierwszego kontaktu.

pierwszego kontaktu.

Polega na

Polega na

odruchowej odpowiedzi

odruchowej odpowiedzi

organizmu na podrażnienie receptorów

organizmu na podrażnienie receptorów

znajdujących się w drogach oddechowych.

znajdujących się w drogach oddechowych.

Jest to mechanizm obronny pozwalający na

Jest to mechanizm obronny pozwalający na

pozbycie się ciała obcego bądź wydzieliny.

pozbycie się ciała obcego bądź wydzieliny.

KASZEL

KASZEL

Kaszel można podzielić na:

Kaszel można podzielić na:



suchy

suchy

– bez odkrztuszania plwociny

– bez odkrztuszania plwociny



wilgotny

wilgotny

– następuje odkrztuszanie

– następuje odkrztuszanie

śluzowej plwociny

śluzowej plwociny



kaszel napadowy

kaszel napadowy

– trwający 30-60

– trwający 30-60

sekund o dużym nasileniu

sekund o dużym nasileniu



kaszel przewlekły

kaszel przewlekły

– trwający co

– trwający co

najmniej 8 tygodni

najmniej 8 tygodni

KASZEL

KASZEL

Podstawowe choroby, w których występuje kaszel:

Podstawowe choroby, w których występuje kaszel:



przeziębienie, zapalenie oskrzeli

przeziębienie, zapalenie oskrzeli



astma oskrzelowa

astma oskrzelowa



ciało obce lub zalegająca wydzielina w drogach

ciało obce lub zalegająca wydzielina w drogach

oddechowych

oddechowych



refluks żołądkowo-przełykowy

refluks żołądkowo-przełykowy



zapalenie płuc, gruźlica

zapalenie płuc, gruźlica



rak płuca

rak płuca



przewlekła obturacyjna choroba płuc – powikłanie u

przewlekła obturacyjna choroba płuc – powikłanie u

palaczy tytoniu

palaczy tytoniu



kaszel polekowy

kaszel polekowy



kaszel psychogenny

kaszel psychogenny

KASZEL

KASZEL

Podstawowe badania:

Podstawowe badania:



wywiad

wywiad



zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej



badanie bakteriologiczne wydzieliny

badanie bakteriologiczne wydzieliny



spirometria (badanie wydolności płuc)

spirometria (badanie wydolności płuc)



bronchoskopia

bronchoskopia

KASZEL

KASZEL

Pacjent powinien być skierowany do lekarza, gdy:

Pacjent powinien być skierowany do lekarza, gdy:



kaszel trwa przez

kaszel trwa przez

kilka dni

kilka dni

mimo samodzielnego leczenia

mimo samodzielnego leczenia



pojawiają się

pojawiają się

bóle w klatce piersiowej

bóle w klatce piersiowej

w czasie oddychania

w czasie oddychania

lub kaszlu

lub kaszlu



oddychaniu towarzyszą

oddychaniu towarzyszą

świsty

świsty



wykrztuszana jest

wykrztuszana jest

żółto-zielona bądź krwista plwocina

żółto-zielona bądź krwista plwocina



kaszlowi towarzyszy gorączka, nadmierna potliwość,

kaszlowi towarzyszy gorączka, nadmierna potliwość,

dreszcze

dreszcze



utrata wagi ciała

utrata wagi ciała



kaszel wystąpił po

kaszel wystąpił po

zażyciu pewnych leków

zażyciu pewnych leków



występują męczące nocne napady kaszlu

występują męczące nocne napady kaszlu

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

Duszność według definicji to

Duszność według definicji to

subiektywne

subiektywne

odczucie braku powietrza, trudności w

odczucie braku powietrza, trudności w

oddychaniu, często połączone ze

oddychaniu, często połączone ze

wzmożonym wysiłkiem mięśni

wzmożonym wysiłkiem mięśni

oddechowych.

oddechowych.

Może być spowodowana

Może być spowodowana

chorobą, zaburzeniami funkcji

chorobą, zaburzeniami funkcji

metabolicznych organizmu, dużym

metabolicznych organizmu, dużym

wysiłkiem fizycznym, przeszkodą w

wysiłkiem fizycznym, przeszkodą w

drogach oddechowych lub przyczyna jest

drogach oddechowych lub przyczyna jest

psychogenna.

psychogenna.

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ



Duszność może być

Duszność może być

ostra lub przewlekła.

ostra lub przewlekła.



Ostra duszność może wystąpić na przykład

Ostra duszność może wystąpić na przykład

w przypadku

w przypadku

zaaspirowania ciała obcego

zaaspirowania ciała obcego

do górnych dróg oddechowych lub obrzęku

do górnych dróg oddechowych lub obrzęku

krtani spowodowanego reakcją alergiczną.

krtani spowodowanego reakcją alergiczną.



Przewlekła duszność występuje u

Przewlekła duszność występuje u

pacjentów z

pacjentów z

chorobami płuc, zastoinową

chorobami płuc, zastoinową

niewydolnością serca, w nowotworach

niewydolnością serca, w nowotworach

płuc.

płuc.

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

Duszność objawia się:

Duszność objawia się:



przyspieszonym oddechem,

przyspieszonym oddechem,



niemożnością nabrania wystarczającej ilości

niemożnością nabrania wystarczającej ilości

powietrza

powietrza



wdechowym ustawieniem klatki piersiowej

wdechowym ustawieniem klatki piersiowej



poruszaniem skrzydełkami nosa.

poruszaniem skrzydełkami nosa.

Dodatkowo tym objawom towarzyszy

Dodatkowo tym objawom towarzyszy

często lęk.

często lęk.

Nasilenie dolegliwości może zależeć też od

Nasilenie dolegliwości może zależeć też od

ułożenia ciała

ułożenia ciała

, na przykład w przewlekłej

, na przykład w przewlekłej

obturacyjnej chorobie płuc (która często dotyka

obturacyjnej chorobie płuc (która często dotyka

palaczy) pozycja leżąca przynosi chorym ulgę.

palaczy) pozycja leżąca przynosi chorym ulgę.

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

Duszność towarzyszy takim chorobom jak:

Duszność towarzyszy takim chorobom jak:



astma oskrzelowa

astma oskrzelowa



zapalenie krtani i oskrzeli

zapalenie krtani i oskrzeli



choroby płuc (zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna

choroby płuc (zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna

choroba płuc - POChP)

choroba płuc - POChP)



zator płucny

zator płucny



choroba wieńcowa serca

choroba wieńcowa serca



zawał serca

zawał serca



alergia

alergia



aspiracja ciała obcego

aspiracja ciała obcego



otyłość

otyłość



stany lękowe

stany lękowe

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy występuje:

Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy występuje:



ucisk w klatce piersiowej

ucisk w klatce piersiowej



krótki i przyspieszony oddech w spoczynku lub nawet po

krótki i przyspieszony oddech w spoczynku lub nawet po

małym wysiłku

małym wysiłku



duszność utrudniającą spanie w nocy

duszność utrudniającą spanie w nocy



świszczący oddech

świszczący oddech



trudności w oddychaniu po połknięciu ciała obcego

trudności w oddychaniu po połknięciu ciała obcego



trudności w oddychaniu po ukąszeniu przez owada lub po

trudności w oddychaniu po ukąszeniu przez owada lub po

przyjęciu jakiegoś leku lub pokarmu

przyjęciu jakiegoś leku lub pokarmu



ucisk w gardle, silny kaszel

ucisk w gardle, silny kaszel

DUSZNOŚĆ

DUSZNOŚĆ

Podstawowe badania:

Podstawowe badania:



badanie krwi

badanie krwi

(w celu zrobienia gazometrii, czyli

(w celu zrobienia gazometrii, czyli

oznaczenia stężenia tlenu i dwutlenku węgla we

oznaczenia stężenia tlenu i dwutlenku węgla we

krwi)

krwi)



zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

(zapalenie płuc, podejrzenie nowotworu,

(zapalenie płuc, podejrzenie nowotworu,

przewlekła obturacyjna choroba płuc)

przewlekła obturacyjna choroba płuc)



spirometrię

spirometrię

(określa wydolność płuc)

(określa wydolność płuc)



próbę wysiłkową

próbę wysiłkową

(pomiar parametrów po

(pomiar parametrów po

wysiłku)

wysiłku)



tomografię komputerową

tomografię komputerową

klatki piersiowej

klatki piersiowej



echokardiografię serca

echokardiografię serca

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Ból głowy

Ból głowy

to według definicji

to według definicji

niespecyficzny,

niespecyficzny,

subiektywny objaw

subiektywny objaw

charakteryzujący się występowaniem

charakteryzujący się występowaniem

bólu zlokalizowanego w obrębie

bólu zlokalizowanego w obrębie

głowy. Może być on łagodny lub silny.

głowy. Może być on łagodny lub silny.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Bóle głowy mogą być spowodowane:

Bóle głowy mogą być spowodowane:



nadciśnieniem tętniczym

nadciśnieniem tętniczym



zapaleniem zatok

zapaleniem zatok



zaburzeniami wzroku

zaburzeniami wzroku



przyczynami stomatologicznymi

przyczynami stomatologicznymi



guzami mózgu

guzami mózgu



zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych

zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych



nerwobólami nerwów czaszkowych

nerwobólami nerwów czaszkowych



neuralgią nerwu twarzowego

neuralgią nerwu twarzowego



zatruciami

zatruciami

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Bóle głowy mogą być także pierwotne

Bóle głowy mogą być także pierwotne

(czyli samoistne):

(czyli samoistne):



w migrenie

w migrenie



napięciowe

napięciowe



klastrowe

klastrowe

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Bóle głowy mogą występować pod

Bóle głowy mogą występować pod

różnymi postaciami.

różnymi postaciami.

Obejmują całą

Obejmują całą

głowę, połowę lub dotyczą tylko

głowę, połowę lub dotyczą tylko

określonej okolicy.

określonej okolicy.

W zależności od umiejscowienia bólu

W zależności od umiejscowienia bólu

można wnioskować co do

można wnioskować co do

prawdopodobnej przyczyny

prawdopodobnej przyczyny

dolegliwości.

dolegliwości.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

1.

1.

W

W

migrenie

migrenie

pulsujący ból występuje

pulsujący ból występuje

najczęściej

najczęściej

po jednej stronie głowy

po jednej stronie głowy

, ma

, ma

średnie lub duże nasilenie,

średnie lub duże nasilenie,

wzmaga się po

wzmaga się po

wysiłku fizycznym

wysiłku fizycznym

. Napad bólu trwa od 4

. Napad bólu trwa od 4

do 72 godzin, towarzyszą mu nudności

do 72 godzin, towarzyszą mu nudności

(wymioty), nadmierna wrażliwość na

(wymioty), nadmierna wrażliwość na

dźwięki oraz światłowstręt.

dźwięki oraz światłowstręt.

Stopy i dłonie mogą robić się zimne.

Stopy i dłonie mogą robić się zimne.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

2.

2.

Bóle napięciowe

Bóle napięciowe

występują

występują

po obu

po obu

stronach głowy

stronach głowy

. Mogą być

. Mogą być

powodowane przez stres,

powodowane przez stres,

przemęczenie, brak snu.

przemęczenie, brak snu.

W 90% samoistnych bólów głowy

W 90% samoistnych bólów głowy

dominuje właśnie ten typ.

dominuje właśnie ten typ.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

3.

3.

Klastrowe

Klastrowe

bóle głowy występują

bóle głowy występują

rzadko. Ból obejmuje

rzadko. Ból obejmuje

najczęściej

najczęściej

okolicę oka i pojawia się napadowo.

okolicę oka i pojawia się napadowo.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

4.

4.

Przy

Przy

nadciśnieniu tętniczym

nadciśnieniu tętniczym

ból

ból

występuje często

występuje często

w okolicy

w okolicy

potylicznej lub ponad brwiami.

potylicznej lub ponad brwiami.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

5.

5.

Zapalenie zatok

Zapalenie zatok

daje

daje

charakterystyczny tępy ból

charakterystyczny tępy ból

w okolicy

w okolicy

szczęki lub czoła

szczęki lub czoła

. Może nasilać się

. Może nasilać się

przy pochylaniu do przodu, kaszlu i

przy pochylaniu do przodu, kaszlu i

wysiłku.

wysiłku.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

6.

6.

Bóle spowodowane

Bóle spowodowane

przyczynami

przyczynami

stomatologicznymi

stomatologicznymi

występują

występują

w

w

okolicy szczęki.

okolicy szczęki.

7.

7.

Neuralgia nerwu twarzowego

Neuralgia nerwu twarzowego

powoduje nawracające, krótkotrwałe

powoduje nawracające, krótkotrwałe

bóle połowy twarzy.

bóle połowy twarzy.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Podstawą ustalenia przyczyny bólu

Podstawą ustalenia przyczyny bólu

głowy może być

głowy może być

wywiad

wywiad

. Na

. Na

podstawie zadanych pytań ustala się

podstawie zadanych pytań ustala się

m. in.

m. in.

okoliczności, nasilenie, czas

okoliczności, nasilenie, czas

trwania dolegliwości.

trwania dolegliwości.

W dalszej kolejności pacjenta można

W dalszej kolejności pacjenta można

skierować do specjalistów, np.

skierować do specjalistów, np.

neurologa, okulisty, laryngologa,

neurologa, okulisty, laryngologa,

stomatologa.

stomatologa.

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

Każdy nawracający, silny ból należy

Każdy nawracający, silny ból należy

diagnozować, szczególnie jeśli trwa ponad

diagnozować, szczególnie jeśli trwa ponad

24 godziny. Często bólom głowy

24 godziny. Często bólom głowy

towarzyszą też dodatkowe objawy takie

towarzyszą też dodatkowe objawy takie

jak

jak

utrata przytomności, sztywność karku,

utrata przytomności, sztywność karku,

wyciek z nosa, ból ucha, gorączka.

wyciek z nosa, ból ucha, gorączka.

Szczególnie niebezpieczne może być

Szczególnie niebezpieczne może być

pojawienie się bólu głowy u osoby, która

pojawienie się bólu głowy u osoby, która

wcześniej nie miała takich dolegliwości lub

wcześniej nie miała takich dolegliwości lub

ból pojawił się po urazie lub dużym wysiłku

ból pojawił się po urazie lub dużym wysiłku

fizycznym.

fizycznym.

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Bóle brzucha są często zgłaszaną

Bóle brzucha są często zgłaszaną

dolegliwością w praktyce lekarza

dolegliwością w praktyce lekarza

rodzinnego. Ich przyczyny mogą być

rodzinnego. Ich przyczyny mogą być

bardzo różne –

bardzo różne –

od błędu dietetycznego po

od błędu dietetycznego po

choroby nowotworowe.

choroby nowotworowe.

Na podstawie charakteru i umiejscowienia

Na podstawie charakteru i umiejscowienia

bólu lekarz może „podejrzewać” któryś z

bólu lekarz może „podejrzewać” któryś z

narządów jamy brzusznej jako źródło

narządów jamy brzusznej jako źródło

choroby.

choroby.

Może się jednak okazać, że ból

Może się jednak okazać, że ból

promieniuje w kierunku jamy brzusznej

promieniuje w kierunku jamy brzusznej

np. z klatki piersiowej.

np. z klatki piersiowej.

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Ból brzucha najczęściej określa się

Ból brzucha najczęściej określa się

jako:

jako:



spastyczny (kurczowy)

spastyczny (kurczowy)



stały

stały

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Ból spastyczny

Ból spastyczny

pojawia się nagle i może

pojawia się nagle i może

być spowodowany na przykład

być spowodowany na przykład

zapaleniem

zapaleniem

wyrostka robaczkowego, zapaleniem

wyrostka robaczkowego, zapaleniem

pęcherzyka żółciowego, kamicą żółciową,

pęcherzyka żółciowego, kamicą żółciową,

niedrożnością jelit.

niedrożnością jelit.

Stały ból

Stały ból

, często określany przez

, często określany przez

pacjentów jako pieczenie w żołądku lub

pacjentów jako pieczenie w żołądku lub

uczucie ucisku, mogący promieniować do

uczucie ucisku, mogący promieniować do

pleców występuje na przykład

pleców występuje na przykład

w chorobie

w chorobie

wrzodowej.

wrzodowej.

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Natężenie bólu

Natężenie bólu

niekoniecznie musi być

niekoniecznie musi być

związane ze stopniem niebezpieczeństwa

związane ze stopniem niebezpieczeństwa

choroby.

choroby.

Proces nowotworowy toczący się

Proces nowotworowy toczący się

w jamie brzusznej lub wczesne zapalenie

w jamie brzusznej lub wczesne zapalenie

wyrostka robaczkowego mogą powodować

wyrostka robaczkowego mogą powodować

niewielki ból lub nie powodować go wcale

niewielki ból lub nie powodować go wcale

,

,

natomiast zdarza się, że

natomiast zdarza się, że

silne dolegliwości

silne dolegliwości

pojawiają się na przykład przy niegroźnym

pojawiają się na przykład przy niegroźnym

wirusowym zapaleniu żołądka i jelit.

wirusowym zapaleniu żołądka i jelit.

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Przyczyny bólu brzucha:

Przyczyny bólu brzucha:



niestrawność

niestrawność



zatrucie pokarmowe

zatrucie pokarmowe



błąd dietetyczny

błąd dietetyczny



zespół jelita nadwrażliwego

zespół jelita nadwrażliwego



zapalenie wyrostka robaczkowego

zapalenie wyrostka robaczkowego



choroba wrzodowa

choroba wrzodowa



zapalenie trzustki

zapalenie trzustki



kamienie żółciowe

kamienie żółciowe



kamienie nerkowe

kamienie nerkowe

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Przyczyny bólu brzucha c.d.:

Przyczyny bólu brzucha c.d.:



stan zapalny żołądka i jelit

stan zapalny żołądka i jelit



zapalenie wątroby

zapalenie wątroby



niedrożność jelit

niedrożność jelit



nowotwór zlokalizowany w jamie brzusznej

nowotwór zlokalizowany w jamie brzusznej



zawał serca

zawał serca



zapalenie narządów rodnych

zapalenie narządów rodnych



refluks żołądkowo - przełykowy

refluks żołądkowo - przełykowy



choroba Leśniowskiego-Crohna

choroba Leśniowskiego-Crohna

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Natychmiastową pomoc medyczną, należy

Natychmiastową pomoc medyczną, należy

wezwać, gdy:

wezwać, gdy:



pojawi się

pojawi się

nagły

nagły

, ostry, rozdzierający ból

, ostry, rozdzierający ból



bólowi brzucha towarzyszy

bólowi brzucha towarzyszy

ból w klatce piersiowej

ból w klatce piersiowej

(w szczególności promieniujący do ramienia lub

(w szczególności promieniujący do ramienia lub

żuchwy)

żuchwy)



pojawiają się

pojawiają się

krwawe wymioty

krwawe wymioty

lub krew w stolcu

lub krew w stolcu



brzuch staje się

brzuch staje się

twardy

twardy

, niepodatny na ucisk i

, niepodatny na ucisk i

bolesny

bolesny



występuje

występuje

niemożność oddania stolca

niemożność oddania stolca

z

z

towarzyszącymi wymiotami

towarzyszącymi wymiotami



bóle brzucha występują

bóle brzucha występują

po urazie

po urazie

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Do lekarza należy udać się, gdy:

Do lekarza należy udać się, gdy:



występuje

występuje

wzdęcie

wzdęcie

trwające ponad 2 dni

trwające ponad 2 dni



biegunka

biegunka

trwa ponad 5 dni

trwa ponad 5 dni



ból brzucha trwa ponad tydzień

ból brzucha trwa ponad tydzień



bólowi brzucha towarzyszy gorączka

bólowi brzucha towarzyszy gorączka



występuje

występuje

ból lub pieczenie w trakcie oddawania

ból lub pieczenie w trakcie oddawania

moczu

moczu



pojawia się nagły i trudny do wytłumaczenia

pojawia się nagły i trudny do wytłumaczenia

spadek masy ciała

spadek masy ciała



istnieje

istnieje

podejrzenie ciąży

podejrzenie ciąży

BÓLE BRZUCHA

BÓLE BRZUCHA

Badania:

Badania:



krew

krew



mocz

mocz



kał

kał



USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej



zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej

zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej

jest jedną z

jest jedną z

najczęściej zgłaszanych dolegliwości w

najczęściej zgłaszanych dolegliwości w

gabinecie lekarza rodzinnego.

gabinecie lekarza rodzinnego.

Zazwyczaj

Zazwyczaj

kojarzony jest z sercem

kojarzony jest z sercem

, mimo że

, mimo że

przyczyny tego typu dolegliwości mogą

przyczyny tego typu dolegliwości mogą

być zupełnie inne. Należą do nich choroby

być zupełnie inne. Należą do nich choroby

w obrębie płuc, opłucnej, przełyku, jamy

w obrębie płuc, opłucnej, przełyku, jamy

brzusznej. Zdarzają się również

brzusznej. Zdarzają się również

dolegliwości na tle psychogennym.

dolegliwości na tle psychogennym.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Ból pochodzenia sercowego

Ból pochodzenia sercowego

umiejscowiony

umiejscowiony

jest

jest

najczęściej zamostkowo

najczęściej zamostkowo

, daje tępy,

, daje tępy,

gniotący, rozdzierający ból,

gniotący, rozdzierający ból,

często

często

promieniujący do żuchwy, bądź lewej

promieniujący do żuchwy, bądź lewej

kończyny górnej

kończyny górnej

, któremu towarzyszy silne

, któremu towarzyszy silne

uczucie lęku. Nasila się przy wysiłku

uczucie lęku. Nasila się przy wysiłku

fizycznym, natomiast po jego zaprzestaniu

fizycznym, natomiast po jego zaprzestaniu

maleje.

maleje.

Ustępuje zwykle po zażyciu

Ustępuje zwykle po zażyciu

nitrogliceryny.

nitrogliceryny.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Ból w

Ból w

zawale serca

zawale serca

jest mocniej

jest mocniej

nasilony,

nasilony,

nie ustępuje

nie ustępuje

po

po

zaprzestaniu wysiłku i podaniu

zaprzestaniu wysiłku i podaniu

nitrogliceryny.

nitrogliceryny.

Konieczna natychmiastowa pomoc

Konieczna natychmiastowa pomoc

medyczna!

medyczna!

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Zapalenie osierdzia

Zapalenie osierdzia

daje ostry lub

daje ostry lub

tępy ból zlokalizowany zamostkowo.

tępy ból zlokalizowany zamostkowo.

Charakterystyczne jest tu

Charakterystyczne jest tu

zmniejszanie się dolegliwości

zmniejszanie się dolegliwości

bólowych

bólowych

po pochyleniu ciała do

po pochyleniu ciała do

przodu.

przodu.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Zator tętnicy płucnej

Zator tętnicy płucnej

powoduje nagły

powoduje nagły

i silny ból, zazwyczaj za mostkiem z

i silny ból, zazwyczaj za mostkiem z

dusznością, przyspieszonym

dusznością, przyspieszonym

oddechem, spadkiem ciśnienia krwi.

oddechem, spadkiem ciśnienia krwi.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

przebiega z ostrym,

przebiega z ostrym,

kłującym bólem najczęściej

kłującym bólem najczęściej

po jednej

po jednej

stronie klatki piersiowej

stronie klatki piersiowej

,

,

zlokalizowanym w jednym punkcie

zlokalizowanym w jednym punkcie

lub w obrębie całej klatki piersiowej.

lub w obrębie całej klatki piersiowej.

Często towarzyszą mu objawy

Często towarzyszą mu objawy

infekcji, gorączka, kaszel.

infekcji, gorączka, kaszel.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

powoduje ból

powoduje ból

ostry lub tępy, najczęściej

ostry lub tępy, najczęściej

w dołku

w dołku

podsercowym.

podsercowym.

Może nasilać się bądź

Może nasilać się bądź

ustępować po posiłkach. Ulgę

ustępować po posiłkach. Ulgę

przynosi przyjęcie leków

przynosi przyjęcie leków

obniżających poziom kwasu

obniżających poziom kwasu

żołądkowego.

żołądkowego.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Choroby pęcherzyka żółciowego

Choroby pęcherzyka żółciowego

są

są

przyczyną bólu po prawej stronie na

przyczyną bólu po prawej stronie na

granicy klatki piersiowej i jamy

granicy klatki piersiowej i jamy

brzusznej.

brzusznej.

Jest to ból ostry lub tępy występujący

Jest to ból ostry lub tępy występujący

po zjedzeniu tłustego posiłku.

po zjedzeniu tłustego posiłku.

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej

Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej

towarzyszą takim chorobom jak:

towarzyszą takim chorobom jak:



choroba wieńcowa

choroba wieńcowa



zawał serca

zawał serca



tętniak rozwarstwiający aorty

tętniak rozwarstwiający aorty



zatorowość płucna

zatorowość płucna



zapalenie płuc i opłucnej

zapalenie płuc i opłucnej



zapalenie osierdzia

zapalenie osierdzia



zapalenie przełyku

zapalenie przełyku

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

c.d. Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej

c.d. Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej

towarzyszą takim chorobom jak:

towarzyszą takim chorobom jak:



odma płucna

odma płucna



załamanie żeber

załamanie żeber



półpasiec

półpasiec



zapalenie trzustki

zapalenie trzustki



wrzody trawienne żołądka lub dwunastnicy,

wrzody trawienne żołądka lub dwunastnicy,

choroba refleksowa przełyku

choroba refleksowa przełyku



zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa



tło psychogenne – nerwica

tło psychogenne – nerwica



zapalenie pęcherzyka żółciowego

zapalenie pęcherzyka żółciowego

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

Podstawowe badania:

Podstawowe badania:



badania biochemiczne krwi

badania biochemiczne krwi



EKG

EKG



rentgen klatki piersiowej

rentgen klatki piersiowej



echokardiografię serca

echokardiografię serca



próba wysiłkowa

próba wysiłkowa



tomografia komputerowa klatki piersiowej

tomografia komputerowa klatki piersiowej



USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej



gastroskopia

gastroskopia

GORĄCZKA

GORĄCZKA

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Gorączka

Gorączka

, czyli podwyższenie

, czyli podwyższenie

temperatury ciała powyżej 38 stopni

temperatury ciała powyżej 38 stopni

Celsjusza, jest odpowiedzią

Celsjusza, jest odpowiedzią

organizmu na działanie szkodliwych

organizmu na działanie szkodliwych

czynników. Zakres

czynników. Zakres

między 37°C a

między 37°C a

38°C

38°C

nazywamy

nazywamy

stanem

stanem

podgorączkowym.

podgorączkowym.

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Gorączka nie jest chorobą lecz

Gorączka nie jest chorobą lecz

reakcją obronną

reakcją obronną

organizmu

organizmu

!

!

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Temperaturę mierzy się:

Temperaturę mierzy się:



pod pachą

pod pachą

(najczęściej)

(najczęściej)



w jamie ustnej

w jamie ustnej



w odbytnicy

w odbytnicy

(jest ona o ok. 0,5°C

(jest ona o ok. 0,5°C

wyższa)

wyższa)

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Gorączka występuje między innymi:

Gorączka występuje między innymi:



w infekcjach wirusowych, bakteryjnych,

w infekcjach wirusowych, bakteryjnych,

pasożytniczych

pasożytniczych



w chorobach nowotworowych

w chorobach nowotworowych



w chorobach naczyń krwionośnych

w chorobach naczyń krwionośnych



w chorobach przewodu pokarmowego

w chorobach przewodu pokarmowego



w chorobach układu krążenia

w chorobach układu krążenia



w chorobach układu nerwowego

w chorobach układu nerwowego



w chorobach autoimmunologicznych

w chorobach autoimmunologicznych

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Gorączka występuje między innymi c.d.:

Gorączka występuje między innymi c.d.:



po urazach, oparzeniach

po urazach, oparzeniach



po przyjęciu pewnych leków

po przyjęciu pewnych leków



w zatruciach

w zatruciach



w zaburzeniach hormonalnych

w zaburzeniach hormonalnych



po przegrzaniu organizmu

po przegrzaniu organizmu



po szczepieniach

po szczepieniach



w niedoborze witaminy B12

w niedoborze witaminy B12

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Przy jakiej temperaturze ciała należy

Przy jakiej temperaturze ciała należy

obniżać gorączkę?

obniżać gorączkę?

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Poniżej 38°C należy podawać

Poniżej 38°C należy podawać

dużą

dużą

ilość płynów, robić chłodne okłady na

ilość płynów, robić chłodne okłady na

czoło i kark.

czoło i kark.

Jeśli temperatura

Jeśli temperatura

przekroczy 38°C można

przekroczy 38°C można

włączyć

włączyć

dodatkowo lek przeciwgorączkowy,

dodatkowo lek przeciwgorączkowy,

na przykład paracetamol, ibuprofen.

na przykład paracetamol, ibuprofen.

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Jaki lek przeciwgorączkowy

Jaki lek przeciwgorączkowy

zastosować u kilkuletniego dziecka?

zastosować u kilkuletniego dziecka?

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Najbezpieczniejszym lekiem jest

Najbezpieczniejszym lekiem jest

paracetamol.

paracetamol.

Można stosować go już

Można stosować go już

we wczesnym dzieciństwie.

we wczesnym dzieciństwie.

Dawka musi być dobrana

Dawka musi być dobrana

indywidualnie w zależności od wieku i

indywidualnie w zależności od wieku i

wagi ciała (u niemowląt 15 mg/kg

wagi ciała (u niemowląt 15 mg/kg

m.c., u starszych dzieci 20-25 mg/kg

m.c., u starszych dzieci 20-25 mg/kg

m.c.)

m.c.)

GORĄCZKA

GORĄCZKA

Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy:

Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy:



temperatura ciała wynosi

temperatura ciała wynosi

powyżej 40 °C

powyżej 40 °C



gorączka

gorączka

nie ustępuje w ciągu kilki dni

nie ustępuje w ciągu kilki dni

, mimo

, mimo

samodzielnego leczenia

samodzielnego leczenia



gorączce towarzyszą inne objawy takie jak

gorączce towarzyszą inne objawy takie jak

wymioty, nudności, biegunka

wymioty, nudności, biegunka



starszy wiek pacjenta lub

starszy wiek pacjenta lub

małe dziecko

małe dziecko



następuje

następuje

pogorszenie stanu

pogorszenie stanu

chorego

chorego



gorączce towarzyszy kaszel i wykrztuszanie

gorączce towarzyszy kaszel i wykrztuszanie

zielono zabarwionej plwociny

zielono zabarwionej plwociny

GORĄCZKA

GORĄCZKA

c.d. Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy:

c.d. Pacjenta należy skierować do lekarza, gdy:



gorączce towarzyszy ból głowy, senność,

gorączce towarzyszy ból głowy, senność,

sztywność karku, światłowstręt – podejrzenie

sztywność karku, światłowstręt – podejrzenie

zapalenia opon mózgowych

zapalenia opon mózgowych



wysoka temperatura może być spowodowana

wysoka temperatura może być spowodowana

przegrzaniem organizmu

przegrzaniem organizmu



gorączka pojawiła się po przyjęciu nowego leku

gorączka pojawiła się po przyjęciu nowego leku

lub nieznanej substancji

lub nieznanej substancji



podczas oddawania moczu występuje piekący

podczas oddawania moczu występuje piekący

ból lub bolesność w dolnej części pleców –

ból lub bolesność w dolnej części pleców –

podejrzenie zapalenia nerek

podejrzenie zapalenia nerek

BIEGUNKA

BIEGUNKA

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Biegunka

Biegunka

jest objawem chorobowym

jest objawem chorobowym

polegającym na częstym

polegającym na częstym

(co najmniej

(co najmniej

trzy razy dziennie)

trzy razy dziennie)

oddawaniu

oddawaniu

płynnego stolca.

płynnego stolca.

Dolegliwości trwające

Dolegliwości trwające

poniżej 10 dni

poniżej 10 dni

określa się jako ostre

określa się jako ostre

, a trwające

, a trwające

powyżej 10-14 dni jako przewlekłe.

powyżej 10-14 dni jako przewlekłe.

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Biegunka pojawia się najczęściej w

Biegunka pojawia się najczęściej w

odpowiedzi na:

odpowiedzi na:



zakażenie bakteryjne, wirusowe,

zakażenie bakteryjne, wirusowe,

pasożytnicze,

pasożytnicze,



nietolerancję niektórych leków i pokarmów

nietolerancję niektórych leków i pokarmów



zatrucie

zatrucie



choroby przewodu pokarmowego

choroby przewodu pokarmowego



nerwice

nerwice

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Biegunka według definicji to częste oddawanie

Biegunka według definicji to częste oddawanie

płynnego stolca. Tym objawom towarzyszą także:

płynnego stolca. Tym objawom towarzyszą także:



nudności

nudności



wymioty

wymioty



bóle brzucha (zarówno pod- jak i nadbrzusza)

bóle brzucha (zarówno pod- jak i nadbrzusza)



spadek masy ciała przy przewlekłej biegunce

spadek masy ciała przy przewlekłej biegunce



gorączka

gorączka



odwodnienie

odwodnienie



nadmierna potliwość

nadmierna potliwość



bóle mięśni i stawów

bóle mięśni i stawów



w stolcu może pojawić się krew

w stolcu może pojawić się krew

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Choroby przebiegające z biegunką:

Choroby przebiegające z biegunką:



zatrucie pokarmowe

zatrucie pokarmowe



choroby jelit – wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

choroby jelit – wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

choroba Leśniowskiego-Crohna

choroba Leśniowskiego-Crohna



zakażenie bakteryjne, wirusowe lub pasożytami

zakażenie bakteryjne, wirusowe lub pasożytami



choroby trzustki

choroby trzustki



zaburzenia hormonalne – np. nadczynność tarczycy

zaburzenia hormonalne – np. nadczynność tarczycy



przeziębienie

przeziębienie



alergia pokarmowa

alergia pokarmowa



podczas kuracji niektórymi lekami – np. antybiotyki, środki

podczas kuracji niektórymi lekami – np. antybiotyki, środki

przeczyszczające

przeczyszczające



na tle nerwicowym

na tle nerwicowym

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Przyczynę biegunki udaje się często ustalić

Przyczynę biegunki udaje się często ustalić

na podstawie

na podstawie

wywiadu

wywiadu

z pacjentem.

z pacjentem.

Z badań dodatkowych lekarz może zlecić:

Z badań dodatkowych lekarz może zlecić:



pobranie kału

pobranie kału

do badania w kierunku

do badania w kierunku

zakażenia bakteriami lub pasożytami. Gdy

zakażenia bakteriami lub pasożytami. Gdy

w stolcu pojawia się krew, wtedy pacjenci

w stolcu pojawia się krew, wtedy pacjenci

są z reguły kierowani na

są z reguły kierowani na



kolonoskopię

kolonoskopię

czyli wziernikowanie dolnej

czyli wziernikowanie dolnej

części przewodu pokarmowego.

części przewodu pokarmowego.

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Pilna wizyta u lekarza jest zalecana, gdy:

Pilna wizyta u lekarza jest zalecana, gdy:



w stolcu widać krew, bądź jest czarny

w stolcu widać krew, bądź jest czarny



występuje silny ból brzucha

występuje silny ból brzucha



występują objawy odwodnienia (skąpa ilość

występują objawy odwodnienia (skąpa ilość

moczu, przyspieszone bicie serca, skóra staje się

moczu, przyspieszone bicie serca, skóra staje się

zwiotczała) – bardzo niebezpieczny objaw

zwiotczała) – bardzo niebezpieczny objaw



jest wysoka gorączka

jest wysoka gorączka



inne osoby z otoczenia również mają biegunkę

inne osoby z otoczenia również mają biegunkę



powodem biegunki jest rozpoczęcie przyjmowania

powodem biegunki jest rozpoczęcie przyjmowania

leku

leku

BIEGUNKA

BIEGUNKA

Podstawowe zalecenia:

Podstawowe zalecenia:



zastosować ścisłą dietę ograniczoną

zastosować ścisłą dietę ograniczoną

wyłącznie do

wyłącznie do

potraw lekkostrawnych

potraw lekkostrawnych

, np.

, np.

kleiki, ryż.

kleiki, ryż.



Należy

Należy

pić dużo płynów

pić dużo płynów

– przegotowana

– przegotowana

woda, herbata, aby nie dopuścić do

woda, herbata, aby nie dopuścić do

odwodnienia.

odwodnienia.



Unikać mleka i cukrów

Unikać mleka i cukrów

, ponieważ często

, ponieważ często

wywołują nietolerancję i pogorszenie

wywołują nietolerancję i pogorszenie

dolegliwości.

dolegliwości.

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

Ogólne osłabienie

Ogólne osłabienie

znajduje się

znajduje się

w

w

pierwszej dziesiątce najczęściej

pierwszej dziesiątce najczęściej

zgłaszanych dolegliwości

zgłaszanych dolegliwości

w gabinecie

w gabinecie

lekarza rodzinnego.

lekarza rodzinnego.

PENTOR w swoich danych

PENTOR w swoich danych

statystycznych podaje, że w 2006 r.

statystycznych podaje, że w 2006 r.

62% ankietowanych osób odczuwało

62% ankietowanych osób odczuwało

osłabienie.

osłabienie.

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

Przyczyny ogólnego osłabienia:

Przyczyny ogólnego osłabienia:



anemia

anemia



zaburzenia snu

zaburzenia snu



infekcje wirusowe i bakteryjne

infekcje wirusowe i bakteryjne



cukrzyca

cukrzyca



choroby wątroby i nerek

choroby wątroby i nerek



choroby reumatyczne

choroby reumatyczne



choroby autoimmunologiczne (np. toczeń)

choroby autoimmunologiczne (np. toczeń)

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

c.d. Przyczyny ogólnego osłabienia:

c.d. Przyczyny ogólnego osłabienia:



nowotwór

nowotwór



niedoczynność tarczycy

niedoczynność tarczycy



depresja

depresja



przewlekły lęk

przewlekły lęk



niedożywienie (np. anoreksja)

niedożywienie (np. anoreksja)



przyjmowane leki (np. przeciwalergiczne,

przyjmowane leki (np. przeciwalergiczne,

przeciwnadciśnieniowe, uspokajające –

przeciwnadciśnieniowe, uspokajające –

pacjent powinien zapoznać się z ulotką

pacjent powinien zapoznać się z ulotką

dołączoną do leku)

dołączoną do leku)

OSŁABIENIE OGÓLNE

OSŁABIENIE OGÓLNE

Pacjent powinien zostać skierowany do lekarza,gdy

Pacjent powinien zostać skierowany do lekarza,gdy

osłabieniu towarzyszą:

osłabieniu towarzyszą:



zawroty głowy, zamazane widzenie

zawroty głowy, zamazane widzenie



spadek masy ciała

spadek masy ciała



gorączka

gorączka



bezsenność

bezsenność



bóle głowy, brzucha lub w klatce piersiowej

bóle głowy, brzucha lub w klatce piersiowej



objawy depresji

objawy depresji



po zażyciu pewnych leków

po zażyciu pewnych leków



osłabienie pojawiło się nagle bez wyraźnej

osłabienie pojawiło się nagle bez wyraźnej

przyczyny

przyczyny

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!