NOWE WZORY
OSOBOWOŚCIOWE
W POLSCE

LUDZIE SUKCESU

W dzisiejszym świecie dla wielu jednostek

rywalizacja, dążenie do sukcesu oraz potrzeba
osiągnięcia wymiernych efektów jest
znaczącym wyznacznikiem rytmu i tempa ich
życia. Nowe warunki społeczne, udrożnienie
kanałów awansu społecznego, wysoki poziom
skolaryzacji wśród młodzieży w wieku 19-24
lata stwarzają przychylny grunt pod
pojawiające się wzory osobowe tzw. „ self -
made mentów”, ludzi sukcesu. Yuppie, Milkie,
Bobo i Yettie to wybrane modele osiągania
sukcesu, które kształtują aspiracje życiowe i
aktywizują określony sektor polskiej młodzieży.

YUPPIE-

YOUNG URBAN PROFFESIONAL (MŁODY, MIEJSKI

PROFESJONALISTA) W POLSCE JAPISZON

Pojęcie to pojawiło się za czasów Ronalda

Reagana- był to okres szybkiego rozwoju

ekonomicznego oraz szans awansu wśród

młodych. Yuppie to uczestnik kategorii

społecznej w skład której wchodzą młodzi ludzie,

dobrze sytuowani materialnie profesjonaliści,

mieszkający w dużych miastach. Wysoka

pozycja, która im towarzyszy jest konsekwencją

wykonywanych przez nich zawodów. Wymaga od

nich specjalistycznych kompetencji: menedżer,

doradca bankowy, makler giełdowy, specjaliści

od oprogramowania, poligrafii, pracownicy

agencji reklamowych. Są absolwentami

renomowanych uczelni, najczęściej

ekonomicznych i prawniczych.

STYL ŻYCIA

Yuppie żyje w ciągłym ruchu, biega na

umówione kolacje z kontrahentami, odpowiada
na faxy, telefonuje po całym świecie lub stuka
w klawisze swojego komputera. Jego czas jest
zawsze ograniczony, wyznacznikiem są
spotkania, projekty i podróże. Konsekwencją
tego jest niechęć do posiadania dzieci, czyli
DINKS- podwójny dochód i żadnych dzieci.
Swoim sposobem życia kwestionuje tradycyjne
wartości: rodzina, trwałość związku
partnerskiego, teizm. Polega to na
ignorowaniu i nieprzestrzeganiu wzorów
kulturowych, a nie na ich niszczeniu.

STYL ŻYCIA

Komfort, dobrobyt i szereg zwyczajów, które

budują prestiż takie jak: odpowiedni ubiór-
modne garnitury od najlepszych
projektantów, kosztowne apartamenty w
dobrych dzielnicach, sportowe samochody
oraz dzieła sztuki współczesnej, spożywanie
określonych posiłków (kuchnia
śródziemnomorska) specyficzne formy
spędzania wolnego czasu – wizyty w klubach
treningu atletycznego oraz fitness, sauna,
kort tenisowy, poranny jogging, squasha.

CECHY YUPPIE

Typowy Yuppie cechuje się tym, że jest on

chronicznym pracoholikiem, sfera zawodowa
całkowicie przenika sferę prywatną.
Postrzegany jest jako osoba niesympatyczna,
samolubna, powierzchowny karierowicz, a w
najlepszym przypadku hedonista. Cechuje go
hiperaktywność, czasami wspomagana
narkotykami.

MILKIE

M- jak modest, skromny, taktowny, stara się nie

obnosić ze swoją zamożnością. Posiada rodzinę.

I – jak introverted, czyli skierowany w głąb siebie,

odkrywa że poza jego prywatnym światem
dzieje się wiele rzeczy, wobec których nie może
przejść obojętnie. Wobec tego zaangażowany
jest w Greenpease i Amnesty Internatiol.
Zwraca na to, żeby jeść i żyć ekologicznie.

L – jak luxus, obecny stan nie wyklucza tego, by

dbać o wysoką jakość życia

K – jak keeper, opiekun

Owa zmiana pojęcia, jakim określa się ludzi

sukcesu wynika z tego, iż wyraźnie zmienia
się korporacyjna kultura i trendy dotyczące
współczesnego pracownika, który posiada
szereg innych potrzeb oprócz pracy. Jeden z
największych holdingów finansowych w
Stanach Zjednoczonych, który dzięki
stworzeniu specjalnej organizacji w zakładzie
pracy pomaga w przemianę wzoru yuppie w
milkie..

Można tam zauważyć szereg udogodnień dla

młodych pracowników, którym ułatwia się
starania w odniesieniu sukcesu zawodowego,
przy jednoczesnej dbałości o ich potrzeby:
jest tam- pokój dla matek karmiących,
ubezpieczenie medyczne i stomatologiczne
także dla partnerów, rodziców i dzieci
uczących się w college’u, możliwość urlopu
macierzyńskiego dla ojców

BOBO

Termin ten został wylansowany przez D. Brooksa,

amerykańskiego socjologa i dziennikarza, który

opisuje nową generację w swojej książce pt.

„Bobos in Paradise”. Opis życia tej grupy osób

przypomina po trosze styl życia milkie i yuppie.

Bobo to kategoria ludzi, którzy nie „obnoszą się”

ze swoją zamożnością, skromniej się ubierają i

wyżej jak yuppie cenią życie rodzinne.

To generacja świetnie wykształconych

profesjonalistów o wysokich zarobkach i

zawodach związanych z branżą komputerową,

wielkimi korporacjami, tudzież po prostu z

nienormowanym, indywidualnie określonym

czasem pracy

BOBO

Są młodzi lub w średnim wieku, mobilni,

posiadają dzieci. Ma charakter nie
ostentacyjny, choć ubrania które noszą
pochodzą z najdroższych sklepów, nie są to
modele najmodniejsze. Cenią sobie proste,
wygodne, sportowe ubrania. Praca jest dla
nich przyjemnością, podobnie jak zakupy.
Ważnym elementem ich życia jest religia,
która powoduję rozwój wewnętrzny.

YETTIE- YOUNG, ENTRPRENEURIAL,TECH-
BASED

Yettie to następca Yuppie. Zajmuje się robieniem

web-reklam, pisaniem oprogramowania dla

koncernów, przygotowuje prezentacje

multimedialne oraz wykonuje wiele innych prac

opartych na znajomości najnowszych

technologii. Ta nowa elita nie troszczy się o swój

wizerunek zewnętrzny( nie dba o szczegóły

ubioru i ogólną prezentację, obca jest dla niej

kinderstuba cechująca yuppie), ale raczej dba o

wizerunek i uznanie w świecie wirtualnym.

Yettie chce być najlepszy spośród swoistej

community, jaka rodzi się w sieci i rekrutuje się

z młodych specjalistów pracujących po 12 h na

dobę( nierzadko nocami), czego wymaga od

nich specyfika pracy.

YETTIE

Za osiąganie wysokich dochodów płaci wysoką

cenę społeczną, jest to samotność i izolacja.

Poza kontaktami w sieci, które są tymczasowe i

instrumentalne, nie ma czasu na pielęgnowanie

starych znajomości, budowanie trwałych więzi

społecznych a nierzadko nie znajduje nawet

czasu na zbudowanie trwałego związku

opartego na miłości. Yettie planują swoje życie

nie dłużej jak na rok, ponieważ wiedzą, że

gospodarka będzie na nich wymuszać ciągłe

zmiany miejsca pracy, jej formy itd. Powoduje

to, że popada w konflikt z tradycyjnie

rozumianymi wartościami- lojalność,

odpowiedzialność za innych, trwałość i

głębokość relacji międzyludzkich.

TYPOLOGIA STYLÓW ŻYCIA WG B.
SUCHODOLSKIEGO

1.

Życie chwilą, doświadczalne pasmo chwil

teraźniejszych, które należy maksymalnie

wykorzystać, bowiem w nich zamknięte są

możliwości i uroki życia.

2.

Życie ku przyszłości, wytrzymywanie

dystansu między aktualnością pragnień a

odległym w czasie ich realizowaniem.

3.

Życie poza czasem, to życie w którym ważne

stają się wartości trwałe i które kształtowane

jest w kategoriach powinności i obowiązku.

4.

Życie uczestniczące, realizacja trwałych

wartości poprzez bezpośredni i spontaniczny

kontakt.

5.

Egzystencjalny styl życia, niezależne,

podejmujące trud społecznej samotności i trud

samodzielnego wyznaczania swoich celów.

Życie yuppie posiada cechy drugiego i

trzeciego stylu życia opisanego przez B.
Suchodolskiego. Odczucie ciągłej presji bycia
mobilnym, awansu, wyższych zarobków,
większego profesjonalizmu, większej
efektywności, wyższego prestiżu nie pozwala
na to, by yuppie cieszył się chwilą obecną i
żeby mógł w sposób spontaniczny cieszyć się
swoim statusem. Milkie, bobo, dla którego
indywidualny rozwój osobowości, pogłębienie
zainteresowań stają się nagle ważniejsze niż
jeszcze lepszy tytuł zawodowy na wizytówce,
ostatni model ekskluzywnego samochodu czy
biznesowe gadżety, to reprezentanci
pierwszego i czwartego stylu życia.

POLSKI MIEJSKI PROFESJONALISTA A
AMERYKAŃSKI PIERWOWZÓR

Próba badawcza w prezentowanych badaniach

postanowiono wyłonić przyjmując trzy

fundamentalne kryteria: wieku, dochodowe i

kryterium zawodu (kryteria te

wyprowadzono z pojęcia yuppie). Jej

wielkość została ok. na piętnaście osób. Wywiady

i obserwacje sporządzone zostały w okresie od

lutego do października 2004r. Część badań została

zrealizowanych zostało w Warszawie, część

w Krakowie, pozostałe spotkania miały miejsce

na terenie woj. Śląskiego. Średnia wieku

respondentów wynosiła 32,5 lat. Wśród

przebadanych 15 osób znalazła się tylko jedna

kobieta. Dysproporcja ta wynika z obecnej

w naszej rzeczywistości nadreprezentacji płci

męskiej wśród kadry kierowniczej.

POLSKI MIEJSKI PROFESJONALISTA A
AMERYKAŃSKI PIERWOWZÓR

Wszyscy przebadani posiadali wyższe

wykształcenie, odznaczali się wysokimi
kwalifikacjami. Badani, w przewarzającej
części są ekonomistami i bankowcami,
czasem socjologami i prawnikami. Średni
dochód miesięczny waha się w granicach do
3,000 tys. i powyżej 12 tysięcy. W toku
przeprowadzonych badań udało się dotrzeć
do osób, których profesjonalizm, wysokie
dochody, młodość i styl życia mogą posłużyć
odpowiedzi na pytanie o prawomocność
mówienie o modelu życia yuppie, w naszych
polskich warunkach.

POLSKI MIEJSKI PROFESJONALISTA A
AMERYKAŃSKI PIERWOWZÓR

Otóż uzyskane dane wskazują, że nadużyciem

byłoby w tym przypadku używanie takiego
termin. Już same cechy socjograficzne badanych
wskazują na to, iż pomimo wielu cech wspólnych
z tym modelem osiągniętego i konsumowanego
sukcesu zawodowego, jakim jest yuppie, w stylu
badanych znaleźć można takie elementy, które
stoją w jawnej sprzeczności z tym modelem.
Prorodzinność badanych, wśród których
większość posiada dzieci i pozostaje w
małżeństwie, to najbardziej wyrazisty element
życiowej trajektorii tych osób, który jest
przeciwieństwem formuły single i DINKS

POLSKI MIEJSKI PROFESJONALISTA A
AMERYKAŃSKI PIERWOWZÓR

Przebadani profesjonaliści przypominają

bardziej kategorię społeczną, zwaną milkie,
którą w USA ogłoszono następczynią yuppie.
Pokolenie milkie nie wiele różniąc się od
yuppie zweryfikowało wartość pracy na rzecz
wartości życia rodzinnego. Analiza wywiadów
pogłębionych pokazała, że praca najczęściej
nie jest dla badanych wartością autoteliczną,
ale oceniana jest przez nich ze względu na
korzyści, jakie przynosi życiu rodzinnemu.

Polski kontekst kulturowy modyfikuje zachodnie

wzory osobowe wprowadzając do nich własne
komponenty. Pomimo tego, iż obecnie
zaznaczają się dość wyraźnie przemiany w
pełnieniu przez rodzinę jej podstawowych
funkcji, w strukturze, w jej kształtach i relacjach
wewnątrzrodzinnych, to rodzina jest nadal
wartością, z której trudno zrezygnować nawet w
imię osobistego prestiżu i zamożności. Pedagog
społeczny musi przyglądać się uważnie temu,
co dzieje się w zakresie aspiracji zdolnej i
„przebojowej” młodzieży. Jako profesjonalny
animator ma on nierzadko możliwość kreowania
warunków społecznych, które sprzyjają bądź
osłabiają „ rodzącą się” pozycję nowych wzorów
osobowych.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 