Źródła ołowiu

Źródła ołowiu

Katarzyna Podsiadło

Katarzyna Podsiadło

Piotr Gościniewicz

Piotr Gościniewicz

gr. 1b

gr. 1b

Jacek Wacławski

Jacek Wacławski

Ołów

Ołów

– (Pb, plumbum)

– (Pb, plumbum)



Pierwiastek chemiczny, liczba

Pierwiastek chemiczny, liczba

atomowa 82, masa atomowa 207,19

atomowa 82, masa atomowa 207,19



jest typowym metalem o barwie

jest typowym metalem o barwie

szarej, miękkim, plastycznym,

szarej, miękkim, plastycznym,

krystalizuje w układzie regularnym.

krystalizuje w układzie regularnym.



Gęstość 11,34 g/cm3, temperatura

Gęstość 11,34 g/cm3, temperatura

topnienia 327,4°C.

topnienia 327,4°C.



Wszystkie związki ołowiu są trujące.

Wszystkie związki ołowiu są trujące.

Ołów

Ołów

– (Pb, plumbum)

– (Pb, plumbum)



Jego zawartość w skorupie ziemskiej

Jego zawartość w skorupie ziemskiej

wynosi ok. 13 części na milion,

wynosi ok. 13 części na milion,



Mimo małego rozpowszechnienia na

Mimo małego rozpowszechnienia na

Ziemi ołów znajduje szerokie

Ziemi ołów znajduje szerokie

zastosowanie przemysłowe ze względu na

zastosowanie przemysłowe ze względu na

łatwość jego wydobywania i oczyszczania.

łatwość jego wydobywania i oczyszczania.



należy do najczęściej spotykanych w

należy do najczęściej spotykanych w

wodzie metali ciężkich, a ze względu na

wodzie metali ciężkich, a ze względu na

jego wysoką toksyczność zaliczany jest do

jego wysoką toksyczność zaliczany jest do

metali śmierci

metali śmierci

Otrzymywanie

Otrzymywanie



Niewielkie ilości ołowiu występują w stanie

Niewielkie ilości ołowiu występują w stanie

rodzimym, co umożliwia wydobywanie metalu

rodzimym, co umożliwia wydobywanie metalu

bezpośrednio ze złoża w ziemi.

bezpośrednio ze złoża w ziemi.



Głównym źródłem jest jednak minerał galena,

Głównym źródłem jest jednak minerał galena,

czyli siarczek ołowiu (PbS). W celu otrzymania

czyli siarczek ołowiu (PbS). W celu otrzymania

ołowiu z galeny rudę miele się i praży w gorącym

ołowiu z galeny rudę miele się i praży w gorącym

powietrzu, otrzymując mieszaninę siarczku,

powietrzu, otrzymując mieszaninę siarczku,

siarczanu i tlenku ołowiu. Następnie mieszaninę

siarczanu i tlenku ołowiu. Następnie mieszaninę

tę praży się bez dostępu powietrza, w wyniku

tę praży się bez dostępu powietrza, w wyniku

czego następuje redukcja wymienionych

czego następuje redukcja wymienionych

związków do stopionego ołowiu oraz usunięcie

związków do stopionego ołowiu oraz usunięcie

siarki i tlenu w postaci dwutlenku siarki.

siarki i tlenu w postaci dwutlenku siarki.

Związki ołowiu

Związki ołowiu

Ołów tworzy wiele różnych, często ważnych praktycznie związków.

Ołów tworzy wiele różnych, często ważnych praktycznie związków.



Podtlenek ołowiu, Pb2O, powstaje na świeżej powierzchni

Podtlenek ołowiu, Pb2O, powstaje na świeżej powierzchni

przekroju ołowiu, zapobiega jego dalszemu utlenianiu.

przekroju ołowiu, zapobiega jego dalszemu utlenianiu.



Tlenek ołowiu (II), PbO, zwany glejtą ołowianą, jest

Tlenek ołowiu (II), PbO, zwany glejtą ołowianą, jest

nierozpuszczalną, żółtą substancją, stosowaną w produkcji szkła,

nierozpuszczalną, żółtą substancją, stosowaną w produkcji szkła,

wulkanizacji kauczuku i jako pigment.

wulkanizacji kauczuku i jako pigment.



Tlenek ołowiu (III), Pb2O3, jest substancją czerwonawożółtą.

Tlenek ołowiu (III), Pb2O3, jest substancją czerwonawożółtą.



Chlorek ołowiu (II), PbCl2, występuje w przyrodzie jako minerał

Chlorek ołowiu (II), PbCl2, występuje w przyrodzie jako minerał

kotunin. Jest często stosowany do otrzymywania innych związków

kotunin. Jest często stosowany do otrzymywania innych związków



Arsenian ołowiu, Pb3(AsO4)2, jest środkiem owadobójczym,

Arsenian ołowiu, Pb3(AsO4)2, jest środkiem owadobójczym,

otrzymywanym zwykle w wyniku reakcji między solą ołowiu a

otrzymywanym zwykle w wyniku reakcji między solą ołowiu a

arsenianem sodu.

arsenianem sodu.



Chromian ołowiu, PbCrO4, jest żółtą substancją krystaliczną,

Chromian ołowiu, PbCrO4, jest żółtą substancją krystaliczną,

występującą w przyrodzie jako minerał krokoit. W przemyśle

występującą w przyrodzie jako minerał krokoit. W przemyśle

otrzymuje się PbCrO4 w wyniku reakcji między chlorkiem ołowiu

otrzymuje się PbCrO4 w wyniku reakcji między chlorkiem ołowiu

a chromianem sodu. Związek ten to popularny żółty pigment

a chromianem sodu. Związek ten to popularny żółty pigment

(żółcień chromowa).

(żółcień chromowa).



Azotan ołowiu, Pb(NO3)2, jest stosowany do wyrobu ogni

Azotan ołowiu, Pb(NO3)2, jest stosowany do wyrobu ogni

sztucznych i innych związków.

sztucznych i innych związków.

Izotopy ołowiu

Izotopy ołowiu



Znane są 34 izotopy ołowiu, w tym 4

Znane są 34 izotopy ołowiu, w tym 4

trwałe

trwałe



Wiele z nich występuje w jednym z

Wiele z nich występuje w jednym z

szeregów promieniotwórczych. Na

szeregów promieniotwórczych. Na

przykład ołów-207 i ołów-211 występują w

przykład ołów-207 i ołów-211 występują w

szeregu aktynowym

szeregu aktynowym

. Ołów-208 i ołów-212

. Ołów-208 i ołów-212

w

w

szeregu torowym

szeregu torowym

. Natomiast ołów-206,

. Natomiast ołów-206,

ołów-210 i ołów-214 - w

ołów-210 i ołów-214 - w

szeregu uranowym

szeregu uranowym

. Szeregi: aktynowy, torowy i uranowy

. Szeregi: aktynowy, torowy i uranowy

kończą się trwałymi izotopami ołowiu

kończą się trwałymi izotopami ołowiu

Odkrycie i występowanie w

Odkrycie i występowanie w

przyrodzie.

przyrodzie.



Ołów był znany w czasach

Ołów był znany w czasach

prehistorycznych.

prehistorycznych.

Znaleziono ołowiane monety

Znaleziono ołowiane monety

sprzed 7000 lat. Starożytni

sprzed 7000 lat. Starożytni

Rzymianie budowali

Rzymianie budowali

ołowiane rurociągi.

ołowiane rurociągi.



Zawartość ołowiu w

Zawartość ołowiu w

zewnętrznych strefach

zewnętrznych strefach

Ziemi wynosi 1,6*10-3%

Ziemi wynosi 1,6*10-3%

wag. Jeden atom ołowiu

wag. Jeden atom ołowiu

przypada na 700 tysięcy

przypada na 700 tysięcy

innych atomów.

innych atomów.

Występowanie w

Występowanie w

przyrodzie

przyrodzie



głównym źródłem ołowiu jest galena

głównym źródłem ołowiu jest galena

minerał zawierający PbS obok

minerał zawierający PbS obok

kwarcu, kalcytu i fluorytu. Do innych

kwarcu, kalcytu i fluorytu. Do innych

minerałów należy:

minerałów należy:

anglezyt PbSO4, cerusyt PbCO3,

anglezyt PbSO4, cerusyt PbCO3,

piromofrit Pb3(PO4)2, PbCl2 sztolcyt

piromofrit Pb3(PO4)2, PbCl2 sztolcyt

PbWO4, krokoit PbCrO4, wulfenit

PbWO4, krokoit PbCrO4, wulfenit

PbMoO4, wanadynit 3Pb3(VO4)2,

PbMoO4, wanadynit 3Pb3(VO4)2,

PbCl2 oraz lanarkit PbO*PbSO4.

PbCl2 oraz lanarkit PbO*PbSO4.

Ołów

Ołów

jest zaliczany

jest zaliczany

do grupy

do grupy

szczególnie

szczególnie

niebezpiecznych

niebezpiecznych

zanieczyszczeń

zanieczyszczeń

chemicznych

chemicznych

Zastosowanie ołowiu

Zastosowanie ołowiu



Cięcie i spawanie konstrukcji

Cięcie i spawanie konstrukcji



Produkcja szkła i kryształów

Produkcja szkła i kryształów



Farby pokładowe i wykończeniowe

Farby pokładowe i wykończeniowe

(antykorozyjne)

(antykorozyjne)



Odlewnie metali niezależnych

Odlewnie metali niezależnych



Aparatura chemiczna

Aparatura chemiczna



Czcionki drukarskie

Czcionki drukarskie



Pojemniki do przechowywania i transportu

Pojemniki do przechowywania i transportu

nuklidów promieniotwórczych.

nuklidów promieniotwórczych.



Do wyrobu stopów lutowniczych

Do wyrobu stopów lutowniczych

Zastosowanie ołowiu

Zastosowanie ołowiu



Ekrany ołowiane zabezpieczające przed

Ekrany ołowiane zabezpieczające przed

promieniowaniem gamma i rentgenowskim

promieniowaniem gamma i rentgenowskim



Pokrycia kabli elektrycznych i

Pokrycia kabli elektrycznych i

telefonicznych

telefonicznych



Łożyska

Łożyska



Barwniki

Barwniki



Rury do kwasów

Rury do kwasów



komory, wieże i wanny do produkcji kwasu

komory, wieże i wanny do produkcji kwasu

siarkowego, celulozy i wapna bielącego.

siarkowego, celulozy i wapna bielącego.

Zastosowanie ołowiu

Zastosowanie ołowiu



Wyrobu płyt akumulatorowych

Wyrobu płyt akumulatorowych



Pokrywanie kabli elektrycznych,

Pokrywanie kabli elektrycznych,



Wyrób rdzeni pocisków karabinowych, szkła

Wyrób rdzeni pocisków karabinowych, szkła

ołowiowego

ołowiowego



Glejta ołowiana PbO jest używana do

Glejta ołowiana PbO jest używana do

wulkanizowania kauczuku,

wulkanizowania kauczuku,



Minia Pb3O4 w postaci farby olejnej -

Minia Pb3O4 w postaci farby olejnej -

zabezpieczający żelazo przed korozją.

zabezpieczający żelazo przed korozją.



Azydek ołowiu Pb(N3)2 ma zastosowanie jako

Azydek ołowiu Pb(N3)2 ma zastosowanie jako

materiał inicjujący w spłonkach detonujących.

materiał inicjujący w spłonkach detonujących.



Benzyna – zawierająca tetraetylek ołowiu

Benzyna – zawierająca tetraetylek ołowiu

Źródła ołowiu

Źródła ołowiu

Dymy, pyły, ścieki, odpady

Dymy, pyły, ścieki, odpady

przemysłowe i spaliny samochodowe

przemysłowe i spaliny samochodowe

to obecnie główne źródła przede

to obecnie główne źródła przede

wszystkim lokalnego

wszystkim lokalnego

zanieczyszczenia powietrza,

zanieczyszczenia powietrza,

powierzchniowych warstw gleby

powierzchniowych warstw gleby

oraz roślin.

oraz roślin.

Stężenia ołowiu

Stężenia ołowiu

Dopuszczalne stężenie

Dopuszczalne stężenie

ołowiu w

ołowiu w

Polsce

Polsce

(NDS)

(NDS)

=0,05 mg/m3

=0,05 mg/m3

Dopuszczalne stężenie

Dopuszczalne stężenie

biologiczne

biologiczne

(DBS) :

(DBS) :

krew : kobiety 40 mg

krew : kobiety 40 mg

%

%

mężczyźni 60 mg%

mężczyźni 60 mg%

mocz : 0,080 mg/l

mocz : 0,080 mg/l

Stężenia ołowiu

Stężenia ołowiu

Dopuszczalna zawartość ołowiu

Dopuszczalna zawartość ołowiu

w:

w:



Wodach gazowanych < 0,3

Wodach gazowanych < 0,3

mg/dm3

mg/dm3

Płynnych środkach

Płynnych środkach

spożywczych < 0,4 mg/dm3

spożywczych < 0,4 mg/dm3

Inne produkty stałe < 2 mg/kg

Inne produkty stałe < 2 mg/kg

Zanieczyszczenia środków

Zanieczyszczenia środków

spożywczych ołowiem

spożywczych ołowiem

Może pochodzić:

Może pochodzić:



z kotłów bielonych cyną zawierającą

z kotłów bielonych cyną zawierającą

ołów

ołów



puszek do konserw,

puszek do konserw,



naczyń ceramicznych o wielobarwnej

naczyń ceramicznych o wielobarwnej

wewnętrznej powierzchni.

wewnętrznej powierzchni.

Obecność ołowiu

Obecność ołowiu

Największe zatrucie roślin, zwierząt i

Największe zatrucie roślin, zwierząt i

ludzi występuje w rejonach wydobycia

ludzi występuje w rejonach wydobycia

oraz przetwarzania rud ołowiu.

oraz przetwarzania rud ołowiu.

Najbardziej powszechne zatrucie ołowiem

Najbardziej powszechne zatrucie ołowiem

powstaje w dużych aglomeracjach

powstaje w dużych aglomeracjach

miejskich oraz w rejonach o nasilonym

miejskich oraz w rejonach o nasilonym

ruchu samochodowym z powodu

ruchu samochodowym z powodu

zatrucia spalinami samochodowymi

zatrucia spalinami samochodowymi

(wielokrotnie przekroczone normy)

(wielokrotnie przekroczone normy)



Dziękujemy

Dziękujemy