Związki i źródła ołowiu

Związki i źródła ołowiu

Katarzyna Kubasik

Sylwia Trzepizur

Właściwości fizyczne

Właściwości fizyczne

Ołów jest szarym metalem

ciężkim o niskiej temperaturze
topnienia. Jest on kowalny i
ciągliwy. Jest dość aktywny
chemicznie. Ciało stałe o
szarym metalicznym połysku

Właściwości chemiczne

Właściwości chemiczne

W temperaturze pokojowej ołów reaguje z

powietrzem pokrywając się warstewką

tlenku i węglanu. W wyższej temperaturze

ołów tworzy żółty tlenek PbO lub czerwony

Pb

3

O

4

. W temperaturze białego żaru metal

ten spala się w powietrzu oślepiającym

płomieniem. Ołów reaguje z wodą tworząc

pasywną warstewkę wodorotlenku Pb(OH)

2

.

Reaguje z kwasami utleniającymi na gorąco.

Ołów reaguje z fluorowcami tworząc

odpowiednie halogenki PbX

2

. W wyższych

temperaturach reaguje z siarką i fosforem.

Otrzymywanie

Otrzymywanie

Ołów otrzymuje się z galeny w procesie

prażenia złożonego. Siarczek ołowiu jest

niezbyt długo prażony w temperaturze

800-900 K z dostępem powietrza. W

wyniku tego procesu część wsadu ulega

utlenieniu do tlenku ołowiu i siarczanu

ołowiu. Następnie zamyka się dopływ

powietrza i kontynuuje prażenie. W

wyniku tej części procesu tlenek i

siarczan są redukowane za pomocą

siarczku ołowiu do metalicznego ołowiu

Występowanie

Występowanie

Ołów jest często występującym

pierwiastkiem w przyrodzie.
Występuje głównie w postaci
galeny PbS. Zajmuje on pod
względem rozpowszechnienia w
skorupie ziemskiej 34 miejsce
(procenty wagowe).

Zastosowanie

Zastosowanie

Do powszechnie znanych związków organicznych

ołowiu zaliczamy tetraetylek i tetrametylek

ołowiu, powszechnie stosowanych jako dodatki

do paliwa.     Narażenie na ołów występuje przy

produkcji : akumulatorów, kabli, drutów, w

przemyśle chemicznym, w czasie wyrobu

stopów lutowniczych, produkcji łożysk,

czcionek drukarskich, osłon zabezpieczających

przed promieniowaniem radioaktywnym, przy

produkcji barwników , insektycydów.

Zanieczyszczenie środowiska poprzez emisję
tego bardzo ciężkiego metalu do atmosfery ,
może występować już podczas wydobywania ,
wytopu i oczyszczania ołowiu. Huty ołowiu są
źródłem zanieczyszczenia środowiska. Strefa
zanieczyszczenia powietrza w przypadku
dużej huty może wynosić około 15 km, a
zawartość w nim tegoż metalu sięgać
powyżej 80µg/m

3

.

    Szczególnie narażone na ołów ze
środowiska są małe dzieci, co wynika ze
skłonności do lizania, żucia, czy zjadania ciał
obcych, w tym wypadku farb, kosmetyków...

Losy w organizmie

Losy w organizmie

 

Około 30% ołowiu znajdującego się w

powietrzu osadza się w płucach człowieka.

Związki chemiczne w jakich ołów występuje

w powietrzu są zróżnicowane.

Nierozpuszczalne mogą być wchłaniane

drogą fagocytozy. Pyły ołowiu osadzają się też

w górnych odcinkach dróg oddechowych , z

których mogą też być usunięte lub połknięte.

     Dzienne pobranie ołowiu przez człowieka

w pożywieniu wynosi ode 100 do 500µg, zaś

jego wchłanianie poniżej 10% i zależy od

rozpuszczalności (dzieci - 20% ).

W przeciwieństwie do nieorganicznych
związków ołowiu, alkilowe połączenia ołowiu
łatwo się wchłaniają nie tylko przez drogi
oddechowe, ale też przez układ pokarmowy i
nie uszkodzoną skórę. Wchłonięty ołów
najpierw dostaje się z krwią do wątroby,
płuc, serca i nerek (pula szybkowymienna),
potem metal gromadzi się w skórze i
mięśniach (średniowymienna), żeby
ostatecznie kumulować się w tkance kostnej
(proces najwolniejszy lecz i najdłuższy).
     Kumulacja ołowiu rozpoczyna się już w
życiu płodowym, gdyż łatwo przechodzi przez
łożysko. Stężenie w kościach w
przeciwieństwie do tkanek miękkich
zwiększa się przez całe życie. Całkowita
zawartość ołowiu u osób nienarażonych w
wieku 60-70 lat może wynosić 200 mg.

Działanie toksyczne

Działanie toksyczne

Ujawnia się w zaburzeniach układu
krwiotwórczego, skróceniu życia
krwinek czerwonych, potem w
niedokrwistości. W zatruciach
przewlekłych wczesnym sygnałem
ostrzegawczym jest również kolka
ołowiczna. U dorosłych wpływ
toksycznego działania ołowiu
zaznacza się w obwodowym układzie
nerwowym, u dzieci - w
ośrodkowym. Długo po zakończeniu
narażenia na ołów może jeszcze
objawić się uszkodzenie i
niewydolność nerek ( okres
utajnienia nawet 10-30 lat).