Jak badać bliskie związki?
Literatura
„Przyciągaj miłość każdego dnia w
roku! Poznaj sekret prawa
przyciągania w relacjach i
związkach! Chcesz znaleźć
partnera? A może chcesz poprawić
relacje w obecnym związku? Teraz
masz w Polsce możliwość
skorzystania z profesjonalnego
coachingu (czytaj: kouczingu). Jak
często zdarza ci się myśleć o
twoich nieudanych związkach?
Rozpamiętujesz błędy w relacjach
lub tęsknisz do wspaniałych chwil
spędzonych razem? Niestety, to
już przeszłość. Czas spojrzeć
prawdzie w oczy, pora na
zmiany...”
Teorie, rady i porady
Bywają sprzeczne...
Jak uwieść partnera?
Twierdza trudna do zdobycia („The Rules”, Fein & Schneider, 1995)
Autoafirmacja („Calling in „The One”: 7 Weeks to Attract the Love
of your Life, Woodward Thomas, 2004)
NLP
Czy rozwód jest zły dla dzieci?
Zdecydowanie tak: „The Unexpected Legacy of Divorce, 2000,
Wallerstein)
Niekoniecznie: For Better or For Worse”, 2002, Mavis Hetherington
Zła wiedza może być szkodliwa. Skąd zatem mamy wiedzieć, co
jest prawdą, a co nie?
Rzetelne badania naukowe
analiza danych i
wnioski
paradygmat
badawczy
metoda pomiaru
teoria
hipoteza
operacjonalizacja
Co mierzymy? Czyli operacjonalizacja
mierzymy abstrakcyjne idee – konstrukty!
operacjonalizacja – proces zamieniania
abstrakcyjnych pojęć w konkretne rzeczy, które
możemy badać.
Operacjonalizacja....
6. Co dostrzegasz ostatnio na
ulicach?
dużo uśmiechniętych osób
jak zwykle – różnych
przechodniów
obejmujące się lub całujące
pary
8. Jak określiłbyś swój obecny
nastrój?
radosna euforia
zrównoważony optymizm
pozytywny realizm
1. Kiedy ostatni raz zdarzyło Ci
się pomyśleć o wybranku?
wczoraj wieczorem
w ciągu ostatnich kilku dni
przed kilkoma minutami
4. O czym myślisz robiąc samotnie
zakupy w sklepie?
może kupić coś ekstra i zaprosić
ją/jego na własnoręcznie przyrządzoną
kolację
o tym, aby za dużo nie wydać
najpierw jej/jego ulubione czekoladki
Wiele operacjonalizacji jednego
konstruktu
John Lydon i współpracownicy
Czy obecność atrakcyjnego nieznajomego wpływa na
przywiązanie do obecnego partnera?
Jak bardzo jesteś zaangażowany w swój związek?
Uzupełnij litery, aby stworzyć słowa „...ara”
Metody pomiaru - samoopis
Często samoopis daje nam dokładnie to czego
potrzebujemy, bo wielu rzeczy nie można się
dowiedzieć inaczej niż pytając. Na przykład...
Samoopis - wprost
Jeffry Simpson & Steven Gangestad, 1991
Sociosexual Orientation Inventory
Z iloma partnerami uprawiałaś/es seks w ciągu
ostatniego roku?
Z iloma partnerami będziesz, według twoich
przewidywań, uprawiać seks w ciągu najbliższych 5 lat?
Z iloma partnerami uprawiałeś/aś seks tylko jeden raz?
Jak często wyobrażasz sobie, ze uprawiasz seks z osobą
inną niż twój obecny partner? ....
Samoopis – mniej wprost
Miller, Lefcourt & Ware, 1983
Skala poczucia kontroli w małżeństwie
Wkładanie wysiłku w budowę związku praktycznie
gwarantuje sukces małżeństwa
Nastroje mojego współmałżonka są dla mnie tajemnicą,
nie mam pojęcia co może je wywoływać ®
Kiedy nasze relacje się pogarszają, widzę w tym także
swoją winę.
Zawsze jest coś co mogę zrobić, aby zakończyć konflikt i
poprawić nasze relacje.
Dobrze dobrane pytania
Pozytywnie czy negatywnie?
Jak prawdopodobne wydaje ci się, że w ciągu najbliższego
roku zerwiesz ze swoim partnerem?
Jak prawdopodobne wydaje ci się, że w ciągu najbliższego
roku będziesz ze swoim partnerem?
Kwestia skali
Jak jesteś zadowolony ze swojego związku?
1 – 2 – 3 – 4 – 5
1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 - 10
Samoopis
Zalety:
łatwe,
tanie,
szybkie
trafne - często samoopis daje nam dokładnie to
czego potrzebujemy
Samoopis - wady
Brak motywacji
Brak możliwości trafnej odpowiedzi na pytanie
wynikający z braku wiedzy (jak lubią cię inni
ludzie?)
Problemy z autorefleksją
Błędna interpretacja pytań
I did not have sexual relations
with that woman”
Co robiliśmy wczoraj?
Jacobson & Moore, 1981 „Spouses as Observers of the Events
in their Relationship”
21 wieczorów,
409 możliwych zachowań
w ciągu ostatnich 24 godzin
Średnia zgodność: 47,8%!
Ale ostatnio jest lepiej...
Karney & Frye (2002) „But we’ve been getting better lately...”
Ale ostatnio jest lepiej...
Karney & Frye (2002) „But we’ve been getting better lately...”
Pamięć motywowana
ludzie są motywowani potrzebą podtrzymania związku i
pozytywnym przekonaniem o sensie pozostawania w nim.
Dalsze wspomnienia są bardziej trafne i mniej tendencyjne
ponieważ słabiej świadczą o obecnym związku. Partnerzy
potrzebują iluzji na temat ostatnich wydarzeń, bo one są
najbardziej diagnostyczne.
Mężczyźni wykazują większe tendencje do zmiany
wspomnień bardziej odległych.
Samoopis - wady
Brak motywacji
Brak możliwości trafnej odpowiedzi na pytanie wynikający z
braku wiedzy
Błędna interpretacja pytań
Problemy z autorefleksją
Problemy z pamięcią
Tendencyjność
self-serving bias
potrzeba aprobaty społecznej
niewierność w wywiadzie -1,08% na komputerze - 6,13%
Żony mówią, że były bite częściej niż twierdzą ich mężowie
Mężczyźni twierdzą, że mieli więcej partnerek niż kobiety
Potrzeba aprobaty społecznej
”Inventory of Desirable Responding in Relationships”
1.
Zależy mi, aby inni nie wiedzieli o moich negatywnych myślach o
partnerze.
2.
Staram się nigdy nie kłócić z partnerem w obecności innych ludzi.
3.
Jest dla mnie ważne, aby obcy nie widzieli, że się kłócimy.
4.
Nigdy nie opowiadam innym ludziom o kłótniach lub
nieporozumieniach z moim partnerem.
5.
Zależy mi, aby ludzie widzieli tylko pozytywną stronę mojego
związku.
1..........2..........3..........4..........5......
....6..........7
Timothy Loving & Chistopher Agnew
Obserwacje
Kiedy chcemy wiedzieć co się dzieje między ludźmi, a nie co
myślą lub czują.
Kto ma być obserwatorem?
Partner?
wyszkoleni obserwatorzy
Co obserwować?
Komunikacja werbalna (np. co ludzie mówią w czasie
kłótni)
Komunikacja niewerbalna (np. jak długo patrzą sobie w
oczy)
Komunikacja smsowa
Obserwacja - reakcje fizjologiczne
Artur Aron i współpracownicy, 2005
Zakochani w laboratorium: fMRI - aktywacja
obszaru nagrody w mózgu na widok zdjęcia
partnera
Glazer
Analiza krwi – poziom kortyzolu we krwi w
trakcie kłótni
Obserwacje
Gdzie obserwować?
w domu
w naturalnym środowisku
Matthias Mehl, University of Arizona
Małe komputery rejestrują dźwięk przez 30 sekund 70
razy na dzień – jak często ludzie są sami, jak często w
towarzystwie, czy rozmawiają, czy się kłócą.
W laboratorium
Obserwacja
William Ickes, University of Texas
Badani siedzą na kanapie i rozmawiają. Konwersacja jest
nagrywana, a potem analizowana przez uczestników.
Pomiary fizjologiczne
Zalety:
przynoszą dużo precyzyjnych informacji
Nie mają wad samoopisów (pamięć, motywacja)
Wady:
drogie, pracochłonne
świadomość bycia obserwowanym zmienia zachowania
nieekologiczne, sztuczne warunki (ludzie nie kłócą się w
laboratorium tak jak w domu)
potrzeba aprobaty społecznej
problem z interpretacją zachowań (czy to znaczy dla
obserwowanych to samo co dla obserwatora?)
rzetelność ocen obserwatorów
Którą metodę pomiaru wybrać?
Wszystkie
multiple-method approach
The love lab - John Gottman
Plan badawczy
Metoda korelacyjna
Idealna jeśli pytamy o to, jak różne zmienne wiążą się ze
sobą
Idealna dla zmiennych, którymi nie można manipulować
(choroba, zdrada, wykorzystywanie seksualne)
Nie daje informacji o przyczynach
Badania
Badania przekrojowe
Badamy wszystkich w jednym momencie czasu
Pozwalają na opis zjawiska
Badania longitudinalne
Pozwalają opisywać zmiany - jak „coś” zmienia się w
czasie (co się dzieje ze związkiem?)
Pozwalają na przewidywanie
Jak zmienia się satysfakcja z
małżeństwa?
Badania przekrojowe:
Burr, 1970 – ludzie w różnym wieku z różnym
stażem małżeńskim
Badania longitudinalne
Vaillant & Vaillant, 1993 – studenci Harvardu –
169 par badani przez 40 lat.
Jak zmienia się satysfakcja z
małżeństwa?
przekrojowo
longitudinalnie
Badania longitudinalne
Wady
Czas...
Utrata badanych (ok. 30%)
Nie badają przyczyn
Badania eksperymentalne
Manipulowanie zmiennymi niezależnymi i pomiar
zmiennych zależnych
Terror management na randce - Śmieja, Kałaska i
Adamczyk (2006)
Badania eksperymentalne
Zalety:
wnioskujemy o przyczynach
Wady
nieekologiczne warunki
trafność zewnętrzna – czy podobne wyniki
pojawiłyby się także w innych okolicznościach?
Badania archiwalne
Wykorzystujemy istniejące dane
LeeAnne Harker i Dacher Keltner, 2001
Zdjęcia z albumu szkoły średniej
30 lat później ...
Więcej uśmiechniętych mężatek w wieku 27 lat
Większe zadowolenie z małżeństwa w wieku 52 lat
Badania archiwalne
Zalety
tanie
ekonomiczne
Wady
jakość danych
Badania idealne
Żadna metoda nie jest doskonała, więc potrzebne
są różnorodne operacjonalizacje i stosowanie
różnych paradygmatów i metod.
Np. Graham i Clark, JPSP, 2006
Bradbury videos 2
Artur Aron
Garth Fletcher
Harry Reis
Lisa Diamond
John Lydon