Bliskie związki w ujęciu

międzykulturowym

Anna Tatarynowicz

O czym będzie mowa?

• Różnice międzykulturowe w zakresie

atrakcyjności fizycznej i
przypisywanych cech psychicznych

• Chińskie i afrykańskie kanony piękna
• Miłość a małżeństwo
• Małżeństwa aranżowane
• Małżeństwa wielokulturowe
• Wychowywanie dzieci

Atrakcyjność fizyczna

• Badanie Daibo, Murasawa i Chou (1994):
Twarze Japonek i Koreanek oceniane pod

względem atrakcyjności i sympatyczności

• Japonia: duże oczy, małe usta, niewielki

podbródek

• Korea: duże oczy, mały i zadarty nos,

szczupła i drobna twarz

• Tylko w Korei atrakcyjność wiązana z

cechami osobowości

Atrakcyjność fizyczna

• Badanie Wheeler i Kim (1997) wśród

koreańskich studentów:

Oceniali twarze koreańskich K i M na wielu skalach.

• Podobieństwo z Ameryką Północną:

Os. atrakcyjne: bardziej kompetentne, lepiej

przystosowane, pociągające seksualnie i mniej skromne

• Ale różnice:

w Korei brak związku z siłą oddziaływania

społecznego oraz związek z uczciwością i troską o
innych

• Wniosek: treść stereotypów zależy od wartości

kulturowych

Atrakcyjność fizyczna

Stany Zjednoczone

• Wyższa ocena osób

uśmiechniętych na
wszystkich trzech
wymiarach

Japonia

•

Wyższa ocena osób
uśmiechniętych tylko na
wymiarze towarzyskości

•

Osoba o twarzy
neutralnej bardziej
inteligentna niż
uśmiechnięta

• Badanie Matsumoto i Kudoh (1993):

ocena modeli uśmiechniętych lub nie na 3

wymiarach:

1. Atrakcyjność 2. Inteligencja 3. Towarzyskość

Atrakcyjność fizyczna

• Badanie Cunningham, Roberts, Barbee,

Druen i Wu (1995):

Złożone badania międzykulturowe wśród

amerykanów różnego pochodzenia,
imigrantów oraz Tajwańczyków.

• Międzykulturowa zgodność ocen

atrakcyjności fizycznej; korelacja
atrakcyjności z tymi samymi cechami
anatomicznymi twarzy: kształt i wielkość
oczu, nosa, policzków, podbródka.

Więc jak to jest?

• Metodologia
• Kontakt ze środkami masowego

przekazu

Krępowanie stóp

•Zapewnienie dobrego
zamążpójścia
•Fetysz, erotyczny podtekst
•Ideał: zloty lotos 7-10cm
•Oficjalnie zniesiono w 1912
r., praktycznie dopiero w
1949 r.

•Obecnie buty na wysokim
obcasie?

Chiński autor Li Liweng zauważył, że stopa długa na trzy cale
ustawiona płasko wydaje się dłuższa, niż stopa długa na 4-5 cali na
obcasie. Z powodu obcasów stopa jest skierowana ku dołowi, podczas
gdy stopa ustawiona na płasko skierowana jest ku górze, z palcami
niczym pędy bambusa.

Steatopygia

•Ideał kobiecości u ludów
prymitywnych
•Charakterystyczna dla
niektórych ludów
afrykańskich
•Przerost warg sromowych,
nadmierne odkładanie się
tłuszczu na pośladkach
•Podłoże rasowe i
genetyczne

Antropolodzy sugerują, że w sytuacjach skrajnego
głodu, tłuste kobiety mogły być najlepszym, łatwo
dostępnym pożywieniem.

Gliniane krążki

•Mursi –krążek w dolnej
wardze
•Wielkość krążka –
wyznacznik atrakcyjności
•Plemię Sara –w obu
wargach
•Po śmierci, w wielką czcią
zdejmowano krążki i
oddawano córce lub siostrze
jako wartościowy spadek

•Zniechęcenie handlarzy niewolników

•Kobiety nieatrakcyjne dla mężczyzn z innych plemion

•Upodabnianie się do żaby –w ich wierzeniach świętego
zwierzęcia.

Krążki w plemieniu Mursi

krążki w plemieniu Sara

Blizny na brzuchu

•Plemiona afrykańskie,
głównie XVI-XVIII w.
•Sypanie substancją
drażniącą
•Istotny rozmiar i kształt
blizn
•Zapewnienie
pomyślnego zamążpójścia

•Misterna blizna to wytrzymałość na ból -brak
problemów przy porodach, dobra żona i matka

Skaryfikacja

•Współczesna odpowiedź na praktyki pierwotnych plemion?

Miłość romantyczna

• Trójczynnikowa teoria miłości Sternberga:

namiętność, intymność, zaangażowanie

• Najsilniejsze ingerencje kultury w…

zaangażowaniu

„W swej zdecydowanej większości amerykańscy studenci

uważają miłość romantyczną za konieczny warunek
wstępny dla małżeństwa”

W Indiach: „(…) miłość romantyczna z jej intensywnym

przywiązaniem uczuciowym między dwojgiem ludzi jest
traktowane jako zagrożenie dla struktury rodziny.
Daleka od wzmacniania systemu rozszerzonej rodziny,
często może ją rozbić.”

(Levine i in. , 1995)

Miłość romantyczna

Badanie Levine i in. (1995) wśród studentów 11 krajów

„Gdyby chłopak/dziewczyna posiadał/a wszystkie

pozostałe, ważne dla ciebie cechy, czy wyszłabyś za
niego za mąż/ożeniłbyś się z nią, nie kochając go/jej?”

• Różnice międzykulturowe:
Tak:

Filipiny (71,6%), Indie (47,1%) i Pakistan (54,8%); Wielka Brytania

i Brazylia (26,8%)

Brak miłości jako warunek wystarczający do rozwodu

• Różnice międzykulturowe:
Tak:

Brazylia (63,4%); Filipiny (23,9%)

Małżeństwa aranżowane

• Długotrwały proces selekcji, wybór

kandydata, spisanie kontraktu, spotkanie
małżonków w dniu zaręczyn lub ślubu

• Obecnie dopuszczalna możliwość

odrzucenia kandydata

• Agencje matrymonialne: profil tworzony

przez rodziców, zawiera głównie informacje
społeczno-kulturowe
W Polsce: hobby, zainteresowania, cechy
temperamentalne

Kto jest szczęśliwszy?

• W wynikach na skali miłości:
Do 5 lat po ślubie: małżeństwa z miłości
Po 5 latach po ślubie: małżeństwa

aranżowane

• Wyjaśnienie: Wcześniejsze poznanie się

oraz pomoc rodziny

Małżeństwa wielokulturowe

• Konflikty na płaszczyźnie:
 Spostrzegania ról kobiety i mężczyzny
 Spostrzegania relacji między rodzinami

współmałżonków

 Podejścia do wychowywania dzieci
 Zaangażowania w związek
 Wyrażania podstawowych emocji

Radzenie sobie z różnicami

• Trzy strategie adaptacyjne wg. Ho (1984):
 Kapitulacja

(w pewnych sytuacjach rezygnuję z własnych zach.

Kulturowych)

 Kompromis

(szukamy wspólnego stanowiska i każdy po części ustępuje)

 Współistnienie

(oboje nie zmieniamy się i akceptujemy się nawzajem)

• Trzy strategie postępowania wg. Tseng (1977):
 Strategia naprzemienna

(naprzemienne modyfikowanie swoich

zachowań, tak aby dostosować je do stanowiska drugiej osoby)

 Strategia mieszana

(losowe włączanie charakterystycznych

obyczajów)

 Twórcze przystosowanie

(tworzenie nowych wzorów zachowania)

film - "Para mieszana"

film - "Międzykulturowa love story"

Kultura a wychowywanie

dzieci

• Badanie Conroy, Hess, Azuma i Kashiwagi (1980):

- matki japońskie i amerykańskie skłaniające do

posłuszeństwa; wywiad na postawie 6 hipotetycznych
sytuacji

- odwoływanie do autorytetu, reguł, konsekwencji i procesu

modelowania

USA: autorytet rodzica
• Opieranie się głównie na karach i nagrodach

(procesy instrumentalne)

Japonia: odwoływanie do uczuć, większa elastyczność
• Skupienie się na więziach osobistych i

międzyludzkich

Kultura a wychowywanie

dzieci

• Badanie Kelley i Tseng (1992):

amerykańskie matki pochodzenia europejskiego i
chińskiego

EU: wyższe wyniki na skali czułości, konsekwencji,

tolerancji, opiekuńczości i ustanawiania reguł

Ch: wyższe wyniki na skali stosowania kar

fizycznych i karcenia dzieci podniesionym głosem

 Utrzymanie więzi z kulturą pochodzenia

Oczekiwania wobec dzieci

• Badanie Joshi i MacLean (1997):

matki japońskie, hinduskie i angielskie
45 zadań rozwojowych, pytanie o wiek dzieci

 J większe oczekiwania od GB: edukacja,

samoobsługa, niezależność od otoczenia

 J i GW większe oczekiwania od H: we

wszystkich dziedzinach z wyjątkiem
niezależności od otoczenia

Podobieństwa między

kulturami

• Matki meksykańskie i amerykańskie –podobne

oczekiwania rozwojowe

• Amerykańskie matki pochodzenia europejskiego

oraz chińskiego –wyższe wymagania (dobre
maniery, szkoła, przystosowanie emocjonalne)
wobec starszych dzieci w porównaniu z młodszymi

 Zgodność stylów wychowawczych z

uwarunkowanymi kulturowo celami
rozwojowymi

Dziękuję za uwagę