WYDAWNICTWA

ADMIRALICJI

BRYTYJSKIEJ

ZAWIERAJĄCE

INFORMACJE O

PRĄDACH

PŁYWOWYCH

Mapy morskie
 

W wybranych pozycjach na mapach wydawanych przez

Admiralicję Brytyjską dla tych akwenów, na których występują
pływy półdobowe, zamieszczono wielkie litery obwiedzione
rombem, np. itd. (punkty pomiarowe oraz ich
współrzędne). Ponadto na mapie znajduje się tabela,
zawierająca informacje o prądach pływowych dla każdej pozycji
pomiarowej oznaczonej w podany sposób.

A

B

Kierunek i prędkość prądu pływowego odczytujemy dla

każdej pełnej godziny przed (before) lub po (after) wodzie
wysokiej w porcie odniesienia, jak również w momencie wody
wysokiej (HW). Portem odniesienia jest najczęściej bliższy port
zasadniczy wyszczególniony w nagłówku tabeli, dla którego
dobowe przepowiednie pływów są zawarte w części I ATT.

W kolumnie drugiej podano kierunek prądu (Direction),

a w trzeciej - prędkości prądów w węzłach (Rate) podczas
pływów syzygijnych (Springs) i kwadraturowych (Neaps).

W celu określenia kierunku i prędkości prądu należy:

–z części I ATT wybrać dobową przepowiednię pływu w porcie
odniesienia, a następnie obliczyć średni skok pływu w czasie
doby;

–obliczyć odstęp czasu od wody wysokiej, czyli ilość godzin
między żądanym momentem a momentem wystąpienia
najbliższej wody wysokiej. Znak minus oznacza odstęp czasu
przed momentem wysokiej wody, a znak plus odstęp czasu po
momencie wysokiej wody;

–wchodząc wartością określonego odstępu czasu od wody
wysokiej do odpowiedniej kolumny oznaczonej literą punktu
pomiarowego odczytamy prędkość prądu. Jeżeli odstęp od wody
wysokiej nie wyraża się całkowitą liczbą godzin, to wartość
dokładniejszą odczytamy interpolując;

–porównać obliczony średni skok pływu w danym dniu ze
średnim skokiem syzygijnym i kwadraturowym w porcie
odniesienia i określić na tej podstawie czy mamy do czynienia z
pływem syzygijnym czy kwadraturowym. Dla pływu
pośredniego prędkość prądu otrzymamy drogą interpolacji.

PRZYKŁAD
 

O godzinie 1300 (Time Zone - 0100) pozycja statku

znajdowała się blisko naniesionej na mapie i obwiedzionej
rombem litery E. Przepowiednia pływu w porcie odniesienia
Dover dla interesującej nas daty podano poniżej. Podać
kierunek i prędkość prądu pływowego na zadaną godzinę.
 
1. Przepowiednia dobowa pływu w porcie Dover (Time Zone
UT/GMT) oraz średnie wartości skoków pływu syzygijnego i
kwadraturowego odczytane z części I ATT, tom l, wynoszą:
 

TIME ZONE UT (GMT)

MEAN RANGES:

0424

1,4

Springs 6,0 m

0938

6,4

Neaps 3,2 m

1659

1,2

2207

6,3

Ponieważ na statku mamy czas pierwszej strefy wschodniej,
czyli:

 

0524

1,4

1038

6,4

1759

1,2

2307

6,3

 

Średni dobowy skok pływu:

(5,0 + 5,2 + 5,1) : 3 = 5,1

Tabela prądów pływowych zamieszczona na mapie

ćwiczeniowej

Admiralicji Brytyjskiej nr 5052

2. Odstęp czasu od najbliższej wody wysokiej + 0230 (1038 +

1300 

+ 0230). Znak plus oznacza odstęp czasu po momencie
wody wysokiej.

3. Z powyższej tabeli wchodząc wartością odstępu czasu po

wodzie wysokiej + 0230 w kolumnie E odczytamy kierunek
prądu równy 040°. Skok syzygijny w porcie Dover wynosi 6,0
m, a kwadraturowy 3,2 m. Dla skoku 5,1 m wartość
wyinterpolowana wynosi 2,1 węzła.

 
Odpowiedź:

Kierunek i prędkość prądu o godz. 1300 wynosi 040°/2,1

w.

Atlasy prądów pływowych (Tidal Stream Atlases)
 

Atlasy prądów pływowych, wydawane przez Admiralicję

Brytyjską, są zbiorem 13 map podających informacje o prądach
pływowych na akwenach, gdzie dominuje pływ półdobowy. Do
roku 2005 wydano 20 atlasów, które obejmują następujące
akweny:

209

Orkney and Shetland Islands,

218

North Coast of Ireland and West Coast of Scotland,

219

Portsmouth Harbour and Approaches,

220

Rosyth Harbour and Approaches,

221

Plymouth Harbour and Approaches,

222

Firth of Clyde and Approaches,

233

Dover Strait,

249

Thames Estuary (with co-tidal charts),

250

The English Channel,

251

North Sea, Southern Part,

252

North Sea, Northern Part,

253

North Sea, Eastern Part,

254

The West Country, Falmouth to Teignmouth,

255

Palmouth to Padstow, including the Isles of Scilly,

256

Irish Sea and Bristol Channel,

257

Approaches to Portland,

263

Lyme Bay,

264

The Channel Islands and Adjacent Coast of France,

265

France, West Coast,

337

The Solent and Adjacent Waters.

Układ wszystkich 20 atlasów prądów pływowych jest

podobny, jak również podobny jest sposób postępowania w celu
odczytania kierunku i prędkości prądu. Atlasy składają się z 13
map, a mianowicie 6 map dla każdej pełnej godziny przed wodą
wysoką i każdej po wodzie wysokiej, oraz dla momentu wody
wysokiej.

Na mapach podano w sposób graficzny następujące

informacje dotyczące parametrów prądów pływowych:

–kierunek prądu wyznaczony kierunkiem strzałki, przy czym
długość i grubość strzałki sygnalizują w sposób graficzny siłę
prądu;

–średnią prędkość prądów: kwadraturowego i syzygijnego,
wyrażone w dziesiętnych częściach węzła, np. 22,43, czyli 2,2 w
i 4,3 w. Miejsce przecinka oddzielające te dwie liczby oznacza
pozycję, w której przeprowadzono obserwacje.

Atlas rozpoczyna się od mapy 6 godzin przed wodą

wysoką a kończy na mapie 6 godzin po momencie wody
wysokiej w porcie odniesienia. Informacje zawarte na mapach
dotyczą tylko prądów kwadraturowych i syzygijnych i nie
odnoszą się do prądów pośrednich. W celu wyznaczenia
prędkości prądów pośrednich, tzn. występujących pomiędzy
prędkościami kwadraturowymi i syzygijnymi, korzystamy z
diagramu zamieszczonego na wewnętrznej stronie okładki
atlasu (Computation of rates). Argumentami wejściowymi do
diagramu są: średnia wartość dobowego skoku pływu w porcie
odniesienia oraz prędkość prądu kwadraturowego i syzygijnego
odczytane z mapy. Kolejność postępowania przy określaniu
kierunku i prędkości prądu pływowego będzie następująca:

–z ATT dla odpowiedniego portu odniesienia odczytujemy
dobową przepowiednię pływu i obliczamy wartość średniego
skoku;

–obliczamy odstęp czasu od najbliższej wody wysokiej i
wybieramy odpowiednią mapę w atlasie;

–na wybraną mapę nanosimy żądaną pozycję i odczytujemy
kierunek prądu. Porównujemy obliczony średni skok pływu ze
średnimi skokami: kwadraturowym i syzygijnym w porcie
odniesienia i określamy na tej podstawie, czy mamy do
czynienia z pływem syzygijnym czy kwadraturowym. Dla pływu
pośredniego prędkość prądu otrzymamy przez interpolację,
korzystając ze wspomnianego już diagramu.

Wyciąg z atlasu prądów pływowych Admiralicji Brytyjskiej nr

264

Diagram do wyznaczania prędkości prądu pływowego zawarty

w atlasie 264

Informacje o prądach pływowych zawarte w tablicach
pływów
tom 3 i 4, część Ia
 

Przepowiednie zawarte w tej części tablic pływów

dotyczą prądów pływowych zwrotnych, które występują w
wąskich kanałach i cieśninach w pobliżu lądów.

Dla wyszczególnionych pozycji, pod tytułem każdej

strony, podano kierunki prądów oznaczone znakami „+” i „-”
różniące się zwykle o 180°. Informacje odnośnie momentów
wystąpienia maksymalnych prędkości prądu oraz czasu wody
martwej (SLACK - zmiana kierunku prądu na przeciwny), podano
na każdy dzień roku. Przepowiednie podano w czasie strefowym
wyszczególnionym na każdej stronie. Znak „+” lub „-” przy
wartości prędkości prądu, oznacza wskazany pod tytułem
kierunek.

Przykładowo dnia 16 maja 2003 roku w Cieśninie Admiralty
Inlet:

–godzina 0145 prąd maksymalny w kierunku 180°, prędkość 1,4
w;

–godzina 0352 zmiana kierunku prądu na przeciwny;

–godzina 0759 prąd maksymalny w kierunku 005°, prędkość 4,3
w;

–godzina 1140 zmiana kierunku prądu na przeciwny;

–godzina 1450 prąd maksymalny w kierunku 180°, prędkość 3,4
w;

–godzina 1817 zmiana kierunku prądu na przeciwny;

–godzina 2109 prąd maksymalny w kierunku 005°, prędkość 2,4
w.

Liczba zjawisk prądów pływowych zależy, podobnie jak

w przypadku pływów, od względnej wielkości składowych
półdobowych i dobowych i zmniejsza się ze wzrostem względnej
wielkości składowych dobowych.

Analogicznie jak w przypadku zjawisk pływów, również

prądy pływowe możemy przedstawić w postaci krzywej, łącząc
podane w tablicach momenty i prędkości prądów linią krzywą.

Wyciąg z ATT tom 4, część Ia. Fragment tablicy przepowiedni

prądów pływowych dla Cieśniny Admiralty Inlet

Diagramy A, B i C zawarte we wstępie do omawianej

części Ia przedstawiają typowe krzywe prądów pływowych od
półdobowych do dobowych poprzez kompilacje ich obu.

Typowe krzywe prądów pływowych zawarte w ATT tom 3 i 4,

część Ia

A. Dominuje prąd półdobowy. Występują dwa prądy
maksymalne w każdym z dwóch przeciwnych kierunków i cztery
momenty zwrotów (SLACK).
B. Mieszany półdobowy i dobowy:
B(l) dwa prądy maksymalne w jednym kierunku i dwa w
kierunku przeciwnym, z których jeden będzie miał prędkość
zerową;
B(2) przewaga pływu dobowego. Powstają dwa prądy w jednym
kierunku, które są rozdzielone przez zmniejszenie się prędkości
do minimalnej (3 maxima).
C. Dominuje pływ dobowy:
C(3) wystąpi jeden prąd maksymalny w każdym z dwóch
przeciwnych kierunków i dwa momenty zwrotu;
C(4) jeden prąd może być tak słaby, że brak pewności, co do
jego kierunku i prędkości.

Jeżeli występują prądy stałe (CURRENTS) i nie zostały

uwzględnione w podanej przepowiedni prądów pływowych, to
odpowiednią uwagę znajdziemy u dołu marginesu odpowiedniej
strony.

Znany prąd morski możemy uwzględnić tak, jak to

zaprezentowano na diagramie D. Po wykonaniu wykresu prądu
pływowego, należy odłożyć w prawo (jeżeli prąd stały ma znak
„-”), lub w lewo (,,+”) od zerowej prędkości odcinek
odpowiadający prędkości prądu stałego. Następnie wykreślamy
równoległą do osi zerowej prędkości prądu pływowego,
przechodzącą przez koniec tego odcinka, przesuwając
odpowiednio na dolnym marginesie skali prędkości prądu
wypadkowego (FLOW).

Informacje o prądach pływowych zawarte w tablicach
pływów
tom 2, 3 i 4, część IIIa
 

W części IIIa omawianych tablic (Harmonie Constants

for Tidal Streams) mamy podane stałe harmoniczne,
umożliwiające korzystanie z uproszczonej metody harmonicznej
(sposób graficzny i rachunkowy) i wykreślenie krzywej prądów
pływowych.

Sposób postępowania jest analogiczny, jak w przypadku

wykreślania/obliczania krzywej pływu, z tym, że należy przyjąć
następujące analogie:
pływy (Tides)

- prądy pływowe (Tidal Streams),

poziom średni (Mean Level)

- prąd stały (Current),

wysokość (Heights)

- prędkość (Rates),

metry (Metres)

- węzły (Knots).

W większości przypadków podane stałe harmoniczne

podane w części IIIa dotyczą prądów rewersyjnych i w tym
przypadku podano dwa kierunki płynięcia prądów „+” i „-”,
które różnią się między sobą o 180°.

W niektórych przypadkach zarówno kierunek, jak i

prędkość prądu w miarę upływu czasu zmieniają swoje wartości.
Są to tak zwane prądy pływowe kołowe (rotatory). Wówczas w
części IIIa podano stałe harmoniczne dla prądu N i E. W celu
otrzymania prądu wypadkowego w tym przypadku należy
wykreślić dwie krzywe, a rzeczywisty kierunek i prędkość prądu
na zadany moment uzyskamy dodając wektorowe wyniki
odczytane z obu krzywych. Korzystając z kalkulatora, należy
podobnie obliczyć godzinowe prędkości prądu dla każdej
składowej, które następnie dodajemy wektorowo jak powyżej.
Wykreślając krzywą pływu zarówno w przypadku prądów
rewersyjnych, jak
i kołowych należy mieć na uwadze, że jakkolwiek zmiana
wysokości pływu na pewnym akwenie może być stosunkowo
niewielka, to mogą jednak wystąpić znaczne różnice w
wartościach prądów między punktami znajdującymi się blisko
siebie. Z tego powodu należy zwracać szczególną uwagę na
pozycję, dla której podano stałe harmoniczne.