WŁAŚCIWOŚCI
WŁAŚCIWOŚCI
OPTYCZNE CIAŁ
OPTYCZNE CIAŁ
Sposób patrzenia na różne przedmioty i ocena ich
barwy jest wynikiem naszych
osobistych wrażeń wzrokowych. Fakt jednak, że w
ocenie tej zgadzamy się przeważnie
z innymi ludźmi ,świadczy że nasze wrażenia
wzrokowe, choć są osobistymi spostrzeżeniami
mają za podstawę jakąś wspólną cechę
charakterystyczną dla budowy ludzkiego oka.
Pierwszym który zajął się teorią zjawisk świetlnych,
był słynny Netwon. W 1704r. Wydał on dzieło pt.
„OPTYKA”
Zmianę widma liniowego na pasmowe, w
Zmianę widma liniowego na pasmowe, w
którym pojawiają się układy bardzo wielu
którym pojawiają się układy bardzo wielu
linii odpowiadających falom czyli pasma
linii odpowiadających falom czyli pasma
nastąpi w ciele stałym, w którym atomy,
nastąpi w ciele stałym, w którym atomy,
jony lub cząsteczki tworzą uporządkowaną
jony lub cząsteczki tworzą uporządkowaną
strukturę krystaliczną. Elektrony mogą
strukturę krystaliczną. Elektrony mogą
przeskakiwać do sąsiednich atomów, jonów
przeskakiwać do sąsiednich atomów, jonów
lub cząsteczek. Podczas przejść na wyższe
lub cząsteczek. Podczas przejść na wyższe
poziomy energetyczne będą pochłaniać
poziomy energetyczne będą pochłaniać
kwanty energii odpowiadające falom o nieco
kwanty energii odpowiadające falom o nieco
innych długościach niż podczas przejść w
innych długościach niż podczas przejść w
„macierzystych” atomach, jonach lub
„macierzystych” atomach, jonach lub
cząsteczkach
cząsteczkach
.
.
•
Ciało stałe może być przezroczyste tylko wtedy, gdy
Ciało stałe może być przezroczyste tylko wtedy, gdy
pasmo pochłaniania nie obejmuje zakresu długości fal
pasmo pochłaniania nie obejmuje zakresu długości fal
światła widzialnego.
światła widzialnego.
•
Na rysunku poniżej możemy zaobserwować
Na rysunku poniżej możemy zaobserwować
zjawiska przepuszczania światła. Np. na
zjawiska przepuszczania światła. Np. na
Szmaragd przypada zielony obszar widma
Szmaragd przypada zielony obszar widma
widzialnego, dlatego szmaragd jest przezroczysty
widzialnego, dlatego szmaragd jest przezroczysty
dla światła tej barwy.
dla światła tej barwy.
•
Węgiel nie przepuszcza światła żadnej barwy- jest
Węgiel nie przepuszcza światła żadnej barwy- jest
nieprzezroczysty.
nieprzezroczysty.
•
Natomiast kwarc jest zupełnie przezroczysty
Natomiast kwarc jest zupełnie przezroczysty
ponieważ obejmuje wszystkie długości fal światła.
ponieważ obejmuje wszystkie długości fal światła.
•
Ciała stałe świecą wszystkimi barwami jednocześnie
Ciała stałe świecą wszystkimi barwami jednocześnie
i ponadto jeszcze wysyłają mniej lub bardziej obfite
i ponadto jeszcze wysyłają mniej lub bardziej obfite
promieniowanie podczerwone i nadfioletowe.
promieniowanie podczerwone i nadfioletowe.
•
Oko różnie reaguje na światło różnej barwy. Okazuje
Oko różnie reaguje na światło różnej barwy. Okazuje
się że przy słabym oświetleniu oko zmienia swoją
się że przy słabym oświetleniu oko zmienia swoją
czułość oraz staje się bardziej wrażliwe na barwy
czułość oraz staje się bardziej wrażliwe na barwy
niebieskie i fioletowe a mniej wrażliwe na barwy
niebieskie i fioletowe a mniej wrażliwe na barwy
żółte i czerwone. Dlatego przy nocnym świetle (przy
żółte i czerwone. Dlatego przy nocnym świetle (przy
świetle Księżyca lub dalekich latarni) inaczej się
świetle Księżyca lub dalekich latarni) inaczej się
przedstawiają barwy wszystkich przedmiotów i
przedstawiają barwy wszystkich przedmiotów i
świateł. Samo światło Księżyca wydaje się nam
świateł. Samo światło Księżyca wydaje się nam
bardziej niebieskawe. Wszystko, co nas otacza,
bardziej niebieskawe. Wszystko, co nas otacza,
przybiera mniej lub więcej niebieskawy odcień i
przybiera mniej lub więcej niebieskawy odcień i
nawet poezja „nocna” obfituje w barwy „zimne” :
nawet poezja „nocna” obfituje w barwy „zimne” :
fioletowe, niebieskie, zielono-niebieskie. A poezja
fioletowe, niebieskie, zielono-niebieskie. A poezja
„dnia” operuje raczej kolorami „ciepłymi”.
„dnia” operuje raczej kolorami „ciepłymi”.
•
Częściej przezroczyste niż ciała stałe są
Częściej przezroczyste niż ciała stałe są
ciecze
ciecze
.
.
Natomiast szkło jest zastygłą cieczą dlatego taż
Natomiast szkło jest zastygłą cieczą dlatego taż
jest najlepszym materiałem optycznym. Tak samo
jest najlepszym materiałem optycznym. Tak samo
jak woda pochłania słabo światło o różnych
jak woda pochłania słabo światło o różnych
długościach fali.
długościach fali.
•
W XX wieku wynaleziono ciekłe kryształy. Gdy
W XX wieku wynaleziono ciekłe kryształy. Gdy
fale świetlne przechodzą przez ciekły kryształ,
fale świetlne przechodzą przez ciekły kryształ,
drgania pola elektrycznego prostopadłe do
drgania pola elektrycznego prostopadłe do
kierunku ułożenia cząsteczek są pochłaniane
kierunku ułożenia cząsteczek są pochłaniane
znacznie słabiej niż drgania równoległe. Dwie
znacznie słabiej niż drgania równoległe. Dwie
warstwy ciekłokrystaliczne są pochłaniane
warstwy ciekłokrystaliczne są pochłaniane
znacznie słabiej niż drgania równoległe.
znacznie słabiej niż drgania równoległe.
•
Technologia ciekłych kryształów jest stale
Technologia ciekłych kryształów jest stale
rozwijana. Już dziś laptopy mają zamiast
rozwijana. Już dziś laptopy mają zamiast
monitorów ekrany ciekłokrystaliczne, które dają
monitorów ekrany ciekłokrystaliczne, które dają
kolorowy obraz nie gorszy od małych telewizorów.
kolorowy obraz nie gorszy od małych telewizorów.
•
GAZY
GAZY
są niemal zawsze przezroczyste, a
są niemal zawsze przezroczyste, a
ich współczynnik załamania jest bliski
ich współczynnik załamania jest bliski
jedności. Wynika to z faktu że cząsteczki w
jedności. Wynika to z faktu że cząsteczki w
gazie są rozłożone bardzo rzadko i fale
gazie są rozłożone bardzo rzadko i fale
elektromagnetyczne w niewielkim tylko
elektromagnetyczne w niewielkim tylko
stopniu zmieniają się w wyniku
stopniu zmieniają się w wyniku
oddziaływania z nimi.
oddziaływania z nimi.
•
Wyobraźmy sobie że ciało stałe, ciecz lub silnie
Wyobraźmy sobie że ciało stałe, ciecz lub silnie
zgęszczony gaz został ogrzany. W temperaturze
zgęszczony gaz został ogrzany. W temperaturze
bardzo niskiej ciało to , praktycznie biorąc, nie będzie
bardzo niskiej ciało to , praktycznie biorąc, nie będzie
wcale wysyłać promieniowania. Jednak już w nieco
wcale wysyłać promieniowania. Jednak już w nieco
wyższych temperaturach , np 15stopni C , ciało to
wyższych temperaturach , np 15stopni C , ciało to
będzie promieniowało w takiej formie, jaką wskazuje
będzie promieniowało w takiej formie, jaką wskazuje
odpowiednia dla tej temperatury krzywa na rysunku.
odpowiednia dla tej temperatury krzywa na rysunku.
•
Widzimy z niej, że prawie całe promieniowanie tego
Widzimy z niej, że prawie całe promieniowanie tego
ciała przypada na część podczerwoną, a więc jest
ciała przypada na część podczerwoną, a więc jest
niewidzialne, w części zaś widzialnej mamy znikomo
niewidzialne, w części zaś widzialnej mamy znikomo
małą energię promieniowania.
małą energię promieniowania.
•
W miarę podwyższenia temperatury ciała zmienia się
W miarę podwyższenia temperatury ciała zmienia się
krzywa jego promieniowania ; przede wszystkim
krzywa jego promieniowania ; przede wszystkim
łączna ilość energii staje się coraz większa, co się
łączna ilość energii staje się coraz większa, co się
przejawia we wzroście krzywej. Jednocześnie coraz
przejawia we wzroście krzywej. Jednocześnie coraz
więcej promieniowania przechodzi z części
więcej promieniowania przechodzi z części
niewidzialnej – podczerwonej , do części widzialnej.
niewidzialnej – podczerwonej , do części widzialnej.
Ciało zaczyna więc świecić barwą czerwoną.
Ciało zaczyna więc świecić barwą czerwoną.