Argumenty bioetyki 2012

wykład 4

KWESTIA ONTYCZNEGO

STATUSU WCZESNEGO

LUDZKIEGO ZARODKA

- A

• Smith, Brogaard 2003 - Smith, B., & B. Brogaard

(2003). “Sixteen days”. Journal of Medicine and

Philosophy, 28, 45–78.

• Damschen, G., Gomez-Lobo, A., and Schonecker,

D., 2006, “Sixteen Days? A reply to B. Smith and B.

Brogaard on the Beginning of Human Individuals,”

Journal of Medicine and Philosophy 31: 165-175

• David S. Oderberg (2008). „The Metaphysical

Status of the Embryo: Some Arguments Revisited”.

Journal of Applied Philosophy 25 (4):263-276.

• Ingmar Persson (2009). “The Origination of a

Human Being: A Reply to Oderberg”. Journal of

Applied Philosophy 26 (4):371-378.

fazy embriogenezy

• gamety →(zapłodnienie) zygota

jednokomórkowa → (pierwsze podziały)

zygota wielokomórkowa →(bruzdkowanie)

morula (blastomery) →

(cytodyferencjacja) blastocysta

(trofoblast, embrioblast = węzeł

zarodkowy) → (implantacja)

cytotrofoblast, tarczka zarodkowa:

epiblast, hipoblast → (gastrulacja)

gastrula: ektoderma --> smuga

pierwotna, mezoderma, endoderma

Kiedy zaczyna istnieć

organizm człowieka?

• 1. teorie początku równoczesnego z poczęciem:

organizm człowieka (w normalnym wypadku) istnieje

od chwili poczęcia;
2. teorie początku późniejszego od poczęcia:

organizm człowieka zaczyna istnieć dopiero pewien

czas po poczęciu (tuż przed fazą implantacji – na

początku fazy gastrulacji – pod koniec fazy

gastrulacji)

• a. wczesny zarodek nie jest jeszcze żadnym

organizmem

• b. wczesny zarodek jest wprawdzie (genetycznie)

„ludzkim” organizmem, lecz nie tym samym, co

organizm późniejszego płodu, noworodka i człowieka.

Smith, Brogaard: procesy

przemian substancjalnych

I. unitary (np. human body → corpse)
II. binary

A. ●→ ● ●
B. ● ● → ●

przemiany binarne A. ●→

● ●

• Budding: A part of one individual substance

becomes detached and forms a new individual

substance in its own right while the original

substance goes on existing.

• Separation: Two or more entities arc joined together

as one entity and at some point the relations

conjoining the parts of this entity are disrupted in

such a way that the previously attached individuals

continue as separate new substances.

• Fission: Fission is distinct from separation in that,

when an entity (for example a virus) undergoes

fission, new parts are formed which then split apart

to lead separate existences.

przemiany binarne B. ●

● → ●

• Absorption: A smaller object becomes absorbed

into a second, larger object in such a way that

the former undergoes a substantial change and

thereby ceases to be a substance.

• Unification: Separate individual substances join

into a complex which forms one new substance

in which the previously detached separate

substances continue to exist within the new

whole (unification is the dual of separation).

• Fusion: Fusion is distinct from unification in

that, when entities undergo fusion, they

thereby cease to exist (fusion is the dual of

fission)

procesy przemian

substancjalnych

• A. podział: wydzielenie (budding),

rozłączenie (separation),
rozszczepienie (fission)

• B. połączenie się: wchłonięcie

(absorption), zjednoczenie
(unification), stopienie (fusion)

Smith, Brogaard,

ontologiczna interpretacja

embriogenezy

• para gamet → (zapłodnienie –

unification) zygota jednokomórkowa
→ (pierwsze podziały komórkowe -
fission, separation?) zygota
wielokomórkowa → (bruzdkowanie)
morula → (cytodyferencjacja –
budding?) blastocysta (trofoblast,
węzeł zarodkowy)

teoria wczesnej

identyczności, Oderberg

• Jest to teza, że zygota (pojedyncza komórka,

powstająca w wyniku zapłodnienia) nie jest

jedynie genetycznie identyczna z

późniejszym od zygoty osobnikiem

(zarodkiem, płodem, noworodkiem,

człowiekiem dorosłym), w który się rozwija,

jeżeli wszystko przebiega normalnie, ani też

jedynie bytem, który ma potencjalną

zdolność utworzenie niezróżnicowanego

jeszcze osobnika; jest ona raczej konkretną

jednostką, i jest numerycznie tożsama z

późniejszą od zygoty jednostką, która się z

niej rozwija. (Oderberg 1997, s. 260)

teoria wczesnej

identyczności, argument z

ciągłości

• Ciągłość rozwoju znaczy, iż proces rozwoju istoty

ludzkiej ma taki charakter, że jednym

momentem, w którym można wyróżnić zdarzenie

sygnalizujące jej powstanie jest moment

poczęcia. Pożytecznym sposobem ujęcia tego

stanu rzeczy jest stwierdzenie, że gdy cofając się

w czasie śledzimy rozwój istoty ludzkiej, czy to od

stadium embrionalnego, czy to od stadium płodu,

noworodka, niemowlęcia, dziecka lub osobnika

dorosłego, nigdzie nie znajdujemy momentu, w

którym powstałaby istota ludzka, zanim nie

cofniemy się do momentu poczęcia. (Oderberg

1997, s. 261)

ARGUMENTY PRZECIWKO TEORII WCZESNEJ

IDENTYCZNOŚCI

A. argumenty z normalnych faktów

embriologicznych

• (1) argument z braku integracji (lub

koordynacji)

• (2) argument z brak zróżnicowania

(właściwych części embrionalnych i części

pozaembrionalnych we wczesnym zarodku)

• (3) argument z totipotencjalności
B. argumenty z anomalii w trakcie embriogenezy
• (4) argument z podziału bliźniaczego
• (5) argument z powstawania tworów

chimerycznych

(1) argument z braku

integracji (lub koordynacji)

• Zygota jest substancją: jest ona podmiotem

zmian, trwającym przez pewien czas (...). Jak

jednak pokażemy, substancja, jaką jest zygota, nie

może być transtemporalnie identyczna z ludzką

istotą, która istnieje po urodzeniu, a to z tej racji,

że jest ona predystynowana do tego, aby ulec

rozszczepieniu, co oznacza, że przestaje istnieć

niemal natychmiast po jej utworzeniu. Dwie zygoty

w obrębie cienkiej błony nie są jedną substancją,

lecz dwiema. Tak więc całość złożona z dwóch

zygot jest w naszej terminologii rezultatem zmiany

substancjalnej. Z tego wynika, że jednokomórkowa

zygota nie może być transtemporalnie identyczna

z dorosłą ludzką istotą. (Smith, Brogaard 2003, s.

59)

krytyka argumentu

• We think it is a mistake to understand the division

of the single-cell zygote into two cells as an

instance of fission. The main reason is that when

a zygote divides a very important item is

retained. Both at the initial stage and at the

resulting two-cell stage there is not only a

complete, connected external boundary, but,

more precisely, a membrane or a physical

covering—the zona pellucida—surrounding the

cells. This membrane does not divide or

disappear. The division takes place within its

boundaries”. (Damschen, Gomez-Lobo,

Schonecker 2006, s. 169)

• from the moment the sperm penetrates the egg, the

point at which the penetration takes place seems to

determine which part of the zygote will develop into

the embryoblast and which part into the

trophoblast. Recent research on mice embryos

suggests that the subsequent functional

specialization depends on where the sperm entered

the oocyte in the first place. This clearly implies that

there must be some kind of exchange of information

both within the single-cell zygote and within the

multiple-cell zygote, and subsequently within the

“morula” and the “blastocyst.” (Damschen, Gomez-

Lobo, Schonecker 2006, s. 170-171)

(2) argument z braku

zróżnicowania

• It is undisputed that around day 4 the “inner

cell mass” (also called “embryoblast”) can

be distinguished from the “outer cell mass”

(also called “trophoblast”). Setting aside

further steps and details, it is only from the

embryoblast that the embryo proper will

develop, and that the trophoblast, itself a

part of the early embryo, will give rise to

extraembryonic membranes and tissues

(e.g. the placenta). This poses a serious

problem to any attempt to understand the

early embryo as one individual. (Damschen,

Gomez-Lobo, Schonecker 2006, s. 170)

replika, Oderberg 2008, s.

265

• it does not follow from the fact that we can distinguish

between the embryo proper and the trophoblast at a

certain stage that we cannot identify an embryo

before that stage. Before such differentiation, 12 we

are constrained to use ‘embryo’ to refer to all the

matter that will separate into embryoblast and

trophoblast, i.e. to use the term in the same way as

we might use ‘foetus’ at a later stage only to refer to

everything that is not part of the mother, i.e. the body

of the foetus plus its placenta, umbilical cord, and all

other later-discarded matter. The fact that in the case

of the morula the matter has not yet separated into

embryoblast and trophoblast in no way implies that

the morula is not an embryo, where ‘embryo’ is used

of necessity in the restricted sense just mentioned.

(3) argument z

totipotencjalności

• Consider the two blastomeres which are present inside the zona

pellucida after the first cleavage a couple of hours after

syngamy. Each of them is totipotent in the sense that it is true

of each of them that it has more or less the same potentials and

capacities as both of them together have, in particular the

potential to develop into a (paradigmatic) human being. Thus,

just as a human being could develop from them in conjunction,

so could a human being develop from each of them if they were

separated (this is a cause of monozygotic twinning), or from

either of them if the other were removed from inside the zona

pellucida. But if this is so, there is no reason to hold that the

blastomeres together constitute a different kind of organism

than they each are; they are simply two largely independent

and symmetrical organisms joined together inside the zona

pellucida. Even if there is some interaction between the

blastomeres, it does not appear sufficient for them together to

constitute a single organism if they could easily be separated,

and each could develop in virtually the same way as they could

do together. (Persson 2009, s. 375)

replika 1, 2

• For one thing, the cells of the human embryo are only

totipotent for the first few days, not, as Olson says, for the

first two weeks. Given this, if totipotency is the reason why

human beings are not numerically identical to an embryo,

the duration of when human beings are not numerically

identical to an embryo should be shorter. (s. 63-4)

• More importantly, the cells of most forms of plants are

totipotent throughout their lives. Indeed, in the case of

most plants, one can use parts of the plant to create an

entirely new plant. Does this mean that therefore there is

never a distinct plant? Clearly not. We can easily distinguish

between one plant and another, even though the cells of

most plants are totipotent throughout their lives. If this is

right, the fact that the early embryonic cells are totipotent

does not undermine the possibility that a distinct individual

could already be present even while twinning is still

possible (Liao 2010 s. 64)

replika 3

• given the actual setting within which the cell is

located — within the particular zona, surrounded by

other particular cells, all of them interacting with

each other in ways we do not fully understand —

that cell may well be determined to develop in one

particular direction. In other words, ‘totipotency’

does not necessarily mean — and probably does not

mean — that a cell is capable of becoming anything

its genotype allows no matter what the conditions in

which it is set. Within the embryo, each cell may

have its own programmed role from the moment of

fertilization, whatever it might be capable of in

another setting. If true, this supports the unity of the

embryo. (Oderberg 2008, s. 270-271)