Bezrobocie oraz tworzenie
i likwidowanie miejsc
pracy

Opracowano na podstawie książki:
Robert E. Hall, John B. Taylor “ Makroekonomia”.
Wydanie III zmienione. PWN, Warszawa 2000.

Bezrobocie jest największą klęską osobistą
i społeczną. Pełnia zatrudnienia natomiast
jest najlepszą drogą do dobrobytu. Pełnia
zatrudnienia
i maksimum oszczędności, które muszą
jednak być bez reszty przerabiane na
inwestycje, gdyż w przeciwnym razie
zaczynają działać na organizm gospodarczy
trująco... Kredyt jest jedynie pomostem
pomiędzy oszczędnościami a inwestycjami i
sam przez się kapitałów stwarzać nie jest
zdolny.

Podstawowe definicje



Za bezrobotnego uważa się osobę w wieku od 18 do 65 lat w
przypadku mężczyzn i do 60 lat w przypadku kobiet,
poszukującą pracy, gotową do podjęcia pracy, która nie znajduje
zatrudnienia, jest zarejestrowana w urzędzie pracy.



Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa
bezrobocia. Stopa bezrobocia jest to wyrażona w procentach
część siły roboczej, która jest bezrobotna. Obliczamy ją w
następujący sposób:



Zasoby siły roboczej tworzą osoby w wieku produkcyjnym, które
poszukują pracy i są fizycznie i psychicznie zdolne do pracy



Procent ludności w wieku produkcyjnym, która należy do siły
roboczej to stopa aktywności zawodowej.

%

100

)

(





robocza

sila

zawodowo

aktywnych

osób

liczba

ch

bezrobotny

osób

wanych

zarejestro

liczba

bezrobocia

stopa

%

100





ym

produkcyjn

wieku

w

osób

liczba

robocza

sila

zawodowej

aktywnosci

stopa

Dopływy i odpływy
bezrobotnych



Dopływ bezrobotnych to stopa utraty pracy (b) (stopa napływu

bezrobotnych), tj. stosunek liczby bezrobotnych nowo

zarejestrowanych do liczby aktywnych zawodowo w danym

miesiącu.



Odpływ bezrobotnych jest iloczynem stopy bezrobocia (u) i stopy

ubytku bezrobotnych (stopy odpływu).



Stopa odpływu (e) (stopa znajdowania pracy), tj. stosunek liczby

bezrobotnych wyrejestrowanych w miesiącu sprawozdawczym do

liczby bezrobotnych na koniec ubiegłego miesiąca.

Warunki normalne:

Naturalna stopa bezrobocia, czyli wielkość bezrobocia w normalnych

czasach; wynosi ona ok.

5-6 %

e

b

u

e

u

b









Dopływy i odpływy
bezrobotnych

Źródła nowego

bezrobocia:



likwidacja miejsc
pracy



utrata pracy bez
likwidacji miejsca
pracy



względy osobiste

Na odpływy

bezrobotnych
wpływają:



pomyślnie
zakończone
poszukiwania pracy



decyzja o
zaprzestaniu pracy
zarobkowej

Bezrobocie w Polsce

Eurostat:

bezrobocie w Polsce wynosi 8,6 proc.(ISB, pb/29.02.2008)

Stopa bezrobocia wyniosła w styczniu 2008 r. 6,8 proc. w całej Unii
Europejskiej (UE), identycznie jak w grudniu i wobec 7,5 proc. rok
wcześniej, podał unijny urząd statystyczny Eurostat w piątkowym
komunikacie. Wskaźnik ten w Polsce wzrósł do 8,6 proc. z 8,4 proc.
przed miesiącem i 11,1 proc. rok wcześniej.

W strefie euro bezrobocie ukształtowało się we styczniu na poziomie 7,1
proc., podobnie jak w grudniu i w porównaniu do 7,5 proc. rok wcześniej.

Najniższy poziom wyrównanej sezonowo stopy bezrobocia odnotowały
Holandia (2,9 proc.) i Dania (3,1 proc.), a najwyższe Słowacja (10,4 proc.) i
Hiszpania (8,8 proc.).

Eurostat mierzy zharmonizowaną stopę bezrobocia jako procent osób w
wieku 15-74 lata pozostających bez pracy, zdolnych podjąć zatrudnienie w
ciągu najbliższych dwóch tygodni, którzy aktywnie poszukiwali pracy w
ciągu ostatnich tygodni w odniesieniu do wszystkich osób w wieku
produkcyjnym w danym kraju.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), stopa bezrobocia
mierzona jako odsetek bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy
wobec całości cywilnej ludności aktywnej zawodowo, w styczniu wyniosła
11,7 proc. wobec 11,4 proc. w grudniu.

Obszar

Dane

     
     

== aktualne ==

Miesiąc

2009-07

2009-

08

2009-

09

2009-

10

2009-

11

2009-

12

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(mapka)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

Dolnośląskie

(wykres

)

11,4%

11,4%

11,6%

11,8%

-

-

Kujawsko-

Pomorskie

(wykres

)

14,4%

14,4%

14,5%

14,6%

-

-

Lubelskie

(wykres

)

11,7%

11,6%

11,6%

11,7%

-

-

Lubuskie

(wykres

)

14,6%

14,7%

14,7%

14,8%

-

-

Łódzkie

(wykres

)

10,6%

10,6%

10,7%

10,8%

-

-

Małopolskie

(wykres

)

8,7%

8,7%

8,9%

9,0%

-

-

Mazowieckie

(wykres

)

8,3%

8,4%

8,9%

8,6%

-

-

Opolskie

(wykres

)

11,1%

11,2%

11,3%

11,4%

-

-

Podkarpackie

(wykres

)

14,2%

14,3%

14,5%

14,6%

-

-

Podlaskie

(wykres

)

11,1%

11,3%

11,4%

11,6%

-

-

Pomorskie

(wykres

)

10,0%

10,1%

10,5%

10,8%

-

-

Śląskie

(wykres

)

8,3%

8,4%

8,5%

8,7%

-

-

Świętokrzyskie

(wykres

)

13,9%

13,9%

14,0%

13,9%

-

-

Warmińsko-

Mazurskie

(wykres

)

18,0%

18,1%

18,4%

18,8%

-

-

Wielkopolskie

(wykres

)

7,9%

8,0%

8,2%

8,4%

-

-

Zachodniopom

orskie

(wykres

)

14,0%

14,1%

14,5%

15,0%

-

-

Czynniki wpływające na
wzrost naturalnej stopy
bezrobocia



Płace proefektywnościowe



Korzyści płacowe z
przynależności do związków
zawodowych



Płace minimalne



Ubezpieczenie na wypadek
bezrobocia

Niskie bezrobocie

Wysokie bezrobocie

Perspektywa robotnika

płaca na obecnym miejscu pracy

500 zł tygodniowo

500 zł tygodniowo

płaca na najbliższym miejscu pracy

500 zł tygodniowo

500 zł tygodniowo

czas potrzebny na znalezienie najbliższego miejsca pracy

1 tydzień

15 tygodni

strata na skutek zwolnienia z obecnego miejsca pracy

500 zł

7500 zł

Wniosek

Nie muszę pracować zbyt ciężko na tym
miejscu pracy, ponieważ stracę tylko 500
zł, gdy zostanę zwolniony i będę musiał
zmieniać pracę.

Lepiej będzie, jeśli będę pracował ciężej
na tym miejscu pracy, bo stracę 7500 zł,
gdy zostanę zwolniony i będę musiał
zmienić pracę.

Perspektywa pracodawcy

Powinienem

podwyższać

płacę

robotnika,

ponieważ

w

obecnych

warunkach nie ma on powodu ciężej
pracować.

Nie mam potrzeby zmieniać płacy
robotnika,

ponieważ

w

obecnych

warunkach rozumie on, dlaczego ciężko
pracuje.

Wniosek

Rynek nie może pozostać w tym stanie,
ponieważ

wszyscy

pracodawcy

podwyższą płace.

Rynek może pozostać w tym stanie,
ponieważ pracodawcy nie zmienią płac.

Prawo Okuna



Dla każdego punktu

procentowego, o jaki

stopa bezrobocia

kształtuje się powyżej

naturalnej stopy

bezrobocia, realny

PKB jest niższy o 3 %

od potencjalnego

PKB. Procentowe

odchylenie od

potencjalnego PKB

nazywa się luką PKB.

Bodźce w warunkach zatrudnienia

poniżej stanu równowagi



W zależności od nasilenia zjawiska
bezrobocia i od możliwości budżetu
państwa podejmuje się na pewną skalę
przedsięwzięcia dla ograniczenia poziomu
bezrobocia. Tworzy się rożne programy i
projekty. Należą do nich szkolenia, staże
zawodowe, pożyczki na tworzenie miejsc
pracy i różnego rodzaju ulgi dla
zatrudniających osoby bezrobotne.