Zastosowanie efektu Dopplera
do ultrasonograficznych metod
badania przepływu krwi
DOPPLER
Badanie przepływu krwi w tętnicach metodą
Dopplera jest metodą wykorzystującą falę
ultradźwiękową (metoda ultrasonograficzna).
Umożliwia rejestrowanie prędkości przepływu
krwi w badanych naczyniach i na tej podstawie
wykrywanie zmian patologicznych takich jak
zwężenia lub niedrożności tętnic. Pozwala na
badanie tętnic zaopatrujących mózg w odcinku
przed wejściem do jamy czaszki (czyli w
miejscach, gdzie zmiany patologiczne lokalizują
się najczęściej), ale także w ich głównych
rozgałęzieniach wewnątrz czaszki. Taka odmiana
badania metodą Dopplera to przed czaszkowa
ultrasonografia dopplerowska (z ang. TCD).
Nowoczesne aparaty do badania TCD
umożliwiają także wykrywanie i zliczanie
zatorów przemieszczających się przez tętnice
mózgu.
W badaniu prędkości przepływu krwi efekt
Dopplera występuje dwukrotnie.
Pierwszy raz częstotliwośc ulega zmianie gdy
wiązka ultradźwięków dociera do poruszających
się czerwonych ciałek krwi, których opór
akustyczny różni się od oporu osocza.
Fala zostaje częściowo od nich odbita, stają się
one dla głowicy ruchomym źródłem, a więc
częstotliwośc ulega zmianie po raz drugi.
Ultrasonografy Dopplerowskie mierzą różnicę
częstotliwości występującą między falą
nadawaną i odbieraną.
Zaletą metody jest stosunkowo niski koszt,
powtarzalność oraz możliwość częstego
wykonywania badań kontrolnych, bez narażania
pacjenta na szkodliwe promieniowanie.
Z kolei ograniczeniem metody jest niska czułość
w wykrywaniu zmian niewielkiego stopnia, co w
kryteriach hemodynamicznych oznacza
zwężenia poniżej 40% światła tętnicy.
Angiografia Dopplerowska
jest rozszerzeniem ultrasonograficznych
metod o obrazowanie ściany tętnic.
Nowoczesne aparaty zapewniają rozdzielność
rzędu dziesiątych części milimetra. Pozwala
to na uwidocznienie zmian wczesnych i nawet
niewielkich patologii.
Metoda ta została uznana za niezbędną do
prawidłowej oceny ultrasonograficznej tętnic
szyjnych i kręgowych. Możliwa jest także
ocena tętnic mózgowych w jamie czaszki,
jednak niewiele aparatów posiada taką opcję.
Zalety metody oraz brak obciążenia dla
pacjenta sprawiły, że ultrasonografia tętnic
szyjnych wypiera stopniowo klasyczne
badania radiologiczne (arteriografię).