synapsy

background image

Pojęcie synapsy chemicznej

i elektrycznej

Synteza, transport,

magazynowanie i uwalnianie

przekaźników synaptycznych

Karolina Zakrzewska

Zdrowie publiczne I gr.1

background image

Synapsa

• To styk między zakończeniami aksonu komórki

nerwowej a efektorem (np. gruczoł, mięsień) lub
drugą komórką nerwową

background image

• W zależności od rodzaju stykających się

komórek wyróżnia się synapsy:

– nerwowo-nerwowe,
– nerwowo-mięśniowe
– nerwowo-gruczołowe.

• W zależności od nośnika informacji

wyróżniamy synapsy:

– chemiczne
– elektryczne

background image

Budowa synapsy chemicznej

• Synapsa chemiczna umożliwia

przekazywanie informacji

nerwowej za pomocą sygnału

chemicznego (przekaźnika

synaptycznego,

transmittera) pomiędzy

błonami dwóch komórek:

presynaptycznej

(przekazującej pobudzenie)

postsynaptycznej

(odbierającej je)

• Przestrzeń pomiędzy tymi

błonami nazywamy szczeliną

synaptyczną (ok. 20nm)

• Pęcherzyki synaptyczne

wypełnione są substancją

przenoszącą sygnał

chemiczny - transmitterem

1 pęcherzyki
synaptyczne

2 kanały wapniowe

3 szczelina
synaptyczna

4 kanał jonowy

5 napięciowo-zależne
kanały sodowe

background image

Komórka presynaptyczna to

komórka nerwowa, (zakończenia
aksonu uformowane w kolbki
synaptyczne)

Komórka postsynaptyczna -

komórka mięśniowa

Synteza transmitterów

synaptycznych - Cholina ulega
estryfikacji, tj. przyłączeniu reszty
kwasu octowego przy udziale enzymu
acetylotransferazy cholinowej,
powstaje acetylocholina

Transport wewnątrzkomórkowy
Magazynowanie – pęcherzyki

synaptyczne

Działanie synapsy chemicznej na przykładzie

pobudzającej synapsy nerwowo-

mięśniowej

transmitter - acetylocholina

background image

Uwalnianie przez błonę

presynaptyczną

• Odbywa się w nieznaczących

ilościach przez cały czas

• Impuls nerwowy rozchodzący się po

błonie komórki nerwowej dociera
do zakończenia nerwowego i
powoduje otwarcie kanałów
wapniowych
znajdujących się w
błonie kolbki synaptycznej (1)

• Jony wapnia napływające do

wnętrza depolaryzują obszar
presynaptyczny

Transmitter dyfunduje przez

szczelinę synaptyczną (3) w
kierunku błony postsynaptycznej

background image

• Acetylocholina łączy się z

receptorami na błonie
postsynaptycznej

• Powoduje to otworzenie się kanałów

dla jonów sodu, a w efekcie
depolaryzację błony
postsynaptycznej
.

• Jeżeli depolaryzacja osiągnie wartość

progową, otwierają się kolejne kanały
dla sodu wrażliwe na napięcie,
skutkiem czego pojawia się
postsynaptyczny potencjał
pobudzający (EPSP)

background image

• Cząsteczki transmittera działają

w szczelinie synaptycznej jedynie

przez określony czas,

później następuje:

– rozkładanie przez enzym

(esterazę acetylocholinową)

– dyfuzyjna ucieczka ze szczeliny

– zwrotnym wychwytem

(endocytoza) przez receptory

na błonie presynaptycznej

Unieczynnianie przekaźników

synaptycznych

background image

Synapsy chemiczne -

podsumowanie

• Opóźnienia w przekazywaniu potencjału czynnościowego

pomiędzy komórkami.

• Występują tam, gdzie niepotrzebne jest szybkie

przekazywanie impulsu, np. w narządach wewnętrznych

• Możliwość regulacji ich działania
• Przekazywanie jednokierunkowe
• synapsy

pobudzające

•sygnał chemiczny
otwiera kanały kationo-
selektywne

depolaryzacja
postsynaptyczny
potencjał pobudzający
(EPSP) pobudzający
komórkę

hamujące

•transmitter otwiera kanały aniono-
selektywne (np. kwas gamma-
aminomasłowy)

hiperpolaryzacja postsynaptyczny
potencjał hamujący (IPSP) utrudniający
pobudzenie komórki

background image

Synapsa

elektryczna

• Synapsa stanowi bezpośrednie

elektryczne połączenie pomiędzy

komórkami

• Odległość pomiędzy błonami komórek

wynosi ok. 3-5 nm.

• W błonach obu kontaktujących się

komórek w rejonie złącza znajdują się

cząsteczki białka (koneksyny) tworzące

razem tzw. konekson umożliwiający

przekazywanie informacji między

komórkami za pomocą prądu

jonowego.

• Potencjał czynnościowy przekazywany

jest bezpośrednio

• Zaletą synaps elektrycznych jest

szybkość ich działania.

• Mniejsza możliwość regulowania ich

działania.

• Przekaz dwukierunkowy

•w organizmie występują tam,

gdzie istnieje potrzeba

szybkiego przekazania

potencjału czynnościowego

bez możliwości sterowania

tym przekazem

(np. w mięśniach, siatkówce

oka, korowej części mózgu,

w niektórych częściach

mięśnia serca

background image

Bibliografia

• „Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i

klinicznej” Pod red. Prof. Dr Hab. Med. W. Traczyka, Prof. Dr
Hab. Med.. A. Trzebskiego; PZWL Warszawa 1986; tom I
s.74-81

• http://pl.wikipedia.org/wiki/Synapsa
• http://www.biofiz.am.wroc.pl/bfstr64.html (rysunki)


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
przewodnictwo synapsy
synapsy[1]
Ośrodki nerwowe, receptory, rodzaje synaps, włókana
synapsy, budowa uk nerwowego
Materiały, Synapsa, Pojęcie synapsy, typy synaps, budowa synapsy
2 Synapsa skr
Fizjo synapsy
Postępowanie z dzieckiem afatycznym, SPECTRUM AUTYZMU, Synapsis porady
82 Roznica miedzy synapsami aktywujacymi i hamujacymi
synapsa elektryczna, Neurologia
synapsa i neuron
Synapsy (19 10)
SYNAPSA IMMUNOLOGICZNA, Uczelnia SUM, immunologia
synapsa miesniowa, fizjologia
Sztuczna synapsa to już nie fikcja
Budowa synapsy
Synapsa immunologiczna
Neuroglej i synapsy, Neurologia
fizjo - mięśnie plus synapsy

więcej podobnych podstron