Neuron:
Neurolemma –błona neurytu
Substancja nisla-Ciałka Nissla. Grudki substancji zasadochłonnej w komórkach nerwowych (neuronach). Trigroid jest miejscem intensywnej syntezy ciał białkowych. Obecność Trigroidu jest przyczyną szarej barwy ciał komórek nerwowych (perikarionów) - stąd skupiska ciał neuronów noszą nazwę substancji szarej.
Włukno nerwowe- (wypustka akson) posiadają pojedynczą lub podwójną osłonkę
Włókna:
Mielinowe(N SOMATYCZNE)
Białe
rdzenne
Podwójna osłonka
Przewodzenie do 120m/s
Bezmielinowe(wegetatywne,(gł serc
szare
Bezrdzenne
Przewodnictwo 5-25
Rodzaje bodźców ze względu na ich działanie
Podprogowe(słabe przewodzenie nie wywołują reakcji ukł nerwowego)
Progowe(najmniejsze zdolne do wywoływania reakcji w postaci bodźca nerwowego)s
Nadprogowe(impuls nerwowy)
Pompa sodowo potasowa:
Utrzymanie wewnątrz kom dużego stężenia k+i małego Na+ wymaga aktywnego transportu obu tych jonów przez błonę przeciwko gradientowi stężeń (na na pow K pod pow) do tego niezbędna jest energia w postaci ATP lub ADP
Aby pompa pracowała optymalnie potrzebne sa optymalne warunki:
Stały dopływ tlenu i substancji energetycznych
Resynteza ATP
Odprowadzanie z kom ostatecznego produktu rozpadu
Odpowiednia temperatura
Odpowiedni stosunek kationów
Pobudzanie: zmiana właściwości błony pod wpływem czynników działających z zewnątrz kom czyli bodźców
Pobudliwość- zdolność reagowania na bodziec
Potencjał spoczynkowy błony kom ujemny potencjał elektryczny (do 70mv)
Chiperpolaryzacja-więcej –w neuronie
Repolaryzacja powrót do spoczynku
Mediatory- Substancje przekaźnikowe
Synapsa- to miejsce graniczne między dwoma neuronami bądź miedzy neuronem a mięśniem w których odbywa się przekazywanie impulsów
Przewodzenie impulsowe włóknie bez mielinowym
ciągły
Jednostajny
Falowy
Mielinowe
Skokowy
Rodzaje synaps
Synapsa chemiczna- posiada kolbki synaptyczne oraz pęcherzyki zawierające- mediatory(dzielą się na
stymulatory:
Acetocholina
Noradrenalina
Dopamina
inhibitory:
Glicuna
GABA
Synapsa elektryczna
Jest tu szczelina synaptyczne błona presynaptyczna i postsynaptyczna
Zasady tworzenia się synaps
Zasada konwergancji- wiele neuronów presynaptycznych tworzy synapsu z jednym neuronem postsynaptycznym
Zasada wywegancji: jeden neuron presynaptyczny tworzy synapsy w wieloma neuronami postsynaptycznymi
III zasada- miedzy dwoma neuronami tworzy się co najwyżej kilka synaps
IV przewodnictwo impulsu w synapsach jest jednokierunkowe
Układ nerwowy:
Ośrodkowy
Mózg
Kresomózgowie
Miedzymuzgowie
Śródmózgowie
Móżdżek
Rdzeń przedłuzony
Rdzeń kręgowy
Odcinek szyjny
Piersiowy lędźwiowy
Krzyżowy
Obwodowy(liczne pary neuronów unerwiające
Powłoka ciała(ukł somatyczny)
Narządy wewnętrzne
Synaptyczny(współczulny)
Parasynaptyczny( przywspółczulny)
Ośrodek nerwowy skupisko neuronów w obrębie mózgu lub rdzenia kręgowego które zawiadują czynnością określonych narządów
Kresomózgowie-pisanie liczenie zapamiętywanie –najbardziej rozwinięta
Miedzymózgowie- wzgórze –stany emocjonalne(lęk)
Podwzgórze- termoregulacja pragnienie głód sytość gosp wodna agresja ucieczka czynności rozrodcze
Śródmózgowie-odruch źreniczny
Móźdzek- napięcie mięśniowe, koordynacja, postawa prosta(jego uszkodzenie prowadzi do :atonia spadek ciśnienia mięśniowego, astenia- spadek siły skurczu mięśni, Astazja- trudności w utrzymaniu pionowej postawy, Atakcja( niezborność ruchowa brak płynności ruchu
Rdzeń przedłużony: wdech wydech naczynia ruchowe ośrodek pracy serca, połykanie Pocenie
Odcinek szyjny: mięsień poprzeczny
Lędźwiowy: czynności ruchowe kończyn dolnych
Krzyżowy ośrodek oddawania moczu i ajakuacji defekacji
Zwoje herwowe-skupisko neuronów w obrębie obwodowego ukł nerwowego gdzieś na trasie nerwu
Ukł przywspółczulny: Rozrzesza oskrzela Chamuje skurcze przewodu pokarmowego Zwalnia prace serca Zwerza zielenice |
Współczulny Zwęrza Przyśpiesza Przyśpiesza Rozrzerza ją |
Podział nerwów ze względu na kierunek przemieszcania:
Czuciowe Ruchowe mieszane
Oś nerwu oś nerwowa oś nerwu
^ I ^ I
I v I v
Receptor erektor ef rec
Nerwy czaszkowe (12 par)można ująć, pod względem ich przeznaczenia, w trzy zasadnicze grupy:
Grupa nerwów zmysłowych: I-węch, II- wzrok, VIII- przedsionkowo-ślimakowy
Grupa nerwów mięśni gałki ocznej i języka: III-okouchowy,IV-bloczkowy, VI-odwodzący, XII-podjęzykowy
Grupa nerwów łuków skrzelowych: V trójdzielny, VII nr twarzy, IX językowo-gardłowy, X, Nerw błędny XI dodatkowy
Ze względu na rodzaj:
Somatyczne- szkieletowe
wegetatywne- organy(gładkie)
Łuk odruchowy -droga implusu od receptora do miejsca gdzie zachodzi reakcja (efektor )
Receptor:miejsce na które działa bociec
Droga czuciowa
Ośrodek nerwowy
Droga ruchowa
Efektor
Pochodzenie bodźców :
Eksterorecaptywne
Teloreceptory
Oko Nos ucho
Introreceptory
Kontakto receptory kubki smakowe
Interoreceptory
Receptory
Skóry
Czucia i dotyku- Ciałka Merkla – wrażliwe na ucisk, Ciałko Meissnera – wrażliwe na wibracje malej częstotliwości, występują w brodawkach skóry właściwej,
Ucisku- Ciałko Vatera – Pacciniego ( Blaszkowate) -występują w tkance podskórnej, krezce, torebce stawowej narządach wewnętrznych, wrażliwe na wibracje większych częstotliwości
Bólu(nanoreceptory wolne zakończenie nerwowe
Świądu-mechanoreceptoryC
Czucia temperatury: Ciałko Ruffiniego- wrażliwe na rozciąganie i ucisk, w skórze właściwej, tkance podskórnej błonach śluzowych i torebkach stawowych
Zimna: Ciałko Krausego – wrażliwe na wibracje i położenie przestrzenne sygnału
Introreceptory
Wiscero receprory
Proprioreceptory
Angioreceptory
Rodzaje działającego bodźca
Mechanoreceptory(uścisk, ból –płuca naczynia krwionośne
Chemoreceptory( smak węch naczynia krwionośne
Termoreceptory
Fotereceptory (czopki i pręciki)
Odruch –reakcja organizmu na zadany bociec
Podział na: znaczenie biologiczne
Lokomocykno postawne
Obronne
Kichanie, łzawienie, mrugnięcie, biegunka, wymioty, kaszel
Trzewne
Wydzielnicze-chormony
Troficzne
Ssanie, gryzienie, połykanie, żucie
Płciowe, rozrodcze
Na:zaangażowany receptor
Eksteroreceptory-ziereniczny
Interoreceptory- skurcze trawienie
Na: położenie efektora
Somatyczne:mięśnie szkieletowe gruczoły skórne
Wegetatywne- gruczołu dokrewne, trawienne,mięsnie(serca-gładkie)
Pawłowa
-Bezwarunkowe(praca serca odruch źreniczny
Zawsze te same reakcje
-warunkowe(inne reakcje za każdym razem
Odruch kolanowy- receptor w ścięgnie mięśnia czworogłowego uda w okolicy żepki. Ośrodek odruchu kolanowego położony jesy w odcinku lędzwiowyml3-l4 –wyprost nogi-skurcz mięśnia
Achilesa- receptor: ścięgno mięśnia brzuchatego łydki
Lokum:w odcinku krzyżowym s1-s2
Efektor- mięsień brzuchaty łydki
Reakcja-podeszwowe zgięcie stopy
Dwugłowy
Dół łokciowy
Receptor: ścięgno mięśnia dwugłowego, na odcinku szyjnym c6-c7 efektor biceps
Mięsień trójgłowy
Łokieć reakcja ścięgna mięśnia trójgłowego c7-c8-t1
Wyprost przedriania w stosunku do ramienia
Odrych źreniczny:
Zwężenie zielenic receptoryw siatkówce –czopki i pręciki śródmózgowie –nerw wzrokowy doprowadza impulsy do śródmózgowia
Efektor mięsień rzęskowaty i zwieracz zierenicy