EDUKACJA

w strategii UE

EUROPA 2020

Europa 2020 to

unijna strategia wzrostu na najbliższe

dziesięciolecie

.

W zmieniającym się świecie UE potrzebne są:
- inteligentna i
- zrównoważona gospodarka sprzyjająca
- włączeniu społecznemu.

Równoległa praca nad tymi trzema priorytetami

powinna pomóc UE i państwom członkowskim w

uzyskaniu wzrostu zatrudnienia oraz

zwiększeniu produktywności i spójności

społecznej.

Unia wyznaczyła plan obejmujący 5 celów w

zakresie:

- zatrudnienia,
- innowacji,
- edukacji,
- włączenia społecznego oraz
- zmian klimatu/energii,
które należy osiągnąć do 2020 r.
W każdym z tych obszarów wszystkie państwa

członkowskie wyznaczyły własne cele krajowe.
Konkretne działania na poziomie zarówno
unijnym, jak i krajowym wzmacniają realizację
strategii.

Europa 2020 – cele

1. Zatrudnienie

– 75 proc. osób w wieku 20-64

lat powinno mieć pracę

2. Badania i rozwój oraz innowacje

– na inwestycje w badania i rozwój oraz w innowacje powinniśmy

przeznaczać

3 proc. PKB Unii

– łącznie ze środków publicznych i prywatnych

3. Zmiany klimatu i energia

– należy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 20 proc. w

stosunku do poziomu z 1990 r. (lub nawet o 30 proc., jeśli

warunki będą sprzyjające)

– 20 proc. energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych

– efektywność energetyczna powinna wzrosnąć o 20 proc.

4. Edukacja

– odsetek młodych ludzi przedwcześnie porzucających naukę

nie powinien przekraczać 10 proc.

– co najmniej 40 proc. osób w wieku 30-34 powinno mieć

wykształcenie wyższe

5. Ubóstwo i wykluczenie społeczne

– zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i

wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln.

Inicjatywy przewodnie

Europa zidentyfikowała nowe mechanizmy stymulowania

wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Ich wdrożeniu służyć mają następujące inicjatywy

przewodnie:

Inteligentny wzrost gospodarczy
• Europejska agenda cyfrowa
• Unia innowacji
• Mobilna młodzież
Trwały wzrost gospdarczy
• Europa efektywnie korzystająca z zasobów
• Polityka przemysłowa w erze globalizacji
Wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu

społecznemu

Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia
Europejski program walki z ubóstwem

Inteligentny rozwój

Oznacza uzyskanie lepszych wyników w

dziedzinie:

• edukacji (zachęcanie do nauki, studiów i

podnoszenia kwalifikacji)

• badań naukowych/innowacji (stworzenie

nowych produktów i usług, które wpłynęłyby
na zwiększenie wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia oraz pomogłyby w
rozwiązywaniu problemów społecznych)

• społeczeństwa cyfrowego (wykorzystanie

technologii informacyjnych i
komunikacyjnych).

Unijne cele służące zapewnieniu inteligentnego

rozwoju

obejmują:

1. Zwiększenie łącznego poziomu inwestycji publicznych i

prywatnych do wysokości 3 proc. unijnego PKB, a

także zapewnienie lepszych warunków dla badań i rozwoju

oraz innowacji,

2. Podwyższenie wskaźnika zatrudnienia kobiet i

mężczyzn w wieku 20–64 lat do 75 proc. do 2020 r.

poprzez wprowadzenie większej liczby osób na rynek

pracy, zwłaszcza kobiet, młodzieży, osób starszych,

pracowników niskowykwalifikowanych i legalnych

imigrantów,

3. Zapewnienie lepszego poziomu wykształcenia –

zwłaszcza:

– sprowadzenie odsetka młodych ludzi przedwcześnie

porzucających naukę do poziomu poniżej 10 proc.

– dążenie do tego, by co najmniej 40 proc. osób w

wieku 30–34 lat miało wykształcenie wyższe (lub

równoważne).

Inteligentny rozwój wspierany jest za pomocą trzech inicjatyw

przewodnich:

1.

Europejska agenda cyfrowa

Stworzenie jednolitego rynku cyfrowego opartego na szybkim i

bardzo szybkim Internecie oraz na aplikacjach

interoperacyjnych:

– do roku 2013: szerokopasmowy dostęp do Internetu dla wszystkich

– do roku 2020: dostęp dla wszystkich do łączy o dużo większej prędkości

transmisji danych (30 Mb/s i więcej)

– do roku 2020: dostęp do łączy o prędkości powyżej 100 Mb/s dla co

najmniej 50 proc. europejskich gospodarstw domowych.

2.

Unia innowacji

– wykorzystywanie działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej do

rozwiązywania najpoważniejszych problemów, jakim musi stawić

czoło nasze społeczeństwo, takich jak zmiany klimatu, efektywność

energetyczna i oszczędne korzystanie z zasobów, ochrona zdrowia oraz

zmiany demograficzne

– wzmocnienie każdego elementu procesu innowacji, począwszy od

wstępnych projektów badawczych aż po komercyjne wykorzystanie ich

wyników.

3.

Mobilna młodzież

– ułatwianie studentom i stażystom studiowania za granicą

– lepsze przygotowanie młodych ludzi do startu na rynku pracy

– poprawa wyników i podniesienie atrakcyjności europejskich uczelni

– doskonalenie wszystkich szczebli kształcenia i szkolenia (wysoki poziom

akademicki, równe szanse).

Przesłanki dla inteligentnego rozwoju

1. Niższy wzrost gospodarczy Europy w porównaniu z jej

najważniejszymi konkurentami jest w dużej mierze skutkiem

różnic w poziomach wydajności spowodowanych po

części:

• niższym poziomem inwestycji w badania i rozwój oraz

innowacje

• niewystarczającym wykorzystaniem technologii

informacyjnych i komunikacyjnych

• utrudnionym dostępem niektórych grup społeczeństwa do

innowacji.

Przykłady:

• Europejskie firmy mają obecnie zaledwie 25-procentowy

udział w światowym rynku technologii informacyjnych i

komunikacyjnych (ICT) wartym 2 biliony euro.

• Zbyt powolne wprowadzanie Internetu o dużej prędkości

transmisji danych niekorzystnie wpływa na europejski

potencjał w zakresie innowacyjności, rozpowszechniania

wiedzy i dystrybucji towarów i usług, a także prowadzi do

izolacji obszarów wiejskich.

2. Kształcenie i szkolenia

• Około 25 proc. uczniów europejskich szkół nie potrafi

dobrze czytać.

• Zbyt wielu młodych ludzi porzuca naukę, nie

uzyskawszy żadnych kwalifikacji.

• Kwalifikacje osób z wykształceniem na poziomie średnim

napawają większym optymizmem, ale często rozmijają
się z potrzebami rynkowymi.

• Zaledwie jedna trzecia Europejczyków w wieku 25–

34 lat ma wykształcenie wyższe (w Stanach
Zjednoczonych jest to 40 proc., w Japonii – ponad 50
proc.).

• Europejskie uczelnie wyższe zajmują słabe pozycje

w światowych rankingach – tylko dwie z nich znalazły
się na liście dwudziestu najlepszych (zobacz ranking
szanghajski ARWU ).

3. Starzejące się społeczeństwo
• Ponieważ Europejczycy żyją teraz dłużej i mają

mniej dzieci, coraz mniej osób pracujących
musi utrzymywać rosnącą grupę emerytów i
rencistów oraz płacić inne składki na system
opieki społecznej.

• Liczba osób w wieku powyżej 60 lat rośnie dziś

w tempie dwa razy szybszym niż przed rokiem
2007, tj. o ok. 2 mln osób rocznie – wcześniej
był to 1 mln rocznie.

• Sprawniej funkcjonująca gospodarka oparta na

wiedzy, stwarzająca większe szanse,
umożliwiłaby Europejczykom dłuższe
pozostanie w pracy, co z kolei odciążyłoby
system.

Rozwój sprzyjający włączeniu

społecznemu

Rozwój ten oznacza:
• podniesienie stopy zatrudnienia w Europie –

czyli więcej lepszych miejsc pracy,

zwłaszcza dla kobiet, młodych ludzi i

pracowników starszych wiekiem,

• pomaganie młodym ludziom w przewidywaniu

zmian i radzeniu sobie z nimi dzięki

inwestycjom w podnoszenie kwalifikacji i

szkolenia,

• modernizację rynków pracy i systemów

opieki społecznej,

• zagwarantowanie, że cała UE odniesie

korzyści z wzrostu.

Unijny cel: zapewnieniu rozwoju sprzyjającego

włączeniu społecznemu przewiduje:

1. Podwyższenie wskaźnika zatrudnienia

kobiet i mężczyzn w wieku 20-64 lat do 75

proc. do 2020 r. poprzez wprowadzenie większej

liczby osób na rynek pracy, zwłaszcza kobiet,

młodzieży, osób starszych, pracowników

niskowykwalifikowanych i legalnych imigrantów,

2. Zapewnienie lepszego poziomu wykształcenia –

zwłaszcza:

– zredukowanie odsetka młodych ludzi

przedwcześnie porzucających naukę do

poziomu poniżej 10 proc.,

dążenie do tego, by co najmniej 40 proc. osób w

wieku 30–34 lat miało wykształcenie wyższe

(lub równoważne),

3. Zmniejszenie liczby osób zagrożonych

ubóstwem i wykluczeniem społecznym o co

najmniej 20 mln.

UE wesprze rozwój sprzyjający włączeniu

społecznemu za pomocą dwóch inicjatyw

przewodnich:

1. Program na rzecz nowych umiejętności i

zatrudnienia

– osoby prywatne – wspieranie ich w zdobywaniu nowych

kwalifikacji, dostosowywaniu się do stale ewoluującego rynku

pracy i pomyślnym przechodzeniu na inną ścieżkę kariery

– społeczności – modernizacja rynków pracy, po to by podnieść

poziom zatrudnienia, zmniejszyć stopę bezrobocia, zwiększyć

wydajność pracowników i zapewnić trwałość europejskich

modeli społecznych

2. Europejski program walki z ubóstwem

– zapewnienie spójności gospodarczej, społecznej i

terytorialnej

– zagwarantowanie przestrzegania praw podstawowych osób

ubogich i wykluczonych społecznie, zapewnienie im godnych

warunków oraz umożliwienie im aktywnego udziału w życiu

społeczeństwa

– zmobilizowanie sił, aby wspomóc integrację takich osób ze

społecznościami, w których żyją, a także ułatwić im zdobycie

kwalifikacji i znalezienie pracy oraz uzyskanie dostępu do

świadczeń społecznych

Przesłanki dla rozwoju sprzyjającego

włączeniu społecznemu

1.

Zatrudnienie

• Europejska siła robocza kurczy się wskutek zmian

demograficznych – coraz mniej osób pracujących

utrzymuje coraz większą grupę osób nieaktywnych

zawodowo.

• UE musi doprowadzić do wzrostu ogólnego

wskaźnika zatrudnienia. Szczególnie niskie są

wskaźniki zatrudnienia kobiet (63 proc., podczas gdy w

przypadku mężczyzn w wieku 20-64 lat jest to 76 proc.)

oraz osób starszych, w wieku 55–64 lat (46 proc., dla

porównania w Stanach Zjednoczonych i Japonii – 62

proc.).

• Dzień pracy Europejczyków jest krótki – o 10 proc.

krótszy niż w przypadku Amerykanów czy Japończyków.

• Kryzys gospodarczy sprawił, że stopa bezrobocia

wśród młodzieży wzrosła do ponad 21 proc., a osobom

bezrobotnym trudniej jest teraz znaleźć pracę.

2.

Kwalifikacje

• Około 80 mln osób w UE posiada niskie

lub podstawowe kwalifikacje, a co za tym
idzie, w mniejszym stopniu korzysta z
możliwości uczenia się przez całe życie niż
lepiej wykształceni Europejczycy.

• Do 2020 r. liczba stanowisk, które będą

wymagały wysokich kwalifikacji,
wzrośnie o 16 mln – jednocześnie
zapotrzebowanie na pracowników
niskowykwalifikowanych spadnie o 12 mln.

• Zdobywanie nowych kwalifikacji i ich

rozwijanie staje się coraz istotniejsze.

3.

Walka z ubóstwem

• Jeszcze przed wybuchem kryzysu aż 80

mln osób było zagrożonych
ubóstwem, z czego 19 mln to dzieci.

• 8 proc. osób pracujących otrzymuje

płace zbyt niskie, aby pozwalały im
utrzymać się powyżej granicy ubóstwa.

Europejska platforma współpracy w zakresie

walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

W UE ponad 80 mln osób – w tym 20 mln dzieci i 8

proc. osób pracujących – jest zagrożonych ubóstwem.

Celem UE jest więc ograniczenia o 20 mln liczby osób

narażonych na ubóstwo i wykluczenie społeczne do

roku 2020.

Metody
• Odpowiedzialność za walkę z tym problemem

spoczywa przede wszystkim na władzach krajowych,

to UE, koordynując różne działania, może ją

dodatkowo usprawnić poprzez:

• wskazywanie najlepszych praktyk i wspieranie

wymiany doświadczeń

• wprowadzanie ogólnoeuropejskich przepisów
• udostępnianie funduszy.

Kluczowe działania

w zakresie walki z ubóstwem i

wykluczeniem społecznym

• Poprawa dostępu do miejsc pracy,

zabezpieczenia społecznego, podstawowych

usług (opieka zdrowotna, budownictwo

mieszkaniowe itd.) oraz do edukacji

• Lepsze wykorzystywanie unijnych środków do

wspierania włączenia społecznego i walki z

dyskryminacją

• Wprowadzanie i upowszechnianie innowacji

społecznych w celu opracowania inteligentnych

rozwiązań dla Europy w sytuacji pokryzysowej,

szczególnie w zakresie skuteczniejszej i

wydajniejszej pomocy społecznej

• Tworzenie nowych partnerstw między

podmiotami z sektorów publicznego i

prywatnego

Program na rzecz nowych umiejętności

i zatrudnienia

Wg tego programu UE zamierza do roku 2020

podnieść do 75 proc. odsetek

zatrudnionych osób w wieku

produkcyjnym (20–64 lata).

• Program ten ma przyczynić się również do

osiągnięcia takich celów UE, jak:

- obniżenie wskaźnika uczniów przedwcześnie

kończących naukę do poziomu poniżej 10 proc.,

- zwiększenie (do co najmniej 40 proc.) odsetka

młodych ludzi podejmujących studia na

uniwersytetach i politechnikach, a także

- zmniejszenie do 2020 r. o co najmniej 20 mln

grupy osób dotkniętych lub zagrożonych

ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

Program na rzecz nowych umiejętności i

zatrudnienia

zawiera szereg konkretnych

działań, które pomogą:

• przyśpieszyć reformy służące zwiększeniu

elastyczności i bezpieczeństwa
zatrudnienia na rynku pracy (tzw. model
flexicurity)

• dostosować kwalifikacje pracowników do

potrzeb rynku pracy obecnie i w przyszłości

• poprawić jakość miejsc pracy i warunki

pracy

• stworzyć lepsze otoczenie dla tworzenia

miejsc pracy.

Przesłanki

programu na rzecz

nowych umiejętności i

zatrudnienia

1. W UE są obecnie 23 miliony bezrobotnych –

jest to 10 proc. populacji aktywnej zawodowo.

• Aby gospodarka mogła się rozwijać i

pozostać konkurencyjna, potrzebujemy
więcej miejsc pracy.

• Począwszy od 2012 r. liczba ludności w wieku

roboczym zacznie się kurczyć. Aby nasze
systemy opieki społecznej mogły pozostać
stabilne, potrzebujemy zwiększyć liczbę osób
pracujących.

Przesłanki

programu na rzecz nowych

umiejętności i zatrudnienia

2.

Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy

• Inicjatywa ta, zapoczątkowana w 2008 r., jest punktem

wyjścia dla działań ukierunkowanych na analizowanie
potrzeb rynku pracy, skuteczniejsze podnoszenie
kwalifikacji pracowników i ich lepsze dostosowanie do
oczekiwań pracodawców.

• Program obejmuje:
- model flexicurity,
- poprawę jakości i warunków pracy oraz
- tworzenie nowych miejsc pracy.
Jednym z jego najważniejszych obszarów działań jest

rozwijanie umiejętności.

Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy

Inicjatywa ta ma na celu:
• lepsze przewidywanie przyszłych potrzeb

w zakresie kwalifikacji

• lepsze dostosowanie kwalifikacji do

potrzeb rynku pracy

• uwzględnienie potrzeb rynku pracy na

etapie kształcenia.

Mobilna młodzież

„Mobilna młodzież” to pakiet inicjatyw w

dziedzinie edukacji i zatrudnienia skierowanych

do młodych ludzi w Europie. Rozpoczęty w 2010

roku program jest częścią strategii na rzecz

inteligentnego, trwałego i sprzyjającego włączeniu

społecznemu wzrostu gospodarczego.

Cele programu jest:

- podwyższenie poziomu edukacji młodzieży

oraz

- zwiększenie jej szans na zatrudnienie.
Chodzi o to, aby obniżyć wysokie bezrobocie, jakie

aktualnie panuje wśród młodych, oraz zwiększyć

poziom zatrudnienia – zgodnie z ogólnounijnym

celem polegającym na zwiększeniu

zatrudnienia do 75 proc. wśród ludności w wieku

produkcyjnym (20–64 lata).

W realizacji celu „

Mobilna młodzież

”

pomoże:

• lepsze dostosowanie kształcenia i

szkolenia do potrzeb młodych

• zachęcanie ich do korzystania z możliwości,

jakie oferują unijne stypendia na
kształcenie lub szkolenie za granicą

• zachęcanie państw UE do podejmowania

działań, które ułatwią młodzieży przejście
z systemu edukacji na rynek pracy.

Przesłanki inicjatywy „Mobilna

młodzież”

• Osoby poniżej 30. roku życia stanowią

jedną piątą ludności UE ogółem i mają
ogromne znaczenie dla jej gospodarki.

• W tej chwili w UE 5 mln osób poniżej

25. roku życia to osoby bezrobotne –
to o milion więcej niż w 2009 roku.

• Wskaźnik bezrobocia wśród

młodzieży wynosi w UE 20,4 proc.,
czyli ponad dwukrotnie więcej niż
wskaźnik bezrobocia dla całości populacji
(9,6 proc.).

Inicjatywy w zakresie edukacji

1. W celu obniżenia do 2020 r. odsetka uczniów

przedwcześnie kończących naukę do poziomu poniżej

10% należy:

- ułatwić dostęp do wczesnej edukacji,
- udzielić odpowiedniej pomocy wagarowiczom i

słabszym uczniom oraz

- utworzyć szkoły "drugiej szansy”.

• Za przedwcześnie kończące naukę uważa się osoby w

wieku od 18 do 24 lat, które zakończyły edukację na

poziomie gimnazjalnym lub niższym.

• Obecnie co roku naukę porzuca około sześciu

milionów (14%) uczniów. Grupa ta jest w większym

stopniu niż przeciętni młodzi ludzie narażona na

bezrobocie, ubóstwo i inne formy wykluczenia

społecznego.

Reforma w szkolnictwie

wyższym

Reforma ma na celu:

• zwiększenie do 2020 r. liczby absolwentów uczelni wyższych do 40

proc. (obecnie średnia w UE wynosi 34 proc.)

• przyciągnięcie do szkół wyższych różnych grup społecznych i

ograniczenie liczby studentów, którzy przerywają naukę, nie

uzyskując dyplomu

• poprawę jakości szkolnictwa wyższego i dostosowanie programów

studiów do indywidualnych potrzeb oraz wymagań rynku pracy

• stymulowanie i nagradzanie wybitnych osiągnięć w dydaktyce i

pracy naukowej

• zapewnienie studentom większych możliwości zdobycia

dodatkowych umiejętności poprzez studia lub szkolenia za granicą

• kształcenie większej liczby naukowców z myślą o potrzebach w

przyszłości

• wzmacnianie powiązań między edukacją, badaniami naukowymi i

sektorem przedsiębiorstw

• zapewnienie skutecznych mechanizmów finansowania.

• Za edukację odpowiedzialne są rządy poszczególnych krajów,

jednak UE może zrobić wiele, aby pomóc im w realizowaniu

programów modernizacji.

Tworzy się ogólnoeuropejski ranking

uczelni, dzięki któremu studenci zyskają
lepszy dostęp do informacji na temat
interesujących ich studiów we wszystkich
krajach w Europie.

Ma również powstać nowy system pożyczek

gwarantowanych dla studentów
realizujących pełny cykl studiów magisterskich
w innym kraju UE.

W budżecie UE na lata 2014–2020 przewiduje

się istotne zwiększenie nakładów:

- na edukację, szkolenia i młodzież (+73%) oraz
- na badania naukowe (+46%).

• UE może pomóc rządom państw UE w:
- poprawie jakości szkolnictwa wyższego,
- lepszym dostosowaniu programów nauczania

do potrzeb rynku oraz

- przyciągnięciu do szkół wyższych różnych

grup społecznych.

W Europie działa około 4 tys. uniwersytetów

i innych instytucji szkolnictwa wyższego.

Niektóre z nich zaliczają się do najlepszych

uczelni na świecie. Jednak nie wszystkie te
placówki nadążają za zmianami
gospodarczymi i społecznymi.

• W 2020 r. 35 proc. miejsc pracy w UE będzie

wymagać posiadania wyższego wykształcenia.
Dziś tylko 26 proc. pracowników posiada dyplom
uczelni wyższej (to znacznie mniej niż w USA,
Japonii czy Kanadzie).

• W strategii podkreślono potrzebę modernizacji

szkolnictwa wyższego w poszczególnych
krajach UE, tak aby wzrastała liczba absolwentów
posiadających umiejętności niezbędne do
wspierania innowacji, wzrostu gospodarczego i
tworzenia miejsc pracy.

• Reforma ma pomóc młodzieży w zdobyciu

odpowiedniego wykształcenia i znalezieniu pracy
najlepiej dostosowanej do ich umiejętności.

ZALECENIE

PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

z dnia 18 grudnia 2006 r.

w sprawie kompetencji kluczowych

w procesie uczenia się przez całe życie

Kompetencje kluczowe

Kompetencje to połączenie wiedzy,

umiejętności i postaw odpowiednich do
sytuacji.

Kompetencje kluczowe to te, których

wszystkie osoby potrzebują do
samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia
aktywnym obywatelem, integracji
społecznej i zatrudnienia.

Ustanowiono

osiem kompetencji

kluczowych

:

• 1) porozumiewanie się w języku ojczystym;
• 2) porozumiewanie się w językach obcych;
• 3) kompetencje matematyczne i podstawowe

kompetencje naukowo-techniczne;

• 4) kompetencje informatyczne;
• 5) umiejętność uczenia się;
• 6) kompetencje społeczne i obywatelskie;
• 7) inicjatywność i przedsiębiorczość; oraz
• 8) świadomość i ekspresja kulturalna.

Kompetencje kluczowe

uważane są za

jednakowo ważne, ponieważ każda z nich
może przyczynić się do udanego życia w
społeczeństwie wiedzy.

Zakresy wielu spośród tych kompetencji

częściowo się pokrywają i są powiązane,
aspekty niezbędne w jednej dziedzinie
wspierają kompetencje w innej. Dobre
opanowanie podstawowych umiejętności
językowych, czytania, pisania, liczenia i
umiejętności w zakresie technologii
informacyjnych i komunikacyjnych (TIK) jest
niezbędną podstawą uczenia się; umiejętność
uczenia się sprzyja wszelkim innym
działaniom kształceniowym.

Umiejętność uczenia się

Definicja: „Umiejętność uczenia się” to

zdolność konsekwentnego i wytrwałego
uczenia się, organizowania własnego
procesu uczenia się, w tym poprzez
efektywne zarządzanie czasem i
informacjami, zarówno indywidualnie, jak i w
grupach.

Kompetencja ta obejmuje świadomość

własnego procesu uczenia się i potrzeb w
tym zakresie, identyfikowanie dostępnych
możliwości oraz zdolność pokonywania
przeszkód w celu osiągnięcia powodzenia w
uczeniu się.

Kompetencja ta oznacza nabywanie,

przetwarzanie i przyswajanie nowej wiedzy i
umiejętności, a także poszukiwanie i
korzystanie ze wskazówek.

Umiejętność uczenia się pozwala osobom

nabyć umiejętność korzystania z
wcześniejszych doświadczeń w uczeniu się i
ogólnych doświadczeń życiowych w celu
wykorzystywania i stosowania wiedzy i
umiejętności w różnorodnych kontekstach – w
domu, w pracy, a także w edukacji i szkoleniu.

Kluczowymi czynnikami w rozwinięciu tej

kompetencji u danej osoby są motywacja i
wiara we własne możliwości.

Kompetencje społeczne i

obywatelskie

Definicja: są to kompetencje osobowe,

interpersonalne i międzykulturowe obejmujące
pełny zakres zachowań przygotowujących
osoby do skutecznego i konstruktywnego
uczestnictwa w życiu społecznym i
zawodowym, szczególnie w społeczeństwach
charakteryzujących się coraz większą
różnorodnością, a także rozwiązywania
konfliktów w razie potrzeby.

Kompetencje obywatelskie przygotowują osoby do

pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim w
oparciu o znajomość pojęć i struktur społecznych i
politycznych oraz poczuwanie się do aktywnego i
demokratycznego uczestnictwa.

Inicjatywność i przedsiębiorczość

Definicja: inicjatywność i przedsiębiorczość

oznaczają zdolność osoby do wcielania
pomysłów w czyn.

Obejmują one kreatywność, innowacyjność i

podejmowanie ryzyka, a także zdolność do
planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla
osiągnięcia zamierzonych celów.

Stanowią one wsparcie dla indywidualnych osób nie tylko w ich

codziennym życiu prywatnym i społecznym, ale także w ich
miejscu pracy pomagając im uzyskać świadomość kontekstu ich
pracy i zdolność wykorzystywania szans; są podstawą bardziej
konkretnych umiejętności i wiedzy potrzebnych tym, którzy
podejmują przedsięwzięcia o charakterze społecznym lub
handlowym lub w nich uczestniczą. Powinny one obejmować
świadomość wartości etycznych i promować dobre zarządzanie.

Świadomość i ekspresja

kulturalna

Definicja:
• Docenianie znaczenia twórczego

wyrażania idei, doświadczeń i uczuć za
pośrednictwem szeregu środków wyrazu,
w tym muzyki, sztuk teatralnych,
literatury i sztuk wizualnych.