Czy w Unii Europejskiej
obowiązuje jednolity system
edukacyjny?

Unia Europejska nie tworzy jednolitego systemu
edukacji. Jej działania w tym zakresie polegają
jedynie na organizowaniu podstaw współpracy
oraz wymiany doświadczeń. Wspólnoty nie
ingerują w systemy edukacyjne państw
członkowskich.
Każde państwo samo ustala jak będą kształceni
jego obywatele. Polityka edukacyjna Unii
Europejskiej jest regulowana Traktatem z
Maastricht w art. 126, 127, 308, na podstawie
których za cel polityki edukacyjnej przyjmuje
się:

• upowszechnianie wśród młodzieży poczucia
integracji europejskiej,
• nauczanie języków państw członkowskich,
• popieranie wymiany studentów i nauczycieli,
• rozwiązanie problemu uznawania dyplomów i
okresów studiów.

Cele te zrealizowane mają zostać poprzez
wspieranie współpracy w dziedzinie edukacji, ale
decydowanie o tym, co i w jaki sposób nauczać
pozostawione jest państwom członkowskim.
Sposobem wspierania współpracy w tym zakresie
są programy edukacyjne Unii Europejskiej.

W jaki sposób Unia Europejska

wspiera edukację w krajach
członkowskich?

Programy edukacyjne UE wspierają chęć
zdobywania wiedzy i podwyższania poziomu
kształcenia. Podstawowym założeniem
programów edukacyjnych
jest tworzenie poprzez edukację „Europy bez
granic i barier”. Programy te umożliwiają
międzynarodową współpracę również polskim
szkołom, dając tym samym szans´ poznania
nowych rozwiązał, które można zastosować w
nauczaniu. Działania Wspólnot w omawianym
obszarze to przede wszystkim wspólnotowe
programy takie jak: Socrates (a w jego ramach
takie programy jak : Comenius,Erasmus,
Grundtvig, Lingua, Minerva), Leonardo da Vinci,
Młodzież˝

Które z programów edukacyjnych

Unii Europejskiej dostępne są dla
Polski?

Programy otwarte dla
Polski to: Socrates,
„Młodzież”, Leonardo
da Vinci

SOCRATES

Polska przystąpiła do programu Socrates w
marcu 1998. Zadaniem programu jest
rozszerzanie współpracy europejskiej w
dziedzinie edukacji. Obejmuje on współprace
dzieci, młodzieży i dorosłych. Celem programu
jest poprawa jakości edukacji poprzez rozwój
nauczania języków krajów UE, a także
współpracę studentów i kadry akademickiej.
Dzięki takim działaniom mają oni możliwość
poznania metody nauczania w krajach
europejskich.

Osiągnięcie tego możliwe jest
poprzez:

• wyjazdy na studia,
• rozwój nowych technologii w
dziedzinie informacji i
komunikacji,
• naukę języków obcych,
• projekty pilotażowe.

Program Socrates składa się z kilku podstawowych części :

PROGRAM COMENIUS :

Cele szczegółowe Programu Comenius :
• rozwijanie wśród młodzieży i kadry nauczycielskiej wiedzy o
różnorodności kultur i języków europejskich oraz zrozumienia jej
wartości;
• pomaganie młodym ludziom w nabyciu podstawowych umiejętności
i kompetencji życiowych niezbędnych dla rozwoju osobistego,
przyszłego zatrudnienia i aktywnego obywatelstwa europejskiego.
Program Comenius jest skierowany do :
• uczniów korzystających z edukacji szkolnej do końca szkoły
średniej;
• szkół określonych przez państwa członkowskie;
• nauczycieli i pozostałego personelu tych szkół;
• stowarzyszeń, organizacji non profit, organizacji pozarządowych i
przedstawicieli podmiotów związanych z oświatą szkolną;
• osób oraz podmiotów odpowiedzialnych za organizację i realizację
oświaty i edukację na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym;
• ośrodków badawczych i podmiotów zajmujących się kwestiami
uczenia się przez całe życie;
• podmiotów oferujących usługi w zakresie doradztwa zawodowego i
poradnictwa, związane z jakimkolwiek aspektem uczenia się przez
całe życie.

PROGRAM ERASMUS

Erasmus jest programem współpracy między uczelniami.
Jest przeznaczony przede wszystkim dla szkół wyższych,
ich studentów i pracowników. W niektórych jego akcjach
mogą uczestniczyć także inne instytucje, organizacje lub
przedsiębiorstwa, które współpracują z uczelniami.
Celem Erasmusa jest podnoszenie jakości kształcenia w
krajach uczestniczących w tym programie poprzez
rozwijanie międzynarodowej współpracy między
uczelniami oraz wspieranie mobilności studentów i
pracowników szkół wyższych.
Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią
programu "Uczenie się przez całe życie" (The Lifelong
Learning Programme), nowego programu Unii
Europejskiej w dziedzinie edukacji i doskonalenia
zawodowego, przewidzianego na lata 2007-2013.

Uczelnie biorące udział w Erasmusie mają
możliwość:

• prowadzenia wymiany studentów (wyjazdy/przyjazdy na
część studiów albo na praktykę w przedsiębiorstwie lub
innej instytucji);
• prowadzenia wymiany pracowników uczelni
(nauczycieli akademickich i innych pracowników uczelni);
• organizowania kursów intensywnych - cyklu zajęć
dydaktycznych opracowanych i prowadzonych przez
wykładowców z różnych krajów dla międzynarodowej
grupy studentów;
• udziału w projektach wielostronnych wraz z grupą
uczelni z innych krajów uczestniczących; projekty mogą
dotyczyć np. opracowywania nowych programów
nauczania, w tym - nauczania na odległość,
modernizowania uczelni, współpracy z przemysłem itp.
• udziału w sieciach Erasmusa.

PROGRAM GRUNDTVIG

Program Grundtvig dotyczy szeroko rozumianej edukacji ogólnej
(niezawodowej) osób dorosłych i wspiera współpracę na poziomie
europejskim w tym obszarze. Skierowany jest do różnego typu
organizacji zajmujących się ogólną edukacją dorosłych - ich
słuchaczy i pracowników. Promuje przede wszystkim współpracę w
zakresie edukacji tych osób dorosłych, które są z grup
wymagających szczególnego wsparcia, takich jak: osoby
niepełnosprawne, osoby starsze, mniejszości narodowe i etniczne,
osoby o niskich kwalifikacjach, a także zamieszkujące tereny o
utrudnionym dostępie do oferty edukacyjnej dla dorosłych.
Osoba dorosła w rozumieniu programu Grundtvig to każda osoba,
która zakończyła już edukację formalną w szkole i ew. ukończyła
studia wyższe, niezależnie od tego, czy otrzymała czy nie
świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły. Działania programu
Grundtvig mogą dotyczyć również młodych osób dorosłych, które
jeszcze się uczą w szkołach lub studiują, o ile działania te dotyczą
oferty edukacyjnej dla dorosłych a nie programu nauczania w szkole
czy uczelni (np. wieczorowe kursy językowe, komputerowe; zajęcia
dotyczące rozwoju osobistego, edukacji międzypokoleniowej,
edukacji międzykulturowej, itd.).

PROGRAM MINERVA

MINERVA – skierowana jest do osób korzystających z
kształcenia otwartego
i kształcenia na odległość. Celem jest zachęcanie do
wykorzystania w nauczaniu
nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych
jak Internet

PROGRAM LINGUA

LINGUA – ma na celu podnoszenie znajomości języków
obcych poprzez ułatwienie
dostępu do nauki języków obcych w ramach tzw.
kształcenia ustawicznego

PROGRAM LEONARDO DA VINCI

Program Leonardo da Vinci jest częścią programu edukacyjnego Unii
Europejskiej "Uczenie się przez całe życie" (Lifelong Learning Programme).
Wspiera działania w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego.

Podstawowym założeniem programu jest stworzenie europejskiego
standardu
w edukacji i kształceniu zawodowym. W ramach programu realizowane są
trzy rodzaje
projektów :

- Projekty pilotażowe – w ramach tej kategorii działań wsparcie finansowe
mogą
uzyskać organizujący praktyki, a także zajmujący się doradztwem
zawodowym.
Projekty pilotażowe tworzone są dla poprawy jakości kształcenia. Maja
również
na celu doradztwo zawodowe.

- Projekty wymian i staży – skierowane do osób uczących się oraz biorących
udział w kształceniu ustawicznym. Celem jest zachęcanie do zdobywania
doświadczeń poprzez łączenie teorii z praktyka oraz jednoczesna poprawa
znajomością
języka. W praktyce mogą być realizowane w formie międzynarodowych
staż y i wymian.

- Badania i analizy – w tym zakresie program oferuje dofinansowanie
opracowań
badawczych.

Cele programu

Program ma na celu promowanie mobilności pracowników na
europejskim rynku pracy oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań
edukacyjnych dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Wspiera
także rozwiązania zwiększające przejrzystość i uznawalność
kwalifikacji zawodowych w krajach europejskich (np. transfer
punktów kredytowych w kształceniu i szkoleniu zawodowym ECVET,
narzędzia EUROPASS), a także działania wzmacniające jakość
kształcenia zawodowego i ustawicznego (np. europejskie i narodowe
ramy kwalifikacji EQF / NQF czy europejskie systemy oceny jakości
EQARF).
Program Leonardo da Vinci promuje innowacyjne podejścia do
edukacji i doskonalenia zawodowego, w taki sposób, aby systemy
kształcenia jak najpełniej odpowiadały potrzebom rynku pracy.
Program Leonardo da Vinci wspiera także mobilność pracowników
na europejskim rynku pracy, aby absolwenci i pracownicy zdobywali
nowe kwalifikacje w czasie staży i praktyk zawodowych oraz
doskonalili swoje umiejętności według nowoczesnych standardów.
Niezwykle ważne jest przy tym kształtowanie otwartości i
wrażliwości międzykulturowej, nauka języków obcych oraz
umiejętności adaptowania się do warunków życia i pracy w różnych
krajach europejskich.

Kto może być uczestnikiem projektu?

W projektach staży może uczestniczyć każdy, kto znajduje się na
rynku pracy, bądź jest w trakcie kształcenia zawodowego. Mogą to
być zatem:
- uczniowie szkół zawodowych,
- czeladnicy,
- absolwenci,
- pracownicy różnych branż i zawodów,
- osoby bezrobotne,
- osoby poszukujące pracy bądź możliwości przekwalifikowania się.

W projektach wymiany doświadczeń mogą brać udział
- nauczyciele zawodu;
- doradcy zawodowi;
- szkoleniowcy;
- osoby zarządzające zasobami ludzkimi;
- kadra zarządzająca w przedsiębiorstwach.

W projektach wielostronnych mogą brać udział osoby zatrudnione
bądź w inny sposób formalnie związane z instytucją realizującą
projekt.

PROGRAM MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU

Program "Młodzież w działaniu" to program Unii Europejskiej
wspierający uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym, czyli edukacji
pozaformalnej. Umożliwia nawiązywanie kontaktów
międzynarodowych i wymianę doświadczeń. Zachęca do
podejmowania różnorakich działań na rzecz społeczności lokalnej,
służących również indywidualnemu rozwojowi. Promuje ideę
zjednoczonej Europy.
Program rozpoczął się w 2007 i potrwa do 2013 roku. Bazuje na
doświadczeniach jego wcześniejszych edycji: Programów MŁODZIEŻ
(YOUTH), Młodzież Dla Europy (Youth for Europe) i Wolontariat
Europejski (European Voluntary Service), a także na konsultacjach z
beneficjentami i dokumentach wspólnotowych dotyczących
kierunków rozwoju polityki młodzieżowej.

Nadrzędnymi celami Programu jest przezwyciężanie barier,
uprzedzeń i stereotypów wśród młodych ludzi, wspieranie ich
mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej. Program
promuje przedsięwzięcia, które mają pomóc w rozwoju osobowości
młodych ludzi.

W Programie może uczestniczyć każdy młody człowiek
bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, status
społeczny, sytuację materialną etc. Szczególny nacisk
Program kładzie na zwiększenie udziału w życiu
społecznym młodzieży z mniejszymi szansami, czyli
takiej, która ze względów społecznych, geograficznych,
zdrowotnych lub ekonomicznych ma mniejsze
możliwości uczestniczenia w życiu społecznym.
Program wspiera młodzież i osoby pracujące z
młodzieżą nie tylko poprzez finansowanie ich projektów,
ale także poprzez udostępnianie im informacji,
organizowanie szkoleń oraz tworzenie możliwości
przygotowywania nowych przedsięwzięć z partnerami w
całej Europie i poza jej granicami.

Główne cele programu "Młodzież w
działaniu":

• promowanie aktywnych postaw
obywatelskich wśród młodzieży,
• rozwój solidarności i tolerancji oraz
wzajemnego zrozumienia wśród młodych ludzi
z różnych krajów,
• podnoszenie jakości systemów wspierających
działania młodzieży
• wspieranie współpracy europejskiej w
dziedzinie młodzieży.
• zwiększanie udziału w życiu społecznym
młodzieży z mniejszymi szansami.

Jaroniewska Magdalena
Świrydo Natalia

BIBLIOGRAFIA

http://www.comenius.or
g.pl/

http://

www.erasmus.or

g.pl

/

http://

www.grundtvig.org.pl

/

http://

www.leonardo.org.pl

/

Tyc A. Halemba P. „My w Europie przewodnik po
europejskich programach edukacyjnych”; wyd. AWF
Katowice 2004