FIZJOTERAPIA

CHIRURGIA

ENDOKRYNOLOGICZNA

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

Chirurgia tarczycy
Prawidłowo rozwinięty gruczoł tarczowy, czyli
tarczyca, składa się z dwóch płatów i łączącej je
położonej pośrodkowo części tzw. w ę z i n y lub
cieśni. Kształt gruczołu porównać można do litery
H. W około 80% ;i,- przypadków od
cieśni odchodzi ku górze wąski wyrostek tzw. p ł a
t piramido-wy. Przeciętna masa tarczycy u osób
dorosłych wynosi 20 - 36 g, długość płatów
bocznych 4-6 cm, szerokość 2-4 cm i grubość 1,5-2
cm.
Gruczoł tarczowy objęty jest torebką włóknistą, od
której do jego wnętrza wnikają przegrody
łącznotkankowe, dzielące miąższ na tzw. z r a z i k i
(płaciki), złożone zwykle z 20-50 pęcherzyków
gruczołowych. Ściana pęcherzyków wysłana jest
jednowarstwowym nabłonkiem sześciennym, a ich
wnętrze wypełnia koloid.

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

Powierzchnia prawidłowego
gruczołu jest gładka, niekiedy z
zaznaczoną zrazi-kowatością.
Normalny gruczoł jest rów-
polożenie i kształt tarczycy: l -
tętnica szyjna nomiemie
miękki; twarda jego spoistość

S \ --SoL'^

4

: l: ^

obecność wyczuwalnych
guzków prze-
podobojczykowa, 7-
platpiramidowy
mawiają za zmianą
chorobową.

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

Tarczyca nie jest bezwzględnie konieczna do życia,
jednak wydzielane przez nią hormony biorą udział w
przemianie materii całego organizmu. Usunięcie
tarczycy u osoby dojrzałej powoduje postępujące
zaburzenia czynności całego organizmu, dające
wyraźne objawy chorobowe. W takich przypadkach
konieczne jest zastępcze, czyli substytucyjne,
leczenie preparatami zawierającymi hormony
tarczycy.
Choroby tarczycy mogą zmieniać tylko strukturę
gruczołu albo też zarówno jego strukturę, jak i
czynność. Nawet przy rozległych zmianach
strukturalnych funkcja tarczycy jako całości może
pozostać niezmieniona i chory znajduje się w stanie
tzw. eutyreozy.Z kolei przy niewielkich zmianach
anatomicz-no-strukturalnych gruczołu czasami
występują ciężkie zaburzenia czynnościowe tarczycy.
Przyczyny, objawy kliniczne oraz leczenie zaburzeń
tarczycy, zob. Endokrynologia, Choroby tarczycy, s.
821.

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

Wole Powiększoną tarczycę określa się zwykle
mianem wola. Jeżeli przyczyną powiększenia
tarczycy są utworzone na jej powierzchni guzki,
wole takie określa się jako wole guzkowe. Jeśli
przyczyną wola jest równomierny rozrost miąższu
gruczołu o gładkiej powierzchni, wówczas mówi się
o wolu miąższowym. Gdy w rozrośniętym miąższu
tarczycy występują guzki -jest to wole miąższowo-
guzkowe. Wolu mogą towarzyszyć objawy
nadczynności lub niedoczynności tarczycy, może też
czynność tego gruczołu nie ulec zmianie. Stosuje się
wtedy odpowiednie określenia: wole nad-czynne,
wole niedoczynne i wole obojętne.
Jeśli po uwzględnieniu przyczyn powstania wola
odpowiednie leczenie zachowawcze nie daje
rezultatu lub powiększona tarczyca uciska
sąsiadujące narządy, wywołując duszność, kaszel,
chrypkę i trudności w połykaniu, wówczas
uzasadnione jest podjęcie leczenia operacyjnego.
Wskazaniem do operacji może być również duże
wole-ze względów kosmetycznych - a także wole
guzkowe obojętne, zagrożone możliwością istnienia
lub rozwoju nowotworu w obrębie guzka.

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

Zmiany anatomiczne i patologiczne gruczołu
tarczowego oceniane są za pomocą wielu
przedoperacyjnych badań diagnostycznych. Badania
rentgenowskie są pomocne w ustalaniu położenia
gruczołu, zarysów wola, jego ucisku na sąsiadujące
narządy, jak tchawica i przełyk, oraz stwierdzeniu
zwapnień w miąższu gruczołu. Tomografia
komputerowa pozwala dodatkowo na odróżnienie
wytrzeszczu oczu w chorobie Grayesa-Basedowa od
zmian nowotworowych. Badaniem
ultrasonograficznym tarczycy odróżnić można guzy
lite tarczycy od torbieli oraz rozpoznać brak części
tarczycy powstały w wyniku niedorozwoju, zaniku
lub zniszczenia przez proces chorobowy, a ponadto
wykryć małe niewyczuwalne palpacyjne guzki
umiejscowione śródmiąższowo.
Histologiczne badanie wycinkуw tarczycy, węzłów
chłonnych i przerzutów nowotworowych jest
najważniejszą metodą oceny zmian patologicznych
gruczołu. Jeśli zaistnieją wskazania, wykonywane są
one przed operacją

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH

CHOROBY TĘTNIC I NACZYŃ CHŁONNYCH