Pochodne sposoby

Pochodne sposoby

nabycia własności

nabycia własności

Gdy nasze prawo wywodzimy od

Gdy nasze prawo wywodzimy od

poprzednika

poprzednika

Pochodne sposoby nabycia

Pochodne sposoby nabycia

własności

własności



Do

Do

wszystkich

wszystkich

sposobów pochodnego

sposobów pochodnego

nabycia własności stosuje się zasadę

nabycia własności stosuje się zasadę

Nemo plus iuris ad alium transferre

Nemo plus iuris ad alium transferre

potest, quam ipse habet

potest, quam ipse habet

(Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam

(Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam

posiada)

posiada)



Czyli:

Czyli:

Jeśli ktoś nie jest właścicielem, to w

Jeśli ktoś nie jest właścicielem, to w
żaden dopuszczalny prawem

sposób

sposób

nie przeniesie

nie przeniesie

własności

własności

na inną osobę

na inną osobę

Pochodne sposoby nabycia

Pochodne sposoby nabycia

własności

własności

UWAGA:

UWAGA:



KAŻDY sposób pochodnego nabycia

KAŻDY sposób pochodnego nabycia

własności jest po stronie osoby

własności jest po stronie osoby

przenoszącej własność

przenoszącej własność

CZYNNOŚCIĄ ROZPORZĄDZAJĄCĄ

CZYNNOŚCIĄ ROZPORZĄDZAJĄCĄ



Traditionibus et usucapionibus dominia rerum,

Traditionibus et usucapionibus dominia rerum,

non nudis pactis transferuntur

non nudis pactis transferuntur



Prawo własności na rzeczach nie przenosi się

Prawo własności na rzeczach nie przenosi się

przez „nagie porozumienia” lecz przez wydanie

przez „nagie porozumienia” lecz przez wydanie

rzeczy i zasiedzenie

rzeczy i zasiedzenie

Sposoby pochodnego nabycia

Sposoby pochodnego nabycia

własności

własności



Mancipatio

Mancipatio



In iure cessio

In iure cessio



Traditio

Traditio



Legat windykacyjny

Legat windykacyjny



Zapłacenie przez pozwanego

Zapłacenie przez pozwanego

litis

litis

aestimatio

aestimatio



Przysądzenie w procesie działowym

Przysądzenie w procesie działowym

Mancypacja - powtórzenie

Mancypacja - powtórzenie



Pierwotnie w prawie archaicznym

Pierwotnie w prawie archaicznym



Mancypacja jest rzeczywistą sprzedażą – czynnością

Mancypacja jest rzeczywistą sprzedażą – czynnością

prawną kauzalną, o charakterze rozporządzającym.

prawną kauzalną, o charakterze rozporządzającym.

Za odmierzony na szali kruszec przenoszono

Za odmierzony na szali kruszec przenoszono

własność rzeczy

własność rzeczy



Potem

Potem



Wraz z pojawieniem się pieniądza mancypacja stała

Wraz z pojawieniem się pieniądza mancypacja stała

się „pozorną sprzedażą” (

się „pozorną sprzedażą” (

imaginaria venditio

imaginaria venditio

) i

) i

przestała mieć na celu wyłącznie przeniesienie

przestała mieć na celu wyłącznie przeniesienie

własności, a stała się również środkiem przeniesienia

własności, a stała się również środkiem przeniesienia

władztwa (np. oddania w adopcję). Od tej pory jest

władztwa (np. oddania w adopcję). Od tej pory jest

ona

ona

czynnością abstrakcyjną i rozporządzającą

czynnością abstrakcyjną i rozporządzającą

In iure cessio

In iure cessio

- powtórzenie

- powtórzenie



Pochodzi z procesu prowadzonego w formie

Pochodzi z procesu prowadzonego w formie

legis actio

legis actio

sacramento in rem

sacramento in rem



Potem:

Potem:



Pozorny spór prowadzący do odstąpienia określonego

Pozorny spór prowadzący do odstąpienia określonego

prawa przed sądem (gdy strony dążyły do przeniesienia

prawa przed sądem (gdy strony dążyły do przeniesienia

własności i urzędowego potwierdzenia alienacji)

własności i urzędowego potwierdzenia alienacji)



Czynność prawna abstrakcyjna i rozporządzająca

Czynność prawna abstrakcyjna i rozporządzająca



Można było w ten sposób przenieść także własność rzeczy

Można było w ten sposób przenieść także własność rzeczy

niematerialnych jak np. spadek

niematerialnych jak np. spadek

ale…

ale…



W ten sposób nie mogły niczego zbywać lub nabywać

W ten sposób nie mogły niczego zbywać lub nabywać

osoby

osoby

alieni iuris

alieni iuris

oraz niewolnicy

oraz niewolnicy

Traditio

Traditio

- wydanie rzeczy

- wydanie rzeczy



Przedmiotem są

Przedmiotem są

tylko rzeczy materialne

tylko rzeczy materialne



Wydanie

Wydanie

res mancipi

res mancipi

prowadzi do uzyskania własności

prowadzi do uzyskania własności

bonitarnej

bonitarnej



Wydanie

Wydanie

res nec mancipi

res nec mancipi

(przy spełnieniu wszystkich

(przy spełnieniu wszystkich

innych przesłanek) prowadzi do nabycia własności

innych przesłanek) prowadzi do nabycia własności

kwirytarnej

kwirytarnej

UWAGA

UWAGA



W wypadku wydania

W wypadku wydania

res nec mancipi

res nec mancipi

przez

przez

niewłaściciela –

niewłaściciela –

własność rzeczy nie przechodzi

własność rzeczy nie przechodzi

Natomiast jeśli nabywca spełniał określone

Natomiast jeśli nabywca spełniał określone

przesłanki (przede wszystkim

przesłanki (przede wszystkim

res

res

habilis,

habilis,

bona fides

bona fides

i

i

tempus

tempus

) to może nabyć jej własność w drodze

) to może nabyć jej własność w drodze

zasiedzenia

zasiedzenia

Traditio

Traditio

- przesłanki

- przesłanki



Zbywca musi być właścicielem

Zbywca musi być właścicielem

[PRZYPOMNIENIE: dotyczy to również wszystkich

[PRZYPOMNIENIE: dotyczy to również wszystkich

innych sposobów przeniesienia własności]

innych sposobów przeniesienia własności]



Zgodna wola stron na przeniesienie własności

Zgodna wola stron na przeniesienie własności

(

(

animus dominii transferendi et accipendi

animus dominii transferendi et accipendi

)

)



Iusta causa traditonis

Iusta causa traditonis

– umowna przyczyna, dla

– umowna przyczyna, dla

której przenosi się własność w danym wypadku

której przenosi się własność w danym wypadku

(prawna podstawa usprawiedliwiająca

(prawna podstawa usprawiedliwiająca

traditio

traditio

rzeczy)

rzeczy)

np. umowa kupna-sprzedaży, umowa

np. umowa kupna-sprzedaży, umowa

pożyczki, ustanowienie posagu itp.

pożyczki, ustanowienie posagu itp.

Iusta causa traditionis

Iusta causa traditionis

a

a

causa

causa

czynności prawnej

czynności prawnej



Paulus D.41.1.31 pr.

Paulus D.41.1.31 pr.

„

„

Nigdy zaś <goła tradycja>nie powoduje przejścia własności, lecz

Nigdy zaś <goła tradycja>nie powoduje przejścia własności, lecz

tylko wtedy gdy poprzedza ją sprzedaż lub inna słuszna

tylko wtedy gdy poprzedza ją sprzedaż lub inna słuszna

przyczyna, z powodu której następuje tradycja”

przyczyna, z powodu której następuje tradycja”



Czyli:

Czyli:

Dla skutecznego przeniesienia własności nie wystarczy

Dla skutecznego przeniesienia własności nie wystarczy

samo wydanie rzeczy, ale koniecznie musi istnieć

samo wydanie rzeczy, ale koniecznie musi istnieć

także umowa lub inne porozumienie (

także umowa lub inne porozumienie (

Iusta causa

Iusta causa

traditonis

traditonis

) będące podstawą takiego rozporządzenia

) będące podstawą takiego rozporządzenia

np. wydanie rzeczy dla wykonania umowy kupna-sprzedaży lub dla

np. wydanie rzeczy dla wykonania umowy kupna-sprzedaży lub dla

zwolnienia się z długu wynikającego z umowy pożyczki

zwolnienia się z długu wynikającego z umowy pożyczki



Ponadto:

Ponadto:

Traditio

Traditio

jest

jest

czynnością kauzalną i rozporzadzajacą

czynnością kauzalną i rozporzadzajacą

: bez

: bez

ważnej causa (np.

ważnej causa (np.

causa solvendi

causa solvendi

)

)

traditio

traditio

jest nieważne i w

jest nieważne i w

związku z tym nie przenosi własności

związku z tym nie przenosi własności

Szczególne rodzaje

Szczególne rodzaje

traditio

traditio



Własność przenoszona jest bez fizycznego

Własność przenoszona jest bez fizycznego

wydania rzeczy –

wydania rzeczy –

solo animo

solo animo



Traditio brevi manu

Traditio brevi manu

Osoba, która była detentorem w wyniku zawartej umowy

Osoba, która była detentorem w wyniku zawartej umowy

przenoszącej własność staje się właścicielem rzeczy bez

przenoszącej własność staje się właścicielem rzeczy bez

konieczności ponownego wydania jej rzeczy w drodze tradycji

konieczności ponownego wydania jej rzeczy w drodze tradycji



Constitutum possessorium

Constitutum possessorium

Osoba, która była właścicielem rzeczy w wyniku zawartej

Osoba, która była właścicielem rzeczy w wyniku zawartej

umowy przenoszącej własność połączonej z inną umową

umowy przenoszącej własność połączonej z inną umową

uprawniającą do korzystania z rzeczy (np. sprzedaży

uprawniającą do korzystania z rzeczy (np. sprzedaży

połączonej z najmem) staje się detentorem rzeczy bez

połączonej z najmem) staje się detentorem rzeczy bez

konieczności wcześniejszego zwrotu tej rzeczy nowemu

konieczności wcześniejszego zwrotu tej rzeczy nowemu

właścicielowi i wydania jej tegoż nowego właściciela rzeczy w

właścicielowi i wydania jej tegoż nowego właściciela rzeczy w

drodze tradycji

drodze tradycji