Rehabilitacja

Rehabilitacja

Ćwiczenia IV

Ćwiczenia IV

Rehabilitacja pacjentów z

Rehabilitacja pacjentów z

uszkodzeniem obwodowego

uszkodzeniem obwodowego

układu nerwowego

układu nerwowego

Zadania rehabilitacji

Zadania rehabilitacji



Zapobieganie powstawaniu niekorzystnych

Zapobieganie powstawaniu niekorzystnych

zmian wtórnych w odnerwionych tkankach:

zmian wtórnych w odnerwionych tkankach:



Zaniki

Zaniki



Zwłóknienie mięśni

Zwłóknienie mięśni



Przykurcze mięśniowe

Przykurcze mięśniowe



Przykurcze stawowe

Przykurcze stawowe



Dążenie do przyspieszenia procesów

Dążenie do przyspieszenia procesów

regeneracji

regeneracji



Przywrócenie

porażonym

lub

Przywrócenie

porażonym

lub

niedowładnym

zespołom

mięśniowym

niedowładnym

zespołom

mięśniowym

możliwie pełnej siły oraz właściwego ich

możliwie pełnej siły oraz właściwego ich

znaczenia funkcjonalnego

znaczenia funkcjonalnego

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Zależą od:

Zależą od:



Umiejscowienia uszkodzenia

Umiejscowienia uszkodzenia



Poziom uszkodzenia

Poziom uszkodzenia



Rodzaj uszkodzenia

Rodzaj uszkodzenia



Rozległości uszkodzenia

Rozległości uszkodzenia



Pojedyncze korzenie splotu

Pojedyncze korzenie splotu



Cały splot nerwowy

Cały splot nerwowy



Pojedyncze lub mnogie uszkodzenie

Pojedyncze lub mnogie uszkodzenie

nerwu

nerwu



Stopnia uszkodzenia

Stopnia uszkodzenia

Podział Seddona

Podział Seddona



Neurapraxia

Neurapraxia



Axonotmesis

Axonotmesis



Neurotmesis

Neurotmesis



Formy mieszane

Formy mieszane

Neurotmesis

Neurotmesis

Axonotmesis

Axonotmesis

Neuropraxia

Neuropraxia

Zmiany patologiczne

Zmiany patologiczne

Ciągłość

Ciągłość

anatomiczna

anatomiczna

Może być

Może być

utracona

utracona

Zachowana

Zachowana

Zachowana

Zachowana

Podstawowe

Podstawowe

uszkodzenie

uszkodzenie

Całkowita

Całkowita

dezorganizacja

dezorganizacja

Zaburzenia

Zaburzenia

włókien

włókien

nerwowych

nerwowych

Selektywna

Selektywna

demielinizacja

demielinizacja

Zmiany kliniczne

Zmiany kliniczne

Porażenie

Porażenie

motoryczne

motoryczne

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Zanik

Zanik

mięśniowy

mięśniowy

Postępujący

Postępujący

Postępujący

Postępujący

Bardzo mały

Bardzo mały

Paraliż czuciowy

Paraliż czuciowy

Całkowity

Całkowity

Całkowity

Całkowity

Śladowy

Śladowy

Porażenie

Porażenie

autonomiczne

autonomiczne

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Całkowite

Śladowy

Śladowy

Zjawiska

Zjawiska

elektryczne

elektryczne

Neurotmesis

Neurotmesis

Axonotmesis

Axonotmesis

Neuropraxia

Neuropraxia

Reakcje

Reakcje

degeneracji

degeneracji

Obecne

Obecne

Obecne

Obecne

Obecne

Obecne

Dystalne

Dystalne

przewodnictwo

przewodnictwo

nerwowe

nerwowe

Brak

Brak

Brak

Brak

Zachowane

Zachowane

Czynnościowe

Czynnościowe

potencjały

potencjały

motoryczne

motoryczne

Brak

Brak

Brak

Brak

Brak

Brak

Włókienkowanie

Włókienkowanie

Obecne

Obecne

Obecne

Obecne

Rzadko

Rzadko

wykrywane

wykrywane

Powrót funkcji

Powrót funkcji

Naprawa

Naprawa

chirurgiczna

chirurgiczna

Niezbędna

Niezbędna

Niekonieczna

Niekonieczna

niekonieczna

niekonieczna

Szybkość

Szybkość

naprawy

naprawy

1-2mm/d po

1-2mm/d po

naprawie

naprawie

1-2mm/d

1-2mm/d

Szybkie

Szybkie

Postęp

Postęp

zdrowienia

zdrowienia

Zgodnie z

Zgodnie z

odnerwieniem

odnerwieniem

Zgodnie z

Zgodnie z

odnerwieniem

odnerwieniem

Bez związku

Bez związku

Jakość

Jakość

Zawsze

Zawsze

niedoskonała

niedoskonała

Doskonałe

Doskonałe

Doskonałe

Doskonałe

Neurapraxia

Neurapraxia



Najlżejszy i najlepiej rokujący rodzaj

Najlżejszy i najlepiej rokujący rodzaj

uszkodzenia.

uszkodzenia.



Jest

następstwem

przygniecenia

lub

Jest

następstwem

przygniecenia

lub

naciągnięcia korzenia czy pnia nerwowego

naciągnięcia korzenia czy pnia nerwowego



Uraz nie powoduje istotnego zaburzenia

Uraz nie powoduje istotnego zaburzenia

struktury nerwu (może dochodzić do

struktury nerwu (może dochodzić do

zakłóceń ultrastruktury w obrębie osłonki

zakłóceń ultrastruktury w obrębie osłonki

mielinowej), a jedynie przejściowe zwykle

mielinowej), a jedynie przejściowe zwykle

krótkotrwałe zaburzenia jego czynności

krótkotrwałe zaburzenia jego czynności



Porównuje

się

to

uszkodzenie

do

Porównuje

się

to

uszkodzenie

do

wstrząśnienia mózgu lub rdzenia.

wstrząśnienia mózgu lub rdzenia.



Takie uszkodzenie nie wymaga leczenia

Takie uszkodzenie nie wymaga leczenia



Pełny powrót czynności nerwu następuje w

Pełny powrót czynności nerwu następuje w

ciągu kliku – kilkunastu godzin po urazie

ciągu kliku – kilkunastu godzin po urazie

Axonotmesis

Axonotmesis



Uszkodzenie wywołane jest podobnym

Uszkodzenie wywołane jest podobnym

mechanizmem urazu (naciągnięcie,

mechanizmem urazu (naciągnięcie,

zgniecenie) ale siła urazu jest większa

zgniecenie) ale siła urazu jest większa



Przerwanie ciągłości włókien osiowych

Przerwanie ciągłości włókien osiowych

(aksonów) – najbardziej wrażliwych

(aksonów) – najbardziej wrażliwych

elementów pnia nerwowego

elementów pnia nerwowego



Zachowana zostaje ciągłość osłonek

Zachowana zostaje ciągłość osłonek

nerwu

(epineuralna,

perineuralna,

nerwu

(epineuralna,

perineuralna,

endoneuralna), osłonek Schwanna

endoneuralna), osłonek Schwanna

Axonotmesis

Axonotmesis



Pierwszy etap – degeneracja włókien

Pierwszy etap – degeneracja włókien

osiowych

osiowych



Etap drugi - odtworzenie ciągłości na

Etap drugi - odtworzenie ciągłości na

podłożu

osłonki

(anatomiczne

podłożu

osłonki

(anatomiczne

rusztowanie)

rusztowanie)



Regeneracja

włókien

następuje

z

Regeneracja

włókien

następuje

z

prędkością 1-1,5mm/dobę

prędkością 1-1,5mm/dobę



Leczenie

głównie

zachowawcze

Leczenie

głównie

zachowawcze

połączone z leczeniem usprawniającym

połączone z leczeniem usprawniającym

Axonotmesis

Axonotmesis

Cele usprawniania

Cele usprawniania

1.

1.

Zapobieganie powstawaniu przykurczów

Zapobieganie powstawaniu przykurczów

2.

2.

Niefunkcjonalnego ustawienia kończyny

Niefunkcjonalnego ustawienia kończyny

3.

3.

Zapobieganie postępującemu zanikowi,

Zapobieganie postępującemu zanikowi,

zwyrodnieniu mięśni

zwyrodnieniu mięśni

4.

4.

Przyspieszenie tempa regeneracji włókien

Przyspieszenie tempa regeneracji włókien

osiowych

osiowych

5.

5.

Wzmocnienie

niedowładnych

mięśni,

Wzmocnienie

niedowładnych

mięśni,

przywrócenie

utraconych

funkcji

przywrócenie

utraconych

funkcji

niedowładnej kończyny – etapy późniejsze

niedowładnej kończyny – etapy późniejsze

Axonotmesis

Axonotmesis

Wskazaniem

do

leczenia

Wskazaniem

do

leczenia

operacyjnego jest utrzymujący się

operacyjnego jest utrzymujący się

ucisk na korzeń lub nerw

ucisk na korzeń lub nerw



Ciało obce

Ciało obce



Odłam kostny

Odłam kostny



Wyrośla kostne

Wyrośla kostne



Rozległe blizny

Rozległe blizny



Inne

Inne

Neurotmesis

Neurotmesis



Najcięższa forma uszkodzenia nerwu

Najcięższa forma uszkodzenia nerwu



Prowadzi

do

całkowitego

przerwania

Prowadzi

do

całkowitego

przerwania

ciągłości pnia nerwowego

ciągłości pnia nerwowego



Powrót funkcji możliwy jest tylko w po

Powrót funkcji możliwy jest tylko w po

przywróceniu ciągłości w granicach

przywróceniu ciągłości w granicach

zdrowych tkanek, pozbawionych blizny

zdrowych tkanek, pozbawionych blizny



Uszkodzenia

1-2cm

–

bezpośrednie

Uszkodzenia

1-2cm

–

bezpośrednie

zespolenie kikutów (szwy epineuralne lub

zespolenie kikutów (szwy epineuralne lub

kleje tkankowe) i ułożenie kończyny w

kleje tkankowe) i ułożenie kończyny w

pozycji zmniejszającej napięcie zespolonego

pozycji zmniejszającej napięcie zespolonego

nerwu

nerwu

Neurotmesis

Neurotmesis



Większe

uszkodzenia

wymagają

Większe

uszkodzenia

wymagają

zastosowania

przeszczepów

zastosowania

przeszczepów

kablowych nerwu (nerw łydkowy)

kablowych nerwu (nerw łydkowy)



Po rekonstrukcji leczenie

Po rekonstrukcji leczenie

usprawniające

usprawniające

Formy mieszane

Formy mieszane



Uszkodzenie nerwu kulszowego przy

Uszkodzenie nerwu kulszowego przy

zwichnięciach lub operacjach na

zwichnięciach lub operacjach na

stawie

biodrowym

(uszkodzenie

stawie

biodrowym

(uszkodzenie

części piszczelowej typu neuropraxia,

części piszczelowej typu neuropraxia,

części strzałkowej - axonotmesis)

części strzałkowej - axonotmesis)

Uszkodzenia nerwów

Uszkodzenia nerwów

obwodowych

obwodowych

1.

1.

Kończyna górna

Kończyna górna



Nerw pośrodkowy, nerw łokciowy – dolna

Nerw pośrodkowy, nerw łokciowy – dolna

część przedramienia i staw łokciowy

część przedramienia i staw łokciowy



Nerw promieniowy – trzon kości ramiennej

Nerw promieniowy – trzon kości ramiennej

2.

2.

Kończyna dolna

Kończyna dolna



Nerw strzałkowy – okolica głowy strzałki

Nerw strzałkowy – okolica głowy strzałki



Nerw kulszowy – okolica stawu biodrowego

Nerw kulszowy – okolica stawu biodrowego

Przyczyny

Przyczyny



Zranienie ostrym narzędziem – szkło,

Zranienie ostrym narzędziem – szkło,

blacha, nóż

blacha, nóż



Powikłania urazów kości i stawów

Powikłania urazów kości i stawów

Leczenie usprawniające

Leczenie usprawniające

etap 1

etap 1

1.

1.

Ćwiczenia bierne w pełnym fizjologicznym

Ćwiczenia bierne w pełnym fizjologicznym

zakresem

ruchów

z

dociskiem

na

zakresem

ruchów

z

dociskiem

na

powierzchnie stawowe

powierzchnie stawowe

2.

2.

Zapewnienie

poprawnego,

korzystnego

Zapewnienie

poprawnego,

korzystnego

funkcjonalnego

ułożenia

kończyny

za

funkcjonalnego

ułożenia

kończyny

za

pomocą łusek, szyn, ortoz

pomocą łusek, szyn, ortoz

3.

3.

Elektrostymulacja odnerwionych mięśni –

Elektrostymulacja odnerwionych mięśni –

zapobiega

nadmiernemu

zanikowi,

zapobiega

nadmiernemu

zanikowi,

zwłóknieniu

mięśni,

utrzymuje

ich

zwłóknieniu

mięśni,

utrzymuje

ich

kurczliwość

kurczliwość

4.

4.

Stosowanie przedłużonej termoterapii (ciepłe

Stosowanie przedłużonej termoterapii (ciepłe

kąpiele,

parafinoterapia,

ocieplane

kąpiele,

parafinoterapia,

ocieplane

„zarękawniki”)

„zarękawniki”)

Leczenie usprawniające

Leczenie usprawniające



Leczenie

to

może

przyspieszyć

tempo

Leczenie

to

może

przyspieszyć

tempo

regeneracji włókien nerwowych do 3mm/d

regeneracji włókien nerwowych do 3mm/d



O postępie regeneracji może świadczyć

O postępie regeneracji może świadczyć

dodatni objaw Hoffmanna-Tinela

dodatni objaw Hoffmanna-Tinela



Wywołujemy go opukując lekko tkanki od obwodu

Wywołujemy go opukując lekko tkanki od obwodu

kończyny ponad przebiegiem nerwu

kończyny ponad przebiegiem nerwu



Moment wystąpienia mrowienia lub przechodzącego

Moment wystąpienia mrowienia lub przechodzącego

prądu wzdłuż nerwu świadczy o miejscu do którego

prądu wzdłuż nerwu świadczy o miejscu do którego

dorastają

regenerujące,

pozbawione

osłonki

dorastają

regenerujące,

pozbawione

osłonki

mielinowej włókna osiowe nerwu

mielinowej włókna osiowe nerwu



Objaw jest świadectwem postępującej regeneracji,

Objaw jest świadectwem postępującej regeneracji,

nie może być podstawą do rokowania o powrocie

nie może być podstawą do rokowania o powrocie

funkcji nerwu

funkcji nerwu

Leczenie usprawniające

Leczenie usprawniające



Do oceny stopnia odnerwienia mięśni

Do oceny stopnia odnerwienia mięśni

oraz

przebiegu

ich

reinerwacji

oraz

przebiegu

ich

reinerwacji

pomocne jest morfologiczne badanie

pomocne jest morfologiczne badanie

elektromiograficzne

mięśni

elektromiograficzne

mięśni

zaopatrywanych przez uszkodzony lub

zaopatrywanych przez uszkodzony lub

zespolony nerw

zespolony nerw

Leczenie usprawniające

Leczenie usprawniające

etap 2

etap 2



Gdy pojawiają się dowolne skurcze mięśni

Gdy pojawiają się dowolne skurcze mięśni

rezygnuje się ze stosowania stymulacji

rezygnuje się ze stosowania stymulacji

elektrycznej a rozpoczyna się:

elektrycznej a rozpoczyna się:

1.

1.

Ćwiczenia

czynne

w

formie

napięć

Ćwiczenia

czynne

w

formie

napięć

izometrycznych

izometrycznych

2.

2.

Ćwiczenia w odciążeniu z wykorzystaniem

Ćwiczenia w odciążeniu z wykorzystaniem

podwieszek

podwieszek

3.

3.

Ćwiczenia w wodzie

Ćwiczenia w wodzie

Gdy wzrośnie siłą mięśni

Gdy wzrośnie siłą mięśni

1.

1.

Ćwiczenia wolne (bez obciążania)

Ćwiczenia wolne (bez obciążania)

2.

2.

Ćwiczenia ze wzrastającym oporem

Ćwiczenia ze wzrastającym oporem

3.

3.

Ćwiczenia

izometryczne

krótkie

z

Ćwiczenia

izometryczne

krótkie

z

obciążeniami

submaksymalnymi

obciążeniami

submaksymalnymi

(przywracają siłe i masę mięśniową)

(przywracają siłe i masę mięśniową)

Leczenie usprawniające

Leczenie usprawniające



Uszkodzenia nerwów kończyn

Uszkodzenia nerwów kończyn

górnych

górnych



Ergoterapia

(terapia

zajęciowa)

Ergoterapia

(terapia

zajęciowa)

wydłuża

czas

aktywnego

wydłuża

czas

aktywnego

usprawniania

i

przyspiesza

usprawniania

i

przyspiesza

odzyskanie sprawności funkcjonalnej

odzyskanie sprawności funkcjonalnej

ręki – praca w glinie, rzeźbiarstwo,

ręki – praca w glinie, rzeźbiarstwo,

tkactwo, malarstwo

tkactwo, malarstwo

Leczenie usprawniające w

Leczenie usprawniające w

chorobach CUN

chorobach CUN

Uszkodzenia mózgu

Uszkodzenia mózgu

1.

1.

Udary mózgu

Udary mózgu

2.

2.

Urazy mózgu

Urazy mózgu

3.

3.

Guzy mózgu

Guzy mózgu

Chorobowe uszkodzenia najczęściej występują

Chorobowe uszkodzenia najczęściej występują

w przebiegu schorzeń układu krążenia tj.:

w przebiegu schorzeń układu krążenia tj.:



Miażdżyca

Miażdżyca



Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze



Zaburzenia czynności serca

Zaburzenia czynności serca



Choroby krwi

Choroby krwi

Inne:

Inne:



Rozrost tkanki nowotworowej

Rozrost tkanki nowotworowej



Choroby o podłożu zapalnym, toksycznym

Choroby o podłożu zapalnym, toksycznym

Udar mózgu

Udar mózgu



Najczęstsza forma uszkodzenia OUN

Najczęstsza forma uszkodzenia OUN



Następstwo

zakrzepu

upośledzającego

Następstwo

zakrzepu

upośledzającego

krążenie mózgowe

krążenie mózgowe



Zwężenie światła lub zatkanie tętnicy

Zwężenie światła lub zatkanie tętnicy

prowadzi

do

wystąpienia

udaru

prowadzi

do

wystąpienia

udaru

niedokrwiennego (80% przypadków) –

niedokrwiennego (80% przypadków) –

głównie u osób starszych

głównie u osób starszych



Klinicznie

objawia

się

narastającym

Klinicznie

objawia

się

narastającym

niedowładem połowiczym strony przeciwnej

niedowładem połowiczym strony przeciwnej



Nasilenie,

rozległość

zależą

od

Nasilenie,

rozległość

zależą

od

umiejscowienia

wielkości

zatkanego

umiejscowienia

wielkości

zatkanego

naczynia oraz stopnia niedrożności

naczynia oraz stopnia niedrożności

Udar mózgu

Udar mózgu

Przyczyny zatorów mózgowych:

Przyczyny zatorów mózgowych:



Wady i choroby serca

Wady i choroby serca



Wady zastawkowe

Wady zastawkowe



Migotanie przedsionków

Migotanie przedsionków



Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa

Zakrzep - zator

Zakrzep - zator

1.

1.

Zakrzep

Zakrzep



Powstaje w czasie snu lub spoczynku

Powstaje w czasie snu lub spoczynku



Ciśnienie tętnicze obniżone

Ciśnienie tętnicze obniżone



Przepływ krwi przez naczynia zwolniony

Przepływ krwi przez naczynia zwolniony

2.

2.

Zator

Zator



Powstaje nagle, podczas wzmożonej

Powstaje nagle, podczas wzmożonej

aktywności ruchowej lub wysiłku

aktywności ruchowej lub wysiłku



Ma

przebieg

burzliwy

–

utrata

Ma

przebieg

burzliwy

–

utrata

przytomności, drgawki

przytomności, drgawki

Udar mózgu

Udar mózgu

Udar pochodzenia krwotocznego

Udar pochodzenia krwotocznego



U chorych z nadciśnieniem

U chorych z nadciśnieniem



Rzadziej podczas pęknięcia tętniaka

Rzadziej podczas pęknięcia tętniaka



Występuje nagle – silne emocje lub

Występuje nagle – silne emocje lub

znaczny wysiłek

znaczny wysiłek



Przebiega zwykle burzliwie z utratą

Przebiega zwykle burzliwie z utratą

przytomności, wymiotami niekiedy z

przytomności, wymiotami niekiedy z

zaburzeniami oddychania

zaburzeniami oddychania

Udar pochodzenia

Udar pochodzenia

krwotocznego

krwotocznego



Ognisko krwotoczne najczęściej

Ognisko krwotoczne najczęściej

niszczy: Zwoje podstawy półkul

niszczy: Zwoje podstawy półkul

mózgowych – okolicę skorupy, torebki

mózgowych – okolicę skorupy, torebki

wewnętrznej oraz wzgórze

wewnętrznej oraz wzgórze



Dochodzi do porażenia połowiczego z

Dochodzi do porażenia połowiczego z

upośledzeniem czucia głębokiego

upośledzeniem czucia głębokiego



Krwotoki do pnia mózgu najczęściej

Krwotoki do pnia mózgu najczęściej

prowadzą do zaburzeń obustronnych,

prowadzą do zaburzeń obustronnych,

niedowładów czterokończynowych z

niedowładów czterokończynowych z

zaburzeniami oddychania

zaburzeniami oddychania

Udar mózgu

Udar mózgu



Napięcie mięśni po udarze jest początkowo

Napięcie mięśni po udarze jest początkowo

obniżone

obniżone



Mogą być wygórowane odruchy głębokie

Mogą być wygórowane odruchy głębokie



Występuje objaw Babińskiego

Występuje objaw Babińskiego



W ciągu kilku-kilkunastu dni dochodzi do

W ciągu kilku-kilkunastu dni dochodzi do

wzrostu napięcia pewnych grup mięśniowych:

wzrostu napięcia pewnych grup mięśniowych:



Kończyna górna – zginacze łokcia, nadgarstka i

Kończyna górna – zginacze łokcia, nadgarstka i

palców

palców



Kończyna dolna – prostowniki kolana i stopy

Kończyna dolna – prostowniki kolana i stopy



Gdy zmiany dotyczą półkuli dominującej

Gdy zmiany dotyczą półkuli dominującej

dochodzi również do zaburzeń mowy (afazja

dochodzi również do zaburzeń mowy (afazja

ruchowa, czuciowa i semantyczna)

ruchowa, czuciowa i semantyczna)

Urazy mózgu

Urazy mózgu

Następstwa urazu:

Następstwa urazu:



Obrzęk

Obrzęk



Stłuczenie

Stłuczenie



Zmiażdżenie

Zmiażdżenie



Rozerwanie tkanki mózgowej

Rozerwanie tkanki mózgowej



Uszkodzenie naczyń z następczym

Uszkodzenie naczyń z następczym

ogniskiem

krwotocznym

lub

(i)

ogniskiem

krwotocznym

lub

(i)

niedokrwiennym

niedokrwiennym



Ogniska stłuczenia (grot strzałki) i krwiak

Ogniska stłuczenia (grot strzałki) i krwiak

śródmózgowy (strzałka) w okolicy czołowej

śródmózgowy (strzałka) w okolicy czołowej



Osełkowaty, nadtwardówkowy krwiak

Osełkowaty, nadtwardówkowy krwiak

prawej półkuli mózgu (grot strzałki)

prawej półkuli mózgu (grot strzałki)



Krwiak śródmózgowy w okolicy potylicznej

Krwiak śródmózgowy w okolicy potylicznej

prawej (grot strzałki).

prawej (grot strzałki).



Korowo-podkorowy zanik mózgu - poszerzenie

Korowo-podkorowy zanik mózgu - poszerzenie

układu komorowego mózgu bez cech nadciśnienia

układu komorowego mózgu bez cech nadciśnienia

śródkomorowego (1), poszerzenie zbiornika

śródkomorowego (1), poszerzenie zbiornika

wielkiego i szczelin Sylwiusza (strzałki) oraz jama

wielkiego i szczelin Sylwiusza (strzałki) oraz jama

porencefaliczna (2) i bliznowate zmiany w płacie

porencefaliczna (2) i bliznowate zmiany w płacie

czołowym lewym będące następstwem urazu

czołowym lewym będące następstwem urazu

czaszkowo-mózgowego.

czaszkowo-mózgowego.

Urazy mózgu

Urazy mózgu

Najczęściej dochodzi do uszkodzeń

Najczęściej dochodzi do uszkodzeń

półkuli

mózgu

z

następczym

półkuli

mózgu

z

następczym

niedowładem połowiczym, zaburzeniami

niedowładem połowiczym, zaburzeniami

psychiki

oraz

wyższych

czynności

psychiki

oraz

wyższych

czynności

nerwowych tj.:

nerwowych tj.:



Zaburzenia

mowy

(afazja

ruchowa,

Zaburzenia

mowy

(afazja

ruchowa,

czuciowa, mieszana)

czuciowa, mieszana)



Zaburzenia czytania (aleksja)

Zaburzenia czytania (aleksja)



Zaburzenia liczenia (akalkulia)

Zaburzenia liczenia (akalkulia)



Zaburzenia zdolności pisania (agrafia)

Zaburzenia zdolności pisania (agrafia)



Trudności w orientacji przestrzennej

Trudności w orientacji przestrzennej

Urazy mózgu

Urazy mózgu

Rzadziej

występują

niedowłady

Rzadziej

występują

niedowłady

czterokończynowe z zaburzeniami

czterokończynowe z zaburzeniami

móżdżkowymi

lub

móżdżkowymi

lub

pozapiramidowymi,

które

są

pozapiramidowymi,

które

są

następstwem

uszkodzenia

pnia

następstwem

uszkodzenia

pnia

mózgu

mózgu

Guzy mózgu

Guzy mózgu

Guz

mózgu

to

każda

tkanka

Guz

mózgu

to

każda

tkanka

chorobowa rozrastająca się w jamie

chorobowa rozrastająca się w jamie

czaszki

i

wywołująca

wzmożone

czaszki

i

wywołująca

wzmożone

ciśnienie śródczaszkowe

ciśnienie śródczaszkowe

Guzy mózgu mogą wywodzić się z

Guzy mózgu mogą wywodzić się z

tkanki

nerwowej

lub

tkanek

tkanki

nerwowej

lub

tkanek

otaczających (opony, osłonki nerwów,

otaczających (opony, osłonki nerwów,

kości czaszki, jamy oboczne czaszki,

kości czaszki, jamy oboczne czaszki,

gruczoły wydzielania wewnętrznego)

gruczoły wydzielania wewnętrznego)

Guzy mózgu

Guzy mózgu

1.

1.

Nowotworowe: glejaki (60% guzów

Nowotworowe: glejaki (60% guzów

mózgu), oponiaki, nerwiaki – zlokalizowane

mózgu), oponiaki, nerwiaki – zlokalizowane

zwykle w kącie mostowo-móżdżkowym,

zwykle w kącie mostowo-móżdżkowym,

gruczolaki (przysadka), przerzutowe –

gruczolaki (przysadka), przerzutowe –

płuca, narządy rodne, nadnercza

płuca, narządy rodne, nadnercza

2.

2.

Naczyniowe: naczyniaki płodowe, tętniaki

Naczyniowe: naczyniaki płodowe, tętniaki

3.

3.

Ziarniaki gruźlicze, kiłowe

Ziarniaki gruźlicze, kiłowe

4.

4.

Guzy pasożytnicze, wągrzyca, bąblowiec

Guzy pasożytnicze, wągrzyca, bąblowiec

5.

5.

Ropnie

Ropnie

Glejak

Glejak

Guz przerzutowy

Guz przerzutowy

Oponiaki

Oponiaki

Guzy mózgu – objawy

Guzy mózgu – objawy

kliniczne

kliniczne

1.

1.

Guzy okolicy czuciowo-ruchowej

Guzy okolicy czuciowo-ruchowej



Napady padaczkowe

Napady padaczkowe



Niedowłady kończyn

Niedowłady kończyn



Zaburzenia czucia

Zaburzenia czucia

2.

2.

Guzy móżdżku

Guzy móżdżku



Zaburzenia równowagi, koordynacji

Zaburzenia równowagi, koordynacji

ruchowej

ruchowej



Ataksja

Ataksja



Zaburzenia napięcia mięśniowego

Zaburzenia napięcia mięśniowego

Guzy mózgu - leczenie

Guzy mózgu - leczenie



Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne



Radioterapia

Radioterapia

Postępowanie

Postępowanie

usprawniające

usprawniające

1.

1.

Okres ostry – kilka dni do kilku

Okres ostry – kilka dni do kilku

tygodni

tygodni

2.

2.

Okres poprawy – regeneracyjno-

Okres poprawy – regeneracyjno-

kompensacyjny – od kilku tygodni

kompensacyjny – od kilku tygodni

do

kilku,

niekiedy

kilkunastu

do

kilku,

niekiedy

kilkunastu

miesięcy

miesięcy

3.

3.

Okres przewlekły – utrwalonego

Okres przewlekły – utrwalonego

inwalidztwa

inwalidztwa

Okres ostry

Okres ostry



Zabieg pielęgnacyjne

Zabieg pielęgnacyjne



Zapobieganie powstawaniu odleżyn

Zapobieganie powstawaniu odleżyn



Zapobieganie

powstawaniu

Zapobieganie

powstawaniu

przykurczów kończyn

przykurczów kończyn

Kończyny górne

Kończyny górne



Staw ramienny – przywiedzenie, rot. wewn.

Staw ramienny – przywiedzenie, rot. wewn.



Staw łokciowy – zgięcie, nawrócenie

Staw łokciowy – zgięcie, nawrócenie



Stawy nadgarstka i ręki – zgięcie,

Stawy nadgarstka i ręki – zgięcie,

przywiedzenie kciuka

przywiedzenie kciuka

Okres ostry

Okres ostry

Kończyny dolne

Kończyny dolne



Staw biodrowy – rotacja zewnętrzna,

Staw biodrowy – rotacja zewnętrzna,

przywiedzenie w stawie biodrowym

przywiedzenie w stawie biodrowym



Staw kolanowy – wyprost, przeprost

Staw kolanowy – wyprost, przeprost



Staw skokowy – zgięcie podeszwowe –

Staw skokowy – zgięcie podeszwowe –

ustawienie końskie lub końsko-szpotawe

ustawienie końskie lub końsko-szpotawe

Okres ostry

Okres ostry

Ustawienia korekcyjne

Ustawienia korekcyjne

1.

1.

Kończyna górna

Kończyna górna



Staw ramienny – odwiedzenie

Staw ramienny – odwiedzenie



Staw łokciowy – zgięcie mniej niż 90

Staw łokciowy – zgięcie mniej niż 90

0

0



Przedramię – pozycja pośrednia

Przedramię – pozycja pośrednia



Nadgarstek – niewielkie zgięcie grzbietowe

Nadgarstek – niewielkie zgięcie grzbietowe



Kciuk – odwiedzenie i przeciwstawienie

Kciuk – odwiedzenie i przeciwstawienie



Palce – nieznaczne zgięcie

Palce – nieznaczne zgięcie

2.

2.

Kończyna dolna

Kończyna dolna



Staw biodrowy – pozycja pośrednia

Staw biodrowy – pozycja pośrednia



Zgięcie stawu kolanowego do 10

Zgięcie stawu kolanowego do 10

0

0



Stopa w pozycji pośredniej

Stopa w pozycji pośredniej

Okres ostry

Okres ostry



Zmieniamy pozycję co 3-4 godziny

Zmieniamy pozycję co 3-4 godziny



Nie powinno się układać chorego na stronie

Nie powinno się układać chorego na stronie

porażonej – zaburzenia trofiki, krążenia –

porażonej – zaburzenia trofiki, krążenia –

odleżyny

odleżyny



Ćwiczenia bierne kilkakrotnie w ciągu dnia,

Ćwiczenia bierne kilkakrotnie w ciągu dnia,

we

wszystkich

stawach

porażonych

we

wszystkich

stawach

porażonych

kończyn, w pełnym zakresie ruchu, do

kończyn, w pełnym zakresie ruchu, do

granicy bólu

granicy bólu



Ćwiczenia bierne zapobiegają: powstawaniu

Ćwiczenia bierne zapobiegają: powstawaniu

przykurczów,

poprawiają

odżywienie

przykurczów,

poprawiają

odżywienie

chrząstek stawowych, utrzymują poprawny

chrząstek stawowych, utrzymują poprawny

zakres ruchów w stawach, ułatwiają odpływ

zakres ruchów w stawach, ułatwiają odpływ

krwi żylnej z porażonych kończyn, wpływają

krwi żylnej z porażonych kończyn, wpływają

na poprawę trofiki tkanek

na poprawę trofiki tkanek

Okres poprawy

Okres poprawy

1.

1.

Zapobieganie przykurczom

Zapobieganie przykurczom

2.

2.

Kontynuacja ćwiczeń oddechowych z

Kontynuacja ćwiczeń oddechowych z

czynnym udziałem pacjenta

czynnym udziałem pacjenta

3.

3.

Rozpoczęcie ćwiczeń czynnych

Rozpoczęcie ćwiczeń czynnych

4.

4.

Stopniowa pionizacja chorego w łóżku

Stopniowa pionizacja chorego w łóżku

lub na stole pionizacyjnym

lub na stole pionizacyjnym

5.

5.

Stopniowe

przystosowywanie

do

Stopniowe

przystosowywanie

do

siedzenia w wózku inwalidzkim lub fotelu

siedzenia w wózku inwalidzkim lub fotelu

6.

6.

Stawanie przy łóżku z asekuracją

Stawanie przy łóżku z asekuracją

7.

7.

Nauka samoobsługi w codziennych

Nauka samoobsługi w codziennych

czynnościach

czynnościach

Okres poprawy

Okres poprawy



Nauka chodzenia

Nauka chodzenia



Zwiększenie

przydatności

Zwiększenie

przydatności

niedowładnej ręki

niedowładnej ręki



Poprawa wydolności ogólnej

Poprawa wydolności ogólnej

Nauka chodu

Nauka chodu

1.

1.

Barierki. Korekcja chodu pacjenta

Barierki. Korekcja chodu pacjenta

(chód koszący lub chód bokiem z

(chód koszący lub chód bokiem z

dostawianie kończyny niedowładnej).

dostawianie kończyny niedowładnej).

2.

2.

Chodzenie po płaskim terenie z

Chodzenie po płaskim terenie z

asekuracją jednoręczną: czwórnóg,

asekuracją jednoręczną: czwórnóg,

trójnóg, kula łokciowa, laska inwalidzka

trójnóg, kula łokciowa, laska inwalidzka

3.

3.

Chodzenie w terenie zróżnicowanym i

Chodzenie w terenie zróżnicowanym i

po schodach

po schodach

Ręka porażenna

Ręka porażenna

1.

1.

Ćwiczenia bierne i samowspomagane

Ćwiczenia bierne i samowspomagane

2.

2.

Zabezpieczanie ręki podczas nocnego

Zabezpieczanie ręki podczas nocnego

spoczynku w ortezy

spoczynku w ortezy

3.

3.

W przypadku nadmiernego napięcia mięśni

W przypadku nadmiernego napięcia mięśni

stosujemy

farmakoterapię

(Baclofen,

stosujemy

farmakoterapię

(Baclofen,

Mydocalm), fizykoterapię (zabiegi ciepłem

Mydocalm), fizykoterapię (zabiegi ciepłem

lub

zimnem),

alkoholizację

nerwów

lub

zimnem),

alkoholizację

nerwów

motorycznych

zginaczy,

fenolizacje

motorycznych

zginaczy,

fenolizacje

nerwów pośrodkowego i łokciowego

nerwów pośrodkowego i łokciowego

4.

4.

Wzmacniamy

siłę

prostowników

Wzmacniamy

siłę

prostowników

nadgarstka i ręki

nadgarstka i ręki

5.

5.

Stymulacja nerwu promieniowego

Stymulacja nerwu promieniowego

Ręka porażenna

Ręka porażenna

6.

6.

Terapia

zajęciowa

–

obsługa

Terapia

zajęciowa

–

obsługa

wyłączników,

przedmiotów

wyłączników,

przedmiotów

codziennego użytku, przyrządzanie i

codziennego użytku, przyrządzanie i

spożywanie posiłków, czynności

spożywanie posiłków, czynności

higieniczne

higieniczne