Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Prof. dr hab. med. Jacek Suzin
Dr n. med. Jakub Welfel
I Klinika Ginekologii i Onkologii
Ginekologicznej UM w Łodzi
Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Prof. dr hab. med. Jacek Suzin
Dr n. med. Jakub Welfel
I Klinika Ginekologii i Onkologii
Ginekologicznej UM w Łodzi
Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Wzrastająca częstość występowania
nowotworów w populacji
Świadome opóźnianie prokreacji
Efekt – wzrost częstości
występowania nowotworów u kobiet
ciężarnych
Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Brak aktualnych, obszernych opracowań
Kontrowersyjne poglądy dotyczące
- wpływu ciąży na postęp choroby i rokowanie
- wpływu choroby nowotworowej na płód
- wpływu leczenia na matkę i płód
- czasu rozpoczęcia leczenia
- konieczności przedwczesnego zakończenia
ciąży
Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Czynniki modyfikujące przebieg
choroby nowotworowej w ciąży
Zwiększone ukrwienie i drenaż
limfatyczny narządów
Czynniki hormonalne
Immunomodulacja
Maskowanie objawów przez
współistniejącą ciążę
Częstość występowania
nowotworów złośliwych w
ciąży
Szyjka macicy
2.3/1000 ciąż
Sutek
0.33 /1000 ciąż
Czerniak złośliwy
0.14 /1000 ciąż
Jajnik
0.10 /1000 ciąż
Tarczyca
?
Białaczka
0.01 /1000 ciąż
Chłoniak
0.01 /1000 ciąż
Jelito grube
0.02 /1000 ciąż
Nowotwory u kobiet
ciężarnych
Nowotwory narządu płciowego
Nowotwory pozostałych
narządów/układów
Nowotwory sromu
Najczęściej przed/inwazyjne
nowotwory nabłonkowe, czerniak,
mięsaki, gruczolakoraki
Częstość 1/20000 ciąż
Diagnostyka
Leczenie
- stopień zaawansowania klinicznego
- wola pacjentki
Nowotwory sromu-leczenie
Ca in situ-leczenie odroczone do okresu
poporodowego
Nowotwory inwazyjne
- I i II trymestr – leczenie operacyjne wg.
ogólnych standardów postępowania
- III trymestr – odroczenie leczenia lub
szerokie wycięcie zmiany z odroczeniem
ostatecznego zabiegu do okresu
poporodowego
Nowotwory pochwy
opisano 10 przypadków pierwotnego
raka pochwy w ciąży
Rokowanie niekorzystne
Leczenie
-górna część pochwy – jak w raku szyjki
macicy
-dolna część – jak w raku sromu
Należy rozważyć zakończenie ciąży
radioterapia
Rak szyjki macicy
Brak zgodności co do wpływu ciąży
na karcinogenezę w obrębie szyjki
macicy, sposób leczenia i rokowanie
Częstość występowania
- 1-13/10000 ciąż w ośrodkach I
poziomu referencyjnego
- 1/1000-2500 ciąż ośrodki
onkologiczne
Rak szyjki macicy
1% kobiet w chwili rozpoznania Ca colli
uteri jest w ciąży
‘maski objawów’ – utrudnienie rozpoznania
Diagnostyka cytologiczna- Bethesda
system
Kolposkopia
Biopsja celowana
‘Cone biopsy’ v. ‘coin biopsy’
Rak szyjki macicy -
leczenie
Wybór postępowania
terapeutycznego zależy od
dwóch zasadniczych czynników
- stopnia zaawansowania
klinicznego
- czasu trwania ciąży
Rak szyjki macicy-leczenie
CIN III/Ca O – powtórna diagnostyka po
porodzie – leczenie odroczone
Ca I /a1/-mikroinwazja- biopsja stożkowa
decyzja lecznicza uzależniona od czasu trwania
ciąży
Rak inwazyjny – operacja Wertheima i/lub
radioterapia (=terminacja ciąży lub podczas
cięcia cesarskiego)
decyzja lecznicza uzależniona od czasu trwania
ciąży
Rak szyjki macicy-
radioterapia
Równie skuteczna we wczesnej ciąży
Postępowanie z wyboru w wyższych
stopniach zaawansowania
W I i II trymestrze poronienie
samoistne następuje średnio między
35-45(70) dniem po teleterapii
Ib/IIa – radioterapia? Leczenie
chirurgiczne?
Rak szyjki macicy -
rokowanie
Allen,Nisker (96 przypadków) –przeżycia 5
letnie
Ia1 – 92,3%
Ib – 68,2%
II – 54,5%
III – 37,5%
Ogólny współczynnik przeżycia –
65,5%
Rak szyjki macicy -
leczenie
!!!!
Znaczący rozwój intensywnej
opieki nad noworodkiem sprzyja
wcześniejszemu podjęciu decyzji o
rozwiązaniu ciężarnej, zwiększając
tym samym szanse jej
wyleczenia !!!!
Rak trzonu macicy
Od 1900 roku opisano około10
udokumentowanych przypadków
Zwykle wysoko zróżnicowany, mało
inwazyjny
Diagnoza - zwykle w badaniu materiału
po elektywnym zakończeniu ciąży
Przeciwnicy teorii występowania
adenocarcinoma endometrii w ciąży
uważają,że w/wprzypadki są błędnie
zinterpretowanym zjawiskiem Arias-Stella
Rak trzonu macicy
Opisywane są też leiomyosarcoma
i carcinosarcoma uteri
Leczenie – uzależnione od
rozpoznania- najczęściej
obowiązują schematy jak poza
ciążą
Rak jajowodu
Bardzo rzadko – brak danych
epidemiologicznych
Brak specyficznych objawów-
rozpoznanie przypadkowe
Leczenie – jak poza ciążą
Rokowanie-skrajnie niekorzystne
Guz jajnika w ciąży
Wstęp
Guz jajnika w ciąży
trudności diagnostyczne
powikłania:uwięznięcie,skręt,pęknięcie,
infekcja,zezłośliwienie,martwica,krwoto
k do guza
przeszkoda porodowa
Guz jajnika w ciąży
Guz jajnika w ciąży
Cystadenoma serosum ovarii – 25%
Cystadenoma mucinosum - 12%
Teratoma maturum ovarii – 36%
Cystadenoma endometriogenes – 35%
Torbiel ciałka żółtego – 5-7%
Nowotwory złośliwe – około 3%
Guz jajnika w ciąży -
postępowanie
Poniżej 10 cm,jednostronne, bez
ascites-obserwacja do 16-18 tyg- w
przypadku przetrwania lub wzrostu-
leczenie chirurgiczne
Powyżej 5 cm,obustronne i/lub
ascites,i/lub podejrzany obraz USG,
przetrwanie do 18 tyg. i/lub wzrost
– interwencja chirurgiczna
Nowotwory złośliwe
przydatków w ciąży
Rak jajnika – 27%
Dysgerminoma – 5%
Nie zróżnicowane - 3%
Sarcoma – 1,5%
Sarcoma stromale
Tu metastaticus – 3%
Nowotwory złośliwe jajnika
Postępowanie uzależnione od stopnia
zaawansowania klinicznego, czasu
trwania ciąży, typu histopatologicznego
guza dysgerminoma – wczesna CHT-
decyzja w I/II trymestrze uzależniona od
woli pacjentki
Adnexectomia/omentectomia/appendect
omia lub operacja radykalna
Indywidualizacja postępowania
Nowotwory złośliwe jajnika
Guz jajnika w ciąży =
prawdopodobieństwo wystąpienia
nowotworu złośliwego
Brak lub opóźnienie decyzji o
laparotomii jest postępowaniem
błędnym
Nie wolno odraczać decyzji o laparotomii
wobec szeregu prawdopodobnych
powikłań
Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży
Choroba Hodgkina 1/6000 porodów
Chłoniak złośliwy nieziarniczy
non
Hodgkin
Białaczka
Czerniak
Rak sutka
Rak tarczycy
Nowotwory kości
Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży
Leczenie zawsze we współpracy ze
specjalistami w dziedzinie
odpowiedniej dla typu nowotworu
Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży
Ciążowa choroba trofoblastyczna
Przerzuty nowotworu do płodu i łożyska
(Czerniak,rak sutka, białaczka/chłoniak)
Rzadko – trofoblast jest barierą dla
allogenicznych kk. neo
- płód nie akceptuje obcych komórek