Skrypt KKS

background image

Skrypt wykładu

„Prawo karne skarbowe”

Autor: dr Magdalena Błaszczyk

background image

„PRAWO KARNE SKARBOWE” – POJĘCIE, SPECYFIKA, ŹRÓDŁA

PRAWO KARNE SKARBOWE: (materialne) zespół norm określających przestępstwa skarbowe

i wykroczenia skarbowe (godzące w interesy finansowe Skarbu Państwa, jednostek

samorządu terytorialnego, Wspólnot Europejskich); kary grożące za ich popełnienie,

zasady odpowiedzialności karnej skarbowej
Dziedzina prawa na pograniczu prawa karnego i prawa finansowego
Podwójna specjalizacja prawa karnego skarbowego
- w stosunku do prawa karnego powszechnego
- w stosunku do prawa karnego gospodarczego

JEDYNE ŹRÓDŁO - KODEKS KARNY SKARBOWY z 10 września1999r. (t.j. Dz. U. Nr 111 z

2007 r., poz. 265, ze zm.); obowiązuje od 17 października 1999r.
(UWAGA: przepisy prawa finansowego – podatkowe, celne, dewizowe, regulujące

państwowy monopol loteryjny - uzupełniają blankietowe dyspozycje stosowane przez

ustawodawcę w KKS)

KODEKS KARNY SKARBOWY (KKS)

kodyfikacja zupełna - definiuje wszystkie przestępstwa skarbowe i wykroczenia

skarbowe

kodyfikacja kompleksowa - materia + proces + egzekucja

background image

RELACJA POMIĘDZY PRAWEM KARNYM SKARBOWYM A PRAWEM

KARNYM POWSZECHNYM

MATERIA – KKS posiada własną część ogólną (Tytuł I Dział I KKS) i szczególną (Tytuł I

Dział II KKS);
- przepisy części ogólnej KK w zasadzie nie mają zastosowania do KKS, w drodze

wyjątku - wskazane enumeratywnie w KKS przepisy części ogólnej KK stosuje się

odpowiednio do przestępstw skarbowych (art. 20 KKS)
- przepisy części ogólnej KW nie mają zastosowania do wykroczeń skarbowych ;

jedyny wyjątek określa art. 186 § 5 KKS (art. 46 KKS)

PROCEDURA – w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia

skarbowe w zasadzie stosuje się odpowiednio (tzn. bez zmian, z koniecznymi

zmianami albo brak zastosowania) przepisy Kodeksu postępowania karnego,

jeżeli – wyjątkowo – przepisy KKS nie stanowią inaczej (art. 113 § 1 KKS);
Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe –

Tytuł II KKS

EGZEKUCJA – do wykonywania orzeczeń w sprawach o przestępstwa skarbowe i

wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio (zasada) przepisy Kodeksu

karnego wykonawczego, jeżeli przepisy KKS nie stanowią inaczej (wyjątek) (art.

178 § 1 KKS)
Postępowanie wykonawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia

skarbowe – Tytuł III KKS

background image

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA PRZESTĘPSTWA SKARBOWE I

WYKROCZENIA SKARBOWE

Warunki konieczne odpowiedzialności karnej skarbowej określają przepisy art. 1 KKS

„Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie

skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary

przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.” (art. 1 § 1 KKS) (nullum crimen, nulla

poena sine lege poenali anteriori)

„Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego

społeczna szkodliwość jest znikoma.” (art. 1 § 2 KKS)

„Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu

zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia czynu.” (art. 1 § 3 KKS)

Art. 9 § 3 KKS (SPRAWSTWO ROZSZERZONE;odpowiedzialność zastępcza)
Za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten,

kto na podstawie:
- przepisu prawa (KSH – zarząd s-ki z o.o.),
- decyzji właściwego organu (np. rady nadzorczej s-ki akcyjnej; z o.o.);
- umowy (np. o pracę, zlecenia) lub faktycznego wykonywania (nieformalnie)
zajmuje się sprawami gospodarczymi (związanymi z działalnością gospodarczą;

organizacja + wymiana dóbr i usług), w szczególności finansowymi (księgowa; doradca

podatkowy; kierownik biura rachunkowego) osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki

organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają

zdolność prawną (np. KSH – s-ka jawna, partnerska, komandytowa)

background image

ZBIEGI CZYNÓW I PRZEPISÓW

Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo skarbowe albo tylko

jedno wykroczenie skarbowe (art.6 § 1 KKS)

Pozorny zbieg czynów: czyn ciągły (dwa lub więcej zachowań + krótkie odstępy czasu

(„uszczuplenie” albo „narażenie na uszczuplenie” – do 6 miesięcy; formalne - krócej) +

z góry powzięty zamiar albo taka sama sposobność (art. 6 § 2 KKS) + czynności

współukarane (art. 67 KKS); czyny wieloodmianowe (art. 65 KKS);

UWAGA – realny zbieg czynów – ciąg przestępstw skarbowych (art. 37 § 1 pkt. 3 KKS);

„kara łączna” (zbieg przestępstw skarbowych – art. 39 i art. 40 KKS + recypowane na

mocy art. 20 § 2 KKS wybrane przepisy KK ; zbieg wykroczeń skarbowych – art. 50 KKS)

Realny zbieg przepisów (DEFINIUJĄCYCH WYKROCZENIA) - Ten sam czyn zabroniony

wyczerpuje znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach KKS - KUMULATYWNA

KWALIFIKACJA CZYNU)(art. 7 § 1 KKS)

Pozorny zbieg przepisów - reguły wyłączania wielości ocen: specjalności (typy

wyspecjalizowane przestępstw skarbowych – np. uprzywilejowane – art. 54 KKS;

art. 55 KKS; kwalifikowane - art. 80 KKS; art. 107 KKS; typy „wyspecjalizowane” w

stosunku do przestępstw powszechnych – art. 67 KKS – do 270 KK); subsydiarności

(ostatnie artykuły w każdym rozdziale części szczególnej KKS)

Realny zbieg przepisów (DEFINIUJĄCYCH WYKROCZENIA I PRZESTĘPSTWA) Ten sam

czyn zabroniony wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego lub wykroczenia

skarbowego oraz przestępstwa pospolitego lub wykroczenia pospolitego – IDEALNY

ZBIEG CZYNÓW KARALNYCH (art.8 § 1 KKS)

background image

FORMY POPEŁNIENIA CZYNÓW SKARBOWYCH

I OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNĄ

FORMY POPEŁNIENIA CZYNÓW SKARBOWYCH

FORMY STADIALNE

w przypadku wykroczeń skarbowych karalne jedynie dokonanie;

w przypadku przestępstw skarbowych przewidziana także karalność

usiłowania (art. 21 KKS) + nie we wszystkich przypadkach + uwaga! „czynny żal” na

etapie usiłowania bez warunku „dobrowolności”

FORMY ZJAWISKOWE

zawsze karalne formy sprawcze: sprawstwo + współsprawstwo + sprawstwo

kierownicze (sensu stricto i polecające)(art. 9 § 1 i 2 KKS)

w przypadku przestępstw skarbowych karalne również formy niesprawcze: podżeganie

+ pomocnictwo; także: prowokacja (art. 20 § 2 KKS i powołane tam przepisy KK)

OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNĄ

WYŁĄCZENIE BEZPRAWNOŚCI – jedynie w przypadku typów przestępstw skarbowych -

JEDEN kontratyp – RYZYKO NOWATORSTWA (art. 20 § 2 KKS odwołuje do art. 27 § 1 KK)

WYŁĄCZENIE WINY

BŁĘDY (ART. 10 KKS)

NIEPOCZYTALNOŚĆ (art. 11 KKS)

ROZKAZ (art. 20 § 2 KKS odwołuje do art. 318 KK) – dotyczy jedynie przestępstw

skarbowych

background image

POJĘCIE „PRZESTĘPSTWA SKARBOWEGO” I „WYKROCZENIA

SKARBOWEGO”

Czyn zabroniony – zachowanie o znamionach określonych w kodeksie, chociażby nie stanowiło

ono przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
Określenie czynu zabronionego może nastąpić tylko w KKS (art. 53 § 1 KKS)

PRZESTĘPSTWO SKARBOWE – czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych,

kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. (art. 53 § 2 KKS)

WYKROCZENIE SKARBOWE

Czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub

narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza

pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. (tzw. „ustawowy próg”; na

rok 2008 wartość: 5 x 1126 zł) (art. 53 § 3 KKS)

Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi. (art. 53 § 3 KKS)

W rozumieniu kodeksu wypadek mniejszej wagi to wykroczenie skarbowe zawierające niski stopień

społecznej szkodliwości. (art. 53 § 8 KKS)

Sposób definiowania wykroczeń skarbowych:

samodzielne typy czynów zabronionych; np. art. 57 § 1 KKS, art. 79 KKS, art. 106e KKS (sankcja – „podlega

karze grzywny za wykroczenie skarbowe”)

typy czynów zabronionych subsydiarne wobec przestępstw skarbowych albo innych wykroczeń skarbowych; art.

84 KKS, art. 96 KKS, art. 106ł KKS, art. 111 KKS (schemat - § 1 – typ wykroczenia, § 2 – klauzula subsydiarności)

przepołowione typy czynów zabronionych (częściowo wykroczenie skarbowe, częściowo przestępstwo

skarbowe);

kryterium przepoławiające:

rzeczowe – „ustawowy próg”; np. art. 54 § 3 KKS;

ocenne – „wypadek mniejszej wagi”; np. art. 85 § 4 KKS

background image

Kary w KKS

Za wykroczenie skarbowe (art. 48 KKS): grzywna kwotowa od 1/10
minimalnego wynagrodzenia do 20 x minimalnego wynagrodzenia

Za przestępstwo skarbowe (art. 23, 26, 27 KKS):

Grzywna od 10 do 720 stawek (nadzwyczajnie obostrzona – 1080
stawek); wartość stawki – min. 1/30 minimalnego wynagrodzenia;
max. 400 x 1/30 minimalnego wynagrodzenia

Ograniczenie wolności – możliwe do wymierzenia zawsze gdy
przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności (z
wyłączeniem przypadków nadzwyczajnego obostrzenia) oraz z
sankcji (jeden przypadek – art. 110 KKS nielegalna sprzedaż losu)

Pozbawienie wolności od 5 dni do 5 lat; wymierzane w dniach,
miesiącach i latach (nadzwyczajnie obostrzona – do 10 lat; w
warunkach kary łącznej – do 15 lat)

Kara aresztu wojskowego – najkrócej 5 dni, najdłużej 2 lata

background image

ŚRODKI KARNE SENSU STRICTO

Za przestępstwa skarbowe (art. 22 § 2 KKS):

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Przepadek przedmiotów (art. 29-31 KKS)

Ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów (art. 32 KKS)

Przepadek korzyści majątkowej (art. 33 KKS)

Ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej (art. 33 KKS)

Zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu

lub zajmowania określonego stanowiska (art. 34 § 1-2 + 5 KKS)

Podanie wyroku do publicznej wiadomości (art. 35 KKS)

Pozbawienie praw publicznych (art. 34 § 1 + 3 + 5 KKS)

Za wykroczenia skarbowe (art. 47 § 2 KKS):

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Przepadek przedmiotów (art. 49 KKS)

Ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów ( art. 47 § 3 KKS - odwołanie do

art. 32 KKS)

UWAGA! – W POSTĘPOWANIU W SPRAWIE O WYKROCZENIE SKARBOWE ORAZ O PRZESTĘPSTWO

SKARBOWE STRONĄ MOŻE BYĆ INTERWENIENT – PODMIOT, KTÓRY ZGŁASZA W

POSTĘPOWANIU ROSZCZENIE DO PRZEDMIOTÓW PODLEGAJĄCYCH PRZEPADKOWI (art. 53 § 41

KKS + 119 KKS + 126 – 128 KKS; proceduralnie – „świadek”; gdy jeden podmiot jest

interwenientem i odpowiedzialnym posiłkowo – nie można go przesłuchać w charakterze

świadka- art. 125 § 4 KKS)

background image

Czynny żal karnoskarbowy (ART. 16 KKS)

Instytucja degresji karania; dotyczy każdego wykroczenia skarbowego i przestępstwa skarbowego, bez względu

na jego ciężar
Sprawca wykroczenia skarbowego albo przestępstwa skarbowego, który przejawi czynny żal”, „nie podlega karze”, co

oznacza, że nie wszczyna się i nie prowadzi postępowania karnego skarbowego.

PRZESŁANKI:

Pozytywne (art. 16 § 1 – 3 KKS):

Zawiadomienie (pisemnie lub ustnie - do protokołu) przez sprawcę organu powołanego do ścigania o

popełnionym przestępstwie skarbowym lub wykroczeniu skarbowym i ujawnienie istotnych okoliczności tego

czynu, w szczególności osób współdziałających w jego popełnieniu;

Uiszczenie w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego w całości

wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym, a jeśli czyn nie

polega na uszczupleniu - złożenie przedmiotów objętych obligatoryjnym przepadkiem przedmiotów, a w razie

niemożności ich złożenia – uiszczenie ich równowartości (nie dotyczy „przedmiotów zakazanych”)

Bezskuteczność zawiadomienia, gdy zostało złożone (art. 16 § 5 KKS):

Kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego

lub wykroczenia skarbowego;

Po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności

sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

chyba, że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Wyłączenia podmiotowe (art. 16 § 6 KKS) :

Sprawca kierowniczy

Sprawca polecający

Organizator grupy lub związku mającego na celu popełnienie przestępstwa skarbowego, chyba że

zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku

Prowokator.

background image

Odstąpienie od wymierzenia kary

Art.19 § 1 KKS – fakultatywne odstąpienie od wymierzenia kary za przestępstwo skarbowe albo za wykroczenie skarbowe +

możliwe( !- opcyjne) orzeczenie środka karnego (wszystkie sensu stricto; z wyłączeniem pozbawienia praw publicznych w

przypadku przestępstwa skarbowego) jeśli zachodzą warunki jego orzeczenia i cele kary zostaną przez ten środek

zrealizowane, w szczególności w wypadkach przewidzianych w KKS oraz:

Za przestępstwo skarbowe (pkt.1)zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat lub karą

łagodniejszą (znakomita większość przypadków!), gdy stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny (każdy do

znacznego!); wyłączenie – przestępstwa skarbowe popełnione w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary (art. 37 §

1 lub art. 38 § 2 KKS z uwzględnieniem wyjątków)

Za wykroczenie skarbowe (pkt.2 )– w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, ze względu na

charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego oraz właściwości i warunki osobiste sprawcy i jego

zachowanie się po popełnieniu wykroczenia skarbowego

WYPADKI PRZEWIDZIANE W KKS (INSTYTUCJA STOSOWANA FAKULTATYWNIE)

odstąpienie od wymierzenia kary jako bonus za specyficzny „czynny żal” – art. 57 § 2 KKS oraz art. 77 § 4 i 5 KKS

odstąpienie od wymierzenia kary jako wariant nadzwyczajnego złagodzenia kary za przestępstwo skarbowe (art. 36 § 1

pkt. 2 i 3 KKS)

przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe – poczytalność ograniczona (art. 11 § 2 i 3 KKS);

wykroczenia skarbowe – nieusprawiedliwiony błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność albo błąd co do prawa

(karalności) (art. 10 § 5 KKS)

przestępstwa skarbowe – podżegacz i pomocnik, gdy czynu nawet nie usiłowano popełnić (art. 20 § 2 KKS w zw. z art. 22

§ 2 KK); usiłowanie nieudolne (art. 21 § 3 KKS w zw. z art. 14 § 2 KK); wobec współdziałającego w przestępstwie

skarbowym, którego nie dotyczy okoliczność osobista wpływająca na wyższą karalność (art. 20 § 3 KKS)

Warunek zastosowania odstąpienia od wymierzenia kary w przypadku, gdy w zw. z wykroczeniem skarbowym albo z

przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej – tylko, gdy wymagalna należność została w

całości uiszczona przed wydaniem wyroku (art. 19 § 2 KKS) – gdy brak uszczuplenia – warunek nieoperacyjny

Sąd odstępując od wymierzenia kary może też odstąpić od wymierzenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było

obowiązkowe – jedyny wyjątek – przepadek przedmiotów „zakazanych”; określonych w art. 29 pkt. 4 KKS (art. 19 § 3 KKS)

W postępowaniu w stosunku do nieobecnych (art. 173 – 177 KKS) orzeczenie „co do kary” można ograniczyć do przepadku

przedmiotów (w przypadkach, gdzie przewidziany jest przepadek) (art. 19 § 4 KKS)

background image

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

(ART. 17-18 + ROZDZ. 16 KKS)

Instytucja degresji karania; dotyczy wykroczeń skarbowych i przestępstw skarbowych.
ISTOTA: Sprawca sam występuje do finansowego organu postępowania przygotowawczego z wnioskiem o określone

skazanie i ustala z tym organem wysokość kary grzywny i rodzaj środków karnych podlegających przepadkowi.
Instytucja o charakterze mieszanym – częściowo materialnoprawna (uznana za „środek karny”, uregulowana w

rozdziale zatytułowanym „Zaniechanie ukarania sprawcy”), częściowo proceduralna
Materia – art. 17 – 18 KK ; Procedura – art. 142 – 149 KKS

PRZESŁANKI:

Wina sprawcy i okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości
Uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeśli nastąpiło uszczuplenie
Sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za popełniony przez niego czyn
Sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie w jakim jest on obligatoryjny; w razie

niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścił ich równowartość pieniężną (w stosunku do przedmiotów zakazanych

(art. 29 pkt. 4 KKS), przysposobionych do popełnienia tego czynu zabronionego albo gdy uiszczona należność

publicznoprawna dotycząca przedmiotów objętych przepadkiem była niewspółmiernie niska w stosunku do kwoty

równowartości przepadku – nie można orzec uiszczenia równowartości przepadku; sprawca musi się zgodzić na

przepadek, nawet, gdy nie może złożyć przedmiotów)
Uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania (wykroczenie skarbowe - 1/12 min.

wynagrodzenia; przestępstwo skarbowe – 1/10 min. wynagrodzenia)

WYŁĄCZENIA:

Przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności
Przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary (art.

37 § 1 lub art. 38 § 2 KKS)
Zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi, chyba że zostanie cofnięta przez interwenienta

do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu (przeszkoda – bo interwencja powoduje bezskuteczność zgody sprawcy na

przepadek przedmiotów; istotą interwencji jest roszczenie do przedmiotów podlegających przepadkowi)

background image

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

Wyrok

Dwie fazy proceduralne: negocjacje prowadzone obligatoryjnie przez
finansowy organ postępowania przygotowawczego (art. 142 – 147
KKS) oraz faza decyzji sądu (art. 148 – 149 KKS)
Sąd udzielając zezwolenia na dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności orzeka wyrokiem:

Tytułem kary grzywny kwotę uiszczoną przez sprawcę (maksymalnie
do wysokości połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia za
popełniony przez sprawcę czyn)

Przepadek przedmiotów tylko w granicach w jakich sprawca się
zgodził, a w razie niemożności ich złożenia – uiścił ich równowartość
pieniężną

Uiszczenie określonej kwoty tytułem grzywny za przestępstwo skarbowe
w drodze dobrowolnego poddania się odpowiedzialności nie stanowi
przesłanki recydywy skarbowej
Prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego

background image

Odpowiedzialność posiłkowa (ART.24-25 + ART.53 § 40; 124-125;

155 § 5; 184 KKS)

ISTOTA: Osobista odpowiedzialność majątkowa osoby trzeciej za grzywnę wymierzoną sprawcy

przestępstwa skarbowego (nie dotyczy wykroczeń skarbowych!) oraz za ściągnięcie równowartości

„przepadku przedmiotów” (przedmiotów objętych przepadkiem) (art. 24 § 1 i 2 KKS)
W przypadku kilku podmiotów odpowiedzialnych posiłkowo – odpowiedzialność solidarna (art. 24 § 4

KKS)
ART. 24 KKS określa materialnoprawne przesłanki:

odpowiedzialności posiłkowej za grzywnę wymierzoną sprawcy przestępstwa oraz za

równowartość przedmiotów objętych przepadkiem

zwrotu przez podmiot odpowiedzialny posiłkowo korzyści majątkowej (w całości lub w części)

uzyskanej z przestępstwa skarbowego (zwrot na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu

terytorialnego)

Obligatoryjnie czyni się osobę trzecią - osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie

mającą osobowości prawnej - odpowiedzialnym posiłkowo - w całości lub w części - za grzywnę

wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego oraz za orzeczony środek kary w postaci ściągnięcia

równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, gdy:

Sprawca przestępstwa skarbowego jest zastępcą ww. podmiotu prowadzącym jego sprawy jako

pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze

(REPREZENTANT);

Zastępowany podmiot odniósł lub mógł odnieść z popełnionego przestępstwa jakąkolwiek korzyść

majątkową.

WYŁĄCZENIE PODMIOTOWE (art. 25 § 1 KKS) – nie dotyczy państwowych jednostek budżetowych

(jednostki sektora finansów publicznych – jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i

gospodarstwa pomocnicze)

background image

Odpowiedzialność posiłkowa - egzekucja

Następuje jedynie wówczas, gdy skazany nie zapłaci grzywny w terminie i zostanie

stwierdzone, że nie jest możliwe jej ściągnięcie w drodze egzekucji (art. 184 KKS)

Odpowiedzialność posiłkowa nie obciąża spadku.
Odpowiedzialność posiłkowa nie wygasa:

W razie śmierci skazanego (sprawcy) po uprawomocnieniu się orzeczenia o

nałożeniu odpowiedzialności posiłkowej;

Jeżeli kary grzywny lub środka karnego w postaci ściągnięcia równowartości

przepadku przedmiotów nie wykonano wobec skazanego z powodu jego

nieobecności w kraju.

***************************************************************************
OBOWIĄZEK ZWROTU KORZYŚCI

Nakładany niezależnie od odpowiedzialności posiłkowej na podmiot, który uzyskał

korzyść z popełnionego przez swojego reprezentanta przestępstwa skarbowego

(nawet, gdy nie miał świadomości, że korzyść pochodzi z przestępstwa.
Może być nałożony na podmiot odpowiedzialny posiłkowo (albo na kilka takich

podmiotów) – obok tej odpowiedzialności – w przypadku uzyskania przez ten podmiot

korzyści majątkowej z popełnionego przestępstwa

background image

Nadzwyczajne obostrzenie kary (ART. 37-38 KKS)

Instytucja progresji karania; możliwa w przypadku popełnienia przestępstwa skarbowego
OBLlGATORYJNA GDY SPEŁNIONE PRZESŁANKI:

uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo duża wartość przedmiotu (większa

niż 500 minimalnych wynagrodzeń); (+ wyjątek z art. 37 § 2 KKS)

stałe źródło dochodu;

ciąg przestępstw skarbowych; (+ wyjątek z art. 37 § 2 KKS)

recydywa skarbowa;

struktury zorganizowane; ( + wyjątek z art. 37 § 3 KKS)

przemoc lub groźba użycia przemocy;

nadużycie stosunku zależności lub wyzyskanie krytycznego położenia innej osoby;

SZCZEGÓLNE – wielka wartość uszczuplenia ( większa niż 1000 minimalnych wynagrodzeń) +

popełnienie któregoś z enumeratywnie wskazanych w art. 38 § 2 KKS przestępstw skarbowych

ZASADY WYNIARU KARY OBOSTRZONEJ:

Sąd wymierza karę pozbawienia wolności:

do 6 miesięcy albo ograniczenie wolności – przy sankcji: grzywna do 360 stawek (+ fakultatywna

grzywna)

do 1 roku albo ograniczenie wolności – przy sankcji: grzywna powyżej 360 stawek (+ fakultatywna

grzywna)

przewidzianą za popełnione przestępstwo w wysokości od 1 miesiąca do górnej granicy zagrożenia

(GG) + ½ GG (+fakultatywna grzywna do GG + ½ GG)

SZCZEGÓLNE – pozbawienie wolności od 3 miesięcy go 2 x GG + fakultatywna grzywna do GG + ½

GG

background image

Nadzwyczajne złagodzenie kary (ART. 36 KKS)

Instytucja degresji karania; stosowana jedynie wobec sprawcy przestępstwa skarbowego; uregulowana w

ART. 36 KKS

Istota: sąd wymierza sprawcy przestępstwa skarbowego karę łagodniejszą od przewidzianej za

popełnione przestępstwo skarbowe.

Niewiele w KKS samoistnych podstaw do zastosowania tej instytucji (brak ich w przepisach art. 36 KKS)

– art. 20 § 2 KKS recypuje przepisy art. 60 § 1 i § 2 KK;

Przesłanki stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary - art. 60 § 1 KK – wypadki przewidziane w

ustawie + młodociany i art. 60 § 2 KK – zawsze, gdy sąd uzna to za konieczne).

Wypadki przewidziane w KKS: art. 10 § 5 KKS – nieusprawiedliwiony błąd co do prawa i kontratypu; art.

11 § 2 KKS – poczytalność ograniczona; specyficzny przypadek – art. 77 § 4 KKS)

Pozostałe podstawy prawne „przejęte” z KK: usiłowanie nieudolne; nieskuteczny czynny żal przy

usiłowaniu; nieskuteczny czynny żal współdziałającego; pomocnictwo; współdziałający, którego nie

dotyczy okoliczność osobista wpływająca na wyższą karalność; podżegacz i pomocnik, gdy czynu

głównego nawet nie usiłowano dokonać

W zasadzie stosowane przez sąd fakultatywnie

Wyjątkowo - obligatoryjne nadzwyczajne złagodzenie kary dla tzw. „MAŁEGO ŚWIADKA KORONNEGO”

(ART. 36 § 3 KKS)

przesłanki: sprawca współdziałający z inną osobą lub osobami w popełnieniu przestępstwa

skarbowego ujawnił przed organem postępowania przygotowawczego wszystkie istotne informacje

dotyczące tych osób oraz okoliczności jego popełnienia;

wyłączenia podmiotowe - nie stosuje się nadzwyczajnego złagodzenia:

gdy sprawca wezwany do złożenia wyjaśnień lub zeznań, nie potwierdził w postępowaniu w

sprawie o przestępstwo skarbowe ujawnionych przez siebie informacji;

wobec: sprawcy kierowniczego, sprawcy polecającego, prowokatora

background image

CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA KKS

Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom

podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji (rozdz. 6 KKS; art. 54 –

84 KKS)
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom

celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami (rozdz. 7 KKS;

art. 85 – 96 KKS)
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi

dewizowemu (rozdz. 8 KKS; art. 97 – 106ł KKS)
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier i

zakładów wzajemnych (rozdz. 9 KKS; art. 107 – 111 KKS)

Specyfika typizacji czynów skarbowych:
- strona podmiotowa – umyślność; nieumyślność - jedynie wyjątkowo;

-

większość – formalne; materialne – skutek polega na uszczupleniu albo

narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej;

-

około ¾ typów czynów zabronionych w KKS stanowią czyny zabronione

przepołowione

background image

SPECYFIKA POSTĘPOWANIA W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWA

SKARBOWE I WYKROCZENIA SKARBOWE

JEDNOLITE REGUŁY POSTĘPOWANIA W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWA SKARBOWE I WYKROCZENIA

SKARBOWE (art. 113 § 1 KKS); STOSUJE SIĘ ODPOWIEDNIO PRZEPISY KPK
POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE: w sprawach o wykroczenia skarbowe skarbowe prowadzi

się dochodzenie (art. 152 KKS); w sprawach o przestępstwa skarbowe – z reguły dochodzenie,

wyjątkowo – śledztwo (art. 151a KKS)
POSTĘPOWANIE SĄDOWE:

w sprawach o wykroczenia skarbowe orzeka się wyłącznie w postępowaniu: w

przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności;

nakazowym, uproszczonym, w stosunku do nieobecnych;

w sprawach o przestępstwa skarbowe możliwe także postępowanie zwyczajne, jeżeli

prowadzono śledztwo.

W sprawach o wykroczenie skarbowe możliwy mandat karny (maksymalna grzywna nakładana w
drodze mandatu karnego – 2 x minimalnego wynagrodzenia).

ART. 120 KKS – STRONY POSTĘPOWANIA KARNEGO SKARBOWEGO

POSTĘPOWANIE W SPRWACH O PRZESTĘPSTWO SKARBOWE

OSKARŻYCIEL PUBLICZNY

OSKARŻONY

PODMIOT POCIĄGNIĘTY DO ODPOWIEDZIALNOŚCI POSIŁKOWEJ

INTERWENIENT

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O WYKROCZENIE SKARBOWE

OSKARŻYCIEL PUBLICZNY

OSKARŻONY

INTERWENIENT

background image

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE W SPRAWACH O

PRZESTĘPSTWA SKARBOWE I WYKROCZENIA SKARBOWE

Organy postępowania przygotowawczego (art. 118 KKS):

- finansowe: urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny (nadrzędne – izba skarbowa, izba

celna, Minister Finansów)
- niefinansowe: Straż Graniczna, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmeria Wojskowa,

Centralne Biuro Antykorupcyjne (nadrzędne – prokurator; prokurator wojskowy) (art. 53 § 37 – 39 KKS)
Przeważnie postępowanie przygotowawcze prowadzą finansowe organy postępowania (art. 133 KKS). Mogą je

prowadzić „także” niefinansowe organy postępowania przygotowawczego. W sprawach o przestępstwa

skarbowe i wykroczenia skarbowe żołnierzy – Żandarmeria Wojskowa. Niefinansowe organy postępowania

przygotowawczego (oprócz Żandarmerii Wojskowej i CBA) mogą przekazać wszczętą sprawę właściwemu

finansowemu organowi postępowania przygotowawczego (art. 134 § 2 KKS)

***************************************************************
Organ uprawniony do wnoszenia i popierania aktu oskarżenia jest oskarżycielem publicznym, choćby nie był

prokuratorem (ART. 121 § 1 KKS)

PRZED SĄDEM WOJSKOWYM OSKARŻYCIELEM JEST WYŁĄCZNIE PROKURATOR WOJSKOWY (ART. 121 § 3

KKS)

AKT OSKARŻENIA W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWO SKARBOWE (ART. 155 KKS):

-

PO DOCHODZENIU – prowadzonym przez finansowy organ postępowania przygotowawczego SPORZĄDZA I

WNOSI I POPIERA W SĄDZIE (OSKARŻYCIEL – UDZIAŁ OBOWIĄZKOWY) FINANSOWY ORGAN

POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO; prowadzonym przez niefinasowy organ postępowania

przygotowawczego SPORZĄDZA TEN ORGAN, ZATWIERDZA I WNOSI PROKURATOR

(prokurator zawsze może przejąć sprawę i prowadzić dochodzenie – wtedy sporządza i wnosi akt

oskarżenia, a właściwy rzeczowo finansowy organ postępowania przygotowawczego może

dołączyć do procesu w roli oskarżyciela obok prokuratora! – jako drugi oskarżyciel publiczny)

-

PO ŚLEDZTWIE – prowadzonym przez finansowy organ postępowania przygotowawczego SPORZĄDZA

FINANSOWY ORGAN POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO I PRZEKAZUJE Z AKTAMI SPRAWY

PROKURATOROWI; WNOSI DO SĄDU I POPIERA PROKURATOR (uwaga! OBOK – MOŻE DZIAŁAĆ W

POSTĘPOWANIU SĄDOWYM FINANSOWY ORGAN POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO – JAKO

DRUGI OSKARŻYCIEL PUBLICZNY!); prowadzonym przez prokuratora – WNOSI I POPIERA PROKURATOR

AKT OSKARŻENIA W SPRAWACH O WYKROCZENIE SKARBOWE WNOSI I POPIERA FINANSOWY ORGAN

POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO; Z NIEFINANSOWYCH – POLICJA I STRAŻ GRANICZNA (ART. 121 § 2 KKS)

background image

POSTĘPOWANIA SZCZEGÓLNE W KKS

POSTĘPOWANIE MANDATOWE (ART. 136 – 141 KKS)

PROWADZONE PRZEZ FINANSOWY ALBO NIEFINANSOWY ORGAN POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO JEDYNIE W SPRAWACH O WYKROCZENIA

SKARBOWE

WARUNEK NAŁOŻENIA GRZYWNY W DRODZE MANDATU – ZGODA SPRAWCY (GDY OBOWIĄZKOWY PRZEPADEK – TAKŻE ZGODA NA PRZEPADEK); GDY

BRAK ZGODY - SPRAWA PODLEGA ROZPOZNANIU NA ZASADACH OGÓLNYCH

MOŻLIWE GDY:

OSOBA SPRAWCY I OKOLICZNOŚCI POPEŁNIENIA WYKROCZENIA SKARBOWEGO NIE BUDZĄ WĄTPLIWOŚCI

NIE ZACHODZI POTRZEBA WYMIERZENIA KARY SUROWSZEJ NIŻ 2 x MINIMALNE WYNAGRODZENIE

NIE STOSUJE SIĘ GDY:

W ZW. Z WYKROCZENIEM SKARBOWYM NASTĄPIŁO USZCZUPLENIE NALEŻNOŚCI PUBLICZNOPRAWNEJ, CHYBA ŻE DO CHWILI PRZYJĘCIA MANDATU

WYMAGALNĄ NALEŻNOŚĆ W CAŁOŚCI UISZCZONO

ZACHODZI ZBIEG REALNY PRZEPISÓW DEFINIUJĄCYCH WYKROCZENIA SKARBOWE I PRZESTĘPSTWA SKARBOWE (SPRAWCA ODPOWIADA ZA PRZESTĘPSTWO

SKARBOWE)

ZGŁOSZONO INTERWENCJĘ

RODZAJE MANDATÓW:

KREDYTOWANY – REGUŁĄ - (PRAWOMOCNY Z CHWILĄ POKWITOWANIA ODBIORU)

GOTÓWKOWY – MOŻLIWY JEDYNIE GDY SPRAWCA JEDYNIE CZASOWO PRZEBYWA NA TERYTORIUM RP LUB BRAK MIEJSCA STAŁEGO ZAMIESZKANIA ALBO

POBYTU; STALE PRZEBYWA NA TERYTORIUM RP, ALE CZASOWO JE OPUSZCZA (PRAWOMOCNY Z CHWILĄ UISZCZENIA GRZYWNY)

W RAZIE UCHYLENIA MANDATU – POSTĘPOWANIE TOCZY SIĘ NADAL NA ZASADACH OGÓLNYCH

POSTĘPOWANIE NAKAZOWE (ART. 500 – 507 KPK + ART. 171 –172 KKS)

TRYB DOPUSZCZALNY W SPRAWACH ZARÓWNO O PRZESTĘPSTWA SKARBOWE JAK I WYKROCZENIA SKARBOWE; ZAWSZE - W SPRAWACH O KAŻDE

WYKROCZENIE SKARBOWE ; W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWA SKARBOWE OPRÓCZ TYCH W KTÓRYCH NIEDOPUSZCZALNY TRYB UPROSZCZONY

POSTĘPOWANIA (PO ŚLEDZTWIE) ORAZ GDY STOSUJE SIĘ PRZEPISY O ODPOWIEDZIALNOŚCI POSIŁKOWEJ ALBO ZGŁOSZONO INTERWENCJĘ (CHYBA,

ŻE ZOSTANIE COFNIĘTA DO WNIESIENIA AKTU OSKARŻENIA)

WYROKIEM NAKAZOWYM MOŻNA ORZEC:

ZA PRZESTĘPSTWO SKARBOWE – GRZYWNĘ DO 200 STAWEK ALBO OGRANICZENIE WOLNOŚCI

ZA WYKROCZENIE SKARBOWE – GRZYWNĘ DO 10 x MINIMALNE WYMAGRODZENIE

POSTĘPOWANIE W STOSUNKU DO NIEOBECNYCH (ART. 173 – 177 KKS)

MOŻLIWE (FAKULTATYWNE) W STOSUNKU DO SPRAWCY PRZESTĘPSTWA SKARBOWEGO LUB WYKROCZENIA SKARBOWEGO PRZEBYWAJĄCEGO STALE ZA

GRANICĄ ALBO GDY NIE MOŻNA USTALIĆ JEGO MIEJSCA ZAMIESZKANIA LUB POBYTU W KRAJU (ODPOWIEDNIO STOSOWANE DO ODPOWIEDZIALNEGO

POSIŁKOWO);

PRZESŁANKI NEGATYWNE – WINA SPRAWCY LUB OKOLICZNOŚCI CZYNU BUDZĄ WĄTPLIWOŚCI; OSKARŻONY O PRZESTĘPSTWO SKARBOWE UKRYŁ SIĘ

PO WNIESIENIU DO SĄDU AKTU OSKARŻENIA; W TOKU POSTĘPOWANIA PRZED SĄDEM USTALONO JEGO MIEJSCE ZAMIESZKANIA LUB POBYTU

OBOWIĄZKOWY UDZIAŁ OBROŃCY Z URZĘDU;

ZASKARŻALNE – TRYB W ART. 177 KKS

background image

ODPOWIEDZIALNOŚĆ „KARNA” PODMIOTU ZBIOROWEGO

Podmiot zbiorowy ponosi odpowiedzialność za czyn zabroniony jako przestępstwo albo przestępstwo

skarbowe - wymienione w zamkniętym katalogu (art. 16 uopz); ich popełnienie może generować

następczą odpowiedzialność podmiotu zbiorowego

[ art. 16 ust. 1 uopz – typy przestępstw (pospolitych i gospodarczych; zdefiniowanych w KK oraz w

przepisach karnych ustaw dodatkowych); art. 16 ust. 2 uopz - typy przestępstw skarbowych ]

DEFINICJA „PODMIOTU ZBIOROWEGO” (art. 2 uopz):  

osoba prawna (np. spółka akcyjna, spółka z o.o., partie polityczne, fundacje, stowarzyszenia)

oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy

przyznają zdolność prawną (np. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka

komandytowo-akcyjna, spółka akcyjna w organizacji) z wyłączeniem Skarbu Państwa,

jednostek samorządu terytorialnego i związków jednostek samorządu terytorialnego;

także: spółka handlowa z udziałem Skarbu Państwa, jednostki samorządu

terytorialnego lub związku takich jednostek; spółka kapitałowa w organizacji; podmiot

w stanie likwidacji; przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną, a także zagraniczna

jednostka organizacyjna (np. oddział czy przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego)

Definicja przez wyliczenie, pojęcia o ustalonym zakresie

PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI :

Czyn osoby fizycznej (art. 3 uopz)

Stwierdzony prawomocnym orzeczeniem (art.4 uopz)

- przesłanka formalna

Korzyść dla podmiotu zbiorowego (art. 3uopz in fine )

- przesłanka obiektywna

Wina podmiotu zbiorowego (art. 5 uopz) - przesłanka subiektywna

background image

ŚRODKI KARNE STOSOWANE WOBEC PODMIOTÓW ZBIOROWYCH

ŚRODEK ZASADNICZY - kara pieniężna w wysokości od 1.000 do 20.000.000 złotych, nie

więcej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono
czyn zabroniony będący podstawą odpowiedzialności podmiotu zbiorowego (art.7
uopz)

ŚRODKI „DODATKOWE”:

-

orzekany obligatoryjnie przepadek: przedmiotów oraz korzyści majątkowej
uzyskanej chociażby pośrednio z popełnienia czynu zabronionego; gdy brak
przedmiotów/korzyści majątkowej – przepadek równowartości przedmiotów/korzyści
majątkowej (art.8 uopz)

-

orzekane fakultatywnie: podanie wyroku do publicznej wiadomości oraz zakazy:
promocji lub reklamy prowadzonej działalności, wytwarzanych lub sprzedawanych
wyrobów, świadczonych usług lub udzielanych świadczeń; korzystania z dotacji,
subwencji lub innych form wsparcia środkami publicznymi; korzystania z pomocy
organizacji międzynarodowych, których RP jest członkiem; ubiegania się o
zamówienia publiczne; prowadzenia orzekane w określonej działalności podstawowej

lub uboczne (zakazy orzekane w latach, na okres od 1 roku do 5 lat) (art. 9 uopz)


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
06 pamięć proceduralna schematy, skrypty, ramyid 6150 ppt
geodezja satelitarna skrypt 2 ppt
Mój skrypt 2011
Mechanika Techniczna I Skrypt 2 4 Kinematyka
MNK skrypt
bo mój skrypt zajebiaszczy
praktyka skrypt mikrobiologia id 384986
Leki przeciwbakteryjne skrypt
Patrologia Ćwiczenia Skrypt
Mechanika Techniczna I Skrypt 4 2 4 Układ belkowy złożony
Biochemia skrypt AGH
Prawo publiczne gospodarcze, Skrypt 2015
jezyk C skrypt cz 1

więcej podobnych podstron