Opady atmosferyczne

„ O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni
jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny”,

Pojęcia

• Opad atmosferyczny- produkt kondensacji pary wodnej, wypadający

z chmur pod wpływem siły ciężkości

• Osad – opad osiadający na powierzchni, powstający wskutek:

– Kondensacji pary wodnej
– Mechanicznego osiadania kropel
– Zamarzania przechłodzonych kropel (mgły)

Jednostka opadów atmosferycznych - mm

Wysokość opadu –

grubość warstwy wody w mm, jaka

wytworzyłaby się po spadnięciu opadu na płaskiej, poziomej

powierzchni, gdyby woda nie parowała, nie spływała i nie

wsiąkała w podłoże

Suma opadów –

suma wysokości opadów spadłych w dłuższym

okresie (doba, miesiąc, rok)

Natężenie opadu-

wysokość opadu spadłego w jednostce czasu,

wyraża się w mm/h

Wielkość osadów –

warstwa wody powstałej z osadu, wyrażona w

mm, natężenie osadów –mm/h

Przyrządy

• 1. Deszczomierz Hellmana

Deszczomierz Hellmanna i
jego części składowe
1 powierzchnia wlotu 200
cm

2

(zbierająca opad),
2 odbiornik,
3 - podstawa,
4 - zbiornik na wodę
opadowa,
5 - menzurka,
6 - wkładka na śnieg
( wkładana zimą aby
zapobiec wywiewaniu
śniegu)
7 – trzymadło. 

Pomiar:

na stacjach synoptycznych – 4
razy na dobę 0, 06, 12, 18 UMT

Na stacjach III i IV rzędu – 06
UMT (zapis pod datą z dnia
wcześniejszego)

Zasady pomiaru:

1. wysokość pomiaru –1 m n.p.g.

2. w postaci ciekłej:

przelanie

zebranej w zbiorniczku wody do
odpowiednio wyskalo- wanej
menzurki i odczytanie poziomu
wody;

3. w postaci stałej –

deszczomierz

przenosimy do pomieszczenia, po
całkowitym stopieniu się śniegu
mierzy się ilość wody podobnie jak
poprzednio

-

2. Totalizator sumujący

• Stosowany w terenach trudno dostępnych,

głównie w górach

• Budowa:
 blaszany zbiornik mogący jednorazowo

pomieścić 4700 mm opadu,

 wokół otworu – blaszany pierścień

będący

osłoną przeciwwiatrową

 powierzchnia wlotu od 200 do 1000 cm

2

Przed pomiarem zbiornik napełnia się

roztworem chlorku wapnia (powoduje

topnienie i nie dopuszcza do zamarzania

wody), powierzchnie smaruje się olejem co

zabezpiecza opad przed parowaniem.

Pomiar – raz na miesiąc, sezon lub rok

3. Pluwiograf pływakowy- rejestracja

opadu

Przeznaczenie:
pomiar wysokości i natężenia opadu
Powierzchnia otworu wlotowego 200 cm

2

Budowa:
1. Naczynie gromadzące wodę opadową
2. Komora pływakowa (pojemność 200 cm

3

co

odpowiada 10 mm opadu). Umieszczony jest w

niej pływak z urządzeniem piszącym

3. Walec z papierową taśmą do zapisu oraz

mechanizmem zegarowym

4. Urządzenie lewarowe służące do

odprowadzania wody z chwilą przepełnienia z

naczynia 1 do zbiornika końcowego

Zasada działania:
opad atmosferyczny spływa do komory

pływakowej, gromadzona w komorze woda

wypycha pływak ku górze , zamiany położenia

pływaka są rejestrowana na pasku papieru -

pluwiogramie

• 4.

Śniegowsk
az
przenośny

• Przeznaczenie:
• do pomiaru

wysokości
pokrywy
śnieżnej

5. Sniegomierz wagowy
Chomicza

Przeznaczenie- do pomiaru gęstości
śniegu

Budowa:


metalowa rura długość 0,75 m, przekrój

poprzeczny 10 cm

2,

służy do pobierania

próbek śniegu
Waga o nierównych ramionach

Zasada pomiaru:

Rurę wciska się pionowo w pokrywę
śnieżną aż do powierzchni gruntu i
odczytuje na podziałce wysokość warstwy
śniegu, następnie pobrana próbkę waży
się – rurę podwiesza się do krótszego
ramienia wagi i równoważy przesuwanym
ciężarkiem

Gęstość śniegu oblicza się wg wzoru:

g=m/10*h

s

m – masa próbki,10 – powierzchnia przekroju;

h

s

– wysokość warstwy śniegu

Śniegomierz ultradźwiękowy

• Przyrząd składa się z nadajnika i odbiornika

umieszczonego na pewnej wysokości nad
gruntem.

• Głośnik emituje fale dźwiękowa o częstości około

40 kHz która jest odbijana od powierzchni śniegu
i dociera do odbiornika

• Czas po jakim fala dociera do odbiornika jest

proporcjonalny do odległości pomiędzy
powierzchnia śniegu a odbiornikiem/nadajnikiem.

• Dokładność przyrządów wynosi około 1 cm przy

temperaturach -40 do 25 C

Charakterystyki klimatologiczne sum opadu

atmosferycznego

1. Dobowa suma opadu atmosferycznego

2. Miesięczna suma opadu atmosferycznego

3. Roczna suma opadu atmosferycznego

4. Suma opadu atmosferycznego dla półrocza ( X-III i IV-IX)

5. Średnia wieloletnia roczna suma opadu atmosferycznego