WSTĘP

DO PSYCHOPATOLOGII

zaburzenia odżywiania się,

uzależnienia,

zaburzenia organiczne

Agnieszka Popiel

Klasyfikacja ICD 10  F_ _ . _ _

0.

Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami
objawowymi

1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych

2. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe
3. Zaburzenia nastroju
4. Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod

postacią somatyczną

5. Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami

fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

6. Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
7. Upośledzenie umysłowe
8. Zburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego)
9. Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się

zwykle
w dzieciństwie i wieku młodzieńczym

ZESPOŁY BEHAWIORALNE

ZWIĄZANE Z ZABUZRENIAMI

FIZJOLOGICZNYMI I

CZYNNIKAMI FIZYCZNYMI

F50 Zaburzenia odżywiania się
F 51 Nieorganiczne zaburzenia snu

Bezsenność, hipersomnia, zaburzenia rytmu snu i
czuwania, somnambulizm (sennowłóctwo), Lęki
nocne, koszmary senne

F 52 Dysfunkcje seksualne
nie spowodowane zaburzeniem
organicznym ani chorobą somatyczną

(Brak lub utrata potrzeb seksualnych, Awersja
seksualna i brak przyjemności seksualnej, Brak
reakcji genitalnej, Zaburzenia orgazmu, Wytrysk
przedwczesny, Pochwica , Dyspareunia,
Nadmierny popęd seksualny)

F53. Zaburzenia psychiczne związane z
połogiem, nie sklasyfikowane gdzie indziej

F 54. Czynniki psychologiczne i
behawioralne związane z zaburzeniami lub
chorobami klasyfikowanymi w innych
rozdziałach

F 55. Nadużywanie substancji nie
powodujących uzależnienia

ZABURZENIA

ODŻYWIANIA SIĘ

Jadłowstręt psychiczny

(anorexia nervosa)

Żarłoczność psychiczna

(bulimia nervosa)

F50.1 Anorexia nervosa Jadłowstręt

psychiczny

A. Spadek wagi, lub, u dzieci brak przybytku
wagi prowadzący do masy ciała o co
najmniej 15% poniżej prawidłowej lub
oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.1 Anorexia nervosa. Jadłowstręt

psychiczny

B. Spadek wagi, jest narzucony samemu
sobie przez unikanie „tuczącego
pożywienia”

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.1 Anorexia nervosa. Jadłowstręt

psychiczny

C. Samoocenianie siebie jako osoby otyłej,
oraz zaburzający strach przed przytyciem co
prowadzi do narzucania samemu sobie
niskiego progu masy ciała

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.1 Anorexia nervosa. Jadłowstręt

psychiczny

D. Obejmujące wiele układów zaburzenia
endokrynne osi przysadkowo gonadalnej
przejawiają się u kobiet zanikiem
miesiączkowania u mężczyzn utratą
zainteresowań seksualnych i potencji

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.1 Anorexia nervosa. Jadłowstręt

psychiczny

E. Zaburzenie nie spełnia kryteriów A i B dla
bulimii

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.2 Bulimia nervosa Żarłoczność

psychiczna

Kobiety 18-25 lat

1,1-4,2 % populacji kobiet

K/M = 10/1

Chorobowość kobiet w ciągu życia 1,1%

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.2 Bulimia nervosa Żarłoczność

psychiczna

A. Występują nawracające epizody
przejadania się (co najmniej dwa razy
tygodniowo w przeciągu 3 miesięcy, w
których w krótkim okresie czasu
spożywane są duże ilości pokarmu

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.2 Bulimia nervosa Żarłoczność

psychiczna

B. Utrzymuje się uporczywa koncentracja na

jedzeniu i silne pragnienie lub poczucie
przymusu jedzenia (głód)

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.2 Bulimia nervosa Żarłoczność

psychiczna

C. Pacjent usiłuje przeciwdziałać efektom

„tycia” za pomocą jednej lub więcej z

następujących metod

1)Prowokowanie wymiotów

2)Prowokowanie wydalania stolca

3)Kolejne okresy głodowania

4)Stosowanie leków obniżających łaknienie,

preparatów tarczycy, leków moczopędnych, w
przypadku bulimii osób chorych na cukrzycę
mogą oni bagatelizować leczenie insuliną

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

F50.2 Bulimia nervosa Żarłoczność

psychiczna

D. Samoocenianie siebie jako osoby otyłej

oraz zaburzający strach przed przytyciem

(zwykle prowadzące do niedoboru masy

ciała)

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE ICD 10

Czynniki biologiczne

BULIMIA NERVOSA

Zaburzenia w układzie serotoninergicznym

Zaburzenia w układzie peptydów (leptyna -
hormon sytości)

Podobieństwo genetyczne do choroby
afektywnej

Czynniki biologiczne

BULIMIA NERVOSA

Częste współwystępowanie zaburzenia
osobowości z pogranicza

Zniekształcenia poznawcze

BULIMIA NERVOSA

Kryterium D w DSM IV

Samoocena w uzależniona od kształtu i
wagi ciała

Cechy poznawcze

TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA

•Postawy i zasady związane z kształtem i
wagą ciała
•Utrwalona negatywna ocena siebie –
ogólny schemat ja (

Vitousek, Hollon 1990)

•Perfekcjonizm
•Myślenie dychotomiczne

Terapia odnosi się do czynników

poznawczych jako podtrzymujacych

zaburzenia

TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA

Negatywna ocena siebie

Charakterystyczna,
skrajna koncentracja
na wyglądzie i wadze ciała

Perfekcjonizm

i myślenie dychotomiczne

Intensywne, rygorystyczne
przestrzeganie diety

Perfekcjonizm

i myślenie dychotomiczne

Napady jedzenia

Prowokowanie wymiotów,
niewłaściwe używanie
środków przeczyszczających

Klasyfikacja ICD 10  F_ _ . _ _

0.

Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami
objawowymi

1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania

spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych

2. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe
3. Zaburzenia nastroju
4. Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod

postacią somatyczną

5. Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami

fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

6. Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
7. Upośledzenie umysłowe
8. Zburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego)
9. Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się

zwykle
w dzieciństwie i wieku młodzieńczym

ORGANICZNE

ZABURZENIA

PSYCHICZNE

WŁĄCZNIE Z ZESPOŁAMI

OBJAWOWYMI

•

OTĘPIENIE

• ZESPÓŁ AMNESTYCZNY

• MAJACZENIE

• Inne (halucynoza, zaburzenia

katatoniczne, urojeniowe, lękowe,

afektywne)

Otępienie 6 miesięcy…

G1.
1) Osłabienie pamięci najwyraźniejsze w

zakresie nowych informacji….
materiał słowny i bezsłowny

Łagodne – głównie związane z uczeniem się

nowych informacji

Umiarkowane – ogranicza samodzielne życie
Ciężkie - całkowita niezdolność do

zachowania nowych informacji

Otępienie 6 miesiecy….

G1. oraz
2) Spadek innych zdolności

poznawczych

Łagodne – nie uzależnia chorego od

innych osób

Umiarkowane – ogranicza samodzielne

życie

Ciężkie – brak lub prawie brak

zrozumiałego myślenia

Otępienie 6 miesiecy…

G2.
Zachowana świadomość otoczenia
G3
Spadek emocjonalnej kontroli
• Chwiejność emocjonalna, drażliwość
• Apatia
• Prymitywizacja zachowań

społecznych

Otępienie 6 miesiecy…

Otępienie w:
Chorobie Alzheimera
Naczyniowe
W innych chorobach (Picka,

Creutzfelda-Jakoba, Huntingtona,
Parkinsona, HIV

Majaczenie delirium

A. Przymglenie świadomości –

zmniejszona jasność rozpoznawania
otoczenia, ze zmniejszoną zdolnością
koncentracji, podtrzymywania i
przemieszczania uwagi

Majaczenie (delirium)

B. Zaburzenia procesów poznawczych:

1) Upośledzenie odtwarzania i
świeżej
pamięci
2) Dezorientacja dotycząca czasu
miejsca i osoby

Majaczenie (delirium)

C. Zaburzenia psychoruchowe

(wydłużony czas reakcji,
przyśpieszony lub spowolniony tok
wypowiedzi…)

D. Zaburzenia cyklu sen-czuwanie
E nagły początek objawów i zmienność

w ciągu dnia

ZABURZENIA ZWIĄZANE

Z PRZYJMOWANIEM SUBSTANCJI

PSYCHOAKTYWNYCH

Co można przyjmować?

• Alkohol
• Opiaty
• Kanabinole
• Leki uspokajające i nasenne
• Kokaina
• Substancje stymulujące (w tym

kofeina)

• Substancje halucynogenne

Co można przyjmować?

• Tytoń
• Lotne rozpuszczalniki
• Inne, lub wiele substancji

Jak można przyjmować i jakie mogą być

skutki?

• Ostre zatrucie

• Szkodliwe używanie

• Zespoły uzależnienia

• Zespoły abstynencyjne

• Zespoły abstynencyjne z zaburzeniami

świadomości

• Zaburzenia psychotyczne

• Zespół amnestyczny

• Rezydualne i późno ujawniające się

zaburzenia

• Inne: zaburzenia nastroju, lękowe, snu

ALKOHOL

• SPOŻYWANIE ALKOHOLU W POLSCE
OKOŁO 10 LITRÓW NA OSOBĘ/ROK

Liczba uzależnionych od alkoholu
600-800 tys osób

Liczba pijących szkodliwie j.w

INNE SUBSTANCJE

40% uzależnionych od opiatów
8% od leków uspokajających i

nasennych

6% amfetamina i pochodne
6% od wziewnych rozpuszczalników
2% od konopi

Jak można przyjmować i jakie mogą być

skutki?

• Ostre zatrucie

• Szkodliwe używanie

• Zespoły uzależnienia

• Zespoły abstynencyjne

• Zespoły abstynencyjne z zaburzeniami

świadomości

• Zaburzenia psychotyczne

• Zespół amnestyczny

• Rezydualne i późno ujawniające się

zaburzenia

• inne

Uzależnienie > 3 objawy w

ciągu roku

• Głód
• Trudności z kontrolą zachowania
• Objawy abstynencyjne
• Tolerancja
• Zaniedbywanie zainteresowań
• Przyjmowanie substancji mimo

wiedzy o szkodliwości