Cukrzyca typu 2 u
Cukrzyca typu 2 u
dzieci i młodzieży
dzieci i młodzieży
Dr n. med. Teresa Adamczyk
Dr n. med. Teresa Adamczyk
II Klinika Chorób Dzieci PAM
II Klinika Chorób Dzieci PAM
Cukrzyca typu 2 u
Cukrzyca typu 2 u
dzieci i młodzieży
dzieci i młodzieży
Dr n. med. Teresa Adamczyk
Dr n. med. Teresa Adamczyk
II Klinika Chorób Dzieci PAM
II Klinika Chorób Dzieci PAM
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
Metaboliczne zaburzenia objawiające
Metaboliczne zaburzenia objawiające
się przewlekłą hiperglikemią i
się przewlekłą hiperglikemią i
skojarzonymi z nią przewlekłymi
skojarzonymi z nią przewlekłymi
zaburzeniami przemiany
zaburzeniami przemiany
węglowodanów, tłuszczów, białek i
węglowodanów, tłuszczów, białek i
innych składników
innych składników
Niedobór działania lub spaczone
Niedobór działania lub spaczone
efekty działania insuliny na komórki i
efekty działania insuliny na komórki i
tkanki są spowodowane przez różne
tkanki są spowodowane przez różne
czynniki genetyczne i środowiskowe
czynniki genetyczne i środowiskowe
ETIOPATOGENEZA
ETIOPATOGENEZA
Podstawowe mechanizmy:
Podstawowe mechanizmy:
bezwzględny niedobór insuliny (
bezwzględny niedobór insuliny (
↓ wydzielania)
↓ wydzielania)
zmniejszenie wrażliwości tkanek obwodowych
zmniejszenie wrażliwości tkanek obwodowych
na insulinę (insulinooporność)
na insulinę (insulinooporność)
współistnienie i współzależność obydwu
współistnienie i współzależność obydwu
mechanizmów jednocześnie w różnej proporcji
mechanizmów jednocześnie w różnej proporcji
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
W wyniku długotrwałego działanie tych
W wyniku długotrwałego działanie tych
zaburzeń regulacyjnych i zmian w
zaburzeń regulacyjnych i zmian w
metabolizmie (szczególnie toksyczność
metabolizmie (szczególnie toksyczność
hiperglikemii) prowadzi do zespołów
hiperglikemii) prowadzi do zespołów
uszkodzenia tętnic, tętniczek i
uszkodzenia tętnic, tętniczek i
włośniczek wielu narządów oraz do
włośniczek wielu narządów oraz do
różnych form uszkodzenia układu
różnych form uszkodzenia układu
nerwowego i innych narządów lub
nerwowego i innych narządów lub
układów
układów
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
pierwsze doniesienia w literaturze – 1916 rok
pierwsze doniesienia w literaturze – 1916 rok
pierwsze przypadki DM t.2 u nastolatków z
pierwsze przypadki DM t.2 u nastolatków z
plemienia Pima – 1979 rok
plemienia Pima – 1979 rok
choroba cywilizacyjna i społeczna
choroba cywilizacyjna i społeczna
przybiera rozmiary epidemii (
przybiera rozmiary epidemii (
↑ otyłości)
↑ otyłości)
2,1% populacji (Międzynarodowy Instytut Cukrzycy
2,1% populacji (Międzynarodowy Instytut Cukrzycy
– 1997r)
– 1997r)
aktualnie dotyczy 100 mln ludzi w krajach
aktualnie dotyczy 100 mln ludzi w krajach
rozwiniętych
rozwiniętych
w Polsce – 2 mln chorych
w Polsce – 2 mln chorych
w 2010 roku liczba chorych wzrośnie do 215 mln
w 2010 roku liczba chorych wzrośnie do 215 mln
(3% populacji)
(3% populacji)
Azja, Afryka – 2-3 krotny wzrost liczby zachorowań
Azja, Afryka – 2-3 krotny wzrost liczby zachorowań
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
Cukrzycę „nie-autoimmunologiczną”
Cukrzycę „nie-autoimmunologiczną”
rozpoznaje się u 8-45% dzieci w zależności
rozpoznaje się u 8-45% dzieci w zależności
od grupy etnicznej.
od grupy etnicznej.
Dwa niezależne badania przeprowadzone
Dwa niezależne badania przeprowadzone
w połowie lat 90.-tych obejmujące dzieci i
w połowie lat 90.-tych obejmujące dzieci i
młodzież w wieku 10-19 lat wykazały, że
młodzież w wieku 10-19 lat wykazały, że
DM t.2 stanowiła odpowiedni 33% i 46%
DM t.2 stanowiła odpowiedni 33% i 46%
wszystkich przypadków cukrzycy w tym
wszystkich przypadków cukrzycy w tym
wieku
wieku
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
Czynniki środowiskowe
Czynniki środowiskowe
„
„
westernizacja”, „coca-colonizacja”
westernizacja”, „coca-colonizacja”
siedzący tryb życia
siedzący tryb życia
dieta
dieta
brak aktywności
brak aktywności
nadwaga, otyłość
nadwaga, otyłość
Inne czynniki:
Inne czynniki:
przynależność etniczna (Indianie Pima)
przynależność etniczna (Indianie Pima)
wiek (12-16 lat)
wiek (12-16 lat)
Płeć (dziewczynki:chłopcy 3:1; 4-6:1)
Płeć (dziewczynki:chłopcy 3:1; 4-6:1)
rodzinne obciążenie DM t.2
rodzinne obciążenie DM t.2
czynniki perinatalne
czynniki perinatalne
HIPOTEZA „ZAPOBIEGLIWEGO
HIPOTEZA „ZAPOBIEGLIWEGO
FENOTYPU” - „THIRFY
FENOTYPU” - „THIRFY
PHENOTYPE”
PHENOTYPE”
Ryzyko zachorowania na cukrzycę jest większe
Ryzyko zachorowania na cukrzycę jest większe
u dzieci z małą urodzeniową masą ciała.
u dzieci z małą urodzeniową masą ciała.
Hatterslay i Tooke – genetycznie
Hatterslay i Tooke – genetycznie
uwarunkowana insuliniooporność powoduje
uwarunkowana insuliniooporność powoduje
upośledzenie zależnego od insuliny wzrostu
upośledzenie zależnego od insuliny wzrostu
płodu oraz insulinooporność w życiu
płodu oraz insulinooporność w życiu
późniejszym
późniejszym
HIPOTEZA „ZAPOBIEGLIWEGO
HIPOTEZA „ZAPOBIEGLIWEGO
FENOTYPU” - „THIRFY
FENOTYPU” - „THIRFY
PHENOTYPE”
PHENOTYPE”
Niedożywienie wewnątrzmaciczne:
Niedożywienie wewnątrzmaciczne:
hamuje wzrost płodu
hamuje wzrost płodu
zmienia hormonalno-metaboliczną
zmienia hormonalno-metaboliczną
homeostazę płodu umożliwiając przeżycie
homeostazę płodu umożliwiając przeżycie
dziecka
dziecka
prowadzi do wystąpienia w życiu
prowadzi do wystąpienia w życiu
pozapłodowym otyłości, insulinooporności i
pozapłodowym otyłości, insulinooporności i
dysfunkcji komórek
dysfunkcji komórek
β
β
trzustki
trzustki
po wielu latach prowadzi do pełnoobjawowej
po wielu latach prowadzi do pełnoobjawowej
cukrzycy
cukrzycy
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPE”
GENOTYPE”
1962, Neel – zwiększony wyrzut
1962, Neel – zwiększony wyrzut
insuliny po bodźcu pokarmowym:
insuliny po bodźcu pokarmowym:
promuje lipogenezę i gromadzenie
promuje lipogenezę i gromadzenie
depozytów tkanki tłuszczowej do
depozytów tkanki tłuszczowej do
wykorzystania w czasie głodu
wykorzystania w czasie głodu
zapewnia alternatywne źródła „paliwa”
zapewnia alternatywne źródła „paliwa”
dla mięśni szkieletowych (nienasycone
dla mięśni szkieletowych (nienasycone
kwasy tłuszczowe) i OUN (ciała
kwasy tłuszczowe) i OUN (ciała
ketonowe)
ketonowe)
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPE
GENOTYPE
Zderzenie naszych genów myśliwych i
Zderzenie naszych genów myśliwych i
koczowników z nowym trybem życia w XX
koczowników z nowym trybem życia w XX
wieku przyczynia się do powstawania:
wieku przyczynia się do powstawania:
otyłości
otyłości
insulinooporności
insulinooporności
hiperinsulinemii
hiperinsulinemii
zaburzenia czynności komórek
zaburzenia czynności komórek
β
β
cukrzycy typu 2
cukrzycy typu 2
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
TEORIA „OSZCZĘDNEGO
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPU” – „THIRFY
GENOTYPE
GENOTYPE
Oszczędzanie energii może wynikać z
Oszczędzanie energii może wynikać z
genetycznie uwarunkowanej niskiej
genetycznie uwarunkowanej niskiej
podstawowej przemiany materii, co
podstawowej przemiany materii, co
może zależeć od odpowiedniej
może zależeć od odpowiedniej
mutacji regulatora tej przemiany:
mutacji regulatora tej przemiany:
układ sympatyczny, a szczególnie
układ sympatyczny, a szczególnie
receptor
receptor
β
β
3
3
w tkance tłuszczowej
w tkance tłuszczowej
RODZINNE OBCIĄŻENIE DM
RODZINNE OBCIĄŻENIE DM
t.2
t.2
dodatni wywiad rodzinny u krewnych I i II
dodatni wywiad rodzinny u krewnych I i II
°
°
stwierdza się u 74-100% dzieci z DM t.2
stwierdza się u 74-100% dzieci z DM t.2
oporność na insulinę zostaje „zaprogramowana”
oporność na insulinę zostaje „zaprogramowana”
w okresie życia płodowego jako odpowiedź na
w okresie życia płodowego jako odpowiedź na
niedostateczne odżywianie in utero
niedostateczne odżywianie in utero
niedobór składników pokarmowych
niedobór składników pokarmowych
upośledza bezpośrednio wzrost i różnicowanie komórek
upośledza bezpośrednio wzrost i różnicowanie komórek
β
β
oraz tkanek wrażliwych na insulinę (mięśnie, wątroba)
oraz tkanek wrażliwych na insulinę (mięśnie, wątroba)
pośrednio wpływa na metabolizm płodu, adoptując go do
pośrednio wpływa na metabolizm płodu, adoptując go do
oszczędnego gospodarowania zasobami energetycznymi
oszczędnego gospodarowania zasobami energetycznymi
prowadzi do ↓ stężenia hormonów anabolicznych
prowadzi do ↓ stężenia hormonów anabolicznych
(insulina, IGF1, L-tyroksyna)
(insulina, IGF1, L-tyroksyna)
prowadzi do ↑ hormonów katabolicznych (GKS)
prowadzi do ↑ hormonów katabolicznych (GKS)
ETIOPATOGENEZA CUKRZYCY
ETIOPATOGENEZA CUKRZYCY
TYPU 2 U DZIECI I MŁODZIEŻY
TYPU 2 U DZIECI I MŁODZIEŻY
Utrzymanie prawidłowej homeostazy
Utrzymanie prawidłowej homeostazy
glukozy zależy od 3 procesów ściśle
glukozy zależy od 3 procesów ściśle
skoordynowanych:
skoordynowanych:
1.
1.
prawidłowego wydzielania insuliny przez
prawidłowego wydzielania insuliny przez
komórki
komórki
β
β
2.
2.
zależnego od insuliny hamowania
zależnego od insuliny hamowania
endogennego (głównie w wątrobie)
endogennego (głównie w wątrobie)
wytwarzania glukozy
wytwarzania glukozy
3.
3.
zależnego od insuliny pobudzenia
zależnego od insuliny pobudzenia
wychwytu glukozy przez tkanki obwodowe,
wychwytu glukozy przez tkanki obwodowe,
głównie mięśnie
głównie mięśnie
Cukrzyca typu 1 (DM t.1) –
Cukrzyca typu 1 (DM t.1) –
bezwzględny brak insuliny
bezwzględny brak insuliny
Cukrzyca typu 2 (DM t.2) – względny
Cukrzyca typu 2 (DM t.2) – względny
niedobór insuliny spowodowany
niedobór insuliny spowodowany
obwodową insulinoopornością i
obwodową insulinoopornością i
zwiększoną wątrobową produkcją
zwiększoną wątrobową produkcją
glukozy
glukozy
INSULINOOPORNOŚĆ
INSULINOOPORNOŚĆ
Upośledzona odpowiedź biologiczna
Upośledzona odpowiedź biologiczna
na insulinę endo- lub egzogenną w
na insulinę endo- lub egzogenną w
zakresie metabolizmu
zakresie metabolizmu
węglowodanów, białek i lipidów, jak
węglowodanów, białek i lipidów, jak
również działania mitogennego
również działania mitogennego
ADA, 1997
ADA, 1997
INSULINOOPORNOŚĆ
INSULINOOPORNOŚĆ
Niedostateczne działanie insuliny:
Niedostateczne działanie insuliny:
wątroba – nasilenie glukoneogenezy
wątroba – nasilenie glukoneogenezy
mięśnie szkieletowe:
mięśnie szkieletowe:
redukcja stymulowanego przez insulinę transportu
redukcja stymulowanego przez insulinę transportu
(zaburzenia translokacji nośnika GLUT4)
(zaburzenia translokacji nośnika GLUT4)
spichrzanie glukozy w formie glikogenu (
spichrzanie glukozy w formie glikogenu (
↓ aktywności
↓ aktywności
syntazy glikogenu)
syntazy glikogenu)
tkanka tłuszczowa – insulinooporność prowadzi
tkanka tłuszczowa – insulinooporność prowadzi
do:
do:
lipolizy,
lipolizy,
↑WKT (lipotoksyczność)
↑WKT (lipotoksyczność)
upośledzenia transportu i syntezy glikogenu w mięśniach
upośledzenia transportu i syntezy glikogenu w mięśniach
Nasilenia glukoneogenezy w wątrobie
Nasilenia glukoneogenezy w wątrobie
INSULINOOPORNOŚĆ
INSULINOOPORNOŚĆ
Tkankowa (komórkowa), jest
Tkankowa (komórkowa), jest
genetycznie uwarunkowanym
genetycznie uwarunkowanym
(pierwotna) lub nabytym (wtórna)
(pierwotna) lub nabytym (wtórna)
stanem, w którym prawidłowa ilość
stanem, w którym prawidłowa ilość
insuliny powoduje, mniejsze niż
insuliny powoduje, mniejsze niż
fizjologicznie, niezbędne efekty
fizjologicznie, niezbędne efekty
metabolizmu.
metabolizmu.
NATURALNA HISTORIA
NATURALNA HISTORIA
CUKRZYCY TYPU 2
CUKRZYCY TYPU 2
NORMOGLIKEMIA
NORMOGLIKEMIA
HIPERGLIKEMIA POPOSIŁKOWA
HIPERGLIKEMIA POPOSIŁKOWA
UPOŚLEDZONA TOLERANCJA GLUKOZY
UPOŚLEDZONA TOLERANCJA GLUKOZY
CUKRZYCA
CUKRZYCA
INSULINOOPORNOŚĆ
WYRÓWNANWCZA HIPERINSULINEMIA
DEKOMPENSACJA KOMÓREK β
WZGLĘDNY NIEDOBÓR INSULINY
NIEWYDOLNOŚĆ KOMÓREK
β
CO JEST PIERWOTNYM
CO JEST PIERWOTNYM
DEFEKTEM W DM t. 2 ???
DEFEKTEM W DM t. 2 ???
Insulinooporność??
Insulinooporność??
?
?
Niedostateczne
Niedostateczne
wydzielanie
wydzielanie
insuliny???
insuliny???
???
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
Konstelacja objawów klinicznych u dzieci z cukrzyca
Konstelacja objawów klinicznych u dzieci z cukrzyca
typu 2 sugeruje, że pierwotnym zaburzeniem jest
typu 2 sugeruje, że pierwotnym zaburzeniem jest
insulinooporność, do której wtórnie dołącza się
insulinooporność, do której wtórnie dołącza się
niewydolność komórek
niewydolność komórek
β
β
trzustki.
trzustki.
Niezdolność komórek
Niezdolność komórek
β
β
do nadmiernej sekrecji
do nadmiernej sekrecji
insuliny przyczynia się do przejścia od stanu
insuliny przyczynia się do przejścia od stanu
insulinooporności, z wyrównawczą hiperinsulinemią i
insulinooporności, z wyrównawczą hiperinsulinemią i
normoglikemią, poprzez izolowaną poposiłkową
normoglikemią, poprzez izolowaną poposiłkową
hiperglikemię, do klinicznie jawnej cukrzycy – ze
hiperglikemię, do klinicznie jawnej cukrzycy – ze
zwiększoną wątrobową produkcją glukozy i
zwiększoną wątrobową produkcją glukozy i
hiperglikemią na czczo
hiperglikemią na czczo
Progresja choroby zależy od relacji pomiędzy
Progresja choroby zależy od relacji pomiędzy
czynnikami genetycznymi i środowiskowymi
czynnikami genetycznymi i środowiskowymi
CUKRZYCA TYPU 2
CUKRZYCA TYPU 2
OKRES POKWITANIA
OKRES POKWITANIA
Hiperinsulinemia
Hiperinsulinemia
Insulinooporność
Insulinooporność
- 30% niższa tolerancja glukozy
- 30% niższa tolerancja glukozy
- hormony płciowe
- hormony płciowe
u pacjentów między II-IV
u pacjentów między II-IV
°
°
- hormon wzrostu
- hormon wzrostu
dojrzałości płciowej w porównaniu
dojrzałości płciowej w porównaniu
ze stadium I i V.
ze stadium I i V.
- wynik mechanizmów kompensacyjnych
- wynik mechanizmów kompensacyjnych
w odpowiedzi na insulinooporność
w odpowiedzi na insulinooporność
OTYŁOŚĆ A METABOLIZM
OTYŁOŚĆ A METABOLIZM
GLUKOZY
GLUKOZY
Dzieci otyłe:
Dzieci otyłe:
hiperinsulinemia
hiperinsulinemia
40% niższy stymulowany insuliną
40% niższy stymulowany insuliną
metabolizm glukozy
metabolizm glukozy
ilość tkanki tłuszczowej trzewnej ściśle
ilość tkanki tłuszczowej trzewnej ściśle
koreluje z podstawowym i stymulowanym
koreluje z podstawowym i stymulowanym
glukoza poziomem insuliny oraz wrażliwościa
glukoza poziomem insuliny oraz wrażliwościa
na insulinę
na insulinę
nadmiar androgenów u dziewcząt z PCO
nadmiar androgenów u dziewcząt z PCO
(insulinooporność
(insulinooporność
cukrzyca t.2)
cukrzyca t.2)
KLASYFIKACJA I
KLASYFIKACJA I
ROZPOZNAWANIE DM t.2 U
ROZPOZNAWANIE DM t.2 U
DZIECI
DZIECI
DM t.1:
DM t.1:
- krótki wywiad chorobowy
- krótki wywiad chorobowy
- 30-40% rozpoznań w stanie kwasicy
- 30-40% rozpoznań w stanie kwasicy
ketonowej
ketonowej
DM t.2:
DM t.2:
- hiperglikemia narasta powoli
- hiperglikemia narasta powoli
- typowe objawy kliniczne hiperglikemii
- typowe objawy kliniczne hiperglikemii
(poliuria, polidypsja, polifagia, utrata masy
(poliuria, polidypsja, polifagia, utrata masy
ciała) słabo wyrażone
ciała) słabo wyrażone
- 50% dzieci nie ma żadnych objawów
- 50% dzieci nie ma żadnych objawów
- rozpoznanie stawia się przypadkowo
- rozpoznanie stawia się przypadkowo
KLINICZNE WSKAŹNIKI
KLINICZNE WSKAŹNIKI
SUGERUJĄCE MOŻLIWOŚĆ DM
SUGERUJĄCE MOŻLIWOŚĆ DM
t.2
t.2
dodatni wywiad rodzinny (74-100%)
dodatni wywiad rodzinny (74-100%)
przynależność do grupy etnicznej o
przynależność do grupy etnicznej o
wysokiej zapadalności na DM t.2
wysokiej zapadalności na DM t.2
(Afroamerykanie, Latynosi, Azjaci)
(Afroamerykanie, Latynosi, Azjaci)
rogowacenie ciemne
rogowacenie ciemne
zaburzenia lipidowe
zaburzenia lipidowe
nadciśnienie tętnicze
nadciśnienie tętnicze
MODY (Maturity onset of
MODY (Maturity onset of
diabetes of the young)
diabetes of the young)
cukrzyca typu dorosłych u ludzi młodych
cukrzyca typu dorosłych u ludzi młodych
dziedziczona AD
dziedziczona AD
jednogenowe defekty komórek
jednogenowe defekty komórek
β
β
wysp
wysp
trzustkowych
trzustkowych
- mutacja genu HNF-1
- mutacja genu HNF-1
α
α
chromosomu 12 (wątrobowego
chromosomu 12 (wątrobowego
czynnika transkrypcyjnego)
czynnika transkrypcyjnego)
- mutacja genu glukokinazy na chromosomie 7
- mutacja genu glukokinazy na chromosomie 7
- mutacja genu HNF-4
- mutacja genu HNF-4
α
α
chromosomu 20
chromosomu 20
klinicznie – od bezobjawowej hiperglikemii do
klinicznie – od bezobjawowej hiperglikemii do
ciężkich zaburzeń metabolicznych
ciężkich zaburzeń metabolicznych
badania dodatkowe:
badania dodatkowe:
- peptyd – C
- peptyd – C
- poziom insuliny
- poziom insuliny
- przeciwciała p/antygenom komórek
- przeciwciała p/antygenom komórek
β
β
BADANIA PRZESIEWOWE W
BADANIA PRZESIEWOWE W
KIERUNKU DM t.2 U DZIECI I
KIERUNKU DM t.2 U DZIECI I
MŁODZIEŻY
MŁODZIEŻY
KRYTERIA
KRYTERIA
nadwaga
nadwaga
+
+
Co najmniej 2 z cz. ryzyka:
Co najmniej 2 z cz. ryzyka:
- + wywiad rodzinny w kierunku DM
- + wywiad rodzinny w kierunku DM
t.2
t.2
- rasa/narodowość
- rasa/narodowość
- objawy insulinooporności lub
- objawy insulinooporności lub
zaburzenia związane z
zaburzenia związane z
insulinoopornością
insulinoopornością
WIEK
WIEK
ROZPOCZĘCIA
ROZPOCZĘCIA
BADAŃ
BADAŃ
10rż. lub początek okresu
10rż. lub początek okresu
pokwitania, jeśli nastąpi przed 10rż
pokwitania, jeśli nastąpi przed 10rż
CZĘSTOTLIWOŚC
CZĘSTOTLIWOŚC
BADAŃ
BADAŃ
Co 2 lata
Co 2 lata
RODZAJ BADANIA
RODZAJ BADANIA
Glikemia na czczo
Glikemia na czczo
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
MŁODZIEŻY
MŁODZIEŻY
Cel leczenia:
Cel leczenia:
uzyskanie zbliżonych do prawidłowych
uzyskanie zbliżonych do prawidłowych
poziomów glukozy oraz HbA1c
poziomów glukozy oraz HbA1c
normalizacja ciśnienia tętniczego i
normalizacja ciśnienia tętniczego i
hiperlipidemii
hiperlipidemii
zmniejszenie ryzyka ostrych i
zmniejszenie ryzyka ostrych i
przewlekłych powikłań cukrzycy
przewlekłych powikłań cukrzycy
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
MŁODZIEŻY
MŁODZIEŻY
Metoda leczenia zależy od obrazu
Metoda leczenia zależy od obrazu
klinicznego choroby:
klinicznego choroby:
bez kwasicy i ketozy: dieta,
bez kwasicy i ketozy: dieta,
↑
↑
aktywność fizyczna
aktywność fizyczna
z kwasicą i ketozą: insulina, po
z kwasicą i ketozą: insulina, po
uzyskaniu normoglikemii – doustne
uzyskaniu normoglikemii – doustne
leki hipoglikemizujące
leki hipoglikemizujące
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
LECZENIE DM t.2 U DZIECI I
MŁODZIEŻY
MŁODZIEŻY
redukcja masy ciała
redukcja masy ciała
dieta
dieta
aktywność fizyczna
aktywność fizyczna
leczenie farmakologiczne
leczenie farmakologiczne
LECZENIE
LECZENIE
FARMAKOLOGICZNE
FARMAKOLOGICZNE
Metformina – lek „I-go rzutu”
Metformina – lek „I-go rzutu”
działanie antyhiperglikemiczne a nie
działanie antyhiperglikemiczne a nie
hipoglikemizujące
hipoglikemizujące
wchłania się w jelicie cienkim
wchłania się w jelicie cienkim
max. stężenie w osoczu po 2-3 godz.
max. stężenie w osoczu po 2-3 godz.
w ciągu 12h wydala się głównie przez
w ciągu 12h wydala się głównie przez
nerki
nerki
METFORMINA – MECHANIZM
METFORMINA – MECHANIZM
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
zwiększenie obwodowego wychwytu glukozy
zwiększenie obwodowego wychwytu glukozy
i jej zużycia przez tkanki
i jej zużycia przez tkanki
↓
↓
wątrobowej produkcji glukozy
wątrobowej produkcji glukozy
↓
↓
wchłaniania w jelitach
wchłaniania w jelitach
↑
↑
wiązanie insuliny do receptorów
wiązanie insuliny do receptorów
insulinowych na monocytach
insulinowych na monocytach
↑
↑
aktywność związanej z receptorem
aktywność związanej z receptorem
insulinowym kinazy tyrozynowej
insulinowym kinazy tyrozynowej
nasila transport glukozy przez błonę
nasila transport glukozy przez błonę
komórkową mięśni szkieletowych
komórkową mięśni szkieletowych
(redystrybucja transporterów glukozy GLUT-
(redystrybucja transporterów glukozy GLUT-
1, GLUT-4)
1, GLUT-4)
METFORMINA – MECHANIZM
METFORMINA – MECHANIZM
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
↓
↓
oksydację lipidów i WKT
oksydację lipidów i WKT
poprawia profil lipidowy
poprawia profil lipidowy
wyraźny efekt anorektyczny
wyraźny efekt anorektyczny
↑
↑
termogenezę
termogenezę
hamuje gromadzenie produktów
hamuje gromadzenie produktów
zaawansowanej glikacji
zaawansowanej glikacji
szczególnie korzystne działanie u nastolatek
szczególnie korzystne działanie u nastolatek
z PCO
z PCO
Inhibitory glukozydazy nie są wchłaniane
Inhibitory glukozydazy nie są wchłaniane
w przewodzie pokarmowym
w przewodzie pokarmowym