Filozofowie analityczni

Filozofowie analityczni

Frege

Moore

Russell

Leśniews
ki

Tarski

Pojęcie filozofii analitycznej

W sensie szerokim: jakakolwiek filozofia, która kładzie nacisk na

szczególny rozbiór i klaryfikację pojęć, definiowanie myśli – na analizę.
(Sokrates, Arystoteles, scholastycy, Kartezjusz);

W sensie ścisłym: nurt filozofii współczesnej, którego

założenie podstawowe brzmi:

język w sposób istotny wpływa na naszą wizję świata,

zatem by mówić sensownie o świecie należy

skoncentrować się na zdroworozsądkowej analizie pojęć.

• Prekursorzy: G. Frege i F. Brentano;

• Ojcowie: G. E. Moore i B. Russell; Leśniewski, Łukasiewicz;

• Kontynuatorzy: Wittgenstein, Koło Wiedeńskie (R. Carnap),

filozofowie języka potocznego (Austina, Ryle)

• Scjentyzm filozofów analitycznych polega na

tym, że zajmują się oni naukową analizą
języka;

• Język staje się nie tylko środkiem, ale i

jedynym celem badań filozoficznych

.

Filozofia analityczna bez wątpienia jest realizacją pozytywistycznego projektu wiedzy

W związku ze swoim scjentystycznym nastawieniem,

filozofia analityczna posiada następujące wyznaczniki

• Dbałość o precyzję argumentacji
• Niechęć do pospiesznych syntez i rezygnacja z

budowania systemu filozoficznego na rzecz
drobiazgowej analizy poszczególnych zagadnień

• Intersubiektywna sensowność i kontrolowalność

wyników przejawiająca się w przedkładaniu zespołowej
pracy nad indywidualne budowanie systemów.

Czemu

przeciwstawia się

filozofia

analityczna?

• Filozofia

analityczna -
analizuje pojęcia,

bada podstawowe

założenia;

• Filozofia analityczna

- kojarzona głównie z

Wyspami Brytyjskimi,

z Cambridge, później z

całym kręgiem

anglosaskim.

• Filozofia

spekulatywna –
cel: dalekosiężne

uogólnienia,

ostatecznościowe

rozumienie świata;

• Filozofia

kontynentalna -

Europa kontynentalna

fenomenologia,

strukturalizm, filozofia

dialogu, egzystencjalizm,

postmodernizm.

contra

Podstawowy podział w obrębie fil. analitycznej:

• Formaliści

- Zainteresowani są wyłącznie

tworzeniem języków

formalnych (sztucznych).

- Uważają, że logika formalna

jest jedyną możliwością

sprawdzania poprawności

jakichkolwiek teorii;

• Lingwiści

- Zainteresowani są

wyłącznie analizą

języka potocznego;

koncentrują się na

problemach

wynikających z użycia

(właściwego lub nie)

słów i wiążących się z

tym łamigłówek.

Przykładowe metody filozofii analitycznej:

1. Klasyczna analiza pojęciowa (twórca: G.E. Moore)

•

Ma charakter definicyjny, tzn. dla każdego pojęcia (układu pojęć)

podaje się pojęcia równoznaczne o treści bardziej wyraźnej i prostej.

• Na początku mamy więc pojęcie wymagające zdefiniowania i

szukamy pojęcia czy grupy pojęć, aby za ich pomocą rozważyć

pojęcie wyjściowe.

• PRZYKŁAD:
analiza pojęcia „być bratem”:
x jest bratem y ≡ x jest osobnikiem r. męskiego oraz x i y mają
tych samych rodziców.

Chodzi najzwyczajniej o to,
by nie gadać po próżnicy

2. Analiza lingwistyczna (P. Strawsona, gł. praca pt.

Indywidua. Próba metafizyki opisowej) – polega na
drobiazgowym opisywaniu sposobów użycia wyrażeń
językowych.

Przykład:
Analiza pojęcia „osoba”:
- substrat cielesny (warunek konieczny)
- własności mentalne

3. Analiza logiczna – przekładanie języków naturalnych na język

logiki formalnej;

Frege: logika to nie prawa myślenia, logika istnieje obiektywnie,

niezależnie od naszych umysłów.

Russell sformułował pogląd, zgodnie z którym zadaniem filozofii jest

analiza logiczna sformułowań języka, zmierzająca do odsłonięcia

ukrytych implikacji.

Przykład
1. Klasyczny rachunek zdań:

Jeżeli Kubuś jest mądry i je miodek, to jest moim znajomym.
p Λ q → r
1 0 0

• Bez wątpienia, dzięki filozofom

analitycznym mamy szczególnie
rozwinięte takie działy jak:

– Teoria definicji
– Teoria dyskusji i argumentacji
– Zagadnienie podziałów oraz typologii