Są to zamierzone osiągnięcia

Są to zamierzone osiągnięcia

uczniów,

uczniów,

to jest oczekiwane wyniki uczenia

się.

Odnoszą się do czasu przyszłego, są

tylko przewidywanym, potencjalnym

stanem.

- konkretne, wymierne,
zakładane efekty (cel
szczegółowy).

Jest opanowaniem określonych

czynności przez uczącego się.

Obejmuje:

• procesy emocjonalne;

• procesy motoryczne;

• procesy intelektualne.

Poziom

Kategoria

Czynności ucznia

I.

I.

DZIAŁA

-NIA

A.

A.

Uczestnictwo

w działaniu

Uczeń ani nie unika danego działania, ani go

nie podejmuje z własnej woli (brak inicjatywy),

natomiast chętnie dostosowuje się do sytuacji.

B.

B.

Podejmowani

e działania

Uczeń nie tylko dostosowuje się do sytuacji,

ale i organizuje ją w pewien sposób (jest

wewnętrznie zaangażowany). Jest to jednak

postępowanie mało utrwalone.

II.

II.

POSTAWY

C.

C.

Nastawienie

na działanie

Uczeń jest zwolennikiem działania (ma

wewnętrzną potrzebę jego wykonania) i

zachęca do niego innych. Poglądom jego brak

jednak szerszego uogólnienia i pełnej

spoistości.

D.

D.

System

działań

Uczeń nie zawodzi nawet w bardzo trudnych

sytuacjach, a jego działania odznaczają się

skutecznością i swoistością stylu (zasady

postępowania wchodzą w skład jego

osobowości).

I.

ODBIERANIE BODŹCÓW – uczeń uczestniczy
w czymś, co zachodzi w jego otoczeniu, lub
jest świadomy tego, co zachodzi.

II. REAGOWANIE – uczeń przejawia nowe

sposoby zachowania jako rezultat
otrzymywania bodźców (informacji) i reaguje
na bodźce.

III. WARTOŚCIOWANIE – uczeń przejawia

wyraźne zaangażowanie w jakieś zdarzenie
lub skłonność do uczestnictwa w nim.

IV. SYSTEMATYZACJA WARTOŚCI – uczeń włącza

nową wartość do swego ogólnego systemu
wartości i jest w stanie nadać jej właściwą
ważność.

V.

UWEWNĘTRZNIANIE SYSTEMU WARTOŚCI –
uczeń postępuje zgodnie z wartością i jest
trwale przywiązany do niej.

Poziom

Kategoria

Czynności ucznia

I.

I.

DZIAŁA-

NIA

A.

A.

Naśladowanie

działania

Planowe spostrzeganie przedmiotów i

działań wzorowych w związku z tymi

przedmiotami oraz etapowe wykonywanie

własnych działań (kontrolowane przez

porównanie ze wzorem).

B.

B.

Odtwarzanie

działania

Wykonywanie działania bez konieczności

jednoczesnego obserwowania wzoru.

Uczeń koryguje działanie na podstawie

własnego doświadczenia i jest w stanie

ćwiczyć je samodzielnie.

II.

II.

UMIEJĘ-

TNOŚCI

C.

C.

Sprawność

działania w

stałych

warunkach

Dokładne wykonywanie wyuczonego

działania praktycznego i osiąganie

zamierzonego wyniku, jeżeli istotne

okoliczności tego działania nie ulegają

zmianie.

D.

D.

Sprawność

działania w

zmiennych

warunkach

Automatyzacja działania pozwalająca na

uzyskanie najwyższej skuteczności przy

bardzo niewielkim nakładzie energii i

czasu.

Poziom

Kategoria

Czynności ucznia

I.

I.

WIADO-

MOŚCI

A.

A.

Zapamiętanie

wiadomości

Przypominanie sobie pewnych terminów,

faktów, praw i teorii naukowych. Wiąże się

to

z elementarnym poziomem rozumienia

tych wiadomości (uczeń ich nie myli).

B.

B.

Zrozumienie

wiadomości

Przedstawienie wiadomości w innej formie

niż były zapamiętane, porządkowanie i

streszczenie, czynienie podstawą prostego

wnioskowania.

II.

II.

UMIEJĘ-

TNOŚCI

C.

C.

Stosowanie

wiadomości w

sytuacjach

typowych

Praktyczne posługiwanie się

wiadomościami według podanych

uprzednio wzorów. Cel, do którego

wiadomości maja być stosowane, nie

powinien być bardzo odległy od celów

osiąganych w czasie ćwiczeń szkolnych.

D.

D.

Stosowanie

wiadomości w

sytuacjach

problemowych.

Formułowanie problemów, dokonywanie

analizy i syntezy nowych zjawisk,

formułowanie planu działania, tworzenie

oryginalnych przedmiotów

i wartościowanie przedmiotów według

pewnych kryteriów.

POZIOM

POZIOM

NAZWA

NAZWA

TREŚĆ KODOWANIA I

TREŚĆ KODOWANIA I

MYŚLENIA

MYŚLENIA

I

I

Poznanie

zmysłowe i

czynności

motoryczne

Spostrzeganie przedmiotów,

zjawisk i czynności
motorycznych; tworzenie

szczegółowych obrazów
zmysłowych

II

II

Modele

wyobrażenio

we

Tworzenie uogólnionych

obrazów przedmiotów,
zjawisk i czynności.

III

III

Modele

symboliczne

Wykorzystanie pojęć,

symboli, znaków werbalnych
i graficznych.

IV

IV

Struktury

teoretyczne

Strukturalne opisy zjawisk,

prawa, zasady i teorie.

I.

I.

WIADOMOŚCI

WIADOMOŚCI – uczeń potrafi przypomnieć,
zdefiniować, rozpoznać lub wskazać szczegółowe
wiadomości, prezentowane podczas nauczania.

II.

II.

ROZUMIENIE

ROZUMIENIE – uczeń potrafi zademonstrować
zrozumienie wiadomości, tłumacząc je z jednej
formy na drugą lub rozpoczynając je w zmienionej
formie.

III.

III.

ZASTOSOWANIE

ZASTOSOWANIE – uczeń potrafi posłużyć się
wiadomościami w celu wykonania określonych
czynności.

IV.

IV.

ANALIZA

ANALIZA – uczeń rozpoznaje zasadę
zorganizowania danego materiału informacyjnego i
jego strukturę, potrafi rozłożyć materiał na części
składowe i określić związki między nimi.

V.

V.

SYNTEZA

SYNTEZA – uczeń potrafi zebrać w całość
wiadomości z różnych źródeł i wytworzyć oryginalny
produkt własnego myślenia.

VI.

VI.

OCENA

OCENA – uczeń potrafi zastosować kryteria do
oceny wartości czegoś.

Operacjonalizacj

Operacjonalizacj

a celów

a celów

Operacjonalizacj

Operacjonalizacj

a celów

a celów

CELE DYDAKTYCZNE

CELE DYDAKTYCZNE

CELE DYDAKTYCZNE

CELE DYDAKTYCZNE

Komunikaty wyrażające

Komunikaty wyrażające

zamiary nauczyciela, jak

zamiary nauczyciela, jak

powinni zmienić się

powinni zmienić się

uczniowie.

uczniowie.

»

Cele ogólne

Cele ogólne

–

–

kierunki dążeń

kierunki dążeń

pedagogicznych

pedagogicznych

»

Cele ogólne

Cele ogólne

–

–

kierunki dążeń

kierunki dążeń

pedagogicznych

pedagogicznych

»

Cele operacyjne

Cele operacyjne

–

–

cele formułowane

cele formułowane

jako zamierzone

jako zamierzone

osiągnięcia

osiągnięcia

OPERACJONALIZACJA CELÓW

– zamiana celu ogólnego na

jeden lub więcej celów

operacyjnych

 Sprecyzowanie
 Uszczegółowienie
 Konkretyzacja

Formułowanie celów

operacyjnych:

¤ Jednoznaczne
¤ Wymierne
¤ Czytelne
¤ Pobudzają ucznia

do wysiłku i
odpowiedzialności

¤ Suche
¤ Pozbawione

emocji

¤ Drobiazgowe
¤ Nużące i

pracochłonne w
formułowaniu

PRZYKŁADY SZCZEGÓŁOWYCH

PRZYKŁADY SZCZEGÓŁOWYCH

CELÓW DYDAKTYCZNYCH

CELÓW DYDAKTYCZNYCH

PRZYKŁADY SZCZEGÓŁOWYCH

PRZYKŁADY SZCZEGÓŁOWYCH

CELÓW DYDAKTYCZNYCH

CELÓW DYDAKTYCZNYCH



„

„

uczeń umie nazwać”,

uczeń umie nazwać”,



„

„

potrafi rozpoznać”,

potrafi rozpoznać”,



„

„

potrafi zastosować”,

potrafi zastosować”,



„

„

umie ocenić”

umie ocenić”



„

„

znaleźć”,

znaleźć”,



„

„

wybrać”,

wybrać”,



„

„

rozwiązać”,

rozwiązać”,



„

„

wytłumaczyć.

wytłumaczyć.

Przykłady

niewłaściwych

sformułowań:

≠

„Podać”,

≠

„Nauczyć”,

≠

„Zapoznać”,

≠

„Wykazać”,

≠

„Wiedzieć”,

≠

„Wierzyć”,

≠

„Docenić”,

≠

„Przedstawić”.

SCHEMAT CELÓW

OPERACYJNYCH WEDŁUG R.

MAGERA

Cele

operacyjne

Opis

zachowania

ucznia

Sytuacja

sprawdzania

Kryteria

osiągnięć

Sytuacja

sprawdzani

a

Zachowanie

ucznia

Kryteria

osiągnięć

Otrzymawszy
mapę

Nie mając
notatek

Posługując się
tekstem

Uczeń będzie
umiał:

Wskazać
Rozwiązać

Porównać
Zestawić

Wyrecytować

Przynajmniej
85%

Cztery z
pięciu

przyczyn

Przedstawia w

proc.

PRZYKŁADY CELÓW OPERACYJNYCH

WG R. MAGERA

FORMUŁOWANIE CELÓW WEDŁUG

SCHEMATU GRONLUNDA

Cel

Przykład

Cel ogólny

1. Cel składowy

2. Cel składowy

3. Cel składowy

Rozumie złożoność
przyczyn, które

doprowadziły do
wybuchu II wojny

światowej

Umie określić dążenia

rewizjonistyczne
poszczególnych państw

Rozumie na czym polegała

radykalizacja poglądów
społeczno-politycznych w
Europie

Rozumie na czym polegała

polityka ustępstw państw
zachodnich wobec żądań
Hitlera

PROCEDURA

OPERACJONALIZACJI

CELÓW

KSZTAŁCENIA

1. Analiza znaczenia celu

ogólnego.

Niezbędne jest napisanie tego celu, odczytanie

go i rozważenie sensu zawartych w nim

wyrażeń, wyobrażenie sobie uczniów w pełni
osiągających ten cel.

2. Luźne zapisy celów

operacyjnych.

W toku „burzy mózgów” należy wynotować

wszystkie zachowania, jakie cechują uczniów

osiągających ten cel.

3. Selekcja i klasyfikacja luźnych

zapisów.

Wybieramy zapisy dotyczące czynności ucznia,

a nie jego cech osobowości. Porządkujemy te

czynności według dziedzin i kategorii

taksonomii celów kształcenia.

4. Określenie warunków wykonywania

czynności, zwanych też sytuacją
odniesienia.

Chodzi o sytuację (szkolną, życiową), w której uczeń

będzie wykonywał daną czynność po jej opanowaniu.

5. Określenie wymagań co do

biegłości wykonywania czynności,
zwanych też standardami.

Wymagania mogą dotyczyć czasu wykonywania,

dopuszczalnych błędów, norm jakości.

6. Zredagowanie celów operacyjnych.

Ważne jest by sformułowane cele były zwięzłe i jasne.



Zrozumiesz czynności ucznia, gdy dowiesz
się jakie wyniki chce on osiągnąć.



Informacja i motywacja są jednakowo
potrzebne twoim uczniom.



Taksonomie są językiem jakim możesz
mówić o celach kształcenia.



Operacjonalizuj najważniejsze cele ogólne.



Gdy uczniowie tracą chęć uczenia się,
pogłębiaj cele i ograniczaj materiał.



Mów swoim uczniom, co mają

osiągnąć.



Nie zapominaj, kto ma osiągnąć

cele kształcenia.



Kształcąc, unikaj zbędnej wiedzy.



Nie przeceniaj żadnej z dziedzin

celów kształcenia.



Nie daj się zwieść urokom „celów

niemierzalnych”.



Nie odkładaj analizy wymagań

programowych na egzamin końcowy.



Nie myl treści kształcenia (tj.
system nauczanych czynności,
określonym pod względem celu,
materiału i wymagań, przetwarzany
w postaci programowej na
osiągnięcia uczniów) z materiałem
kształcenia (tj. informacją
wykorzystywaną w kształceniu).

DZIĘKUJEMY ZA

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ ;)

UWAGĘ ;)

DZIĘKUJEMY ZA

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ ;)

UWAGĘ ;)