Stany zagrożenia życia w

ginekologii

Ciąża ektopowa

Częstość ciąży ektopowej

w Europie

1: 100

95-97% to ciąża jajowodowa

DEFINICJA

Ciąża ektopowa - to rozwój płodu

poza jamą macicy

To najczęstsza przyczyna

ginekologiczna objawów

otrzewnowych

Ciąża ektopowa

• Ciąża śródścienna- graviditas interstitialis
• Ciąża w cieśni jajowodu- graviditas tubaria

isthmica

• Ciąża w bańce jajowodu- graviditas

ampullaris

• Ciąża jajowodowo-jajnikowa-strzępkowa -

graviditas tuboovarialis

• Ciąża jajnikowa- graviditas ovarica
• Ciąża brzuszna- graviditas abdominalis
• Ciąża szyjkowa- graviditas cervicalis

Czynniki ryzyka

wystąpienia ciąży

pozamacicznej

• Zapalenie przydatków macicy (30-50%)

zapalenie jajowodu prowadzi do wytworzenia się zrostów

wewnątrz i zewnątrzjajowodowych, zwłóknienia i zmian

bliznowatych błony śluzowej i mięśniowej jajowodu. Prowadzi

to do zaburzenia funkcji transportowych na skutek zwężenia i

zniekształcenia światła jajowodu, utraty urześienia w

komórkach migawkowych, zmian włóknistych błony mięśniowej

• Przebyte operacje w obrębie miednicy

a) operacje oszczędzające ciąży jajowodowej
b) operacje rekonstrukcyjne jajowodów
c) operacje torbieli przydatków macicy
d) wyłuszczenie mięśniaków macicy
e) wycięcie jajowodu ?
f) Usunięcie wyrostka robaczkowego ?

Czynniki ryzyka

wystąpienia ciąży

pozamacicznej

cd.

•

Stosowanie progestagenów lub antyestrogenów

–

wpływ na transport jajowodowy przez zaburzenie

czynności skurczowej i urzęsienia nabłonka błony

śluzowej

•

Endometrioza

–

wpływ na transport jajowodowy przez zaburzenie

czynności skurczowej przez zmiany bliznowate błony

mięśniowej i wpływ na tą czynność prostaglandyn

•

Wady wrodzone jajowodów- uchyłki jajowodów i ich

torbielowatość

•

Palenie papierosów

•

Przebycie ciąży pozamacicznej

•

Zaawansowany wiek

Czynniki ryzyka

wystąpienia ciąży

pozamacicznej

cd.

• Metody wspomaganego rozrodu

–

stymulacja jajeczkowania

–

refuks po transferze zarodka

• Używanie wkładek

wewnątrzmacicznych

• Zaburzenia czynności jajowodów

psychogenne

• Czynniki nieznane

Objawy i przebieg

kliniczny

• Bardzo zróżnicowany

– zależy od miejsca umiejscowienia i

rozwoju jaja płodowego

Wspólne i najczęstsze

objawy kliniczne

niepękniętej ciąży

pozamacicznej

• Podmiotowe objawy ciąży
• Zatrzymanie miesiączki
• Bóle brzucha
• Plamienie po zatrzymaniu

miesiączki

• Test ciążowy lub  hcg

Badanie ginekologiczne

• Macica miękka, wielkością nie

odpowiadająca wiekowi ciąży

• Ból w trakcie poruszania szyjką

macicy- podrażnienie otrzewnej

lub w rzucie przydatków

• Guz w rzucie przydatków
• Uwypuklona i bolesna zatoka

Douglasa

Badania dodatkowe

• Poszerzenie jajowodu w badaniu

USG

• Pęcherzyk ciążowy w jajowodzie
• Brak ciąży w macicy
• Pogrubienie endometrium
• Badanie  hcg

> 750 mIU/ml

Wspólne i najczęstsze objawy

kliniczne

pękniętej ciąży

pozamacicznej

Krwawienie do jamy otrzewnej

Objawy kliniczne

pękniętej ciąży

pozamacicznej

• Wstrząs hypowolemiczny -

stan zagrożenia

życia

• Przejściowa utrata świadomości
• Nagły silny ból brzucha
• Podwyższona temperatura ciała
• Parcie na mocz i stolec
• Mdłości, wymioty, czkawka
• Objawy otrzewnowe
• Objawy wolnego płynu w j. brzusznej
• Ból ramion

Inne przyczyny

krwawienia do jamy

brzusznej

• krwawienie z ciałka żółtego
• krwawienie owulacyjne
• krwawienie z guza jajnika
• krwawienie pooperacyjne

Guzy torbielowate i lite

jajnika

Pęknięcie guza

Skręcenie guza

Pęknięcie guza (3%)

• Krwawienie do jamy brzusznej
• Wylanie zawartości guza do jamy

otrzewnej

• Objawy

– nagły ból
– objawy otrzewnowe
– objawy wstrząsu

Skręt guza (10%)

• Martwica guza
• Objawy

– nagły ból
– nudności, wymioty
– podrażnienie otrzewnej (objaw

Blumberga)

– objawy wstrząsu- tachykardia,

bladość powłok, zlewne poty

Rozpoznanie

• Badanie ogólne
• Badanie ginekologiczne
• USG
• RTG jamy brzusznej
• Badania laboratoryjne

Krwawienie z dróg rodnych

• Urazy np. post coitum
• Poronienie
• Nowotwory

– rak szyjki macicy
– rak trzonu macicy
– rak pochwy
– mięśniaki macicy
– krwawienia czynnościowe

Zapalenie przydatków

OBJAWOWE

BEZOBJAWOWE

(10-15%)

Zapalenie przydatków

OSTRE

PRZEWLEKŁE

Zapalenie przydatków

• Etiologia- zakażenia bakteryjne
• Szczyt zachorowań 18- 25 lat
• Droga wstępująca > 90%
• Poprzez naczynia krwionośne i

limfatyczne oraz poprzez ciągłość
< 10%

Zapalenie przydatków-

etiologia

• Neisseria gonorrhoeae
• Chlamydia trachomatis
• Escherichia colli, Proteus, Klebsiella,

Streptococcus- endogenne bakterie

tlenowe

• Bacteroides, Peptostreptococcus,

Peptococcus- endogenne bakterie

beztlenowe

• Actinomyces israeli- IUD

Zapalenie przydatków-

czynniki sprzyjające

• Miesiączka
• Stosunki płciowe- częsta zmiana partnerów
• Poronienie (samoistne i sztuczne)-

wyłyżeczkowanie jamy macicy

• Wkładka wewnątrzmaciczna- IUD
• Wyłyżeczkowanie jamy macicy- diagnostyczne
• Inne zabiegi ginekologiczne- hydrotubacje,

HSG

• Poród i połóg

Objawy ostrego

zapalenia przydatków

• Dolegliwości bólowe brzucha
• Gorączka, dreszcze
• Nudności, wymioty, biegunki, podrażnienie

otrzewnej,

• Zaburzenia oddawania moczu- dysuria,

zapalenie cewki moczowej

• upławy
• Bolesność uciskowa, bolesność tylnego

sklepienia, bolesność przy poruszaniu szyjką

macicy, twory okołoprzydatkowe

• Wzrost ilości leukocytów, wzrost CRP, wzrost OB

Różnicowanie

• Zapalenie wyrostka robaczkowego
• Ciąża ektopowa
• Endometrioza
• Rak jajnika
• Skręt guza jajnika
• Skręt przyczepka jelitowego
• Krwawienie z pękniętego pęcherzyka
• Zapalenie uchyłka Meckela
• Zapalenie pęcherzyka żółciowego
• Odmiedniczkowe zapalenie nerek
• Kamica nerkowa

Zapalenie przydatków-

diagnostyka różnicowa

• Badanie ginekologiczne
• Badanie bakteriologiczne wydzieliny z pochwy

i szyjki macicy

• Morfologia, OB., CRP
• USG- stwierdzenie obecności guzów

zapalnych, różnicowanie z ciążą pozamaciczną

i innymi guzami

• ßHCG- różnicowanie z ciążą ektopową
• Laparoskopia- ostateczny sposób rozpoznania,

pobranie materiału do badania

bakteriologicznego

Powikłania

• Ropniak jajowodu
• Ropień jajnika
• Ropień jajnikowo-jajowodowy
• Pęknięcie ropniaka- zapalenie otrzewnej
• Przetoki
• Ropień zatoki Douglasa
• Zapalenie otrzewnej, posocznica, wstrząs
• Zrosty- niepłodność
• Wodniak jajowodu
• Zapalenie przymacicza
• Ropnie międzypętlowe

Jatrogenne przyczyny

stanów nagłych w

ginekologii

• Laparotomia
• Laparoskopia
• Inne zabiegi ginekologiczne

Laparoskopia,

laparotomia -

powikłania

• Powikłania znieczulenia
• Krwawienia pooperacyjne
• Niedrożność porażenna
• Niedrożność mechaniczna
• Stany zapalne
• Nierozpoznane uszkodzenia układu

moczowego-płciowego i pokarmowego