REGULACJA EKSPRESJI
INFORMACJI GENETYCZNEJ
W KOMÓRKACH
PROKARIOTYCZNYCH
U bakterii wiele genów kodujących białka
zgrupowanych jest razem w operony, które
są regulowanymi w sposób skoordynowany
jednostkami transkrypcyjnymi.
Jednym z najlepiej poznanych operonów
jest operon lac występujacy w genomie E.
coli. Operon ten koduje trzy kluczowe
enzymy metabolizmu laktozy:
• Permeazę galaktozydową,
odpowiedzialną za transport laktozy do
komórki przez błonę komórkową
• Β-galaktozydazę, która hydrolizuje
laktozę do glukozy i galaktozy
• Transacetylazę tiogalaktozydową
W 1961 r. Jacob i Monod
zaproponowali model regulacji
transkrypcji u E. coli oparty na teorii
operonu.
Model operonu obejmuje trzy
elementy:
• Grupę genów struktury (czyli
genów kodujących białka, których
ekspresja ma podlegać regulacji);
• miejsce operatorowe (operator),
które jest sekwencją DNA regulującą
transkrypcję genów struktury;
• gen regulatorowy, który koduje
białko rozpoznające sekwencję
operatorową.