Samorząd terytorialny w

Niemczech

Cztery klauzule ustroju

federalnego Niemiec I

I. K. homogeniczności -
porządek konstytucyjny krajów

związkowych musi być zgodny z
zasadami konstytucji Niemiec:

a. państwo republikańskie
b. państwo demokratyczne
c. państwo prawa
d. państwo socjalne

Cztery klauzule ustroju

federalnego Niemiec II

II. K. kompetencyjności –
wykonywanie uprawnień i zadań

państwa należy do kraju związkowego,
jeżeli nie rozstrzyga tego inaczej
konstytucja

III. K. kolizyjności –
w przypadku wątpliwości

interpretacyjnych, pierwszeństwo ma
prawo federalne przed krajowym

Cztery klauzule federalnego

ustroju Niemiec

IV. K. współdziałania –
nadaje krajom związkowym, poprzez

ich reprezentację w Bundesracie,
prawo kształtowania prawodawstwa
federalnego i administrowania
federacją.

Szczeble administracji

publicznej w Niemczech

Federacja
Kraj
Okręg (Bawaria)
Powiat
Gmina

Własne prerogatywy gminy

-. Ustanawianie swojego statutu
-. Osobowość prawna
-. Polityka personalna
-. Organizacja administracji publicznej na

swoim terenie

-. Uchwalanie planów zagospodarowania

przestrzennego

-. Prawo osobnych środków finansowych
-. Własny budżet
-. Indywidualna działalność gospodarcza

Rada gminy organem

stanowiącym

Liczba radnych od kilku do ponad 100.
Zróżnicowanie pozycji przewodniczącego

rady.

Zróżnicowanie trwania kadencji od4 do 8

lat.

W radzie mogą istnieć frakcje (kluby).
Rada pracuje poprzez komisje:
-. Decydujące (delegacja rady)
-. Doradcze

Cztery typy ustrojów

gminnych I

I.

T . Północnoniemiecki (Nadrenia
Północna, Westfalia, Dolna Saksonia)
–

dominująca rola rady: przewodniczącym

rady jest burmistrz wybierany przez radę,
administracją gminy kieruje dyrektor gminy.

II. T . Burmistrzowski ( Hesja, Nadrenia

Palatynat) – podział kompetencji pomiędzy
wybieranym przez radę burmistrzem a jej
przewodniczącym.

Cztery typy ustrojów gminnych

II

III. T . Magistracki (Hesja – miasta, Szlezwik-

Holsztyn)

kolegialny zarząd (magistrat), któremu
przewodniczy będący równocześnie
przewodniczącym rady burmistrz.
IV. T . Południowoniemiecki (Bawaria, Badenia-
Wirtenbergia – radzie przewodniczy
pochodzący z wyborów bezpośrednich
burmistrz. Rada jest organem stanowiacym i
wykonawczym.

Cztery typy ustroju powiatu

I

I.

Ustrój wydziału powiatowego

(północne Niemcy) – zarząd powiatu

wybierany spośród radnych, ze starostą na
czele. Rada ma własnego przewodniczącego.

II. Ustrój z dominacją starosty (zachodnie

Niemcy). Starosta mianowany przez land
jednocześnie przewodniczy radzie.

Cztery typy ustroju

powiatowego II

III. Ustrój z dominacją przewodniczącego
rady (południowe Niemcy) – wybierany w
wyborach powszechnych (Bawaria) lub przez

radę (Badenia-Wirtenbergia) starosta jest

równocześnie przewodniczącym rady.

IV. Ustrój z dominacją dyrektora (Dolna
Saksonia, Nadrenia Palatynat) – wybierany
przez radę naddyrektor powiatowy.
Rada wybiera swojego przewodniczącego.

Specyficzne formy współpracy

jednostek samorządu

terytorialnego I

1.

Urzędy wspólne powoływane przez

gminy z terenu jednego powiatu, w

celu wykonywania zadań wspólnych,

określonych przez organy gmin

(Szlezwik – Holsztyn).

2.

Wspólnoty administracyjne –

podobnie jak urzędy, ale dla

wykonywania zadań wspólnych dla

sąsiednich gmin (Badenia –

Wirtenbergia).

Specyficzne formy współpracy

jednostek samorządu

terytorialnego II

3. Gminy związkowe – są korporacjami

terytorialnymi jak gminy normalne. Przejmują
zadania od gmin zwykłych, z którymi one
indywidualnie nie mogą sobie poradzić
(Palatynat).

4. Gminy zbiorowe – stanowią korporację

niewielkich gmin (do 7 tyś.) Mają zadania
własne i zlecone. Własne organy – radę,
komisje, dyrektora. Własne dochody – opłaty i
składki gmin członkowskich (Dolna Saksonia).

Specyficzne formy współpracy

jednostek samorządu

terytorialnego III

5. Związki celowe –
nie mają charakteru korporacji

terytorialnej. Są korporacjami
funkcjonalnymi (celowymi) ,
posługującymi się aparatem
administracyjnym gmin
członkowskich. Mogą być
fakultatywne lub obligatoryjne.

Ustrój okręgu

Okręg (Bezirk) funkcjonuje w Bawarii.
Ma wszystkie cechy jednostki

samorządu terytorialnego.

Organ stanowiący to rada okręgu.

Kadencja 5 lat. Zasiada w niej tylu

członków ilu posłów jest wybieranych

w okręgu do Landtagu.

Radzie przewodniczy przewodniczący,

który reprezentuje okręg na zewnątrz.

Ustrój kraju związkowego

(Landu)

Organem stanowiącym w kraju jest parlament

krajowy – Landtag. W Bawarii dwuizbowy.

W trzech miastach (Berlin, Brema, Hamburg) rady

tych miast są równocześnie landtagami.

Organ wykonawczy to rząd krajowy z premierem na

czele. W miastach wydzielonych nadburmistrzowie

pochodzący z wyborów bezpośrednich.

Bundesrat

Bundesrat to druga, związkowa izba

parlamentu niemieckiego.

Członkami Bundesratu są delegaci rządów

krajowych (mianowani i odwoływani,

muszą działać zgodnie z instrukcjami)

Izba samorządu regionalnego

(krajowego) !!!