Podtopienie

zasady postępowania

ratunkowego

Podtopienie

– stan zanurzenia ofiary w

wodzie, wymagający pomocy w miejscu
zdarzenia i kwalifikowanego transportu do
placówki medycznej w celu obserwacji,
(ofiara żyje > 24 h)

Utonięcie

– zgon spowodowany

uduszeniem w wyniku zanurzenia w
cieczy/w wodzie w ciągu 24 h od zdarzenia,
(ofiara podtopienia może być uznana za
zmarłą w miejscu zdarzenia,
resuscytowana podczas transportu i

w

izbie przyjęć /SOR bez efektu
hemodynamicznego)

TERMINOLOGIA, KLASYFIKACJE

(ustalenia ERC 2000)

MECHANIZM UTRATY

SAMOKONTROLI W WODZIE

• Coś nie układa się dobrze

• Połykanie wody
• Zmęczenie

panika

• Urazy

• Zimno

• Zaplątanie w roślinności

• Brak koncentracji

niewydolne oddychanie

• Podtopienie

•

• Zatrzymanie krążenia

utrudnienie utrzymywania się

• na powierzchni

•

•
•

wyczerpanie

Hipotermia
Stan wyczerpania
Uraz – zwłaszcza odcinka szyjnego kręgosłupa
Utrata przytomności z rozmaitych powodów:
atak padaczki,
hipoglikemia,
zator powietrzny
leki/alkohol
przypadkowe lub umyślne zanurzenie pod wodą
(dzieci)

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE TONIĘCIU

Podstawową konsekwencją podtopienia jest
hipoksemia

PRZEBIEG :

Zanurzenie głowy pod wodą ->próby utrzymania jej
nad powierzchnią-> hyperwentylacja -> bezdech
Połykanie dużej ilości wody
Wykonanie wdechu pod wodą -> aspiracja
niewielkiej ilości wody
Laryngospasm i niedotlenienie
Utrata przytomności ->otwarcie dróg oddechowych
->zalewanie płuc,
uszkodzenie płuc, niedotlenienie
Zatrzymanie pracy serca ->uszkodzenie mózgu i
innych narządów
W 20% przypadków ->laryngospasm do momentu
ustania czynności serca

Największe zmiany w płucach: upośledzenie krążenia płucnego,
nadciśnienie, wzrost przepuszczalności bariery pęcherzykowo-
włośniczkowej,
zaburzenia wentylacji/perfuzji

1. Wypadek. Wszczęcie alarmu
2. Własne bezpieczeństwo
3.Uruchomienie pomocy – pływający sprzęt, „kwalifikowany
ratownik”
4. Dotarcie do ofiary i holowanie
5. Wyciąganie ofiary z wody
6.Ocena i podjęcie czynności resuscytacyjnych wg reguły

ABC

·       

A - udrożnienie dróg oddechowych :

profilaktyka złamań kręgosłupa, pozycja neutralna głowy,

tylko

wysunięcie żuchwy do przodu, oczyszczenie zawartości
jamy ustnej

      

B – oddychanie, wentylacja zastępcza

rozpoczęta już w wodzie, kontynuacja po wyciągnięciu ofiary na
powierzchnię

      

 

C – oznaki krążenia

Uciskanie mostka po wyciągnięciu z wody

WYTYCZNE postępowania
ratunkowego

ZASADY POSTĘPOWANIA
RATUNKOWEGO

BIEGNIJ I CIĄGNIJ

jeżeli osoba jest przytomna i blisko
brzegu
( kij, lina, drabina )

RZUCAJ

jeżeli ofiara jest przytomna ale za daleko
od brzegu

HOLUJ

Jeżeli ofiara trzyma się sprzętu
pływającego

DOTRZYJ, DOPŁYŃ

Jeżeli ofiara jest zbyt daleko albo jest
nieprzytomna

OCENA WSTĘPNA NA MIEJSCU

ZDARZENIA

• Ogólne wrażenie:

• czy pacjent porusza kończynami

• Stan przytomności:

• Przytomny / Nieprzytomny

• Drożność dróg oddechowych:

• Potencjalnie niedrożne, jeżeli ofiara nieprzytomna
• Wymioty lub odkrztuszanie wody

• Oddychanie:

• Efektywne, nieefektywne, brak
• Chory może „łapać oddech”

• Krążenie

:

• Tętno : obecne / brak, uogólniona sinica, zimne

powłoki ciała

CZYNNIKI KLINICZNE WPŁYWAJĄCE NA

UMIERALNOŚĆ W NASTĘPSTWIE

PODTOPIENIA

OSŁUCHOWO - PŁUCA W NORMIE, KASZEL 0

%

ZMIANY OSŁUCHOWE - POJEDYNCZE RZĘŻENIA

0.6 %

ZMIANY OSŁUCHOWE – OBRZĘK PŁUC , BEZ HiPOTENSJI

5.2 %

OBRZĘK PŁUC Z HYPOTENSJĄ

19.4%

ZATRZYMANIE ODDECHU

44 %

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA I ODDECHU

93 %

WYTYCZNE ALS

• Dostęp do sprzętu AED

• Bezzwłoczna

intubacja

gdy są wskazania,

stabilizacja osiowa szyjnego odcinka

kręgosłupa

• Wentylacja 100% tlenem

• Ocena obrażeń współistniejących
• Ocena

EKG

• Defibrylacja

1x gdy VT/VF ( może być

nieskuteczna w hipotermii)

• Transport do szpitala, monitorowanie a.s,

oddych.

• Zapobieganie hipotermii

/ogrzewanie

• Dalsze leczenie - oddział ratunkowy, IT

Circulation,
Aug.22,2000

Priorytet wysoki :

•

SZYBKI TRANSPORT DO

SZPITALA !

• wysokie uszkodzenie rdzenia kręgowego

upośledzające oddychanie

• zaburzenia wentylacji
• upośledzenie przytomności

DIAGNOSTYKA W

SZPITALU

• Badania laboratoryjne

• Badanie gazometryczne krwi
• Morfologia krwi
• Mocznik, elektrolity,
• Poziom glikemii
• Radiodiagnostyka
• klatki piersiowej
• kręgosłupa szyjnego i głowy

KLASYFIKACJA

PACJENTÓW

PODTOPIONYCH

• 1. Ofiary bez objawów

zachłyśnięcia

• 2. Ofiary z klinicznymi objawami

aspiracji

wody
• 3. Ofiary z zaburzeniami

oddychania

• 4. Ofiary, u których nastąpiło

zatrzymanie

czynności serca

1.

Ofiary bez objawów

zachłyśnięcia

• Bezdech na miejscu wypadku->

kwalifikowana pomoc –>oddech
zastępczy-> przywrócenie oddechu i
świadomości

• Pacjenci powinni być przyjęci do

szpitala celem obserwacji

• Nawet przytomni mogą być w stanie

hipotermii

• Kontrola gazometrii /niespodziewana

kwasica metaboliczna

• Kontrola radiologiczna płuc

2.Ofiary z klinicznymi objawami

aspiracji wody

• Kliniczne objawy aspiracji- wskazania do przyjęcia

do oddziału IT

• Tlenoterapia bierna w ilości niezbędnej do utrzymania

PaO2>8 kPa

• Rozważenie intubacji i włączenia terapii respiratorem
• U pacjentów szybko wracających do zdrowia – na ogół

oddychanie związane jest z bólem zamostkowym i
kaszlem

• Pomiar temperatury centralnej, ciągłe monitorowanie

czynności neurologicznych

• Jeżeli temp.>30 st.C - nie przyspiesza się

osiągnięcia normotermii

• Infuzje dożylne płynów/krystaloidów
• Problematyczne stosowanie sterydów

• Poprawa radiologiczna płuc po 24 h leczenia

3.Ofiary, u których nastąpiło

zatrzymanie czynności serca

• Podjęcie czynności BLS

• (Nie poleca się wykonywania zabiegu Heimlicha)

• Intubacja, wentylacja 100% tlenem

• Uciski klatki piersiowej
• Podjęcie czynności przez serce –

ocena rytmu

,

wskazania do defibrylacji (uwaga ->hipotermia)

• Kontynuowanie resuscytacji aż do wzrostu

temperatury > 31 st.C.

• Ogrzewanie organizmu

różnymi sposobami :

ogrzewanie wdychanych gazów i płynów i.v.,
podaż ciepłych płynów dożołądkowo, dializa
otrzewnowa, by-pass płucno-sercowy

• Protekcja mózgu

LECZENIE DEFINITYWNE

• Leczenie pacjenta po podtopieniu

nastręcza wiele problemów (hipoksja,
kwasica, obrzęk płuc -ARDS,
hipotermia, współistniejące obrażenia
ciała, zakażenie, zagrażająca
niewydolność nerek)

• Ostateczne wyniki zależą od stopnia

hipoksji, współistniejących obrażeń
ciała oraz uszkodzenia układu
nerwowego