Polityka monetarna

państwa

Mgr Adam Mateusz Suchecki

Makroekonomiczna polityka

finansowa

To działalność państwa zmierzająca do

osiągnięcia

konkretnych

celów

społeczno-ekonomicznych w ściśle
określonych warunkach i określonym
horyzoncie czasu.

Obejmuje ona politykę pieniężną oraz

politykę budżetową.

Polityka pieniężna

Politykę pieniężną prowadzi z ramienia

państwa bank centralny.

Politykę pieniężną definiuje się jako

operowanie przez bank centralny – w
porozumieniu z innymi instytucjami
państwa – ceną i dostępnością
pieniądza,

podporządkowane

realizacji

określonych

celów

społeczno-gospodarczych.

Funkcje banku

centralnego

Funkcja banku państwa polega na:
• Współudziale w kształtowaniu polityki gospodarczej

państwa, sporządzaniu prognoz, analiz i ocen

przebiegu realizacji tej polityki,

• Kształtowaniu polityki pieniężno-kredytowej,
• Współdziałaniu w kształtowaniu i realizacji polityki

dewizowej i polityki kursowej,

• Współdziałaniu w sporządzaniu bilansu płatniczego,
• Organizowaniu i przeprowadzaniu rachunków

międzybankowych przez izby rozrachunkowe i

obsłudze kasowo-rozliczeniowej jednostek budżetu

centralnego.

Funkcje banku

centralnego

Funkcja emisyjna polega na:
• Emitowaniu znaków pieniężnych,
• Organizowaniu obiegu pieniężnego.
Funkcja banku banków:
• Realizowana jest poprzez oddziaływanie

na

system

bankowy

zgodnie

z

założeniami polityki pieniężnej przy
pomocy określonych instrumentów.

Instrumenty

polityki pieniężnej

Instrumenty sterowania pośredniego:
• Podstawowe stopy procentowe,
• Operacje otwartego rynku,
• Kurs walutowy.
Instrumenty

sterowania

bezpośredniego:

• Stopy rezerw obowiązkowych,
• Limity kredytowe.

Polityka

stóp procentowych

Najistotniejszym instrumentem polityki pieniężnej

banku centralnego jest stopa procentowa.

Stosowana jest ona przy udzielaniu pożyczek

bankom komercyjnym.

Wyróżniamy

stopę

redyskontową

i

refinansową.

Bank centralny jest pożyczkodawcą ostatniej

instancji – banki komercyjne zwracają się do

niego po środki pieniężne w sytuacji, gdy muszą

zwiększyć swoje zasoby kasowe w celu

rozszerzenia swoich możliwości kreacji kredytu.

Jest to operacja refinansowania banków.

Polityka

stóp procentowych

Stopy procentowe banku centralnego

wyznaczają strukturę innych stóp
procentowych na rynku pieniężnym i
kredytowym

–

wpływają

na

rzeczywistą

stopę

kredytów

bankowych

i

rentowność

lokat

pieniężnych.

Polityka

stóp procentowych

Zalety tego instrumentu:
• Bezpośredni sposób oddziaływania

na bazę monetarną

• Elastyczność w dostosowywaniu się

do podaży pieniądza,

• Wysoka precyzja działania.

Operacje

otwartego rynku

Polegają one na sprzedaży lub zakupie

przez bank centralny na otwartym
rynku

pieniężnym

papierów

wartościowych (najczęściej weksli,
obligacji i bonów skarbowych)

System rezerw

obowiązkowych

Polityka rezerw obowiązkowych ma charakter

długofalowy. Zbyt częsta zmiana wskaźnika
może

prowadzić

do

destabilizacji

monetarnej i ekonomicznej kraju.

Zmiana wskaźnika jest uzasadniona, gdy kraj

jest

narażony

na

duże

przepływy

krótkoterminowych

kapitałów

międzynarodowych, przez co maleją lub
wzrastają rezerwy banków komercyjnych
(zachwianie płynności).

Prezesi NBP w III RP

• Hanna Gronkiewicz-Walz: od 5

marca 1992 do 10 stycznia 2001

Prezesi NBP w III RP

– Leszek Balcerowicz: od 10 stycznia

2001 do 10 stycznia 2007

Prezesi NBP w III RP

– Sławomir Skrzypek: od 11 stycznia

2007 do 10 kwietnia 2010

Prezesi NBP w III RP

– Piotr Wiesiołek (wykonujący

obowiązki prezesa) od 10 kwietnia
do 10 czerwca 2010

Prezesi NBP w III RP

– Marek Belka od 11 czerwca 2010

Instrumenty polityki

pieniężnej

Polityka pieniężna – instrumenty:
• Operacje otwartego rynku
• Polityka dyskontowa
• Polityka rezerw
• Polityka kursu walutowego
• inne

Praca własna

Definicja i funkcje pieniądza,
Kreacja pieniądza kredytowego,
Zjawiska inflacyjne.