EGZOGENNE BODŹCE

ŚRODOWISKA (czynniki

środowiskowe)

Agnieszka Sikora

Michał Żydek

Agata Wilk

Gr. 4a

Czynniki środowiskowe

-

stanowią zespół

czynników zewnętrznych,

które modyfikują

pozytywnie lub

negatywnie genetycznie

uwarunkowany przebieg

rozwoju dziecka,

kształtując w ten sposób

ostateczny fenotyp

człowieka dorosłego

Czynniki środowiskowe to

pojęcie, obejmujące:

Środowisko naturalne

( powietrze, woda, gleba)

Żywność

Warunki pracy ( mikroklimat

pomieszczeń, hałas, wibracje,

oświetlenie, inne rodzaje

promieniowania

elektromagnetycznego, pyły

substancje chemiczne o działaniu

toksycznym, drażniącym i

uczulającym oraz narażenie na

działanie czynników

biologicznych)

Czynniki środowiska

dzielimy na:

Modyfikatory naturalne czyli

czynniki biogeograficzne

Modyfikatory kulturowe czyli

czynniki społeczno - ekonomiczne

Modyfikatory naturalne

Fauna i flora

Pasożyty, bakterie, wirusy

Zasoby wodne i mineralne, w tym

mikroelementy gleby, wody

Skład powietrz: pyły i aerozole

Klimat

Ukształtowanie terenu

Grawitacja i przyśpieszenie

Modyfikatory kulturowe

Zarobki

Wykształcenie

Wielkość i charakter środowiska

społecznego

Miasto, wieś

Tradycje

Zwyczaje

Religie

Wpływ klimatu na procesy

wzrastania i rozwoju



Niewielki



Najkorzystniejsze tempo rozwoju

osiągają dzieci żyjące w klimacie

umiarkowanym



Największe przyrosty wysokości

notowane są w miesiącach

wiosennych



Największy przyrost masy ciała

następuje w okresach jesiennych

Żywienie

mają decydujący wpływ na procesy

rozwoju człowieka

niedobory żywieniowe białkowo –

kaloryczne, występujące w każdym

wieku, mogą spowodować poważne

zagrożenie nieprawidłowego

wzrastania i dojrzewania dziecka

niedobór białka w

najwcześniejszych okresach życia

prowadzi do zaburzeń OUN, a w

konsekwencji do niedorozwoju

umysłowego

karmienie piersią (przez 6

miesięcy po urodzeniu oraz łącznie

z innymi pokarmami w 1 i 2 roku

życia) może zapobiegać wielu

chorobom, szczególnie we

wczesnym okresie życia człowieka.

Należą do nich:



nadwaga



otyłość



choroby alergiczne



inne choroby cywilizacyjne

Aktywność fizyczna



pozytywnie wpływają na procesy

wzrastania



prawidłowy wpływ na

kształtowanie się właściwych

proporcji pomiędzy

poszczególnymi składnikami ciała

tj. tkanką mięśniową,

beztłuszczową masą ciała, tkanką

tłuszczową

Mechanizmy

utrzymywania równowagi

między organizmem a

środowiskiem

Czynniki środowiskowe możemy

podzielić ze względu na ich

natężenie:

Jednorazowy krótkotrwały

Trwający dłużej, powtarzający się,

o umiarkowanym nasileniu

Długotrwały, silny

Bardzo silny, decydujący o

przeżyciu

Czynnik jednorazowy,

krótkotrwały

odpowiedź organizmu na ten

bodziec polega na krótkotrwałej

zmianie obronnej lub mobilizacji

organizmu do przetrwania

przykłady:

• odruchy o działaniu

obronnym

• reakcje emocjonalne (zmiana

częstotliwości tętna i oddechu)

• reakcje immunologiczne

Dłużej trwający,

powtarzający się czynnik o

umiarkowanym nasileniu

odpowiedź organizmu polega na

odwracalnych zmianach

morfotycznych funkcji organów

przykłady:

• aklimatyzacja

• przyrost roboczy komórek

mięśniowych

• wzrost masy komórek

mięśniowych

• zmiana behawioryzmu

Długotrwały, silny bodziec

następują nieodwracalne zmiany

morfotycznych funkcji organizmu

przykłady:

• zmiany budowy kośćca

• przyrost liczby komórek

• zmiany w ontogenezie

Bardzo silny bodziec,

decydujący o przeżyciu

bardzo rzadko występuje

następuje zgon organizmu

CZYNNIK EKOLOGICZNY

Powstaje, gdy czynnik

środowiskowy przekroczy granice

tolerancji

Czynnik ten wprowadza organizm

w „grę ze środowiskiem” tzn.

zmienia kierunek rozwoju na tor

równoległy do zadanego mu

genetycznie

Jeżeli siła i czas tego bodźca

środowiskowego jest duża organizm

może nie wrócić na tor genetyczny

Każdy człowiek różni się

współczynnikiem tolerancji od

innych organizmów i od siebie

samych w różnych sytuacjach

(wiekowy, życiowy)

Dziękujemy za uwagę