Psychologia rozwoju w
Psychologia rozwoju w
okresie prenatalnym
okresie prenatalnym
Spis treści
Spis treści
Okres prenatalny- definicja...............................s.3
Okres prenatalny- definicja...............................s.3
Fazy okresu prenatalnego..............................s. 4-7
Fazy okresu prenatalnego..............................s. 4-7
Czynniki wpływające na rozwój dziecka....s. 8-15
Czynniki wpływające na rozwój dziecka....s. 8-15
Ruchy dziecka................................................s. 16
Ruchy dziecka................................................s. 16
Środowisko zewnętrzne...........................s. 17- 24
Środowisko zewnętrzne...........................s. 17- 24
Zabawy dziecka.........................................s. 25-26
Zabawy dziecka.........................................s. 25-26
Sen i czuwanie................................................s. 27
Sen i czuwanie................................................s. 27
Rozwój mózgu..............................................s. 28
Rozwój mózgu..............................................s. 28
Spis treści
Spis treści
Ostatnie
Ostatnie
przygotowania..................................s. 30
przygotowania..................................s. 30
Dziewiąty miesiąc.....................................s.
Dziewiąty miesiąc.....................................s.
31-34
31-34
Fazy okresu prenatalnego
Fazy okresu prenatalnego
Faza jajowa
Faza jajowa
( do
( do
poczęcia do
poczęcia do
dwóch
dwóch
tygodni)
tygodni)
komórka jajowa pozostaje
komórka jajowa pozostaje
praktycznie nie zmieniona
praktycznie nie zmieniona
pod względem wielkości z
pod względem wielkości z
powodu braku
powodu braku
zewnętrznego źródła
zewnętrznego źródła
pożywienia
pożywienia
szybki rozwój wewnętrzny
szybki rozwój wewnętrzny
wszczepienie się w
wszczepienie się w
wewnętrzną ściankę
wewnętrzną ściankę
macicy ok. 10 dnia po
macicy ok. 10 dnia po
zapłodnieniu
zapłodnieniu
od tego momentu jajo staje
od tego momentu jajo staje
się pasożytem
się pasożytem
Okres prenatalny
Okres prenatalny
Jest to okres od poczęcia do
narodzin dziecka. Dziewięć bardzo
ważnych miesięcy w życiu matki,
kształtującego się płodu i ojca.
Fazy okresu prenatalnego
Fazy okresu prenatalnego
Faza
Faza
embrionalna
embrionalna
(od 3tygodni
(od 3tygodni
do 2
do 2
miesięcy)
miesięcy)
Rozwój i
Rozwój i
funkcjonowanie
funkcjonowanie
ważnych cech
ważnych cech
wewnętrznych i
wewnętrznych i
zewnętrznych
zewnętrznych
Narządy płciowe
Narządy płciowe
rozwinięte na tyle aby
rozwinięte na tyle aby
rozróżnić płeć
rozróżnić płeć
Część głowowa rośnie
Część głowowa rośnie
szybciej od reszty ciała
szybciej od reszty ciała
Rozwój dodatkowych
Rozwój dodatkowych
organów
organów
Fazy okresu prenatalnego
Fazy okresu prenatalnego
Faza płodowa
Faza płodowa
( do 3
( do 3
miesięcy do
miesięcy do
porodu)
porodu)
cechy wewnętrzne i
cechy wewnętrzne i
zewnętrzne kontynuują
zewnętrzne kontynuują
proces wzrostu i rozwoju
proces wzrostu i rozwoju
organy wewnętrzne w 6
organy wewnętrzne w 6
miesiącu przyjmują
miesiącu przyjmują
prawie taką pozycję jak
prawie taką pozycję jak
u osób dorosłych
u osób dorosłych
komórki nerwowe
komórki nerwowe
istniejące już w 3
istniejące już w 3
tygodniu, szybko
tygodniu, szybko
wzrastają pod względem
wzrastają pod względem
ilościowym w ciągu 2, 3 i
ilościowym w ciągu 2, 3 i
4 miesiąca
4 miesiąca
Fazy okresu prenatalnego
Fazy okresu prenatalnego
Faza płodowa
Faza płodowa
( do 3
( do 3
miesięcy do
miesięcy do
porodu)
porodu)
wiek zdolności do
wiek zdolności do
życia zostaje
życia zostaje
osiągnięty w 7 lub 8
osiągnięty w 7 lub 8
miesiącu
miesiącu
aktywność płodu (np.
aktywność płodu (np.
kopanie, wiercenie
kopanie, wiercenie
się) rozpoczyna się
się) rozpoczyna się
pomiędzy 2 a 3
pomiędzy 2 a 3
miesiącem
miesiącem
Czynniki wywierające
Czynniki wywierające
wpływ na rozwój
wpływ na rozwój
prenatalny
prenatalny
Odżywianie matki
Odżywianie matki
Dieta matki jest
Dieta matki jest
bardzo ważna
bardzo ważna
powinna zawierać
powinna zawierać
jak najwięcej
jak najwięcej
witamin i protein.
witamin i protein.
Potrzebna jest też
Potrzebna jest też
dostateczna ilość
dostateczna ilość
tłuszczów i
tłuszczów i
węglowodanów
węglowodanów
Alkohol
Alkohol
U płodu alkohol może
U płodu alkohol może
wywołać zaburzenia
wywołać zaburzenia
w rozwoju
w rozwoju
psychicznym i
psychicznym i
fizycznym. Stężenie
fizycznym. Stężenie
alkoholu we krwi
alkoholu we krwi
płodu utrzymuje się o
płodu utrzymuje się o
dwa dni dłużej niż u
dwa dni dłużej niż u
matki. Mogą wystąpić
matki. Mogą wystąpić
upośledzenia
upośledzenia
psychiczne i płód
psychiczne i płód
może się nie
może się nie
wykształcić w pełni.
wykształcić w pełni.
Papierosy
Papierosy
Najniebezpieczniejs
Najniebezpieczniejs
ze jest palenie od
ze jest palenie od
4go miesiąca ciąży.
4go miesiąca ciąży.
Przy każdym
Przy każdym
zaciągnięciu się
zaciągnięciu się
przez matkę
przez matkę
papierosem dziecko
papierosem dziecko
zaczyna krztusić się
zaczyna krztusić się
i kasłać. Dzieci
i kasłać. Dzieci
palaczy słabiej się
palaczy słabiej się
rozwijaj. Ich układ
rozwijaj. Ich układ
oddechowy może
oddechowy może
się źle wykształcić.
się źle wykształcić.
Narkotyki
Narkotyki
Zażywając
Zażywając
narkotyki matka
narkotyki matka
uzależnia od nich
uzależnia od nich
dziecko. Dziecko
dziecko. Dziecko
może się nie
może się nie
wykształcić i
wykształcić i
może nastąpić
może nastąpić
wcześniejszy
wcześniejszy
poród.
poród.
Kofeina
Kofeina
Zbyt duże ilości
Zbyt duże ilości
kofeiny mogą
kofeiny mogą
powodować
powodować
odwodnienie
odwodnienie
organizmu matki
organizmu matki
co może
co może
powodować
powodować
nieprawidłowości
nieprawidłowości
w rozwoju
w rozwoju
dziecka.
dziecka.
Zwierzęta domowe
Zwierzęta domowe
Toksoplazma to
Toksoplazma to
choroba
choroba
przenoszona przez
przenoszona przez
koty. Jet ona bardzo
koty. Jet ona bardzo
niebezpieczna dla
niebezpieczna dla
płodu. Jeżeli kot był
płodu. Jeżeli kot był
w domu obecny na
w domu obecny na
długo przed zajściem
długo przed zajściem
w ciąże to matka
w ciąże to matka
mogła sie uodpornić,
mogła sie uodpornić,
jednak nie powinno
jednak nie powinno
się sprowadzać
się sprowadzać
kotów od poczęcia
kotów od poczęcia
do narodzin dziecka
do narodzin dziecka
Zdrowie matki
Zdrowie matki
Podwyższona
Podwyższona
temperatura u
temperatura u
matki może
matki może
niekorzystnie
niekorzystnie
wpłynąć na
wpłynąć na
dziecko. Tak samo
dziecko. Tak samo
gorące kąpiele
gorące kąpiele
mogą spowodować
mogą spowodować
poronienie dlatego
poronienie dlatego
też należy z nich
też należy z nich
zrezygnować.
zrezygnować.
Ruchy dziecka
Ruchy dziecka
Poruszanie dziecka,
Poruszanie dziecka,
kopanie, wiercenie
kopanie, wiercenie
się zależy od
się zależy od
odziedziczonego
odziedziczonego
temperamentu
temperamentu
dziecka.
dziecka.
Wytwarzają się też
Wytwarzają się też
charakterystyczne
charakterystyczne
ruchy które będą
ruchy które będą
towarzyszyć
towarzyszyć
dziecku po porodzie
dziecku po porodzie
Środowisko zewnętrzne
Środowisko zewnętrzne
Środowisko, w którym żyje dziecko przed
urodzeniem decyduje o tym, czy płód będzie
rozwijał się według naturalnego porządku.
Normalnie,
warunki
środowiska
wewnątrzmacicznego są idealne dla rozwoju
zdrowego dziecka.
Dziecko i światło
Dziecko i światło
Dziecko zaczyna
Dziecko zaczyna
odróżniać kiedy
odróżniać kiedy
jest jasno a kiedy
jest jasno a kiedy
ciemno. Odróżnia
ciemno. Odróżnia
dzień od nocy i
dzień od nocy i
wykształca w
wykształca w
sobie mechanizm
sobie mechanizm
kiedy spać a
kiedy spać a
kiedy nie
kiedy nie
Odgłosy z zewnątrz
Odgłosy z zewnątrz
W piątym miesiącu
W piątym miesiącu
dziecko zaczyna
dziecko zaczyna
słyszeć wszystko to
słyszeć wszystko to
co dzieje się na
co dzieje się na
zewnątrz.
zewnątrz.
Gwałtowne dźwięki
Gwałtowne dźwięki
i hałasy mogą źle
i hałasy mogą źle
wpływać na
wpływać na
samopoczucie
samopoczucie
dziecka zaś łagodna
dziecka zaś łagodna
muzyka i delikatne
muzyka i delikatne
dźwięki mogą mu
dźwięki mogą mu
pomóc w rozwoju
pomóc w rozwoju
Emocje i stres matki
Emocje i stres matki
Dziecko czuje emocje
Dziecko czuje emocje
towarzyszące matce.
towarzyszące matce.
Stresy które
Stresy które
odczuwa matka
odczuwa matka
silnie działają na
silnie działają na
dziecko. Może być
dziecko. Może być
ono wtedy
ono wtedy
niespokojne. W 30
niespokojne. W 30
tygodniu twarz
tygodniu twarz
dziecka zaczyna
dziecka zaczyna
wyrażać emocje
wyrażać emocje
Dotyk i mówienie do dziecka
Dotyk i mówienie do dziecka
Dziecko w łonie
Dziecko w łonie
matki czuje dotyk i
matki czuje dotyk i
słyszy słowa. Jeżeli
słyszy słowa. Jeżeli
głaszcze sie brzuch
głaszcze sie brzuch
matki to dziecko sie
matki to dziecko sie
uspokaja. Słysząc
uspokaja. Słysząc
głos mamy, taty czy
głos mamy, taty czy
rodzeństwa uczy
rodzeństwa uczy
się go i po
się go i po
narodzinach
narodzinach
rozpoznaje.
rozpoznaje.
Ruch i ćwiczenia
Ruch i ćwiczenia
Lekkie ćwiczenia
Lekkie ćwiczenia
które nie
które nie
przemęczają
przemęczają
kobiety są
kobiety są
wskazane dla
wskazane dla
utrzymania dobrej
utrzymania dobrej
kondycji matki i
kondycji matki i
dziecka. Dziecko
dziecka. Dziecko
porusza sie z matką
porusza sie z matką
i bawi sie tym.
i bawi sie tym.
Dziecko i głos
Dziecko i głos
W 23 tygodniu
W 23 tygodniu
dziecko rozróżnia
dziecko rozróżnia
głos matki. Lubi
głos matki. Lubi
słuchać głosu
słuchać głosu
ojca i czytanych
ojca i czytanych
mu bajek które
mu bajek które
zapamiętuje.
zapamiętuje.
Dziecko i muzyka
Dziecko i muzyka
Dziecko lubi
Dziecko lubi
słuchać spokojnej
słuchać spokojnej
muzyki ponieważ
muzyki ponieważ
relaksuje sie przy
relaksuje sie przy
niej, odpoczywa.
niej, odpoczywa.
Po urodzeniu
Po urodzeniu
pamięta muzykę
pamięta muzykę
słyszaną w
słyszaną w
brzuchu mamy i
brzuchu mamy i
zasypia przy niej.
zasypia przy niej.
Zabawy dziecka w okresie
Zabawy dziecka w okresie
prenatalnym
prenatalnym
Zabawy
Zabawy
W 20 tygodniu
W 20 tygodniu
dziecko zaczyna
dziecko zaczyna
sie bawić
sie bawić
pępowiną i
pępowiną i
swoimi rączkami i
swoimi rączkami i
nóżkami.
nóżkami.
Sen i czuwanie
Sen i czuwanie
W szóstym
W szóstym
miesiącu u
miesiącu u
dziecka kształtują
dziecka kształtują
się fazy snu i
się fazy snu i
czuwania. Można
czuwania. Można
też już zauważyć
też już zauważyć
fazy snu. Dziecko
fazy snu. Dziecko
zaczyna miewać
zaczyna miewać
sny.
sny.
Rozwój mózgu
Rozwój mózgu
W siódmym
W siódmym
miesiącu u dziecka
miesiącu u dziecka
zaczyna rozwijać się
zaczyna rozwijać się
mózg i cały układ
mózg i cały układ
nerwowy. Można tez
nerwowy. Można tez
rozróżnić gdzie
rozróżnić gdzie
znajdują się
znajdują się
poszczególne
poszczególne
ośrodki mózgu
ośrodki mózgu
odpowiedzialne za
odpowiedzialne za
mowę ruch itp.
mowę ruch itp.
Ostatnie przygotowania
Ostatnie przygotowania
W ósmym miesiącu
W ósmym miesiącu
dziecko zaczyna
dziecko zaczyna
przybierać na
przybierać na
wadze i układa się
wadze i układa się
główką do wyjścia.
główką do wyjścia.
Nie ma też już
Nie ma też już
zbytnio miejsca
zbytnio miejsca
żeby mogła sie
żeby mogła sie
poruszać więc
poruszać więc
uspokaja się.
uspokaja się.
Dziewiąty miesiąc
Dziewiąty miesiąc
Wszystkie narządy i
Wszystkie narządy i
układy są już
układy są już
wykształcone.
wykształcone.
Skóra
Skóra
bobasa jest pokryta
bobasa jest pokryta
mazią płodową.
mazią płodową.
Dziecko czuje, że
Dziecko czuje, że
zbliża się poród,
zbliża się poród,
więc układa się
więc układa się
główką do dołu.
główką do dołu.
Zachowuje się
Zachowuje się
spokojniej, ponieważ
spokojniej, ponieważ
brakuje mu miejsca.
brakuje mu miejsca.
Dziewiąty miesiąc
Dziewiąty miesiąc
Mierzy ok. 50 cm
Mierzy ok. 50 cm
(czasami nawet
(czasami nawet
ponad 55cm) i waży
ponad 55cm) i waży
ok. 3 kg (choć
ok. 3 kg (choć
zdarzają się dzieci o
zdarzają się dzieci o
wadze dobrze ponad
wadze dobrze ponad
4 kg). Jest całkowicie
4 kg). Jest całkowicie
ukształtowaną
ukształtowaną
osobą, której płeć
osobą, której płeć
jest zdeterminowana
jest zdeterminowana
nie tylko genetycznie
nie tylko genetycznie
ale także
ale także
psychicznie.
psychicznie.
Dziewiąty miesiąc
Dziewiąty miesiąc
Macica, która osiągnęła już
Macica, która osiągnęła już
pojemność 5 litrów ma swoje
pojemność 5 litrów ma swoje
dno 20cm nad pępkiem. Jest
dno 20cm nad pępkiem. Jest
to przyczyną stałego ucisku
to przyczyną stałego ucisku
na narządy wewnętrzne - stąd
na narządy wewnętrzne - stąd
duszności czy zgaga. Szyjka
duszności czy zgaga. Szyjka
macicy pod wpływem główki
macicy pod wpływem główki
dziecka (lub jego pośladków) i
dziecka (lub jego pośladków) i
hormonów zmienia swój
hormonów zmienia swój
wygląd (skraca się) i
wygląd (skraca się) i
konsystencję (rozpulchnia
konsystencję (rozpulchnia
się). Przyczynia się to zwykle
się). Przyczynia się to zwykle
do obserwowanego przez
do obserwowanego przez
kobietę obniżenia się brzucha.
kobietę obniżenia się brzucha.
To z kolei może być przyczyną
To z kolei może być przyczyną
obrzęków nóg.
obrzęków nóg.
Dziewiąty miesiąc
Dziewiąty miesiąc
Możliwe zagrożenia:
Możliwe zagrożenia:
Krwawienia (nawet skąpe) i
Krwawienia (nawet skąpe) i
bóle brzucha to oznaki
bóle brzucha to oznaki
porodu przedwczesnego
porodu przedwczesnego
lub... porodu o czasie. Mogą
lub... porodu o czasie. Mogą
odejść wody płodowe. Poród
odejść wody płodowe. Poród
trwa zwykle 10 godzin, a po
trwa zwykle 10 godzin, a po
odejściu wód nic się nie
odejściu wód nic się nie
stanie ani dziecku, ani
stanie ani dziecku, ani
matce. Gdyby jednak wody
matce. Gdyby jednak wody
były zielone świadczy to o
były zielone świadczy to o
niedotlenieniu dziecka i
niedotlenieniu dziecka i
natychmiast trzeba się udać
natychmiast trzeba się udać
do szpiatala.
do szpiatala.
Koniec
Koniec
Państwowa Wyższa Szkoła
Państwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa im. Witelona w
Zawodowa im. Witelona w
Legnicy
Legnicy
Roksana Makowska