Ujęcie strukturalno-formalne
pedagogiki
Definicja: Pedagogika jest nauką o
wychowaniu człowieka
Elementy ujęcia strukturalno-formalnego
Kryteria wyodrębnienia nauki: przedmiot,
język, metoda
Działy pedagogiki
Subdyscypliny pedagogiczne
Dziedziny wychowania
Kryteria wyodrębnienia nauki:
przedmiot, język, metoda
Przedmiot
–
obiekt i zakres badania.
Język
– podstawowe pojęcia używane w nauce, np. w pedagogice:
edukacja, wychowanie, nauczanie, historyczny rozwój tych pojęć.
Metoda
– sposób opisu i wyjaśniania badanych zjawisk.
Działy pedagogiki
(
nauk pedagogicznych, nauk o wychowaniu)
1. Pedagogika ogólna
2. Historia wychowania
3. Teoria nauczania (dydaktyka)
4. Teoria wychowania
5. Pedagogika porównawcza (komparatystyka)
Działy pedagogiki – cd. (przedmioty studiowania na
kierunku)
1. Pedagogika ogólna – ogólna charakterystyka
epistemologiczno –
metodologiczna dyscypliny (edukacji).
2. Historia wychowania – historia myśli pedagogicznej i
rozwoju
instytucji oświatowych.
3. Teoria nauczania (dydaktyka) – charakterystyka
procesu na -
uczania-uczenia się.
4. Teoria wychowania – charakterystyka procesu
wychowania,
socjalizacji.
5. Pedagogika porównawcza (komparatystyka) –
porównanie
polskiego systemu oświatowego z innymi.
Subdyscypliny pedagogiczne – kryterium wyodrębnienia:
rodzaj praktyki (specjalności pedagogiczne)
1. Pedagogika resocjalizacyjna,
2. Pedagogika opiekuńcza,
3. Doradztwo zawodowe,
4. Nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne,
5. Pedagogika katechetyczna,
6. Pedagogika kulturalno-oświatowa,
7. Pedagogika społeczna (?)
8. Pedagogika dorosłych – andragogika (?).
Dziedziny wychowania – zakresy działalności
wychowawczej (w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym)
Ujęcie podmiotowe
(psychologiczne,
jednostkowe)
1.
Wychowanie moralne,
2.
Wychowanie umysłowe,
3.
Wychowanie estetyczne,
4.
Wychowanie fizyczne,
5.
Wychowanie
politechniczne, manualne.
Ujęcie przedmiotowe
(kulturowe, cywilizacyjne)
1.
Wychowanie przez
społeczeństwo, religię,
2.
Wychowanie przez naukę,
3.
Wychowanie przez
sztukę,
4.
Wychowanie przez sport i
rekreację,
5.
Wychowanie przez pracę
Literatura:
1. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, (red.), Pedagogika, Warszawa 2003,
tom.1.
2. S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa
1992.
3. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków
1998.
4. W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa 1993.
5. T. Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, WAiP, Warszawa
2008.
6. G.L. Gutek, Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk
2003
7. J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa
1998.
Zalecana
1. A. E. Szołtysek, Filozofia wychowania, Toruń 1998.
2. R. Miller, Socjalizacja, Wychowanie, Psychoterapia, Warszawa
1981
3. J. Rutkowiak, Pytanie, Dialog, Wychowanie, Warszawa 1992.
4. A. Gofron, Epistemologiczne podstawy modernizmu i
postmodernizmu. Konteksty edukacyjne. Częstochowa 2010.
Inna:
J. Kmita, O kulturze symbolicznej, Warszawa 1982.
J. Kmita, Kultura i poznanie, Warszawa 1985.
J. Kmita, Jak słowa łączą się ze światem, Warszawa 1995