SEJSMIKA REFLEKSYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

1. Sejsmika refleksyjna - wprowadzenie

2. Stratygrafia sekwencyjna:

• klastyki

• węglany
3. Stratygrafia sejsmiczna
4. Sejsmiczna analiza facjalna
5. Strukturalna / tektoniczna analiza danych

sejsmicznych:

• baseny ekstensyjne

• baseny po inwersji strukturalnej

• strefy kompresyjne

• tektonika solna

Chronologicznie rzecz biorąc, najpierw
opracowano

metodykę

stratygrafii

sejsmicznej

(lata 1970’) a następnie

metodykę

stratygrafii sekwencyjnej

(lata

1980’)

wykorzystującej

dane

sejsmiczne ale również dane otworowe i
odsłonięcia

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

- metoda podziału

i opisu skał osadowych oparta na wydzielaniu w
obrębie opisywanych serii osadowych sekwencji
depozycyjnych

zbudowanych

z

genetycznie

powiązanych

warstw

i

ograniczonych

powierzchniami niezgodności i ich korelatywnymi
powierzchniami

warstwowania.

Mechanizmem

odpowiedzialnym

za

powstanie

sekwencji

osadowych są zmiany względnego poziomu
morza i wywołane tym zmiany położenia bazy
erozyjnej. (Van Wagoner et al., 1988)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

WZGLĘDNE ZMIANY POZIOMU MORZA

– zmiany

poziomu morza odnoszone względem lądu i
wywołane:

•globalnymi (eustatycznymi) zmianami oceanu

światowego

związanymi

ze

zmianami

klimatycznymi i wywołanym tym rozwojem
lądolodów,

bądź

z

reorganizacją

płyt

litosferycznych i globalną zmianą pojemności
oceanów;

•ruchami

tektonicznymi

w

danym

basenie

osadowym i związaną z nimi ruchliwością dna
basenu

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

Ogromne znaczenie

stratygrafii sekwencyjnej

w

poszukiwaniach

naftowych

polega

na

predyktywności

modeli sekwencyjnych – modele

sekwencyjne definiują położenie potencjalnych facji
zbiornikowych i uszczelniających oraz macierzystych
w obrębie badanych utworów

W przypadku basenu osadowego o znacznej
aktywności

tektonicznej

analiza

sejsmiczno-

sekwencyjna pozwala na określenie

kinematyki

ruchów

tektonicznych

oraz,

w

przypadku

dostępności wystarczająco precyzyjnych danych
stratygraficznych,

na

datowanie

ruchów

tektonicznych

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

SEKWENCJA

(SEQUENCE) – genetycznie powiązana

sukcesja

warstw

skalnych,

ograniczona

przez

powierzchnie niezgodności i ich zgodnie zalegające
przedłużenia; jej powstanie wiązane jest z pojedynczym
cyklem zmian względnego poziomu morza

POWIERZCHNIA NIEZGODNOŚCI

(UNCONFORMITY) –

powierzchnia

rozdzielająca

warstwy

starsze od

młodszych, wzdłuż której występują objawy erozji
lądowej (i – dla niektórych obszarów – korelowanej w
stronę centrum basenu erozji podmorskiej) lub
ekspozycji w warunkach lądowych, oraz występuje
istotna luka stratygraficzna

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

SYSTEM DEPOZYCYJNY

(DEPOSITIONAL SYSTEM) –

trójwymiarowy

zestaw

litofacjalny

powiązany

genetycznie środowiskiem i procesami depozycyjnymi
(np. system depozycyjny platformy węglanowej)

CIĄG SYSTEMÓW DEPOZYCYJNYCH

(DEPOSITIONAL

SYSTEMS TRACT) – zespół współczesnych sobie (w
sensie geologiczny) systemów depozycyjnych

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

1. Sejsmika refleksyjna - wprowadzenie

2. Stratygrafia sekwencyjna:

• klastyki

• węglany
3. Stratygrafia sejsmiczna
4. Sejsmiczna analiza facjalna
5. Strukturalna / tektoniczna analiza danych

sejsmicznych:

• baseny ekstensyjne

• baseny po inwersji strukturalnej

• strefy kompresyjne

• tektonika solna

Model powstania sekwencji osadów silikoklastycznych

związany

z

pasywną

krawędzią

kontynentu

opracowany przy założeniu, że:

1. subsydencja tektoniczna basenu jest stała
2. zmiany poziomu morza można opisać krzywą

sinusoidalną

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

Sekwencja osadów klastycznych składa się z:

1. ciągu systemów osadowych niskiego poziomu

morza

(lowstand systems tract)

2. ciągu transgresywnych systemów osadowych

(transgressive systems tract)

3. ciągu systemów depozycyjnych wysokiego

poziomu morza

(highstand systems tract)

4. ciągu szelfowych systemów depozycyjnych

(shelf margin systems tract)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

Powstanie

ciągu

systemów

depozycyjnych

niskiego poziomu morza

(lowstand system tract –

LST; wg. Posamentier, 1988) – stożek podmorski
osadów głębokowodnych (turbidytowych)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

Powstanie

ciągu

systemów

depozycyjnych

niskiego poziomu morza

(lowstand system tract –

LST; wg. Posamentier, 1988) – pryzma osadów
głębokowodnych

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

Powstanie

ciągu transgresywnych systemów

osadowych

(transgressive system tract – TST; wg.

Posamentier, 1988)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

Powstanie

ciągu

systemów

depozycyjnych

wysokiego poziomu morza

(highstand system tract

– HST; wg. Posamentier, 1988)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - KLASTYKI

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

1. Sejsmika refleksyjna - wprowadzenie

2. Stratygrafia sekwencyjna:

• klastyki

• węglany

3. Stratygrafia sejsmiczna
4. Sejsmiczna analiza facjalna
5. Strukturalna / tektoniczna analiza danych

sejsmicznych:

• baseny ekstensyjne

• baseny po inwersji strukturalnej

• strefy kompresyjne

• tektonika solna

Zasadnicze procesy decydujące o rozwoju osadów

węglanowych to:

• produkcja organiczna in-situ
• klimat
• subsydencja i kontekst tektoniczny
• odległość

od

obszarów

lądowych

(wpływ

redeponowanych klastyków)

• cyrkulacja wód w obrębie basenu
• procesy erozji i redepozycji

W procesie powstawania budowli węglanowych czynnik

klimatyczny ma dużo większe znaczenie niż w
przypadku osadów silikoklastycznych co skutkuje
większym zróżnicowaniem środowisk węglanowych

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

Opracowano odrębne modele sekwencyjne dla

osadów:

• węglanowych
• węglanowo – silikoklastycznych
• węglanowo – ewaporatowo – silikoklastycznych

Opracowano odrębne modele sekwencyjne dla:

• ramp węglanowych
• szelfów węglanowych
• platform węglanowych

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

Niski poziom morza (lowstand)

•

Depozycja węglanowa ograniczona jest do wąskiej części
szelfu

•

Zredukowana sedymentacja i ekspozycja powodują cofanie
się krawędzi szelfu i skłonu w związku z osuwiskami w
obrębie skłonu

•

Powstają miąższe serie redeponowanych osadów ruchów
masowych

•

W wilgotnym klimacie duże znaczenie mają procesy
krasowe

•

Osady silikoklastyczne dostarczane są do krawędzi szelfu
przez systemy fluwialno-deltowe bądź (w klimacie suchym)
- przez systemy wadi i ergów piaszczystych

•

W suchym klimacie osady ewaporatowe rozwijają się w
izolowanych basenach

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

Transgresja (rosnący poziom morza):

• Osady węglanowe rozwijają się w sposób ograniczony
•

W miarę rozszerzania się zasięgu otwartego zbiornika
powstają m.in. rafy ponad zalanymi platformami i rampami
węglanowymi

•

Rozwijają się retrogradacyjne parasekwencje obejmujące
płytkowodne węglany

•

Krawędzi szelfu mają tendencje do cofania się
(retrogradacji) i nadbudowy (agradacji)

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

Wysoki poziom morza (highstand)

•

Na wewnętrznym i zewnętrznym szelfie tworzą się
przybrzeżne, przesuwające się w kierunku otwartego morza
osady silikoklastyczne oraz przesuwające się w kierunku
lądu osady węglanowe

•

W warunkach klimatu suchego ewaporaty i osady typu red-
beds tworzą się w rozległych salinach

•

Osady te często niezgodnie zalegają na szelfowych
osadach węglanowych

•

Krawędzi szelfów oraz obszary brzegowe wykazują
skłonność do progradacji

•

Skłon kontynentalny oraz równia basenowa zasilane są
redeponowanymi osadami węglanowymi

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

STRATYGRAFIA SEKWENCYJNA - WĘGLANY

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

SEJSMIKA REFLEKSYJNA

1. Sejsmika refleksyjna - wprowadzenie
2. Stratygrafia sekwencyjna:

• klastyki

• węglany

3. Stratygrafia sejsmiczna

4. Sejsmiczna analiza facjalna
5. Strukturalna / tektoniczna analiza danych

sejsmicznych:

• baseny ekstensyjne

• baseny po inwersji strukturalnej

• strefy kompresyjne

• tektonika solna