Barbara Habasińska

ZAPALENIE

ZAPALENIE

(inflammatio)

(inflammatio)

Jest to łańcuch zmian

wstecznych,zjawisk
fizykochemicznych i
biochemicznych, zaburzeń w
krążeniu i zmian rozrostowych,
pojawiających się w miejscu
zadziałania czynnika szkodliwego.

Zapaleniu towarzyszą takie

zjawiska jak:



Zaczerwienie

(rubor)



Przegrzanie

(calor)



Obrzmienie

(tumor)



Ból

( dolor)



Upośledzenie czynności

(functio lasa)

PRZYCZYNY ZAPALEŃ

PRZYCZYNY ZAPALEŃ

Fizyczne:



Wysoka lub niska

temperatura



Promieniowanie

jonizujące



Powtarzający się

uraz mechaniczny



Nierozpuszczalne

ciało obce

Chemiczne:

:



Egzogenne,

np..terpentyna
wywołująca
zapalenie
ropne,alkohol i
niektóre leki
powodujące
zapalenie wątroby



Endogenne, np.azot

niebiałkowy w
mocznicy,
żółć przedostająca
się do
otrzewnej i
powodująca jej
zapalenie
o bardzo nasilonym
przebiegu.

Biologicz

ne:



Tkanka

martwicza(zawał,
martwiejąca doczesna)



Bakterie,

wirusy,pasożyty, grzyby,
działające bezpośrednio
na tkanki



Antygeny pochodzenia

zewnętrznego
i wewnętrznego

pochodzenia

zewnętrznego



Obce białko,antygeny bakteryjne,
wirusowe

a także przeszczepione tkanki wywołują

zapalenie przez:



Kompleksy Ag-przeciwciało (r. Humoralna)

np. ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
choroba reumatyczna



uwrażliwienie limfocytów lub

makrofagów (r. Komórkowa) -
wyrazem odpowiedzi
jest naciek z uwrażliwionych limfocytów
w ostrym odrzuceniu przeszczepu albo wzw B

pochodzenia

wewnętrznego



Autoantygeny mogą

wywołać r.humoralną z jednoczesnym
powstaniem kompleksów
Immunologicznych a także
r. Komórkową



choroba Hashimoto



Choroba Sjogrena



Pierwotna marskość żółciowa

Antygeny

Patomechanizm powstawania

Patomechanizm powstawania

odczynu zapalnego,

odczynu zapalnego,

udział tkanki łącznej

udział tkanki łącznej

W procesie zapalnym bierze udział wiele
rodzajów komórek:



Granulocyty obojętnochłonne

a)

Komórki zdolne do ruchu

b)

Cytoplazma zawiera dużo glikogenu

c)

Glikoliza jako źródło 90% energii

d)

Ziarnistości zawierają enzymy lityczne oraz

lizozym

e)

Pod wpływem czynników chemotaktycznych

neutrofil wychodzi poza ukł.naczyniowy i tam

fagocytują ( tylko raz): bakterie, kompleksy

immunologiczne itd.

Fagocytoza bakteriinadmierne zużycie

tlenumieloperoksydazawolne rodniki

tlenowereagują z Cl

chloramina

(bardzo

silny

związek bakteriobójczy)

Granulocyt broni się przez wolnymi

rodnikami za pomocą katalazy!!!



Granulocyt kwasochłonny

a)

Mają zdolność do ruchu

b)

Fagocytują komplesy immunologiczne

c)

Przyciągane są przez leukotrieny, histaminę i

czynnik chemotaktyczny pochodzący z komórek

tucznych uczulonych uprzednio przez IgE



Komórki tuczne ( i granulocyty

zasadochłonne)

a)

Zawierają histaminę,heparynę, serotoninę.

b)

Ich odpowiednikiem we krwi są bazofile



Limfocyty

a)

Pobudzają aktywność makrofagów dzięki czynnikowi MAF

b)

Czynnik MIF zapobiega rozpraszaniu się makrofagów i

sprzyja układaniu się ich w gruzełki



Monocyty (makrofagi)

a)

Czerpią energię z glikolizy albo z metabolizmu tlenowego

b)

Mają zdolność fagocytozy

c)

Najlepiej trawią następujące drobnoustroje:

MYCOPLAZMA,

SALMONELLA, LISTERIA,CRYPTOCOCCUS

e)

Wydzielają liczne substancję: składniki dopełniacza,proteazy,

IL1,interferony-zwiększona aktywność przeciwwirusowa

,kachektyna –zwiększa przepuszczalność ściany żyłek

f)

Pobudzają limfocyty T i B



EndotoksynaIL1hepatocyty

białka ostrej fazygorączka

nasilony katabolizm białek
mięśni, wzmożona synteza
przeciwciał

Makrofagi pod wpływem MIF układają się

jeden przy drugim -powstają wówczas
skupienia zwane

ziarniniakami

. Ponadto

makrofagi mogą zlewać się ze sobą i
tworzyć:



Komórki olbrzymie typu około ciała obcego



Komórki olbrzymie typu Langhansa

Krążące monocyty przyciągane są przez

bakterie,białka kationowe.



Ognisko zapalne jest obszarem w którym dochodzi

do zaburzeń przemiany i zmian

wstecznych.Wzrasta w nim zużycie tlenu a spada

ilość CO

2

we krwi wypływającej z niego.



Następuje zakwaszenie(pH obniża się do 6)



Zwiększa się ciśnienie osmotyczne na skutek

gromadzenia produktów rozpadu



Czynnik zapaleniotwórczy uszkadza błonę

komórkową i lizosomy uwolnienie enzymów

litycznych



Dochodzi do zmian w obrębie błony podstawnej

polegających na depolimeryzacji



Produkty rozpadu tkanek jak i
komórki odczynu zapalnego zwane
są mediatorami stanu zapalnego.

Mediatory

działają

Miejscowo:



Histamina



Bradykinina



Składniki układu dopełniacza



Prostaglandyny



Leukotrieny



IL-1



Interferony



Kachektyna



Czynnik Hagemana



PAF



Wolne rodniki tlenowe



Elastaza, kolagenaza



Kalikreina



Białko kationowe

Ogólnie:



Prostaglandyny



IL-1