1

1

2

2

Konsument-

(łac. consumens)- to osoba która decyduje o

tym, co będzie konsumować a więc o zawartości koszyka

dóbr, które zakupi na rynku o swoim menu o wyposażeniu

swego domu itp. Konsumentem jest również zakonnik,

pensjonariusz internatu, więzień. Ich podmiotowość jest

jednak znacznie ograniczona w porównaniu z samodzielnym

klientem, uczestnikiem rynku.

3

3

Konsumowanie jest najbardziej powszechną czynnością

ludzi trwająca od urodzenia do kresu życia. W całym

okresie istnienia ludzkości zmieniały się i wzbogacały

rodzaje konsumowanych dóbr, ulegały także zmianom

sposoby i formy ich zdobywania.

Konsumpcja jest aktem niszczenia użyteczności zawartej

w przedmiocie konsumpcji - zniszczenia będącego

warunkiem istnienia i rozwoju życia ludzkiego.

Postęp w konsumpcji wyraża się przechodzeniem od

minimum standardu życiowego, przez minimum

socjalne do optimum socjalnego, czyli wzorca

dostępności dla człowieka zespołu materialnych

przedmiotów

i niematerialnych usług.

4

4

W

mikroekonomii

-

-

to

zużywanie

to

zużywanie

posiadanych dóbr w celu bezpośredniego

posiadanych dóbr w celu bezpośredniego

zaspokojenia ludzkich potrzeb, które

zaspokojenia ludzkich potrzeb, które

wpływa na poziom odnoszonej przez

wpływa na poziom odnoszonej przez

konsumenta użyteczności.

konsumenta użyteczności.

W makroekonomii

-

- konsumpcja to

konsumpcja to

wydatki gospodarstw domowych na

wydatki gospodarstw domowych na

zakup

dóbr.

zakup

dóbr.

W

tym

znaczeniu

wyróżniamy

W

tym

znaczeniu

wyróżniamy

konsumpcję autonomiczną i dodatkową.

konsumpcję autonomiczną i dodatkową.

5

5



Konsumpcja autonomiczna

-

- to wielkość wydatków

to wielkość wydatków

na zakup dóbr (konsumpcji), która jest niezależna od

na zakup dóbr (konsumpcji), która jest niezależna od

dochodu. Jest to określone minimum zapewniające

dochodu. Jest to określone minimum zapewniające

egzystencję. To, że jest niezależne od dochodu oznacza,

egzystencję. To, że jest niezależne od dochodu oznacza,

ze nawet przy dochodzie równym 0 utrzymuje ona stałą

ze nawet przy dochodzie równym 0 utrzymuje ona stałą

wartość w przeciwieństwie do konsumpcji bieżącej,

wartość w przeciwieństwie do konsumpcji bieżącej,

która jest uzależniona od wysokości dochodu (o tym,

która jest uzależniona od wysokości dochodu (o tym,

jaka część dochodu jest konsumowana decyduje

jaka część dochodu jest konsumowana decyduje

krańcowa skłonność do konsumpcji)

krańcowa skłonność do konsumpcji)



Konsumpcja dodatkowa

-

- jest natomiast

jest natomiast

uwarunkowana wysokością dochodów, oznacza wydatki

uwarunkowana wysokością dochodów, oznacza wydatki

na dobra, które nie są niezbędne do życia.

na dobra, które nie są niezbędne do życia.

6

6

1.

Konsumpcja w cyklu życia

-

-

teoria głosząca, że wybory konsumenta dokonywane są

teoria głosząca, że wybory konsumenta dokonywane są

przy planowanym horyzoncie czasowym równym

przy planowanym horyzoncie czasowym równym

oczekiwanej długości życia jednostki, tzn. jednostka

oczekiwanej długości życia jednostki, tzn. jednostka

będzie gromadzić oszczędności w czasie lat pracy, a

będzie gromadzić oszczędności w czasie lat pracy, a

czerpać z nich w czasie emerytury.

czerpać z nich w czasie emerytury.

Chcąc zachować stały strumień konsumpcji, człowiek

Chcąc zachować stały strumień konsumpcji, człowiek

wydaje każdego roku kwotę odpowiadającą poziomowi

wydaje każdego roku kwotę odpowiadającą poziomowi

jego dochodu permanentnego. Jest to taki dochód, który

jego dochodu permanentnego. Jest to taki dochód, który

- o ile jest stały - oznacza strumień dochodu takiej samej

- o ile jest stały - oznacza strumień dochodu takiej samej

wartości bieżącej, jaką ma faktyczny, oczekiwany

wartości bieżącej, jaką ma faktyczny, oczekiwany

dochód w różnych momentach życia. Stanowi on

dochód w różnych momentach życia. Stanowi on

wygodny miernik konsumpcji człowieka w okresie jego

wygodny miernik konsumpcji człowieka w okresie jego

życia.

życia.

7

7

Wraz ze wzrostem
wieku rośnie
dochód, a przy tym
i konsumpcja. Kiedy
osiągniemy dochód
permanentny
powstaje dochód
faktyczny.
Uzyskujemy
całkowite
oszczędności. Gdy
przechodzimy na
emeryturę
następuje spadek
oszczędności.

8

8

2.

Konsumpcja ostentacyjna - Konsumpcja

Konsumpcja

mająca

na

celu

zamanifestowanie

mająca

na

celu

zamanifestowanie

(zademonstrowanie) zamożności lub wysokiej

(zademonstrowanie) zamożności lub wysokiej

pozycji społecznej, sprowadzająca się zazwyczaj

pozycji społecznej, sprowadzająca się zazwyczaj

do zaspokajania przez daną osobę czy grupę

do zaspokajania przez daną osobę czy grupę

społeczną (np. elitę władzy, elitę biznesu itp.)

społeczną (np. elitę władzy, elitę biznesu itp.)

potrzeb otoczkowych bądź pozornych, tj.

potrzeb otoczkowych bądź pozornych, tj.

stwarzanych

"modą",

naśladownictwem

stwarzanych

"modą",

naśladownictwem

wzorców zachodnich, chęcią imponowania

wzorców zachodnich, chęcią imponowania

otoczeniu (luksusowe samochody, mieszkania,

otoczeniu (luksusowe samochody, mieszkania,

wystawne przyjęcia itp.)

wystawne przyjęcia itp.)

9

9

Konsumpcja ostentacyjna jest często nazywana

Konsumpcja ostentacyjna jest często nazywana

też konsumpcją pokazową, typową dla tzw. klas

też konsumpcją pokazową, typową dla tzw. klas

próżniaczych

korzystających

z

różnych

próżniaczych

korzystających

z

różnych

przywilejów (majątku, urodzenia, władzy itp.),

przywilejów (majątku, urodzenia, władzy itp.),

które z wysokiej konsumpcji (nadkonsumpcji)

które z wysokiej konsumpcji (nadkonsumpcji)

czynią wyznacznik pozycji społecznej i sens

czynią wyznacznik pozycji społecznej i sens

swego życia, kreując wzory konsumpcji i

swego życia, kreując wzory konsumpcji i

wysokiego poziomu życia bez łączenia go z

wysokiego poziomu życia bez łączenia go z

przedsiębiorczością i wydajną pracą. Poziom i

przedsiębiorczością i wydajną pracą. Poziom i

jakość konsumpcji dla wielu osób w naszym

jakość konsumpcji dla wielu osób w naszym

kraju staje się wyróżnikiem ich pozycji

kraju staje się wyróżnikiem ich pozycji

społecznej. Konsumpcja pokazowa informuje

społecznej. Konsumpcja pokazowa informuje

każdego o możliwościach finansowych danej

każdego o możliwościach finansowych danej

osoby i standardzie jej materialnego życia,

osoby i standardzie jej materialnego życia,

często intelektualnie pustego, co jednak,

często intelektualnie pustego, co jednak,

niestety, utożsamia się z wysoką pozycją

niestety, utożsamia się z wysoką pozycją

społeczną.

społeczną.

10

10



Funkcja konsumpcji - wyraża zależność wielkości

wyraża zależność wielkości

konsumpcji od poziomu dyspozycyjnych dochodów

konsumpcji od poziomu dyspozycyjnych dochodów

ludności

ludności



Wzór konsumpcji:

C = a + c Y

C = a + c Y

C -

planowane wydatki na konsumpcję

planowane wydatki na konsumpcję

a - autonomiczny poziom konsumpcji, niezależny od

autonomiczny poziom konsumpcji, niezależny od

poziomu dyspozycyjnych dochodów ludności

poziomu dyspozycyjnych dochodów ludności

Y -

dyspozycyjne dochody ludności

dyspozycyjne dochody ludności

c

- krańcowa skłonność do konsumpcji

krańcowa skłonność do konsumpcji

11

11

Kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa do

Kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa do

określenia udziału w dochodach gospodarstw domowych tej

określenia udziału w dochodach gospodarstw domowych tej

ich części, która jest przeznaczona na zaspokojenie bieżących

ich części, która jest przeznaczona na zaspokojenie bieżących

potrzeb konsumpcyjnych (zakupy dóbr i usług

potrzeb konsumpcyjnych (zakupy dóbr i usług

konsumpcyjnych). Rozróżnia się:

konsumpcyjnych). Rozróżnia się:

1)

przeciętną skłonnością do konsumpcji - zwaną też czasem

zwaną też czasem

stopą konsumpcji (spożycia), która jest stosunkiem części

stopą konsumpcji (spożycia), która jest stosunkiem części

dochodów przeznaczonych, zwykle w skali roku, na

dochodów przeznaczonych, zwykle w skali roku, na

konsumpcję (C) do całego dochodu (Y) osiągniętego w tym

konsumpcję (C) do całego dochodu (Y) osiągniętego w tym

samym czasie - C/Y;

samym czasie - C/Y;

2)

krańcową skłonnością do konsumpcji - ΔC/ΔY, określającą

ΔC/ΔY, określającą

wielkość dodatkowej konsumpcji (jej przyrostu) w stosunku do

wielkość dodatkowej konsumpcji (jej przyrostu) w stosunku do

dodatkowego dochodu (jego przyrostu).

dodatkowego dochodu (jego przyrostu).

12

12

Wybór konsumenta zależy od:

a.

Dochód konsumenta-

(a+b= ograniczenie budżetowe, które

opisuje różne koszyki dóbr dostępne dla konsumenta; wskaże

nam max ilość jednego dobra które możemy nabyć przy

określonej nabywanej ilości drugiego dobra)

b.

Ceny poszczególnych

dóbr

–

(nachylenie linii budżetowej

zależy od cen obu dóbr)

c.

Gusty konsumenta-

(konsument potrafi uszeregować różne

kombinacje

dóbr

według

poziomu

satysfakcji,

czyli

użyteczności które one przynoszą; konsument „woli mieć

więcej niż mniej”- krańcowa stopa substytucji a tym samym

gusty konsumenta ujawniają malejącą krańcową stopę

substytucji)

d.

Założenie behawioralne-

(zgodnie z którym konsumenci

starają się w max stopniu zaspokoić swoje potrzeby- spośród

koszyków dóbr osiągalnych przy danym dochodzie konsument

wybiera koszyk dający mu największą satysfakcje)

13

13

Alternatywą dla konsumpcji dodatkowej jest oszczędzanie,

Alternatywą dla konsumpcji dodatkowej jest oszczędzanie,

czyli przeznaczanie pieniędzy na konsumpcję w przyszłości.

czyli przeznaczanie pieniędzy na konsumpcję w przyszłości.

Oszczędności – nie skonsumowana cześć

nie skonsumowana cześć

dochodu przeznaczona na zakup dóbr i

dochodu przeznaczona na zakup dóbr i

usług.

usług.

14

14



wielkości wydatków konsumpcyjnych,

wielkości wydatków konsumpcyjnych,



atrakcyjności oszczędzania, czyli

atrakcyjności oszczędzania, czyli

wydajności stopy procentowej,

wydajności stopy procentowej,



bezpieczeństwa systemu bankowego,

bezpieczeństwa systemu bankowego,



mentalności społecznej,

mentalności społecznej,



dostępności do banków

dostępności do banków

15

15



Motyw zapobiegawczy –

pomagają funkcjonować w okresach

niższych dochodów lub niespodziewanych wydatków
(gromadzimy pewne zapasy środków finansowych, w
przypadku nieoczekiwanego splotu wydarzeń posiadać pewną
rezerwę finansową)



Na poczet wydatków wieku emerytalnym –

prawdopodobnie w

wieku emerytalnym dochody ludzi znacząco się obniżają (aby
zagwarantować sobie wysoki poziom życia na emeryturze)



Zbieranie środków na dobra trwałe lub inwestycje –

prowadzą

do podniesienia naszych przyszłych dochodów ( decyzja o
pójściu na kurs językowy, kupno TV czy samochodu)

16

16



oszczędności gospodarstw domowych

–

nie

konsumowana cześć dochodów ludności (a więc ich

dochody pomniejszone o spożycie prywatne)



oszczędności przedsiębiorstw i instytucji finansowych

–

cześć zysków przeznaczona na inwestycje tzw.

Reinwestowane zyski



oszczędności sektora publicznego –

sektor finansów

publicznych powiększony o inwestycje publiczne



oszczędności zagranicy -

to kapitał, który wpłynął do

naszego kraju w danym okresie

( a więc bieżące

( a więc bieżące

wydatki kraju sfinansowane przez pożyczony kapitał z

wydatki kraju sfinansowane przez pożyczony kapitał z

zagranicy)

zagranicy)

17

17



Tendencja do odkładania pieniędzy rośnie wraz z

Tendencja do odkładania pieniędzy rośnie wraz z

wiekiem, kiedy to częściej myślimy o zabezpieczeniu

wiekiem, kiedy to częściej myślimy o zabezpieczeniu

się na przyszłość.

się na przyszłość.



Wśród posiadających oszczędności 22% to ludzie w

Wśród posiadających oszczędności 22% to ludzie w

wieku z przedziału 30-39 lat, kolejne 22% ma wiek

wieku z przedziału 30-39 lat, kolejne 22% ma wiek

pomiędzy 40-49 lat, a 24% 50-59 lat.

pomiędzy 40-49 lat, a 24% 50-59 lat.



Pieniądze odkładają głównie osoby z wykształceniem

Pieniądze odkładają głównie osoby z wykształceniem

średnim i wyższym – stanowią ponad 82% wszystkich

średnim i wyższym – stanowią ponad 82% wszystkich

oszczędzających.

oszczędzających.



Większe skłonności do odkładania na „czarną godzinę”

Większe skłonności do odkładania na „czarną godzinę”

mają osoby posiadające rodziny – ponad połowa rodzin

mają osoby posiadające rodziny – ponad połowa rodzin

oszczędzających żyje w gospodarstwach trzy-

oszczędzających żyje w gospodarstwach trzy-

i czteroosobowych.

i czteroosobowych.

18

18

W latach 1999 do 2007 nastąpił
znaczny

wzrost

oszczędności

polaków.

Natomiast

początkiem

roku 2008 można zauważyć że
oszczędności

trzymają

się

na

stałym poziomie. Polacy nie są w
stanie

więcej

zaoszczędzić

ponieważ związane jest to ze
wzrostem opłat za prąd, gaz,
paliwo,

żywność

itp.

i

nie

wzrastającymi

pensjami.

Rząd

wprowadził

mniejsze

stopy

procentowe przez to będą tańsze
kredyty a wiec więcej ludzi będzie
po nie sięgać.

Z drugiej strony dużo się słyszy o
kryzysie gospodarczym z którym
wiąże się spadek złotówki. Ludzi
tracą

przez

to

wiele

swoich

oszczędności, albo wstrzymują się z
braniem

kredytów

np.

franku

szwajcarskim. Ludzie nie przestaną
oszczędzać ponieważ nadal będą
chcieli mieć zabezpieczenie na
przyszłość.