Pielęgnowanie pacjenta

z chorobami układu

pokarmowego: choroby

przełyku,

żołądka i

dwunastnicy.

Symptomatologia chorób

żołądka i dwunastnicy

• Ból
• Dyspesja- uczucie dyskomfortu w

nadbrzuszu lub dolnej częścji klatki

piersiowej. Dolegliwości narastają po

posiłkach- nudności, wymioty,

uczucie rozpierania

• Zaparcia
• Biegunka
• Utrata masy ciała

Choroba wrzodowa

• Wrzód trawienny powstaje w wyniku zniesienia śluzówkowej bariery

ochronnej w żołądku lub niewłaściwego wydzielania kwasu lub pepsyny.

• Leczenie:
- Podstawą leczenia niepowikłanej choroby wrzodowej żołądka i

dwunatnicy jest leczenie zachowawcze.:

->zaprzestanie palenia tytoniu
-> ograniczenie NLPZ
-> ograniczenie ostrych przypraw, kofeiny w diecie
-> stosowanie leków: p/H. pylori( Metronidazol, Amoksycylina),

chroniących błonę śluzową Mizoprost; inhibitorów pompy protonowej-

Omeprazol

- Do leczenia operacyjnego kwalifikuje się chorych z powikłaną chorobą

wrzodową, szczególnie z perforowanym wrzodem, ze zwężeniem

odźwiernika, brakiem wygojenia wrzodu mimo stosowania Omeprazolu

- W przypadku wrzodu dwunastnicy wykonuje się:
-> wagotomię całkowitą-przecięcie pni nerwu błędnego zmniejsza

wydzielanie kwasu i pepsyny, umozliwiając wygojenie wrzodu

-> wagotomię wbiórczą/wysoce wybiórczą- odnerwienie ogranicza się do

części żołądka wydzielającej kwaśna treść

- W przypadku wrzodu żołądka w małym stopniu zależącego od

wydzielania trawiącego soku żołądkowego , stosuje się

hemigastrektomię

Choroba wrzodowa żołądka i

dwunastnicy. Objawy

różnicujące.

• Wrzód żołądka
- Ból wystepuje PO

zjedzeniu pokarmu

- Jedzenie wywołuje

ból

- Wymioty łagodzą

ból

- Zgaga
- Zwiększone

wydzielanie śliny

• Wrzód dwunastnicy
- Ból w okresie głodu

(nocny)

- Jedzenie znosi ból
- Wymioty- żadko
- Zgaga
- Zanikanie

wydzielania śliny

- Objawy trwaja ok.

10-15 dni

Powikłania choroby

wrzodowej

• Przedziurawienie wrzodu
Rozpoznanie opiera się na zdjęciu

przeglądowym jamy brzusznej wykonanym w

pozycji stojącej- obecnośc wolnego powietrza

w postaci sierpa pod przeponą.

Leczenie: operacja, zaszycie przedziurawienia.
Leczenie zachowawcze stosuje się u chorych z

dużym ryzykiem operacyjnym-> antybiotyki,

wdrożenie żywienia pozajelitowego,

odsysanie treści żoładkowej

C.D + obserwacja

Objawy:
-nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu
-obrona mięśniowa

- w miare upływu czasu objawy wstrząsu i rozlane zapalenie

otrzewnej

- Obserwacja chorego pod kątem krwawienia z wrzodu:

->krwawe lub fusowate

wymioty

-> smoliste wypróżnienia
-> nagłe omdlenie, wstrząs
Leczenie: opanowanie hipowolemii, zatrzymanie krwawienia
Zwężenie odźwiernika
Objawy:
-wymioty zawierające dużą ilość resztek pokarmowych
-objaw ‘pluskania’ związany z obecnością gazu nad zalegającą

w żołądku treścią płynną

Leczenie: opróżnienie żołądka z zalegających resztek

pokarmowych, badanie endoskopowe, założenie zgłębnika

Metody rozpoznawania chorób

żołądka

• Gastroduodenofiberoskopia
• Badanie radiologiczne
• Ultrasonografia endoskopowa
• Badanie manometryczne
• TK
• Ocena wydzielania żołądkowego
• Wykrywanie kolonizacji H.Pylori

Rak żołądka Etiologia

• Pokarmy bogate w skrobię, sól, produkty

wędzone

• Palenie tytoniu
• Pokarmy ubogie w białko zwierzęce,

surowe jarzyny, owoce

• Polipy gruczolokowate
• Wrzód żołądka
• Błona śluzowa kikuta żołądka po jego

częściowej resekcji

• Nieżyt zanikowy błony śluzowej żołądka

Rak żołądka

• Objawy:

- Ból w nadbrzuszu

- Nudności, wymioty

- Spadek masy ciała

- Smoliste stolce

- Fusowate wymioty

- Guz wyczuwalny przez powłoki, bolesnośc uciskowa
Leczenie:
- Ocena histopatologiczna
- Klasyfikacja TNM

- Gastrectomia

- Resekcja subtotalna

- Odpowiednio rozległe usunięcie węzłów chłonnych

- Zabiegi paliatywne( niedoszczętna resekcja żoładka,

zespolenie omijające, protezowanie wpustu przy jego

zwężeniu,)

Powikłania po zabiegach na

żołądku i dwunastnicy

• Do powiklań wczesnych należą: -

krwawienie do światła żołądka

Powikłanie to rozpoznaje się odsysając w

okresie pooperacyjnym, przez zgłębnik ze

światła żołądka, dużą ilość świeżej krwi lub

skrzepów-> jako stan niepokojący należy

uznać ilośc krwi przekraczającą 15-25ml/

godzinę.

Leczenie: przetaczanie krwi i podawanie

środków p-krwotocznych oraz płukanie żołądka

przez zgłębnik (50-80ml) zimnego NaCl.

C.D

• Zespół poposiłkowy-zespół żołądkowo-jelitowy-

dumping syndrome, to zespół objawów

wystepujących w czasie posiłków lub po nich.

Zespół ten występuje po częściowej/całkowitej

resekcji żołądka lub wagotomii, z powodu zbyt

szybkiego przenikania treści pokarmowej do jelita

cienkiego.

Objawy:
-15-30min. po posiłku
- nagłe osłabienie
- uczucie pełności w nadbrzuszu
- nudności, wymioty
- przyspieszenie czynności serca
- bladość, potliwość
Wskazanie- położyć chorego na plecach ‘’na płasko’’

C.D

• Rezejście się zespolenia spowodowane

jest nadmiernym napięciem zszytych
tkanek, niedokrwieniem, działaniem
soku trzustkowego.

Obecnośc przetoki potwierdza

pojawienie się w opatrunku podanego
wcześniej doustnie lub przez zgłębnik
żołądkowy barwnika( błękit
metylenowy).

Opieka

• Możliwość wystąpienia zaburzeń wodno-elektrolitowych z

powodu wymiotów i zastosowania środków przeczyszczających

w przygotowaniu do zabiegu operacyjnego.

-> zadania: kontrola poziomu elektrolitów( K+), pomiar ilości

traconych/przyjmowanych płynów, ocena stanu odwodnienia

Możliwośc wystąpienia powikłań związanych z założoną sondą

do żywienia dojelitowego(ból jamy nosowej, gardła, wysuszenie

błony śluzowej jamy ustnej, trudności w oddychaniu)

-> zadania: toaleta jamy nosowej/ustnej
Obserwacja rany pooperacyjnej pod kątem możliwości

zakażenia, ilości i jakości wydzieliny odprowadzanej przez dreny.

Przygotowanie chorego do zabiegu- oczyszczenie przewodu

pokarmowego( Fortrans, lewatywa,odessanie zalegania)

Kontrola wypróżnień
Po gastrektomii dieta ścisła do ok. 5 doby

Bibliografia

1. M.Tuszewski., Chirurgia, Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Warszawa 1995

2. E. Walewska, Podstawy Pielęgniarstwa

Chirurgicznego, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2006

3. J. Fibak, Chirurgia, Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Wydanie III, Warszawa
2002