Skóra człowieka
Prezentację przygotowała Julita Jaszkiewicz kl. IIIc
.
Jaka jest funkcja skóry?
Jest to warstwa izolacyjna chroniąca przed czynnikami
chemicznymi i mechanicznymi.dzięki skórze możemy
regulować ciepłotę ciała.Przez skórę usuwane są
niewielkie ilości mocznika, amoniaku, kwasu moczowego,
dwutlenku węgla.Zawarty w skórze barwnik(melanina)
chroni przed promieniowaniem słonecznym.Skóra
odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego.Pot i
mikroorganizmy na skórze tworzą warstwę
ochronną.Ludzie wydzielają feromony które służą do
wabienia samca.
Głównymi funkcjami skóry są:
•odbieranie wrażeń dotykowych (narząd czucia),
•regulowanie ciepłoty ciała - termoregulacja (w
sposób bierny - wypromieniowywanie, i w sposób
czynny - wydalanie potu),
•resorpcja,
•wymiana gazowa,
•ochrona tkanek i organów wewnętrznych przed
czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi i
biologicznymi (bakteryjnymi, grzybiczymi, wirusowymi
itd.),
•wydzielanie różnych substancji,
•regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej,
•przetwarzanie (metabolizowanie) cukrów, białek,
tłuszczy i witamin,
•uczestnictwo w immunostymulacji i w melanogenezie
(czynność barwnikotwórcza).
Skóra – budowa i funkcjonowanie
Skóra jest swoistą barierą oddzielającą nas od
świata zewnętrznego. Pełni ona rolę czynnika
osłaniającego organy znajdujące się wewnątrz
ciała, stanowi narząd zmysłu dotyku, bierze
udział w termoregulacji i zapobiega nadmiernej
utracie wody.
Skóra zbudowana jest z trzech warstw:
•tkanki podskórnej
•skóry właściwej
•naskórka
1. Naskórka (epidermis) – utworzonego z nabłonka
wielowarstwowego płaskiego.
Naskórek ma następujące warstwy:
warstwa podstawna (zbudowana jest z walcowatych komórek, w tej
warstwie znajdują się także komórki barwnikowe zawierające
melaninę).
warstwa kolczysta (zbudowana z bardzo dużej ilości komórek)
warstwa ziarnista (w obrębie tej warstwy spotykamy od 1-3 rzędów
komórek w kształcie wrzecionowatym)
warstwa jasna (utworzona przez kilka warstw spłaszczonych
komórek, które są wypełnione eleidyną).
warstwa zrogowaciała (komórki są niskie z często obecnymi
wtrętami tłuszczowymi)
warstwa oddzielająca się.
Naskórek chroni nasz organizm przed urazami mechanicznymi,
chemicznymi, przed czynnikami chorobotwórczymi oraz przed
szkodliwym działaniem promieni nadfioletowych.
Wytworami naskórka są :
paznokcie
włosy u ssaków
pazury
kopyta
rogi
pióra u ptaków
łuski u gadów.
2. Skóry właściwej (corium), którą można podzielić na
dwie warstwy:
warstwa brodawkowata
warstwa siateczkowata (wyróżnić w niej można liczne
pęczki włókien kolagenowych)
Skora właściwa zbudowana jest z tkanki łącznej, wśród
której leżą liczne naczynia krwionośne, limfatyczne oraz
włókna nerwowe.
Oprócz tego w skórze właściwej znajdują się:
-torebki włosowe, z których wyrastają włosy
-gruczoły łojowe produkujące łój, który nadaje
skórze elastyczność, natłuszcza włosy, zabezpiecza
przed utratą wody oraz ma działanie bakteriobójcze
-gruczoły potowe wytwarzające pot, który chroni
nasz organizm przed przegrzaniem oraz niszczy
bakterie.
Skóra właściwa posiada liczne zakończenia nerwowe
(receptory), które informują nas o dotyku, ucisku, bólu,
zimnie czy cieple.
3. Tkanka podskórna (tela subcutanea) – zbudowana
jest z tkanki łącznej włóknistej i tkanki tłuszczowej.
Warstwa ta jest magazynem tkanki tłuszczowej i dobrym
izolatorem cieplnym ustroju. Jest także materiałem
budulcowym niektórych części ciała (pięty) i narządów.
Amortyzuje urazy mięśni, kości i narządów
wewnętrznych.
Wytworami skóry są
także gruczoły
mlekowe, włosy i
paznokcie.
Gruczoły mlekowe -zbudowane są z płacików
gruczołowych, z zatok i przewodów mlecznych oraz z
brodawki sutkowej. Produkują mleko. Okres wydzielania
mleka trwający od porodu do zaprzestania wydzielania
mleka zwie się laktacją.
Paznokcie to zrogowaciałe płytki pochodzenia
ektodermalnego, chroniące grzbietowe części ostatnich
paliczków. Pod płytką paznokciową znajduje się łożysko.
Płytka otoczona jest trzema wałami paznokciowymi -
skórnymi. Tylna część paznokcia nazywa się korzeniem i
jest pokryta skórą, jedynie obłączek (nie zawsze) jest
widoczny (białawy półksiężyc). Macierz jest miejscem
wzrostu płytki paznokciowej. Pomiędzy łożyskiem a
macierzą znajduje się strefa keratogenna
Włosy są wytworami warstwy rozrodczej. Są to
nitkowate twory rogowe, występujące na całej
powierzchni skóry, z wyjątkiem podeszw stóp, czerwieni
warg i dłoni (od strony linii papilarnych i bruzd).
Wyróżnia się włosy długie (włosy głowy, pach, brody,
wąsów i łonowe), szczotkowe (brwi i rzęs) i meszek
włosowy. Włos składa się z trzech zasadniczych części: z
korzenia, z trzonu i z końca. Korzeń tkwi w mieszku
włosowym. Mieszek składa się z opuszki włosa. Do
mieszka otwiera się gruczoł łojowy. Opuszka włosa
obejmuje brodawkę włosa. W opuszce komórki włosa
ulegają podziałowi, dzięki czemu włos wydłuża się. Przy
niemal każdym mieszku włosowym znajduje się mięsień
nastraszający. Jest to mięsień gładki, przebiegający
skośnie do gruczołu łojowego, doczepiony do torebki
włosa. Włosy znajdujące się w przedsionku nosa nie
posiadają mięśnia przy torebce.
Budowa włosa
Zdrowy włos składa się w około 80%
z protein, 10-15% z wody, w 5-10 %
z pigmentów, minerałów, lipidów.
Proteiny tworzą we włosach
keratynę
•Keratynę włóknistą - tworzy ona
korę i naskórek
•Międzykomórkowy materiał
wiążący- keratynę amorficzną
wypełniającą szczeliny w trzonie
włóknistym oraz łyskach
naskórka. Scala ona strukturę
włóknistą i łuski oraz zapewnia
włosom elastyczność
Ilość siarki zawarta w materiale
wiążącym zdrowego włosa stanowi
około 25% w trzonie włóknistym
około 7%.
Linie papilarne - charakterystyczny układ bruzd na
skórze, w szczególności na opuszkach palców rąk, ale
również na wewnętrznej powierzchni dłoni, palcach stóp i
wargach.
Badaniem linii papilarnych palców dłoni zajmuje się
daktyloskopia, stóp (podoskopia), czerwieni wargowej
(cheiloskopia).
Układ linii papilarnych tworzy się w czasie trwania życia
płodowego (pomiędzy 100 a 120 dniem) i jest różny
nawet u bliźniąt jednojajowych. Trzy prawa
sformułowane przez Francisa Galtona głoszą, że linie
papilarne są niepowtarzalne, niezmienne i
nieusuwalne (zasada 3N).
Higiena, Estetyka i pielęgnacją skóry, to:
- codzienne obmywanie całego ciała ciepłą wodą z
mydłem, najlepiej pod prysznicem
- konieczność mycia szczególnie nóg i okolic
zewnętrznych narządów płciowych
- stosowanie zimnych kąpieli w celu hartowania ciała i
pobudzania krążenia krwi
- natłuszczanie suchej i pękającej skóry łagodnym
kremem lub oliwką
- częste mycie rąk, zwłaszcza przed każdym posiłkiem i
po wyjściu z ubikacji
- prawidłowe obcinanie paznokci: u rąk zgodnie z
kształtem zakończeń palców, u nóg zaś po linii prostej, by
zapobiec wrastaniu paznokci
- mycie włosów co najmniej raz w tygodniu przy użyciu
szamponów odpowiednio dobranych do danego typu
skóry
- udostępnianie skórze słońca, powietrza i wody; należy
opalać e z umiarem i stosować ochronne kremy
- prawidłowy sposób odżywiania się zapewniający zdrową
skórę
- czysty i lekki Ubiór, dostatecznie ciepły zimą i
przewiewny latem.
Najczęstsze choroby skóry:
1. Atopowe zapalenie skóry
Jest to choroba uwarunkowana genetycznie. Charakteryzuje się
zmianami wypryskowymi z wybitnie nasilonym świądem, stanem
zapalnym, suchością skóry i lichenizacją. Rozpoczyna się najczęściej
w dzieciństwie, ma przewlekły i nawrotowy charakter.
2. Łojotokowe zapalenie skóry
Jest to zapalenie skóry o przewlekłym charakterze, występujące na
skórze owłosionej lub na obszarach skóry o wzmożonym wydzielaniu
łoju (twarz, klatka piersiowa). Na skórze pojawia się rumień i
nadmierne złuszczanie. Wykwitom towarzyszy świąd.
3. Łuszczyca
Łuszczyca to choroba zapalna skóry charakteryzująca się zwiększoną
proliferacją naskórka i obecnością rumieniowych wykwitów
pokrytych srebrzystą łuską.
4. Trądzik młodzieńczy
Jest to przewlekła choroba skóry występująca w okolicach bogatych
w gruczoły łojowe. Charakteryzuje się łojotokiem, tworzeniem
zaskórników, krostek zapalnych, grudek i blizn. Rozpoczyna się
zazwyczaj w okresie pokwitania.
5. Trądzik różowaty - Rosacea
Jest to choroba obejmująca środkową część twarzy. Na
przekrwionym, rumieniowym podłożu z teleankiektazjami rozwijają
się zmiany zapalne: grudki i krostki. Choroba rozpoczyna się ok 30
r.ż. Kobiety chorują znacznie częściej niż mężczyźni.
Pasożytnicze choroby skóry:
Wszawica-zmiany w skórze wywołane przez wesz
ludzką(głowową, łonową, odzieżową)
Świerzb- choroba zakaźna przenoszona przez
świerzbowca
Wyróżniono 4 podstawowe stopnie poparzenia:
•I - zaczerwienienie (rumień oparzeniowy) -
następuje wskutek rozszerzenia naczyń krwionośnych
i wypełnienia ich krwią;
•II - pęcherze i obrzęki - wypełnione płynem
wysiękowym;
•III - martwica - skóry i czasem tkanek położonych
głębiej. Powstaje w skutek działania temperatur
przekraczających 70-80
o
C;
•IV - zwęglenie - przede wszystkim tkanek miękkich,
ale czasem i kości. Powstaje zazwyczaj w skutek
działania płomienia.
Poparzenia
Głębokość odmrożenia
Ciężkość odmrożenia, podobnie oparzenia, określa
się w stopniach.
•I stopień charakteryzuje się przejściowymi
zaburzeniami w krążeniu krwi w skórze, bólem, często
silnym, bladością lub sinoczerwonym zabarwieniem
skóry, obrzękiem, pieczeniem i świądem skóry.
•II stopień odmrożenia to pojawiające się na skórze
pęcherze z płynem surowiczym,
•III stopień – martwica powierzchowna skóry,
•IV stopień – martwica głęboka, której ulegają np.
palce, uszy lub nos. W takim przypadku może dojść do
samoistnej amputacji odmrożonej części ciała.
Dziękuję za uwagę