STANY ZAGROŻENIA
STANY ZAGROŻENIA
ŻYCIA W POŁOŻNICTWIE
ŻYCIA W POŁOŻNICTWIE
A.
związane z krwawieniem, krwotokiem z dróg
rodnych w przebiegu ciąży, porodu, połogu
-krwotok jest objawem wiodącym.
B.
bez krwawienia, krwotoku z dróg rodnych
związane czasowo lub przyczynowo z ciążą,
porodem, połogiem, ale krwawienie z dróg
rodnych może pojawić się w przebiegu, lub
może być powikłaniem.
STANY ZAGROŻENIA
STANY ZAGROŻENIA
ŻYCIA W POŁOŻNICTWIE
ŻYCIA W POŁOŻNICTWIE
:
:
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
PRZEBIEGAJĄCE Z KRWOTOKIEM Z DRÓG
PRZEBIEGAJĄCE Z KRWOTOKIEM Z DRÓG
RODNYCH:
RODNYCH:
I trymestr ciąży:
ciąża ektopowa;
ciąża szyjkowa;
ciąża
zaśniadowa;
poronienie.
II i III trymestr ciąży:
przedwczesne odklejenie łożyska
prawidłowo
usadowionego;
łożysko przodujące;
pęknięcie macicy.
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
PRZEBIEGAJĄCE Z KRWOTOKIEM Z DRÓG
PRZEBIEGAJĄCE Z KRWOTOKIEM Z DRÓG
RODNYCH:
RODNYCH:
Śródporodowo:
pęknięcie macicy;
przedwczesne odklejenie
łożyska prawidłowo
usadowionego;
łożysko centralnie
przodujące.
Poporodowe:
atonia macicy;
pozostawienie fragmentów tkanki
łożyskowej;
nieprawidłowości łożyska (przyrośnięte,
wrośnięte);
rozerwanie szyjki macicy i pochwy;
wynicowanie macicy.
STANY ZAGROZENIA ŻYCIA BEZ KRWOTOKU Z DRÓG
RODNYCH JAKO OBJAWU PIERWSZEGO I
WIODĄCEGO:
I trymestr ciąży:
ciąża zaśniadowa;
wstrząs septyczny w przebiegu
poronienia
septycznego.
II i III trymestr ciąży:
rzucawka, HELLP;
zator wodami płodowymi;
pęknięcie macicy;
przedwczesne odklejenie łożyska
prawidłowo
usadowionego;
zator tętnicy płucnej;
obrzęk płuc w przebiegu tokolizy;
wstrząs septyczny w przebiegu zakażenia
błon
płodowych.
STANY ZAGROZENIA ŻYCIA BEZ KRWOTOKU Z DRÓG
STANY ZAGROZENIA ŻYCIA BEZ KRWOTOKU Z DRÓG
RODNYCH JAKO OBJAWU PIERWSZEGO I WIODĄCEGO:
RODNYCH JAKO OBJAWU PIERWSZEGO I WIODĄCEGO:
Śródporodowo:
rzucawka;
zator płynem owodniowym;
zator powietrzny w trakcie cięcia
cesarskiego;
zator tętnicy płucnej;
zespół Mendelsona;
NZK w przebiegu choroby podstawowej
ciężarnej;
powikłania znieczuleń przewodowych
( podanie
donaczyniowe leków znieczulenia
miejscowego,
niezamierzone znieczulenie
podpajęczynówkowe);
wstrząs septyczny.
Poporodowe:
rzucawka;
zator tętnicy płucnej;
wstrząs septyczny.
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ZGONÓW
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ZGONÓW
CIĘŻARNYCH
CIĘŻARNYCH
I RODZĄCYCH W OKRESIE
I RODZĄCYCH W OKRESIE
OKOŁOPORODOWYM:
OKOŁOPORODOWYM:
wstrząs septyczny;
wstrząs krwotoczny (przedwcześnie oddzielenie
łożyska, łożysko
przodujące, pęknięcie macicy, atonia macicy);
rzucawka, HELLP;
zator płynem owodniowym;
zator tętnicy płucnej;
zgony związane ze znieczuleniem.
WSTRZĄS SEPTYCZNY U PACJENTEK
WSTRZĄS SEPTYCZNY U PACJENTEK
POŁOŻNICZYCH
POŁOŻNICZYCH
JEST CIĘŻKIM POWIKŁANIEM ZAGRAŻAJACYM
JEST CIĘŻKIM POWIKŁANIEM ZAGRAŻAJACYM
ŻYCIU ZARÓWNO CIĘŻARNEJ JAK I PŁODU.
ŻYCIU ZARÓWNO CIĘŻARNEJ JAK I PŁODU.
ZAKAŻENIE, WSTRZĄS SEPTYCZNY U CIĘŻARNYCH Z
UWAGI NA DUŻE STĘŻENIE HORMONU CIĄŻOWEGO
CECHUJE SIĘ
:
bardzo dużą dynamiką;
ciężkim przebiegiem klinicznym;
dużo poważniejszym rokowaniem niż u pacjentek
niepołożniczych.
Umieralność pacjentek położniczych – 3 %.
NAJCZĘSTRZE PATOGENY:
NAJCZĘSTRZE PATOGENY:
Escherichia Coli;
Klebsiella sp.;
Enterobacter sp.;
Proteus sp.;
Pseudomonas sp.;
Streptpocccus sp.;
Bacteroides sp.
PATOFIZJOLOGIA WSTRZĄSU
PATOFIZJOLOGIA WSTRZĄSU
SEPTYCZNEGO:
SEPTYCZNEGO:
ognisko zakażenia;
rozsiew drogą krwi bakterii, endotoksyn,
egzotoksyn;
uwalnianie mediatorów zapalnych;
wpływ mediatorów zapalenia na mięsień sercowy i
naczynia
obwodowe;
hipotensja oporna na leczenie;
zmniejszenie oporu w dużym krążeniu;
bezpośrednia depresja mięśnia sercowego;
uszkodzenie płuc;
niewydolność wielonarządowa;
zgon.
KRYTERIA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO U
KRYTERIA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO U
PACJENTEK POŁOŻNICZYCH:
PACJENTEK POŁOŻNICZYCH:
hipotensja trwająca co najmniej 30 minut (ciśnienie skurczowe
< 90 mmHg,
ciśnienie rozkurczowe < 50 mmHg, ciśnienie średnie < 70
mmHg; u chorych
z nadciśnieniem spadek o 50 mmHg lub więcej w ciągu 24
godzin);
temperatura > 38 lub < 36;
tachykardia > 90 u/min;
tachypnoe > 20 oddechów;
leukocytoza > 12 000 lub leukopenia < 4000;
10 % postaci niedojrzałych w rozmazie krwi obwodowej;
oliguria < 50 ml/h;
obecność ogniska zakażenia;
okresowe występowanie dreszczy;
gęsty, zielony płyn owodniowy;
zaburzenia perfuzji obwodowej;
zaburzenia przytomności (pacjentka niespokojna, pobudzona);
zaburzenia metaboliczne, kwasica mleczanowa, pH < 7,3; BE –
8;
biochemiczne markery sepsy (CRP, prokalcytonina, czynnik von
Willebranda);
ŹRÓDŁA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO W
ŹRÓDŁA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO W
POŁOŻNICTWIE:
POŁOŻNICTWIE:
przedwczesne pęknięcie błon płodowych z następczym
ich zapaleniem;
zakażenie jaja płodowego (wstępujące przez kanał
szyjki macicy,
zstępujące, krwiopochodne);
zapalenie śluzówki macicy;
zakażenie dróg moczowych;
poronienie septyczne;
wewnątrzmaciczne zabiegi położnicze (obrót, ręczne
wydobycie
łożyska, wyłyżeczkowanie jamy macicy);
uszkodzenie kanału rodnego związane z porodem;
infekcje przyranne;
zakrzepowe zapalenie żył.
POWIKŁANIA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO:
POWIKŁANIA WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO:
zaburzenia krzepnięcia – DIC;
niewydolność oddechowa ( ALI,
ARDS );
niewydolność nerek;
zaburzenia krążenia.
MONITOROWANIE PACJENTEK WE
MONITOROWANIE PACJENTEK WE
WSTRZĄSIE
WSTRZĄSIE
pomiar ciśnienia tętniczego (metoda nieinwazyjna ,
pomiar może być
o ok. 30 mmHg niższy niż metodą bezpośrednią);
monitor EKG;
OCŻ ( < 5 cm wody i nie reaguje na resuscytację
płynową);
cewnikowanie tętnicy płucnej;
saturacja krwi tętniczej;
gazometria krwi tętniczej;
ocena diurezy godzinowej;
pomiar temperatury powierzchownej i głębokiej.
LECZENIE WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO W
LECZENIE WSTRZĄSU SEPTYCZNEGO W
POŁOŻNICTWIE:
POŁOŻNICTWIE:
opróżnić jamę macicy;
pobrać posiewy;
antybiotyki o szerokim spektrum, sterydy przed pierwszą dawką;
po otrzymaniu wyników posiewów antybiotykoterapia celowana;
tlenoterapia, wsparcie oddechowe, respiratoroterapia;
resuscytacja płynowa (szybka infuzja krystaloidów 500 – 2000
ml, koloidy 500
ml), przy prawidłowej reakcji organizmu wlew 10 ml/kg 0.9 %
NaCl powoduje
wzrost OCŻ o ok. 30 %;
jeśli mimo prawidłowo prowadzonej terapii płynowej utrzymuje
się hipotensja
lub upośledzona perfuzja obwodowa to;
leki wazopresyjne i inotropowe ( dopamina, dobutamina,
noradrenalina, glukagon,
preparaty naparstnicy);
leczenie zaburzeń w układzie krzepnięcia (FFP, preparaty
płytkowe, heparyna);
zwalczanie kwasicy;
uzupełnianie elektrolitów;
leczenie niewydolności nerek.
WSKAZANIA DO OPERACYJNEGO USUNIĘCIA
WSKAZANIA DO OPERACYJNEGO USUNIĘCIA
MACICY W PRZEBIEGU WSTRZĄSU
MACICY W PRZEBIEGU WSTRZĄSU
SEPTYCZNEGO:
SEPTYCZNEGO:
utrzymujący się wstrząs mimo kontroli macicy i
usunięcia z jamy
wszystkich pozostałości;
ciąża > 16 HBD przed jej usunięciem;
stwierdzone przebicie macicy;
podejrzenie zakażenia bakteriami beztlenowymi np.
Clostridium
welchii;
stwierdzenie objawów zakażenia w miednicy;
występowanie uogólnionej hemolizy.
GŁÓWNE PRZYCZYNY KRWOTOKÓW
GŁÓWNE PRZYCZYNY KRWOTOKÓW
POŁOŻNICZYCH
POŁOŻNICZYCH
przedwczesne odklejenie łożyska prawidłowo
usadowionego;
łożysko przodujące;
pęknięcie macicy;
atonia macicy;
wynicowanie macicy;
pozostawienie fragmentów tkanki łożyskowej;
uszkodzenia kanału rodnego.
PRZEDWCZESNE ODKLEJENIE
PRAWIDŁOWO USADOWIONEGO ŁOŻYSKA
Polega na:
przedwczesnym oddzieleniu się prawidłowo
usadowionej tkanki łożyskowej po 20 tygodniu
ciąży;
jest związane z nieprawidłowym unaczynieniem
łożyska.
Częstość występowania:
0.5 – 2,5 % porodów;
1:500 – 1:800 porodów;
1/3 wszystkich krwotoków przedporodowych.
Śmiertelność matek: 3 % ( 0,5 – 5 % ).
Śmiertelność okołoporodowa noworodków: 60 %.
CZYNNIKI RYZYKA PRZEDWCZESNEGO
ODKLEJENIA PRAWIDŁOWO USADOWIONEGO
ŁOŻYSKA:
PIH;
HA;
Zaawansowany wiek matki;
Wieloródka;
Przedwczesne pęknięcie błon płodowych;
Nagłe odpłynięcie większej ilości płynu owodniowego;
Urodzenie jednego z płodów w ciąży wielopłodowej;
Krótka pępowina;
Nieprawidłowości anatomiczne macicy;
Silne obkurczenie się mięśnia macicy przy niewspółmierności
porodowej;
Stymulacja czynności skurczowej oksytocyną;
Indukcja porodu prostaglandynami;
Niskie dawki Aspiryny;
Uraz mechaniczny brzucha;
Ucisk żyły głównej dolnej;
Poprzednio przebyte oddzielenie ( nawroty w 9%);
50% wszystkich przypadków przed 36 tygodniem ciąży.
OBJAWY KLINICZNE PRZEDWCZESNEGO
OBJAWY KLINICZNE PRZEDWCZESNEGO
ODKLEJENIA PRAWIDŁOWO USADOWIONEGO
ODKLEJENIA PRAWIDŁOWO USADOWIONEGO
ŁOŻYSKA:
ŁOŻYSKA:
ból brzucha – 90 %;
wzmożone napięcie macicy – 34 %;
krwawienie z dróg rodnych – 78-80 %;
oddzielenie utajone : krwawienie do mięśnia macicy, więzadeł
szerokich,
jamy macicy przy zachowanej ciągłości błon płodowych(przepływ
przez
łożysko w ciąży donoszonej 600-700 ml/min, w jamie macicy
może
zgromadzić się 4000 – 5000 ml krwi);
hipotensja;
wstrząs hipowoleniczny pokrwotoczny;
DIC – 20% wszystkich przypadków ( zależy od wielkości krwiaka
pozałożyskowego, szybkości odklejania się łożyska, wieku
ciążowego < 36 HBD ;
hipofibrynogenemia, afibrynogenemia - 30% powikłanych DIC;
cechy zagrożenia płodu ( bradykardia, zanik FHR );
ŁOŻYSKO PRZODUJĄCE
Polega na tym, że:
łożysko znajduje się zawsze przed płodem.
W zależności od umiejscowienia tkanki łożyskowej w stosunku do
ujścia wewnętrznego szyjki macicy wyróżniamy łożysko przodujące:
centralnie – 47 %
częściowo – 29 %
brzeżnie – 24 %.
Częstość występowania: 0,4 – 0,6 %;
1:100 – 1:400 porodów.
Przyczyna 1/3 wszystkich krwawień w III trymestrze ciąży.
Śmiertelność matek – 10 %.
Śmiertelność okołoporodowa noworodków – 67 %.
CZYNNIKI RYZYKA ŁOŻYSKA PRZODUJĄCEGO
CZYNNIKI RYZYKA ŁOŻYSKA PRZODUJĄCEGO
zaawansowany wiek matki – po 35 rż 3- krotnie
częściej;
wieloródka;
zabiegi chirurgiczne przebyte uprzednio na
macicy;
przebyte cięcie cesarskie w dolnym odcinku;
wady rozwojowe płodu;
OBJAWY KLINICZNE ŁOŻYSKA PRZODUJĄCEGO:
OBJAWY KLINICZNE ŁOŻYSKA PRZODUJĄCEGO:
nagłe krwawienie z dróg rodnych;
bez dolegliwości bólowych;
krwawienie żywoczerwone;
macica o prawidłowym napięciu;
hipotensja;
wstrząs hipowolemiczny pokrwotoczny;
DIC.
PĘKNIĘCIE MACICY
PĘKNIĘCIE MACICY
Pęknięcie mięśnia macicy może wystąpić:
przed porodem;
w trakcie porodu;
po porodzie.
Częstość występowania – 0,08 – 0,1
%.
Umieralność matek – 5 – 60 %.
CZYNNIKI RYZYKA PĘKNIĘCIA MACICY:
CZYNNIKI RYZYKA PĘKNIĘCIA MACICY:
blizna po przebytym cięciu cesarskim ( niskie
poprzeczne cc – 0,5 %
wszystkich pęknięć, klasyczne pionowe – 2,1 %
pęknięć);
zabiegi chirurgiczne przebyte uprzednio na macicy;
szybki, gwałtowny poród;
przedłużony poród;
nadmierna stymulacja oksytocyną;
indukcja porodu prostaglandynami;
dysproporcja główkowo-miedniczna;
wielowodzie;
predyspozycje anatomiczne.
OBJAWY KLINICZNE PĘKNIĘCIA MACICY:
OBJAWY KLINICZNE PĘKNIĘCIA MACICY:
ostry, nagły, rozdzierający ból brzucha;
po czym prawie całkowite ustąpienie skurczów
macicy;
ból barku wskutek podrażnienia okolicy
podprzeponowej;
krwawienie z pochwy;
cechy podrażnienia otrzewnej;
dwa guzy w jamie brzusznej: płód i macica;
cechy zagrożenia płodu ( bradykardia, zanik FHR ).
ZNIECZULENIE CIĘŻARNEJ WE WSTRZĄSIE
ZNIECZULENIE CIĘŻARNEJ WE WSTRZĄSIE
_
_
Z WYBORU ZNIECZULENIE OGÓLNE
Z WYBORU ZNIECZULENIE OGÓLNE
INDUKCJA :
- redukcja dawki Thiopentalu - < 3 mg/kg;
- Ketamina 0,5 – 1 mg/kg ( ostrożnie, bo może
powodować
wzrost napięcia macicy i potencjalnie powiększać
krwiak
pozałożyskowy lub przyspieszać odklejenie łożyska
);
- Etomidat 0,3 mg/kg u pacjentek niestabilnych
hemodynamicznie;
- Scolina 1-1,5 mg/kg.
POSTĘPOWANIE OGÓLNE W KRWOTOKACH POŁOŻNICZYCH –
POSTĘPOWANIE OGÓLNE W KRWOTOKACH POŁOŻNICZYCH –
CIĄGŁA OBSERWACJA I MONITOROWANIE CZYNNOŚCI
CIĄGŁA OBSERWACJA I MONITOROWANIE CZYNNOŚCI
ŻYCIOWYCH
ŻYCIOWYCH
dwie duże kaniule obwodowe;
pobrać badania ( morfologia, elektrolity, układ krzepnięcia, mocznik,
grupa krwi, krzyżówka ) ;
tlenoterapia, wsparcie oddechowe, respiratoroterapia;
stężenie Hg i HT w wyniku hemokoncentracji mogą być fałszywie
zawyżone i właściwa utratę można ocenić po przetoczeniu płynów i
hemodylucji);
monitorowanie utraty – badanie morfologiczne krwi co 4 – 6 godzin;
ciągły pomiar ciśnienia tętniczego krwi;
saturacja krwi tętniczej;
monitor EKG;
monitorować diurezę;
OCŻ;
ocenić utratę krwi wg ogólnie przyjętych zasad;
rozpocząć przetaczanie płynów ( koloidy – 1x deficyt objętości,
krystaloidy – 3x
deficyt objętości ) wg poglądów obecnie obowiązujących w początkowym
okresie
wstrząsu podajemy płyny koloidowe, w rozwiniętym wstrząsie z dużymi
zmianami
destrukcyjnymi śródbłonków – krystaloidy;
POSTĘPOWANIE OGÓLNE W KRWOTOKACH
POSTĘPOWANIE OGÓLNE W KRWOTOKACH
POŁOŻNICZYCH – CIĄGŁA OBSERWACJA
POŁOŻNICZYCH – CIĄGŁA OBSERWACJA
I MONITOROWANIE CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH
I MONITOROWANIE CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH
–
–
cd.
cd.
7,5 – 10 % NaCl w ilości 150 – 300 ml lub Nalokson w
dawce 0,6 – 0,8mg
może do czasu skrzyżowania krwi polepszyć wartości
hemodynamiczne;
z uwagi na niebuforowanie płynów dostępnych w naszych
warunkach na
1000 ml + 20 mmol wodorowęglanu niezależnie od leczenia
kwasicy;
leczenie DIC (koncentrat krwinek płytkowych, antytrombina
III, FFP);
POSTĘPOWANIE POŁOŻNICZE W KRWOTOKU
POSTĘPOWANIE POŁOŻNICZE W KRWOTOKU
POŁOŻNICZYM:
POŁOŻNICZYM:
opróżnić jamę macicy ( urodzić płód, usunąć
pozostawione fragmenty
tkanki łożyskowej );
oksytocyna, metergina, prostaglandyny;
masaż i dwuręczny ucisk macicy po urodzeniu płodu;
naprawa uszkodzeń kanału rodnego;
tamponada macicy ( cewnik Foley’a, setony gazowe );
uciśnięcie aorty ( czasowa kontrola );
podwiązanie tętnic biodrowych, macicznych;
embolizacja tętnic biodrowych, macicznych;
okołoporodowe wycięcie macicy.
Nadciśnienie tętnicze pojawiające się po 20
tygodniu ciąży
i ustępujące po 6 tygodniach po porodzie.
Przy chorobie trofoblastycznej może pojawić się
przed 20 tygodniem ciąży.
Częstość występowania 5 – 7 % wszystkich ciąż.
Śmiertelność matek – 20 %.
Śmiertelność okołoporodowa noworodków 6 – 10
%.
NADCIŚNIENIE INDUKOWANE CIĄŻĄ -
NADCIŚNIENIE INDUKOWANE CIĄŻĄ -
PIH
PIH
ETIOLOGIA PIH
ETIOLOGIA PIH
zaburzenie równowagi w układzie prostacyklina –
tromboksan;
obniżenie syntezy PGI2 (hamuje agregację płytek i
rozszerza naczynia);
względna przewaga tromboksanu TXA2 ( lokalne
obkurczenie naczyń,
agregacja i aktywacja płytek krwi, uszkodzenie
śródbłonków, odkładanie
złogów fibryny ;
teoria immunologiczna ( przeobrażenie trofoblastu w
prawidłowe
naczynia spiralne ) ;
teoria toksyn krążących zawartych w płynie
owodniowym i łożysku;
teoria pierwotnego DIC;
FAZY KLINICZNE PIH
FAZY KLINICZNE PIH
Faza I – nadciśnienie ciążowe.
RR > 140/90 mmHg lub wzrost o 30/15 mmHg w
stosunku do wartości ciśnienia tętniczego sprzed ciąży
w dwóch pomiarach w odstępie 6 godzin.
Faza II – stan przedrzucawkowy ( lekki, średni, ciężki
).
nadciśnienie tętnicze;
białkomocz > 300 mg/l/g;
uogólnione obrzęki.
CIĘŻKI STAN PRZEDRZUCAWKOWY
CIĘŻKI STAN PRZEDRZUCAWKOWY
RR > 160/90 mmHg, stale utrzymuje się na
jednakowym poziomie lub
się podwyższa pomimo leczenia;
Białkomocz > 5 g/l/d;
Oliguria < 400 ml/d;
Objawy mózgowe, bóle głowy, zawroty głowy,
rozdrażnienie, zaburzenia
świadomości;
Zaburzenia widzenia ( mroczki przed oczami, widzenie
za mgłą,
podwójne widzenie, ślepota – odklejenie siatkówki );
Objawy ze strony przewodu pokarmowego – nudności,
wymioty, bóle
nadbrzusza;
Obrzęk płuc, sinica;
HELLP.
NAPAD RZUCAWKI - JEST WYNIKIEM
NAPAD RZUCAWKI - JEST WYNIKIEM
SKURCZU NACZYŃ MÓZGOWYCH
SKURCZU NACZYŃ MÓZGOWYCH
stan uogólnionego niepokoju;
okres drgań włókienkowych mięśni twarzy, drżenie rąk
i stóp;
rozszerzenie źrenic;
okres skurczów tonicznych ( zaciśnięcie dłoni, zębów,
zatrzymanie
oddechu, zasinienie twarzy );
okres drgawek klonicznych, które obejmują całe ciało,
ciężarna rzuca
rękoma i nogami wokół siebie, skurcz mięśni szyi
powoduje odgięcie
głowy do tyłu, skurcz mięśni grzbietu powoduje
łukowate wygięcie
kręgosłupa;
pojawia się piana na ustach ( wzmożone wydzielanie );
po około 1 minucie drgawki ustępują;
pojawia się chrapliwy oddech;
chora pozostaje przez pewien czas nadal nieprzytomna.
ZESPÓŁ HELLP
ZESPÓŁ HELLP
hemoliza wewnątrznaczyniowa ( H - Hemolisis );
podwyższone stężenie enzymów wątrobowych ( EL –
elevated liver
enzymes) ;
niska liczba płytek krwi ( LP – low plates ).
HELLP
HELLP
sygnalizuje ciężką postać PIH;
trudny do przewidzenia przebieg
kliniczny;
złe rokowanie dla matki i płodu.
Faza II – pojawienie się dolegliwości:
ból nadbrzusza;
ból okolicy podżebrowej prawej;
cech infekcji wirusopodobnej;
nudności, wymioty.
Faza I – laboratoryjna:
spadek liczby płytek krwi;
obniżenie poziomu antytrombiny III;
wzrost stężenia D – dimerów.
FAZY HELLP
FAZY HELLP
Faza III – groźnych dla życia powikłań:
krwawienia ( maciczne, żołądkowo-jelitowe );
krwiak podtorebkowy wątroby;
niewydolność nerek;
niewydolność oddechowa;
powikłania neurologiczne – krwiak śródczaszkowy,
krwotok mózgowy.
POWIKŁANIA STANU
POWIKŁANIA STANU
PRZEDRZUCAWKOWEGO I RZUCAWKI
PRZEDRZUCAWKOWEGO I RZUCAWKI
Wczesne:
przełom nadciśnieniowy;
obrzęk mózgu, śpiączka, krwawienie śródmózgowe,
ślepota korowa;
śródmiąższowy obrzęk płuc z niewydolnością
oddechową;
zachłystowe zapalenie płuc;
niewydolność lewokomorowa z obrzękiem płuc;
uszkodzenie nerek i niewydolność nerek;
niewydolność wątroby;
krwiak podtorebkowy wątroby – pęknięcie wątroby;
DIC;
Niewydolność krążeniowo – oddechowa.
Późne:
encefalopatia;
charakteropatia;
zaburzenia widzenia;
ubytkowe objawy neurologiczne.
LECZENIE STANU PRZEDRZUCAWKOWEGO
LECZENIE STANU PRZEDRZUCAWKOWEGO
I RZUCAWKI
I RZUCAWKI
Reżim łóżkowy - ( cicho, ciemno, bez
Reżim łóżkowy - ( cicho, ciemno, bez
stymulacji ).
stymulacji ).
Monitorowanie:
RR;
HR;
oddechu;
diurezy;
bilans płynów;
białkomocz dobowy;
poziom białka całkowitego i albumin w surowicy
krwi;
stężenie kwasu moczowego, kreatyniny;
stężenie wapnia;
poziom enzymów wątrobowych;
poziom bilirubiny ( głownie pośredniej );
LDH;
koagulogram z oceną poziomu antytrombiny III i D –
dimerów;
morfologia z rozmazem ( schizocyty ).
LEKI STOSOWANE W STANIE
LEKI STOSOWANE W STANIE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
Leki obniżające ciśnienie krwi:
dihydralazyna ( Nepresol ) – tachyfilaksja;
metylodopa;
labetalol;
blokery kanału wapniowego - tachyfilaksja;
beta-blokery ( mogą skrócić ciąże o około 7
dni );
diazoksyd;
nitroprusydek, nitrogliceryna;
diuretyki.
LEKI STOSOWANE W STANIE
LEKI STOSOWANE W STANIE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
Profilaktyka przeciwdrgawkowa:
Magnez ( USA )
nieudowodnione działanie przeciwdrgawkowe;
interakcje z lekami zwiotczającymi;
śródmiąższowy obrzęk płuc z niewydolnością
oddechową;
blok płytki nerwowo - mięśniowej;
możliwość NZK po podaniu intubacyjnej dawki
scoliny;
tokoliza;
obniża agregacje płytek;
powoduje wzrost syntezy PGI2;
działa podobnie do blokerów Ca – zmniejszenie
oporu obwodowego
bez zmniejszenia rzutu;
dawkowanie: bolus 6 g iv, potem wlew 1 – 2 g/h
( rozcieńczamy w
glukozie ).
Fenytoina:
udowodnione działanie przeciwdrgawkowe;
długi okres półtrwania;
trudne dawkowanie;
nie daje tokolizy.
Benzodwuazepiny:
udowodnione działanie przeciwdrgawkowe;
przerywają 80 % drgawek w ciągu 5 minut;
bezpieczeństwo i łatwość podania;
LEKI STOSOWANE W STANIE
LEKI STOSOWANE W STANIE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
PRZEDRZUCAWKOWYM I RZUCAWCE
–
–
cd.
cd.
Barbiturany:
thiopental.
WYBÓR METODY PORODU
WYBÓR METODY PORODU
wyprowadzić pacjentkę ze stanu drgawek;
ciążę ukończyć w sposób najbezpieczniejszy i najmniej
urazowy,
o sposobie ukończenia ciąży decyduje położnik;
główna zasada postępowania – po krótkim leczeniu
zachowawczym,
kiedy kontrolujemy już stan pacjentki kończymy ciążę.
ZNIECZULENIE DO PORODU DROGAMI
ZNIECZULENIE DO PORODU DROGAMI
NATURY
NATURY
Z WYBORU ZZO
Z WYBORU ZZO
dobra kontrola bólu;
poprawa przepływu nerkowego;
poprawa przepływu maciczno –
łożyskowego;
możliwość sterowania matczynym RR;
poziom płytek krwi - 100 000.
ZNIECZULENIE DO CIĘCIA CESARSKIEGO
ZNIECZULENIE DO CIĘCIA CESARSKIEGO
ZZO - z wyboru jeśli pozwalają na nie warunki i tryb
nagłości.
PP – należy się liczyć z bardziej nasilonymi i szybko
występującymi zaburzeniami hemodynamicznymi
Znieczulenie ogólne:
pilne cięcie cesarskie, przeciwwskazania do
znieczuleń przewodowych;
szybka indukcja;
rezygnacja z ketaminy;
ostrożna precuraryzacja;
zmniejszyć dawkę leków zwiotczających;
intubacja rurką o mniejszej średnicy ( obrzęk krtani );
zapobieganie wahaniom RR w trakcie intubacji
( lignokaina - 1 mg/kg
iv, labetalol - 5 mg iv, nepresol 5 mg lub wlew,
nitroprusydek sodowy
wlew, nitrogliceryna wlew );
gładkie budzenie;
extubacja po pełnym obudzeniu.
ZATOR WODAMI PŁODOWYMI
ZATOR WODAMI PŁODOWYMI
zdarzenie niemożliwe do przewidzenia;
nie można mu zapobiec;
podejrzewamy go w każdym przypadku wystąpienia
sinicy
z niewyjaśnionej przyczyny oraz wstrząsu w
przebiegu porodu.
Po raz pierwszy opisany w literaturze przez Meyera w
1926 roku.
W 1927 Warden uzyskał go eksperymentalnie u zwierząt
laboratoryjnych.
Występowanie wg różnych autorów:
1:8000 porodów - 1: 80 000 porodów.
Śmiertelność 86%.
25% zgonów występuje w ciągu pierwszej
godziny od wystąpienia pierwszych objawów.
CZYNNIKI RYZYKA ZATORU WODAMI
CZYNNIKI RYZYKA ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
zaawansowany wiek matki;
wieloródka ;
makrosomia płodu;
szybki poród;
indukcja lub stymulacja porodu oksytocyną;
wewnątrzmaciczne obumarcie płodu;
podbarwienie płynu owodniowego smółką;
PIH;
amniotomia;
amniocenteza;
wprowadzenie cewnika do pomiaru ciśnienia
śródmacicznego;
dopochwowe podanie prostaglandyn E 2.
ZATOR WODAMI PŁODOWYMI TO:
ZATOR WODAMI PŁODOWYMI TO:
zapaść sercowo-naczyniowa;
DIC;
mogą występować kolejno lub
równocześnie.
PATOGENEZA ZATORU WODAMI
PATOGENEZA ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
Wniknięcie płynu owodniowego do krążenia
matki.
Może się zdarzyć w trzech sytuacjach:
amniotomii;
rozerwania naczyń kanału szyjki macicy lub macicy;
powstania gradientu ciśnień wystarczających do
wtłoczenia płynu
owodniowego do krwiobiegu matki.
ZMIANY PATOFIZJOLOGICZNE W ZATORZE
ZMIANY PATOFIZJOLOGICZNE W ZATORZE
WODAMI PŁODOWYMI:
WODAMI PŁODOWYMI:
Wniknięcie płynu owodniowego do krążenia matki
powoduje:
ostre nadciśnienie płucne;
nagły spadek rzutu lewej komory serca;
powstaje ostre serce płucne;
prowadzące do niewydolności prawej komory;
dochodzi do NZK w mechanizmie rozkojarzenia
elektromechanicznego;
zaburzeniu ulega stosunek wentylacji do perfuzj;
dochodzi do hipoksemii i kwasicy.
ETIOLOGIA DIC W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI
ETIOLOGIA DIC W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
przedostanie się do krążenia systemowego płynu
owodniowego
zawierającego dużę ilości TF ( tromboplastyn);
lepkość i aktywność prozakrzepowa płynu
owodniowego rośnie
w okresie ciąży i osiąga maksimum podczas porodu;
materiałem trombogennym w płynie owodniowym są
tromboplastyny
i enzymy aktwujące bezpośrednio czynnik X;
do krążenia systemowego przedostają się składniki
morfotyczne płynu,
złuszczony nabłonek, meszek płodowy, maź płodowa.
SEKWENCJA ZMIAN PATOFIZJOLOGICZNYCH DIC
SEKWENCJA ZMIAN PATOFIZJOLOGICZNYCH DIC
W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI PŁODOWYMI:
W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI PŁODOWYMI:
TF powoduje systemową i lokalną w krążeniu płucnym
aktywację
układu krzepnięcia;
TF powoduje uwolnienie dużych ilości t-PA ze
śródbłonków
płucnych ( efektem jest nasilenie fibrynolizy);
aktywacja układu krzepnięcia i fibrynolizy prowadzi do
powstania
mikrozatorów ( ONO);
składniki morfotyczne płynu owodniowego
zaczopowują drobne
tętniczki i naczynia włosowate w krążeniu płucnym
( ONO).
Płuca:
makroskopowo wykazują obrzęk;
wybroczyny do pęcherzyków;
zatory naczyń płucnych materiałem pochodzącym z
płynu
owodniowego.
Czop zatorowy:
bezpostaciowe resztki tkankowe;
złuszczone komórki nabłonka płodowego ( łuski);
włosy płodowe;
maż płodowa;
mucyna ze smółki.
ZMIANY PATOMORFOLOGICZNE
ZMIANY PATOMORFOLOGICZNE
STWIERDZANE W ZATORZE WODAMI
STWIERDZANE W ZATORZE WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
Podobne zmiany i obecność materiału zatorowego
można stwierdzić w:
mózgu;
nerkach;
wątrobie;
śledzionie;
przysadce mózgowej.
ZMIANY PATOMORFOLOGICZNE
ZMIANY PATOMORFOLOGICZNE
STWIERDZANE W ZATORZE WODAMI
STWIERDZANE W ZATORZE WODAMI
PŁODOWYMI
PŁODOWYMI
cd.
cd.
:
:
Lokalizacja zatorów:
w drobnych tętnicach;
w małych tętnicach;
w kapilarach płucnych.
MOMENT WYSTĄPIENIA OBJAWÓW ZATORU
MOMENT WYSTĄPIENIA OBJAWÓW ZATORU
WODAMI PŁODOWYMI:
WODAMI PŁODOWYMI:
zaawansowany pierwszy okres porodu;
początek drugiego okresu porodu;
w 45% związek z odklejeniem się
łożyska;
OBJAWY PRODROMALNE ZATORU WODAMI
OBJAWY PRODROMALNE ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
nagłe dreszcze;
pocenie się;
niepokój
kaszel.
OBJAWY KLINICZNE ZATORU WODAMI
OBJAWY KLINICZNE ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
utrudnienie oddychania;
duszność;
sinica;
skurcz oskrzeli;
obrzęk płuc;
nagły spadek ciśnienia
tętniczego krwi;
tachykardia;
zaburzenia rytmu;
NZK;
drgawki;
zaburzenia przytomności;
utrata przytomności.
RTG klatki piersiowej:
powiększenie prawego przedsionka i prawej komory
serca;
uwydatnienie proksymalnego odcinka tętnicy
płucnej;
obrzęk płuc.
Badania izotopowe:
wykrywają obszary o zmniejszonej perfuzji.
DODATKOWE BADANIA DIAGNOSTYCZNE:
DODATKOWE BADANIA DIAGNOSTYCZNE:
Pomiar OCŻ:
I faza - wzrost OCŻ w następstwie ostrego
nadciśnienia płucnego;
II faza - gwałtowny spadek OCŻ gdy dojdzie do
masywnego krwotoku.
Badania układu krzepnięcia i fibrynolizy:
dynamiczny spadek liczby płytek krwi,
małopłytkowość < 100
tysięcy lub spadek o 100 tysięcy w ciągu 24 godzin;
spadek aktywnośći antytrombiny III;
spadek stężenia fibrynogenu;
wydłużenie czasu PT i APTT;
obecność FDP, D – dimery;
obecność schizocytów w rozmazie krwi obwodowej.
LECZENIE ZATORU WODAMI PŁODOWYMI:
LECZENIE ZATORU WODAMI PŁODOWYMI:
resuscytacja krążeniowo-
oddechowa;
uzupełnienie objętości krwi;
przeciwdziałanie koagulopatii.
RESUSCYTACJA:
RESUSCYTACJA:
intubacja;
wentylacja 100% tlenem;
wentylacja z PEEP ( wzrost czynnościowej
pojemności zalegającej);
tlenoterapia hiperbaryczna.
MONITOROWANIE HEMODYNAMICZNE:
MONITOROWANIE HEMODYNAMICZNE:
dwie dużę kaniule w naczyniach żylnych obwodowych;
pobrać badania ( morfologia, układ krzepnięcia pełny,
elektrolity,
mocznik );
ciągły pomiar ciśnienia tętniczego;
saturacja krwi tętniczej;
monitor EKG;
kaniula dotętnicza;
kaniula w żyle centralnej;
cewnikowanie tętnicy płucnej;
monitorowanie diurezy godzinowej.
LECZENIE POWIKŁAŃ PŁUCNYCH:
LECZENIE POWIKŁAŃ PŁUCNYCH:
skurcz oskrzeli;
obkurczenie tętnicy płucnej.
TREBUTALINA- 0,25 mg podskórnie.
ISOPRENALINA- 0,02 mg iv, wlew 0,02-0,15
mikrog/kg/min.
ANINOPHILLINA- 5-6 mikrog/kg/min - kontrowersyjne,
z uwagi na tachykardię.
HYDROKORTYZON- 2g/24 h - zmniejsza skurcz naczyń
płucnych i obrzęk płuc.
LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI MIĘŚNIA
LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI MIĘŚNIA
SERCOWEGO:
SERCOWEGO:
DOPAMINA- 1-50 mikrog/kg/min;
DOBUTAMINA- 0,5 - 30 mikrog/kg/min;
DIGOKSYNA- 0,5 mg iv;
DIURETYKI - FUROSEMID - przy wzroście ciśnienia
zaklinowania;
INDOMETACYNA- eksperymentalnie.
Heparyna standardowa - zanim rozwiną się objawy
skazy
pełna dawka iv.
5 000-10 000 j.m iv , potem wlew 20 000 - 40
000 j.m/dobę.
Substytucja:
krwinki płukane;
koncentrat krwinek płytkowych;
koncentrat AT III;
albuminy;
FFP;
CPAG ( hipofibrynogenemia < 1 g/l).
LECZENIE DIC W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI
LECZENIE DIC W PRZEBIEGU ZATORU WODAMI
PŁODOWYMI:
PŁODOWYMI:
Monitorowanie leczenia heparyną:
poziom antytrombiny III;
FDP;
D – dimery;
Czas APTT, PT;
OSTRY BRZUCH W CIĄŻY
OSTRY BRZUCH W CIĄŻY
Zapalenie otrzewnej u kobiet w ciąży –
Zapalenie otrzewnej u kobiet w ciąży –
-ostre zapalenie wyrostka,
-przedziurawienie wrzodu dwunastnicy i żołądka (rzadko)
-ostre zapalenie trzustki (ciężki przebieg)
-w wyniku urazu może dojść do pourazowego
zapalenia
otrzewnej
Ropnie wewnątrzbrzuszne:
Ropnie wewnątrzbrzuszne:
-
jako powikłanie ostrych chorób narządów jamy
brzusznej.
-po zabiegach operacyjnych na narządach jamy
brzusznej
-pozostawione ciała obce
Niedrożność jelit w ciąży
Niedrożność jelit w ciąży
Przyczyną są zrosty w ciąży w 55% przypadków bez ciąży
w 64 do 79%. Niedrożność z zadzierzgnięcia częściej w
ciąży. Inne przyczyny to wgłobienie, przepukliny i
nowotwory (rzadziej)
Śmiertelność płodu jest wysoka pomiędzy 25-50%!!!
Wynosi 64%
w trzecim trymestrze
SKRĘT jelita
SKRĘT jelita
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO W CIĄŻY
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO W CIĄŻY
(1:2000 ciąż)
(1:2000 ciąż)
OSTRE KAMICZE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO
OSTRE KAMICZE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO
U KOBIET W CIĄŻY (6:10000)
U KOBIET W CIĄŻY (6:10000)