Żywienie i wychów

Żywienie i wychów

cieląt

cieląt

Żywienie i wychów cieląt

Żywienie i wychów cieląt



Wahania śmiertelności – kilka do

Wahania śmiertelności – kilka do

20%

20%



Poród – nieobecność cz

Poród – nieobecność cz

ł

ł

owieka -

owieka -

opieka matki

opieka matki



Czynności poporodowe

Czynności poporodowe

Żywienie i wychów cieląt

Żywienie i wychów cieląt

Odpajanie siarą:

Odpajanie siarą:

Przy matce – 2-5 dni

Przy matce – 2-5 dni

Od

Od

ł

ł

ączenie od matki

ączenie od matki

Schemat pojenia

Schemat pojenia

Dzień

Dzień

Jak często

Jak często

Ilość/1x

Ilość/1x

(l)

(l)

Ogółem

Ogółem

(l)

(l)

1

1

3-4

3-4

1-1,5

1-1,5

5

5

2

2

3

3

1,5-2,5

1,5-2,5

6-8

6-8

3-5

3-5

3

3

2-2,5

2-2,5

6-8

6-8

6-10

6-10

2-3

2-3

2-3

2-3

6

6

Schemat karmienia

Schemat karmienia

wiek

wiek

Mlek

Mlek

Mt

Mt

Sian

Sian

K/m

K/m

W

W

1

1

5-8

5-8

-

-

-

-

-

-

-

-

2

2

6

6

0,1

0,1

0,05

0,05

-

-

-

-

3

3

6

6

0,2

0,2

0,1

0,1

-

-

1

1

4

4

6

6

0,3

0,3

0,2

0,2

-

-

2

2

5

5

6

6

0,4

0,4

0,3

0,3

0,3

0,3

3

3

6

6

6

6

0,5

0,5

0,4

0,4

0,5

0,5

3

3

Schemat karmienia

Schemat karmienia

wiek

wiek

Mlek

Mlek

Mt

Mt

Sian

Sian

K/m

K/m

W

W

7

7

5

5

0,7

0,7

0,5

0,5

0,8

0,8

5

5

8

8

3

3

0,8

0,8

0,6

0,6

1

1

6

6

9

9

2

2

1

1

0,7

0,7

1,3

1,3

8

8

10

10

2

2

1,2

1,2

0,8

0,8

1,6

1,6

9

9

11

11

-

-

1,5

1,5

0,9

0,9

2

2

12

12

12

12

-

-

2

2

1

1

2,5

2,5

12

12

Higiena !!!

Higiena !!!



Higiena pojenia i świeżości

Higiena pojenia i świeżości



Temperatura pasz p

Temperatura pasz p

ł

ł

ynnych 35-30 st

ynnych 35-30 st



Od 2 – go tyg pasza sta

Od 2 – go tyg pasza sta

ł

ł

a – rozwój

a – rozwój

przedżo

przedżo

ł

ł

ądków

ądków



Za wyjątkiem paszy treściwej, do

Za wyjątkiem paszy treściwej, do

woli

woli

Ja

Ja

ł

ł

ówki

ówki



Umiarkowana intensywność żywienia

Umiarkowana intensywność żywienia



Namnażanie komórek miąższu

Namnażanie komórek miąższu

wymienia ok. 9 mc życia, syndrom

wymienia ok. 9 mc życia, syndrom

t

t

ł

ł

ustej krowy

ustej krowy



Lato: pastwisko

Lato: pastwisko



Zima: kiszonki (kukurydza 1/3 dawki)

Zima: kiszonki (kukurydza 1/3 dawki)



1 rok – 300 kg

1 rok – 300 kg



2 lata – 580 kg

2 lata – 580 kg

Ja

Ja

ł

ł

ówki

ówki

3 mce 95 kg

3 mce 95 kg

6 mcy 160 kg

6 mcy 160 kg

12 mcy 300 kg

12 mcy 300 kg

15 mcy 370 kg

15 mcy 370 kg

24-25 mcy 580 kg

24-25 mcy 580 kg

Choroby t

Choroby t

ł

ł

a

a

żywieniowego

żywieniowego

Wzdęcie i skręt trawieńca u

Wzdęcie i skręt trawieńca u

cieląt

cieląt



Szybkie tworzenie się gazu i

Szybkie tworzenie się gazu i

rozciąganie trawieńca – 6 – 12 tyg.

rozciąganie trawieńca – 6 – 12 tyg.



Zasiedlenie żwacza przez bakt

Zasiedlenie żwacza przez bakt

kwasu mlekowego

kwasu mlekowego



2 x pojenie ad libitum, nieregularne

2 x pojenie ad libitum, nieregularne

picie dużych ilości mleka po d

picie dużych ilości mleka po d

ł

ł

ugiej

ugiej

przerwie, brudny preparat, dodatki

przerwie, brudny preparat, dodatki

fermentujące (p

fermentujące (p

ł

ł

atki, śruta, mączka)

atki, śruta, mączka)

Wzdęcie i skręt trawieńca u

Wzdęcie i skręt trawieńca u

cieląt

cieląt



Niepokój, kolki, drżenie mięśni,

Niepokój, kolki, drżenie mięśni,

wyginanie grzbietu

wyginanie grzbietu

UWYPUKLENIE

UWYPUKLENIE

PRAWEGO BOKU

PRAWEGO BOKU

(niekiedy

(niekiedy

obustronnie)

obustronnie)



Nak

Nak

ł

ł

ucie przezskórne, zabieg

ucie przezskórne, zabieg

Niedostateczna zdolność

Niedostateczna zdolność

flory i fauny żwacza do

flory i fauny żwacza do

trawienia i syntezy

trawienia i syntezy.

.



Bakterie

Bakterie

rozk

rozk

ł

ł

adające celulozę,

adające celulozę,

skrobię, cukry, bia

skrobię, cukry, bia

ł

ł

ka, t

ka, t

ł

ł

uszcze,

uszcze,

produkujące lotne kwasy

produkujące lotne kwasy

t

t

ł

ł

uszczowe, metan itd

uszczowe, metan itd



Przyczyny

Przyczyny

Niedostateczna zdolność flory i

Niedostateczna zdolność flory i

fauny żwacza do trawienia i

fauny żwacza do trawienia i

syntezy

syntezy



Niedobór substancji odżywczych:

Niedobór substancji odżywczych:

synteza bia

synteza bia

ł

ł

ka bakteryjnego wymaga

ka bakteryjnego wymaga

ł

ł

atwo strawnych węglowodanów

atwo strawnych węglowodanów



Niedobór makro i mikroelementów:

Niedobór makro i mikroelementów:

P, Mg, Na, S, Cu, Co, Zn – potrzebne

P, Mg, Na, S, Cu, Co, Zn – potrzebne

do rozwoju mikroorganizmów. Brak =

do rozwoju mikroorganizmów. Brak =

zmiany stosunków jakościowych i

zmiany stosunków jakościowych i

ilościowych bakterii

ilościowych bakterii

Niedostateczna zdolność flory i

Niedostateczna zdolność flory i

fauny żwacza do trawienia i

fauny żwacza do trawienia i

syntezy

syntezy



Dzia

Dzia

ł

ł

anie substancji hamujących

anie substancji hamujących

bakterie: stosowanie antybiotyków

bakterie: stosowanie antybiotyków



Substancje antyżywieniowe

Substancje antyżywieniowe



Niedostateczne rozdrobnienie części

Niedostateczne rozdrobnienie części

roślin

roślin



Zmiana paszy: dopasowywanie flory

Zmiana paszy: dopasowywanie flory

trwa ok. 2 tyg (żywienie zimowe i

trwa ok. 2 tyg (żywienie zimowe i

letnie)

letnie)

Niedostateczna zdolność flory

Niedostateczna zdolność flory

i fauny żwacza do trawienia i

i fauny żwacza do trawienia i

syntezy - objawy

syntezy - objawy



↓

↓

% zawartości t

% zawartości t

ł

ł

uszczu w mleku

uszczu w mleku



↓

↓

produkcji mleka, ↑ ketozy,

produkcji mleka, ↑ ketozy,

prze

prze

ł

ł

adowanie żwacza,

adowanie żwacza,

wychudzenie, lizawość, cia

wychudzenie, lizawość, cia

ł

ł

a

a

ketonowe w moczu i mleku

ketonowe w moczu i mleku

Niedostateczna zdolność flory

Niedostateczna zdolność flory

i fauny żwacza do trawienia i

i fauny żwacza do trawienia i

syntezy - rozpoznaie

syntezy - rozpoznaie



↓

↓

% zawartości t

% zawartości t

ł

ł

uszczu w mleku,

uszczu w mleku,

badanie treści żwacza (ph ok. 7,0;

badanie treści żwacza (ph ok. 7,0;

oliwkowobrązowa, ↑sedymentacji,

oliwkowobrązowa, ↑sedymentacji,

redukcja b

redukcja b

ł

ł

ękiitu pow 5 min.), cia

ękiitu pow 5 min.), cia

ł

ł

a

a

ketonowe w mleku i krwi

ketonowe w mleku i krwi

Niedostateczna zdolność flory

Niedostateczna zdolność flory

i fauny żwacza do trawienia i

i fauny żwacza do trawienia i

syntezy - terapia

syntezy - terapia



Usunąć b

Usunąć b

ł

ł

ąd żywieniowy, siano,

ąd żywieniowy, siano,

drożdże 200-500 gr, melasa 200-

drożdże 200-500 gr, melasa 200-

300 gr, przeniesienie 3-5 l treści od

300 gr, przeniesienie 3-5 l treści od

zdrowych (3-5 x)

zdrowych (3-5 x)

Rozk

Rozk

ł

ł

ad gnilny treści żwacza

ad gnilny treści żwacza



Wypieranie fizjologicznej flory

Wypieranie fizjologicznej flory



Podawanie silnie zanieczyszczonej,

Podawanie silnie zanieczyszczonej,

nadgni

nadgni

ł

ł

ej paszy zasobnej w bia

ej paszy zasobnej w bia

ł

ł

ko

ko

Rozk

Rozk

ł

ł

ad gnilny treści żwacza

ad gnilny treści żwacza

-diagnostyka

-diagnostyka



Badanie treści żwacza – zielono-

Badanie treści żwacza – zielono-

czarna, wodnista, zapach ka

czarna, wodnista, zapach ka

ł

ł

u, pH

u, pH

-7,0

-7,0



Zmiana karmy, transfuzja treści,

Zmiana karmy, transfuzja treści,

terapia farmakologiczna

terapia farmakologiczna

Zaburzenia mineralne

Zaburzenia mineralne



Wynikają ze sposobu użytkowania

Wynikają ze sposobu użytkowania



Absorpcja z p.pok: Ca do 50%, P do

Absorpcja z p.pok: Ca do 50%, P do

60%, Na do 80%, Mg 20%

60%, Na do 80%, Mg 20%



Mleko 1l + 1,2g Ca + 0,9g P + 0,4g

Mleko 1l + 1,2g Ca + 0,9g P + 0,4g

Mg

Mg



8 i 9 mc ciąży p

8 i 9 mc ciąży p

ł

ł

odzie co dzień:4g

odzie co dzień:4g

Ca, 2,5g P, 0,1 g Mg

Ca, 2,5g P, 0,1 g Mg

Zaburzenia mineralne

Zaburzenia mineralne



Porażenie poporodowe

Porażenie poporodowe

Paresis

Paresis

Puerperalis,

Puerperalis,

gorączka mleczna

gorączka mleczna



Krzywica

Krzywica



Osteomalacja

Osteomalacja



Hipomagnezemia – tężyczka

Hipomagnezemia – tężyczka

pastwiskowa

pastwiskowa

Zapotrzebowanie

Zapotrzebowanie

Ca/g

Ca/g

dzień

dzień

P/g

P/g

dzień

dzień

Mg/g

Mg/g

dzień

dzień

Bytowe

Bytowe

36

36

27

27

12

12

+ 1 l

+ 1 l

mleka

mleka

5

5

2

2

0,6

0,6

Zapotrzebowanie -

Zapotrzebowanie -

zasuszone

zasuszone

Ca

Ca

g/dzień

g/dzień

P g/dzień

P g/dzień

Mg

Mg

g/dzień

g/dzień

Bytowe

Bytowe

60

60

37

37

15

15

Porażenie POPORODOWE

Porażenie POPORODOWE



Krowy wysokomleczne (3-8 wycielenie)

Krowy wysokomleczne (3-8 wycielenie)



Hipoklcemia

Hipoklcemia

→przechodzenie Ca do

→przechodzenie Ca do

mleka

mleka



Objawy: zanik apetytu, utrudnione

Objawy: zanik apetytu, utrudnione

poruszanie, chwiejny chód, drżenie

poruszanie, chwiejny chód, drżenie

mięśni, porażenie kończyn, opistotonus,

mięśni, porażenie kończyn, opistotonus,

ciężkie przypadki śmierć w ciągu 48 h

ciężkie przypadki śmierć w ciągu 48 h

Porażenie POPORODOWE

Porażenie POPORODOWE



Przemiany Ca – Kalcytonina, PTH, vit

Przemiany Ca – Kalcytonina, PTH, vit

D

D



Odk

Odk

ł

ł

adanie Ca w kościach

adanie Ca w kościach



Uśpienie PTH ok. 48h

Uśpienie PTH ok. 48h



Postępowanie dietetyczne - ↓Ca

Postępowanie dietetyczne - ↓Ca

(20 g/dzień) ostatni tydzień, po

(20 g/dzień) ostatni tydzień, po

porodzie norma

porodzie norma

Krzywica/Osteomalacja

Krzywica/Osteomalacja



Niedostateczne kostnienie szkieletu

Niedostateczne kostnienie szkieletu

– tzw tkanka kostnawa

– tzw tkanka kostnawa



↓

↓

P, ↑Ca – 2:1, ↓wit D (b.b. rzadko)

P, ↑Ca – 2:1, ↓wit D (b.b. rzadko)



Deformacje nasad kości d

Deformacje nasad kości d

ł

ł

ugich,

ugich,

zaburzenia ruchu

zaburzenia ruchu



Rozpoznanie: obraz kliniczny, P<1,6

Rozpoznanie: obraz kliniczny, P<1,6

mmol/l

mmol/l

Krzywica/Osteomalacja

Krzywica/Osteomalacja



Zmiana żywienia, Fosforan sodu 30

Zmiana żywienia, Fosforan sodu 30

g/zwierzę, wit D 200 000 jm/zwierzę

g/zwierzę, wit D 200 000 jm/zwierzę



Kontrola P we krwi

Kontrola P we krwi

Krzywica/Osteomalacja

Krzywica/Osteomalacja



Osteomalacja: doros

Osteomalacja: doros

ł

ł

e byd

e byd

ł

ł

o

o

wysokomleczne

wysokomleczne



Patogeneza: laktacja =

Patogeneza: laktacja =

demineralizacja szkieletu; ↓P =

demineralizacja szkieletu; ↓P =

zahamowanie remineralizacji po

zahamowanie remineralizacji po

laktacji

laktacji



Ca 2,25 -3,03 mmol/l

Ca 2,25 -3,03 mmol/l



P 1,00 – 2,71 mmol/l

P 1,00 – 2,71 mmol/l

Krzywica/Osteomalacja

Krzywica/Osteomalacja

Bogate w P

Bogate w P

Trawa

Trawa

ł

ł

ąkowa,

ąkowa,

koniczyna,

koniczyna,

lucerna (siano),

lucerna (siano),

grochowiny,

grochowiny,

s

s

ł

ł

oma sojowa

oma sojowa

Ubogie w P

Ubogie w P

Liście

Liście

buraczane,

buraczane,

kiszonka,

kiszonka,

melasa, s

melasa, s

ł

ł

oma

oma

Hipomagnezemia,

Hipomagnezemia,

tężyczka pastwiskowa

tężyczka pastwiskowa



Choroba byd

Choroba byd

ł

ł

a mlecznego

a mlecznego



Wch

Wch

ł

ł

anianie

anianie

5-30% wartości

5-30% wartości

przyjętej, ma

przyjętej, ma

ł

ł

e rezerwy ustrojowe

e rezerwy ustrojowe



Pierwiastek obecny w glebie, tereny

Pierwiastek obecny w glebie, tereny

tężyczkowe (monitoring stężenia Mg)

tężyczkowe (monitoring stężenia Mg)



Pora roku

Pora roku



Funkcje Mg

Funkcje Mg

Hipomagnezemia,

Hipomagnezemia,

tężyczka pastwiskowa

tężyczka pastwiskowa



Objawy zależne od stężenia we krwi

Objawy zależne od stężenia we krwi



Postać ostra

Postać ostra

↓ 0,41 mmol/l, 6-12 h,

↓ 0,41 mmol/l, 6-12 h,

pobudliwość, skurcze toniczno-

pobudliwość, skurcze toniczno-

kloniczne, opistotonus, ślinotok,

kloniczne, opistotonus, ślinotok,

temp 40stC, 30-60 min śmierć

temp 40stC, 30-60 min śmierć



Postać podostra: 0,41-0,74 mmol/l,

Postać podostra: 0,41-0,74 mmol/l,

sztywny chód, drżenia w

sztywny chód, drżenia w

ł

ł

ókienkowe,

ókienkowe,

częste oddawanie ka

częste oddawanie ka

ł

ł

u, 2-3 dni

u, 2-3 dni

Hipomagnezemia,

Hipomagnezemia,

tężyczka pastwiskowa

tężyczka pastwiskowa



Postać przewlek

Postać przewlek

ł

ł

a: 0,74-1,23 mmol/l,

a: 0,74-1,23 mmol/l,

spadek produjcji mleka, lizawość,

spadek produjcji mleka, lizawość,



Monitoring Mg w krwi i moczu/0,5 roku

Monitoring Mg w krwi i moczu/0,5 roku



Preparaty mineralne

Preparaty mineralne



Leczenie: Mg iv PODGRZANY DO TEMP

Leczenie: Mg iv PODGRZANY DO TEMP

CIA

CIA

Ł

Ł

A( siarczan, glukonian: antiparen,

A( siarczan, glukonian: antiparen,

tetanusan 50% i 24%)

tetanusan 50% i 24%)

Stężenie minera

Stężenie minera

ł

ł

ów

ów



Ca = 2,25-3,03 mmol/l / 9-12,1

Ca = 2,25-3,03 mmol/l / 9-12,1

mg/dl

mg/dl



P = 1-2,27 mmol/l / 3,1-8,4 mg/dl

P = 1-2,27 mmol/l / 3,1-8,4 mg/dl



Mg =

Mg =

0,78-1,23 mmol/l / 1,9 -3

0,78-1,23 mmol/l / 1,9 -3

mg/dl

mg/dl

Preparaty mineralne

Preparaty mineralne

Hipocalcemia – Calcium

Hipocalcemia – Calcium

borogluconatum iv, Calciglut iv,

borogluconatum iv, Calciglut iv,

Glucalvet iv, 250 -500 ml

Glucalvet iv, 250 -500 ml

Hipomagnezemia - Antiparen N iv,

Hipomagnezemia - Antiparen N iv,

Tetanusan 50 i 24% iv sc,

Tetanusan 50 i 24% iv sc,

Duphalythe iv sc ip, Siarczan

Duphalythe iv sc ip, Siarczan

magnezu 20% sc.

magnezu 20% sc.

Stężenie minera

Stężenie minera

ł

ł

ów

ów