Cele rozwoju
Cele rozwoju
lokalnego i
lokalnego i
regionalnego
regionalnego
Przygotowali:
Przygotowali:
- Magda
- Magda
Jaroniewska
Jaroniewska
- Rafał Kateusz
- Rafał Kateusz
- Grzegorz Tybor
- Grzegorz Tybor
Definicja rozwoju
Definicja rozwoju
lokalnego
lokalnego
Rozwój lokalny jest procesem społecznym,
Rozwój lokalny jest procesem społecznym,
polega na aktywności społeczności lokalnych,
polega na aktywności społeczności lokalnych,
na uaktywnianiu lokalnych postaw
na uaktywnianiu lokalnych postaw
prorozwojowych, na tworzeniu instytucji
prorozwojowych, na tworzeniu instytucji
społecznych w rozwój ten zaangażowanych.
społecznych w rozwój ten zaangażowanych.
Jest to proces poprzedzony niekiedy
Jest to proces poprzedzony niekiedy
długotrwałym przygotowaniem, zarówno
długotrwałym przygotowaniem, zarówno
zasobów do ich gospodarczego wykorzystania,
zasobów do ich gospodarczego wykorzystania,
jak i ludzi do współuczestniczenia w rozwoju.
jak i ludzi do współuczestniczenia w rozwoju.
Jest to wreszcie proces pracochłonny i
Jest to wreszcie proces pracochłonny i
nowatorski, niekiedy wręcz innowacyjny.
nowatorski, niekiedy wręcz innowacyjny.
Cechy rozwoju lokalnego
Cechy rozwoju lokalnego
Czynniki endogeniczne (wewnętrzna siła
Czynniki endogeniczne (wewnętrzna siła
rozwoju):
rozwoju):
- wykorzystanie naturalnych zasobów danego
- wykorzystanie naturalnych zasobów danego
regionu - wykorzystanie kwalifikacji jego
regionu - wykorzystanie kwalifikacji jego
mieszkańców
mieszkańców
Czynniki egzogeniczne:
Czynniki egzogeniczne:
- bezpośrednie inwestycje zagraniczne,
- bezpośrednie inwestycje zagraniczne,
- środki pieniężne przekazywane w ramach
- środki pieniężne przekazywane w ramach
polityki społeczno-gospodarczej państwa lub
polityki społeczno-gospodarczej państwa lub
ugrupowania ponadnarodowego (np: Unii
ugrupowania ponadnarodowego (np: Unii
Europejskiej).
Europejskiej).
Cele rozwoju lokalnego
Cele rozwoju lokalnego
Priorytetowym celem rozwoju lokalnego jest ogólnie
Priorytetowym celem rozwoju lokalnego jest ogólnie
pojęty rozwój społeczno-gospodarczy. Składa się on z
pojęty rozwój społeczno-gospodarczy. Składa się on z
dwóch celów:
dwóch celów:
1) Celu głównego – zagwarantowanie mieszkańcom
1) Celu głównego – zagwarantowanie mieszkańcom
możliwie najwyższego poziomu życia.
możliwie najwyższego poziomu życia.
2) Celów uzupełniających cel główny:
2) Celów uzupełniających cel główny:
- zapewnienie mieszkańcom pracy,
- zapewnienie mieszkańcom pracy,
- zapewnienie warunków bytu materialnego,
- zapewnienie warunków bytu materialnego,
- zapewnienie pozytywnego środowiska dla rozwoju
- zapewnienie pozytywnego środowiska dla rozwoju
duchowego,
duchowego,
- zapewnienie podstawowej potrzeby bezpieczeństwa i
- zapewnienie podstawowej potrzeby bezpieczeństwa i
perspektywy na przyszłość oraz możliwości rozwoju
perspektywy na przyszłość oraz możliwości rozwoju
dla
dla
przyszłych pokoleń.
przyszłych pokoleń.
Zagwarantowanie
Zagwarantowanie
mieszkańcom możliwie
mieszkańcom możliwie
najwyższego poziomu życia
najwyższego poziomu życia
Pojęcie
Pojęcie
poziomu życia
poziomu życia
związane jest z
związane jest z
definicją jakości życia, która mówi, że
definicją jakości życia, która mówi, że
ocena buty wynika głównie z porównań
ocena buty wynika głównie z porównań
wielu parametrów ekonomicznych,
wielu parametrów ekonomicznych,
zdrowotnych i środowiskowych. Składają
zdrowotnych i środowiskowych. Składają
się na nie wiele czynników, które zawarte
się na nie wiele czynników, które zawarte
są w m. in. w Piramidzie Maslowa jako
są w m. in. w Piramidzie Maslowa jako
szeroko pojęta potrzeba
szeroko pojęta potrzeba
bezpieczeństwa, samorealizacji czy
bezpieczeństwa, samorealizacji czy
nawet potrzeby fizjologiczne.
nawet potrzeby fizjologiczne.
Zapewnienie
Zapewnienie
mieszkańcom pracy
mieszkańcom pracy
Powyższy cel związany jest z
Powyższy cel związany jest z
dostępnością na rynku pracy ofert,
dostępnością na rynku pracy ofert,
których podjęcie zagwarantuje
których podjęcie zagwarantuje
uzyskanie stałego dochodu
uzyskanie stałego dochodu
niezbędnego do dalszej egzystencji.
niezbędnego do dalszej egzystencji.
Zapewnienie pracy może być także
Zapewnienie pracy może być także
czynnikiem samorealizacji
czynnikiem samorealizacji
społecznej, który odnosi się do
społecznej, który odnosi się do
wzrostu poziomu życia.
wzrostu poziomu życia.
Zapewnienie warunków
Zapewnienie warunków
bytu materialnego
bytu materialnego
Pojęcie to w swym zakresie oznacza
Pojęcie to w swym zakresie oznacza
zarówno zapewnienie wyżywienia,
zarówno zapewnienie wyżywienia,
godnych warunków mieszkalnych i
godnych warunków mieszkalnych i
życiowych a także bytowanie w
życiowych a także bytowanie w
środowisku nie szkodzącym zdrowiu.
środowisku nie szkodzącym zdrowiu.
Zapewnienie pozytywnego
Zapewnienie pozytywnego
środowiska dla rozwoju
środowiska dla rozwoju
duchowego
duchowego
W celu tym zawiera się:
W celu tym zawiera się:
- możliwość kształcenia się jednostki,
- możliwość kształcenia się jednostki,
- prawa do wypoczynku.
- prawa do wypoczynku.
- uczestnictwa w kulturze i rozrywce,
- uczestnictwa w kulturze i rozrywce,
- dostępu do informacji,
- dostępu do informacji,
- możliwości podróży,
- możliwości podróży,
- obcowanie z szeroko pojętym
- obcowanie z szeroko pojętym
otoczeniem.
otoczeniem.
Zapewnienie podstawowej
Zapewnienie podstawowej
potrzeby bezpieczeństwa i
potrzeby bezpieczeństwa i
perspektywy na przyszłość
perspektywy na przyszłość
oraz możliwości rozwoju dla
oraz możliwości rozwoju dla
przyszłych pokoleń
przyszłych pokoleń
Oznacza to, iż rozwój lokalny ma na celu
Oznacza to, iż rozwój lokalny ma na celu
zapewnienie bezpieczeństwa
zapewnienie bezpieczeństwa
wewnętrznego danej zbiorowości na
wewnętrznego danej zbiorowości na
określonym obszarze. Gwarantuje także
określonym obszarze. Gwarantuje także
dalszą poprawę warunków gospodarczych,
dalszą poprawę warunków gospodarczych,
ekonomicznych i socjalnych na rzecz
ekonomicznych i socjalnych na rzecz
lepszego bytu w przyszłości.
lepszego bytu w przyszłości.
Czynniki rozwoju lokalnego
Czynniki rozwoju lokalnego
a jego cele
a jego cele
Skuteczność realizacji celów rozwoju lokalnego
Skuteczność realizacji celów rozwoju lokalnego
związana jest z czynnikami tego rozwoju. Zaliczamy do
związana jest z czynnikami tego rozwoju. Zaliczamy do
nich czynniki:
nich czynniki:
- wewnętrzne (miejscowe) - są to miejscowe możliwości i
- wewnętrzne (miejscowe) - są to miejscowe możliwości i
miejscowe potrzeby rozwoju.
miejscowe potrzeby rozwoju.
- zewnętrzne (pozamiejscowe) - obejmują politykę
- zewnętrzne (pozamiejscowe) - obejmują politykę
gospodarczą państwa oraz całe jej otoczenie, jak również
gospodarczą państwa oraz całe jej otoczenie, jak również
politykę przestrzenną. Duże znaczenie odgrywają tu:
politykę przestrzenną. Duże znaczenie odgrywają tu:
*ogólnopaństwowa polityka społeczna,
*ogólnopaństwowa polityka społeczna,
*ogólnopaństwowe podstawy kształtowania
*ogólnopaństwowe podstawy kształtowania
poziomu życia społecznego,
poziomu życia społecznego,
*sytuacja kraju w układzie międzynarodowym i
*sytuacja kraju w układzie międzynarodowym i
charakter
charakter
obrotów z innymi krajami (polityka importu i
obrotów z innymi krajami (polityka importu i
eksportu).
eksportu).
Cele rozwoju lokalnego muszą mieć
Cele rozwoju lokalnego muszą mieć
charakter uzupełniający i
charakter uzupełniający i
wspierający co znajduje swoje
wspierający co znajduje swoje
odzwierciedlenie w pojęciu
odzwierciedlenie w pojęciu
zrównoważonego rozwoju lokalnego.
zrównoważonego rozwoju lokalnego.
Definicja rozwoju
Definicja rozwoju
regionalnego
regionalnego
Rozwój gospodarczy regionów wchodzących
Rozwój gospodarczy regionów wchodzących
w skład danego kraju.
w skład danego kraju.
Pozytywne zmiany ilościowe, jakościowe i
Pozytywne zmiany ilościowe, jakościowe i
strukturalne w gospodarce danego regionu,
strukturalne w gospodarce danego regionu,
odbywające się poprzez inspirację samorządu
odbywające się poprzez inspirację samorządu
województwa oraz samorządów lokalnych w
województwa oraz samorządów lokalnych w
jego obrębie, przy udziale partnerów tegoż
jego obrębie, przy udziale partnerów tegoż
regionu.
regionu.
Całokształt zmian jakie zachodzą na danym
Całokształt zmian jakie zachodzą na danym
terenie: zmiana struktury gospodarczej,
terenie: zmiana struktury gospodarczej,
przeobrażenia jednostek gospodarczych,
przeobrażenia jednostek gospodarczych,
zmiana poziomu życia, powstawanie nowych
zmiana poziomu życia, powstawanie nowych
wartości intelektualnych i rozwój duchowy.
wartości intelektualnych i rozwój duchowy.
Zasady rozwoju
Zasady rozwoju
regionalnego
regionalnego
Rozwój regionalny powinien być prowadzony w myśl
Rozwój regionalny powinien być prowadzony w myśl
klarownie określonych zasad, które organizują jej
klarownie określonych zasad, które organizują jej
przebieg przyczyniając się do określenia celów.
przebieg przyczyniając się do określenia celów.
Zasady te to:
Zasady te to:
Koncentracji -
Koncentracji - podkreśla konieczność wspierania w
pierwszym rzędzie takich obszarów, które
gwarantują zachowanie wysokiego wzrostu oraz
zatrudnienia.
Koordynacji – współdziałanie poszczególnych
Koordynacji – współdziałanie poszczególnych
organów w celu rozwoju regionu
organów w celu rozwoju regionu
Subsydiarności – rozwój regionalny
Subsydiarności – rozwój regionalny ma charakter
uzupełniający i pomocniczy wobec działań
podejmowanych przez samorządy województw.
Zasada wspierania endogenicznego rozwoju –
Zasada wspierania endogenicznego rozwoju –
działania
działania powinny w pierwszej kolejności zmierzać
do pobudzenia własnego potencjału województw.
Ogólne cele rozwoju
Ogólne cele rozwoju
regionalnego
regionalnego
Osiągnięcie jak najwyższego i względnie
równomiernego poziomu rozwoju różnych
regionów kraju (w Unii Europejskiej
celem polityki regionalnej jest osiągnięcie
jak najbardziej równomiernego poziomu
rozwoju regionów na całym terenie Unii).
Zapewnienie spójności społeczno-
gospodarczej i terytorialnej, także w
wymiarze
regionalnym.
Cele rozwoju regionalnego
Cele rozwoju regionalnego
w Polsce
w Polsce
Podniesienie konkurencyjności polskich
Podniesienie konkurencyjności polskich
regionów -
regionów - jest to cel horyzontalny realizowany
we wszystkich województwach. Podnoszenie
konkurencyjności rozwoju regionalnego
powinien być elastycznie dostosowany do
uwarunkowań regionalnych, a więc
zróżnicowany w zależności od wewnętrznego
potencjału i cech poszczególnych województw.
Cel będzie równie służył poprawie koordynacji
niektórych polityk sektorowych rządu (np.
innowacyjnej, gospodarczej itp.) z polityka
regionalna państwa (zgodnie z zasada
koordynacji).
Wykorzystanie potencjału endogenicznego
Wykorzystanie potencjału endogenicznego
regionów -
regionów - ma na celu wsparcie
samorządowych polityk regionalnych
zwłaszcza w obszarach, które sa najbardziej
pożądane z punktu widzenia priorytetów i
zasad polityki regionalnej państwa. W
szczególności chodzi o wsparcie budowania
nowych zasobów endogenicznych lub
wprowadzanie innowacji technologicznych i
organizacyjnych do dotychczasowych zasobów
regionalnych. Należy równie wspierać
działania zwiększające spójność ekonomiczna,
społeczna i terytorialna wewnątrz regionów.
Ponadto, polityka regionalna państwa może
wspierać rozwój praktyk dobrego rządzenia,
w tym współpracy międzyregionalnej przy
realizowaniu zadań.
Wspieranie obszarów strategicznej
interwencji państwa - interwencja ma
na celu usuniecie specyficznych barier
dla trwałego rozwoju województw.
Pomoc dotyczy zwłaszcza takich
problemów, które są istotne dla rozwoju
całego kraju (a nie tylko określonych
regionów) lub przekraczają możliwości
polityk samorządowych. Ponadto,
wprowadzenie tego celu służy poprawie
integracji polityki regionalnej państwa.
Szczegółowe cele rozwoju
Szczegółowe cele rozwoju
regionalnego w Polsce
regionalnego w Polsce
Podniesienie konkurencyjności polskich
Podniesienie konkurencyjności polskich
regionów:
regionów:
- wspieranie rozbudowy infrastruktury
- wspieranie rozbudowy infrastruktury
- wykorzystanie zasobów środowiska
- wykorzystanie zasobów środowiska
przyrodniczego
przyrodniczego
- wspieranie rozwoju instytucji szkoleniowych
- wspieranie rozwoju instytucji szkoleniowych
- upowszechnienie dostępu do usług
- upowszechnienie dostępu do usług
elektronicznych
elektronicznych
- wspieranie rozwoju regionalnej
- wspieranie rozwoju regionalnej
przedsiębiorczości
przedsiębiorczości
-
- rozszerzanie zasięgu oddziaływania obszarów
metropolitalnych oraz innych dużych miast.
Wyrównywanie szans rozwojowych
Wyrównywanie szans rozwojowych
obszarów problemowych:
obszarów problemowych:
- wspieranie rozwoju infrastruktury,
- wspieranie rozwoju infrastruktury,
- wspieranie procesów
- wspieranie procesów
modernizacyjnych i
modernizacyjnych i
drobnej przedsiębiorczości, w tym
drobnej przedsiębiorczości, w tym
usług,
usług,
- wspieranie rozwoju sieci osadniczej i
- wspieranie rozwoju sieci osadniczej i
miejskiej,
miejskiej,
- wspieranie rozwoju mieszkalnictwa,
- wspieranie rozwoju mieszkalnictwa,
- wspieranie samorządów i organizacji
- wspieranie samorządów i organizacji
pozarządowych.
pozarządowych.
Dziękujemy za uwagę.
Dziękujemy za uwagę.
Bibliografia
Bibliografia
Jerzy Tarajkowski (red.):
Jerzy Tarajkowski (red.):
Polityka gospodarcza.
Polityka gospodarcza.
Studia i przyczynki
Studia i przyczynki
. Poznań: Garmond Oficyna
. Poznań: Garmond Oficyna
Wydawnicza, 2005.
Wydawnicza, 2005.
Tomasz Grzegorz Grosse Cele i zasady polityki
regionalnej Ekspertyza dla Ministerstwa Rozwoju
Regionalnego na temat Krajowej Strategii Rozwoju
Regionalnego
Zasoby Internetu:
Zasoby Internetu:
http://www.praktycznateoria.pl/cechy-rozwoju-
http://www.praktycznateoria.pl/cechy-rozwoju-
lokalnego/
lokalnego/
http://www.nbportal.pl/pl/commonPages/Economics
http://www.nbportal.pl/pl/commonPages/Economics
EntryDetails?entryId=60&pageId=608
EntryDetails?entryId=60&pageId=608