URAZY U KOBIET
URAZY U KOBIET
W CIĄŻY
W CIĄŻY
URAZY U KOBIET
URAZY U KOBIET
W CIĄŻY
W CIĄŻY
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
•
Anatomia i fizjologia
Anatomia i fizjologia
•
Patofizjologia
Patofizjologia
•
Ocena i postępowanie
Ocena i postępowanie
URAZ U KOBIETY
URAZ U KOBIETY
W CIĄŻY
W CIĄŻY
URAZ U KOBIETY
URAZ U KOBIETY
W CIĄŻY
W CIĄŻY
•
Dwoje pacjentów z
Dwoje pacjentów z
odrębnymi potrzebami
odrębnymi potrzebami
– Matka
– Płód
•
Dwa cele postępowania
Dwa cele postępowania
– Pomoc matce
– Rozpoznanie potrzeb płodu
FIZJOLOGICZNE ZMIANY
FIZJOLOGICZNE ZMIANY
U KOBIETY W CIĄŻY
U KOBIETY W CIĄŻY
FIZJOLOGICZNE ZMIANY
FIZJOLOGICZNE ZMIANY
U KOBIETY W CIĄŻY
U KOBIETY W CIĄŻY
•
Zmiany związane z ciążą
Zmiany związane z ciążą
•
Główne zmiany w krążeniu
Główne zmiany w krążeniu
polegają na zwiększeniu
polegają na zwiększeniu
przepływu krwi przez macicę
przepływu krwi przez macicę
•
Ciężarne są bardziej narażone
Ciężarne są bardziej narażone
– Zwiększone ryzyko urazów
– Mniejsza zdolność do kompensacji
wstrząsu
ZMIANY W KRĄŻENIU
ZMIANY W KRĄŻENIU
I UKŁADZIE
I UKŁADZIE
ODDECHOWYM
ODDECHOWYM
ZMIANY W KRĄŻENIU
ZMIANY W KRĄŻENIU
I UKŁADZIE
I UKŁADZIE
ODDECHOWYM
ODDECHOWYM
•
Zwiększenie objętości wyrzutowej
Zwiększenie objętości wyrzutowej
o 20-30%
o 20-30%
•
Wzrost
Wzrost
tętna o 10-15 uderzeń /min.
tętna o 10-15 uderzeń /min.
•
Obniżenie
Obniżenie
RR o 10-15 mmHg
RR o 10-15 mmHg
•
Wzrost spoczynkowej częstości
Wzrost spoczynkowej częstości
oddechu
oddechu
•
Uniesienie przepony przez macicę
Uniesienie przepony przez macicę
i zmniejszenie objętości oddechowej
i zmniejszenie objętości oddechowej
OBJĘTOŚĆ KRWI
OBJĘTOŚĆ KRWI
OBJĘTOŚĆ KRWI
OBJĘTOŚĆ KRWI
•
Zwiększenie objętości krwi o
Zwiększenie objętości krwi o
45-50%
45-50%
•
“
“
Anemia ciężarnych”
Anemia ciężarnych”
– Wzrost ilości osocza jest większy niż
wzrost objętości krwinek czerwonych
– Wynikiem tego jest “względna”
anemia
BRZUCH
BRZUCH
BRZUCH
BRZUCH
•
Opóźnione opróżnianie żołądka
Opóźnione opróżnianie żołądka
– Wzrost ryzyka wymiotów
i zachłyśnięcia
•
Macica staje się największym
Macica staje się największym
narządem w jamie brzusznej
narządem w jamie brzusznej
– Większe prawdopodobieństwo
uszkodzenia w wyniku urazów tępych
i drążących
ZMIANY W UKŁADZIE
ZMIANY W UKŁADZIE
MOCZOWYM
MOCZOWYM
ZMIANY W UKŁADZIE
ZMIANY W UKŁADZIE
MOCZOWYM
MOCZOWYM
•
Pęcherz moczowy jest przesunięty
Pęcherz moczowy jest przesunięty
ku górze i do przodu przez
ku górze i do przodu przez
powiększoną macicę
powiększoną macicę
•
Zwiększone ryzyko tępego i
Zwiększone ryzyko tępego i
penetrującego urazu pęcherza
penetrującego urazu pęcherza
ZMIANY W MACICY
ZMIANY W MACICY
ZMIANY W MACICY
ZMIANY W MACICY
•
Zwiększony przepływ krwi przez macicę
Zwiększony przepływ krwi przez macicę
– nieciężarne = 2% rzutu serca
– ciężarne = 20% rzutu
•
Wyrzut katecholamin we
Wyrzut katecholamin we
wczesnym
wczesnym
wstrząsie wywołuje skurcz naczyń
wstrząsie wywołuje skurcz naczyń
krwionośnych macicy
krwionośnych macicy
– 20-30% zmniejsza się przepływ krwi w macicy
– zwiększa się ryzyko hipoksji i śmierci płodu
PRZYCZYNY POURAZOWEJ
PRZYCZYNY POURAZOWEJ
ŚMIERCI PŁODU
ŚMIERCI PŁODU
PRZYCZYNY POURAZOWEJ
PRZYCZYNY POURAZOWEJ
ŚMIERCI PŁODU
ŚMIERCI PŁODU
#1 - Śmierć matki
#2 - Wystąpienie wstrząsu u
matki
#3 - Odklejenie się łożyska
ROZWÓJ PŁODU
ROZWÓJ PŁODU
ROZWÓJ PŁODU
ROZWÓJ PŁODU
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ
DOLNEJ
DOLNEJ
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ
DOLNEJ
DOLNEJ
•
Powiększająca się macica
Powiększająca się macica
powoduje ucisk na żyłę próżną,
powoduje ucisk na żyłę próżną,
kiedy matka leży na wznak
kiedy matka leży na wznak
– Zredukowanie powrotu żylnego i
rzutu serca nawet o 30%
– Może występować po 20 tygodniu
ciąży
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ
DOLNĄ MOŻE
DOLNĄ MOŻE
POWODOWAĆ
POWODOWAĆ
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ
DOLNĄ MOŻE
DOLNĄ MOŻE
POWODOWAĆ
POWODOWAĆ
•
Hipotensję matki
Hipotensję matki
•
Omdlenia
Omdlenia
•
Bradykardię u
Bradykardię u
płodu
płodu
PRZYGOTOWANIE DO
PRZYGOTOWANIE DO
TRANSPORTU KOBIETY
TRANSPORTU KOBIETY
CIĘŻARNEJ
CIĘŻARNEJ
PRZYGOTOWANIE DO
PRZYGOTOWANIE DO
TRANSPORTU KOBIETY
TRANSPORTU KOBIETY
CIĘŻARNEJ
CIĘŻARNEJ
•
Pełne unieruchomienie kręgosłupa
Pełne unieruchomienie kręgosłupa
•
Nachylenie deski ortopedycznej
Nachylenie deski ortopedycznej
o 20-30° stopni na lewą stronę
o 20-30° stopni na lewą stronę
•
Ręczne przesunięcie macicy na lewą
Ręczne przesunięcie macicy na lewą
stronę, metoda mniej efektywna
stronę, metoda mniej efektywna
•
Krótka deska i kamizelka KED, nie
Krótka deska i kamizelka KED, nie
są przydatne, ponieważ trudno w
są przydatne, ponieważ trudno w
nich unieruchomić ciężarną
nich unieruchomić ciężarną
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
•
Kolejność oceny taka sama jak innych
Kolejność oceny taka sama jak innych
pacjentów urazowych
pacjentów urazowych
– Wstępne badanie urazowe
Wstępna ocena
Szybkie badanie urazowe, lub badanie miejscowe
– Badanie szczegółowe
– Badanie dalsze
•
Priorytety dla kobiet w ciąży są takie same
Priorytety dla kobiet w ciąży są takie same
jak dla pozostałych pacjentów urazowych
jak dla pozostałych pacjentów urazowych
NIE POMYL
NIE POMYL
PRAWIDŁOWYCH
PRAWIDŁOWYCH
WARTOŚCI PARAMETRÓW
WARTOŚCI PARAMETRÓW
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ
Z OBJAWAMI WSTRZĄSU
Z OBJAWAMI WSTRZĄSU
NIE POMYL
NIE POMYL
PRAWIDŁOWYCH
PRAWIDŁOWYCH
WARTOŚCI PARAMETRÓW
WARTOŚCI PARAMETRÓW
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ
Z OBJAWAMI WSTRZĄSU
Z OBJAWAMI WSTRZĄSU
•
Tętno jest
Tętno jest
szybsze
szybsze
- 10-15
- 10-15
uderzeń/min
uderzeń/min
•
R
R
R jest
R jest
niższe
niższe
- 10-15 mmHg
- 10-15 mmHg
WSTRZĄS U KOBIETY
WSTRZĄS U KOBIETY
W CIĄŻY
W CIĄŻY
WSTRZĄS U KOBIETY
WSTRZĄS U KOBIETY
W CIĄŻY
W CIĄŻY
•
Może utracić 30% objętości krwi zanim
Może utracić 30% objętości krwi zanim
wystąpią istotne zmiany ciśnienia krwi
wystąpią istotne zmiany ciśnienia krwi
•
Może ukrywać objawy krwawienia
Może ukrywać objawy krwawienia
wewnątrzmacicznego lub do jamy
wewnątrzmacicznego lub do jamy
brzusznej
brzusznej
– Macica jest bardzo dobrze unaczyniona
– Bolesność uciskowa może nie wystąpić
jako wczesny objaw razem z objawami
krwawienia
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
•
100% tlen
100% tlen
– Bardzo ważny
– Leczysz również płód
•
Transport w pełnym
Transport w pełnym
unieruchomieniu kręgosłupa
unieruchomieniu kręgosłupa
– Przechylenie deski ortoped. na lewo
•
Postępuj przyczynowo
Postępuj przyczynowo
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
WE WSTRZĄSIE
WE WSTRZĄSIE
POSTĘPOWANIE
POSTĘPOWANIE
WE WSTRZĄSIE
WE WSTRZĄSIE
•
Dojście i.v.
Dojście i.v.
– Dwa duże dostępy i.v.
– Przetaczanie O,9% NaCl, lub mleczanu
Ringera
•
Może być wymagana większa
Może być wymagana większa
objętość płynów do resuscytacji
objętość płynów do resuscytacji
ZATRZYMANIE
ZATRZYMANIE
KRĄŻENIA MATKI
KRĄŻENIA MATKI
ZATRZYMANIE
ZATRZYMANIE
KRĄŻENIA MATKI
KRĄŻENIA MATKI
•
Postępowanie jest takie samo,
Postępowanie jest takie samo,
jak dla pozostałych pacjentów
jak dla pozostałych pacjentów
•
Wykonuj podstawowe zabiegi
Wykonuj podstawowe zabiegi
reanimacyjne
reanimacyjne
•
Powiadom szpital, o
Powiadom szpital, o
ewentualnej konieczności
ewentualnej konieczności
wykonania cięcia cesarskiego
wykonania cięcia cesarskiego
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
•
Lecz dwóch pacjentów
Lecz dwóch pacjentów
•
Fizjologiczne zmiany powodują wzrost
Fizjologiczne zmiany powodują wzrost
ryzyka odniesienia urazów i wystąpienia
ryzyka odniesienia urazów i wystąpienia
wstrząsu
wstrząsu
•
Wcześnie rozpocznij leczenie wstrząsu
Wcześnie rozpocznij leczenie wstrząsu
•
Zapobiegaj i lecz hipoksję
Zapobiegaj i lecz hipoksję
•
Zapobiegaj zespołowi żyły próżnej dolnej
Zapobiegaj zespołowi żyły próżnej dolnej
•
Często powtarzaj badanie
Często powtarzaj badanie