J. Wilkin - Ekonomia

Polityka fiskalna państwa

Wykład 10

WNE UW

J. Wilkin - Ekonomia

Główne kategorie

• Budżet państwa: przychody i

wydatki budżetu państwa

• Podatki i polityka podatkowa
• Deficyt budżetowy i dług publiczny
• Fiskalizm i jego skutki
• Krzywa Laffera
• Kryteria i aspekty społeczno-

ekonomiczne systemu podatkowego

J. Wilkin - Ekonomia

Budżet państwa

• Plan dochodów i wydatków

państwa, zatwierdzony ustawą
budżetową;

• Deficyt budżetowy: nadwyżka

wydatków państwa ponad
przychody do budżetu, która musi
być sfinansowana poprzez
zaciągnięcie długu publicznego

J. Wilkin - Ekonomia

Tzw. złota reguła finansów

publicznych

• G. Jeze: Są wydatki, trzeba je pokryć
• Strona dochodowa budżetu państwa powinna

być dostosowana do strony wydatkowej

• Zapewnienie dostępu państwa do rynku

pożyczkowego, w przypadku braku pokrycia

wydatków w bieżących dochodach

budżetowych

• Kumulacja długu publicznego, jako

konsekwencja utrzymywania się deficytu

budżetowego – negatywne skutki tego zjawiska

J. Wilkin - Ekonomia

Struktura budżetu

państwa

(2005 r.)

• Dochody budżetu: 174 mld zł., w tym:
- z podatków: 154 mld zł
- z innych źródeł: 19,5 mld. zł
• Wydatki państwa: 208,7 mld zł, w

tym:

- wydatki sztywne: 122,6 mld zł
- wydatki elastyczne: 86,1 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Dochody z podatków

• VAT: 73,1 mld zł
• Akcyza: 42,3 mld zł
• CIT: 14,7 mld zł
• PIT: 23,5 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Najważniejsze wydatki z

budżetu

• Subwencje dla samorządu terytorialnego, w

tym subwencja oświatowa: 32,4 mld zł

• Koszty obsługi długu publicznego: 27,4 mld

zł

• Dotacja do Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych: 18,6 mld zł

• Dotacja do KRUS: 14,2 mld zł
• Obrona narodowa: 12,6 mld zł
• Składki do budżetu UE: 10,2 mld zł
• Szkolnictwo wyższe: 9,6 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Koncepcje systemu

podatkowego

• Podatek liniowy
• Podatek płaski
• Podatek progresywny

Wady i zalety różnych systemów

podatkowych

J. Wilkin - Ekonomia

Rodzaje podatków

• Podatki bezpośrednie:
- PIT – podatek od dochodów osób fizycznych
- CIT – podatek od dochodów osób prawnych
- Podarki lokalne: gruntowy, od

nieruchomości, leśny i inne

• Podatki pośrednie:
- VAT – podatek od wartości dodanej
- Akcyza

J. Wilkin - Ekonomia

Funkcje podatków

• Dochodowa
• Redystrybucyjna
• Alokacyjna
• Społeczna
• Podatki a „szara strefa”

J. Wilkin - Ekonomia

Fiskalizm

• Wpływ systemu podatkowego na

funkcjonowanie gospodarki

• Krzywa Laffera: związek stopy

opodatkowania z wielkością
wpływów do budżetu. Dlaczego
niższa stopa podatkowa może dawać
większe wpływy do budżetu państwa
niż wysoka stopa opodatkowania?

J. Wilkin - Ekonomia

Krzywa Laffera

Wpływy
do
budżetu

Stopa
podatkowa

0

100

J. Wilkin - Ekonomia

Pytania problemowe do

wykładu 10

• Jakie są cele polityki fiskalnej

państwa?

• Przyczyny i skutki deficytu

budżetowego

• Wady i zalety różnych systemów

podatkowych

• Rodzaje i funkcje podatków
• Skutki nadmiernego fiskalizmu