UKŁAD ROZRODCZY

 
Życie zwierząt gospodarskich można podzielić
na następujące okresy związane z procesami
rozrodu.
 
1.     Okresy płodowy i noworodkowy

/powstawanie i

różnicowanie/

2.     Okres młodociany zakończony
osiągnięciem
dojrzałości płciowej /

gamety, zachowanie

/

3.     Okres dojrzałości płciowej odznaczający
się
zdolnością do rozrodu

/cykle jajnikowe,

nasienie/

4.     Okres przekwitania i starości /

obniżenie

wydajności i jej zanik/

 
Życie zwierząt gospodarskich można podzielić
na następujące okresy związane z procesami
rozrodu.
 
1.    

Okresy płodowy i noworodkowy

,

2.     Okres młodociany zakończony
osiągnięciem
dojrzałości płciowej
3.     Okres dojrzałości płciowej odznaczający
się
zdolnością do rozrodu
4.     Okres przekwitania i starości

Okres pre- i
postnatalny

SAMCE

spermatogonie

spermatydy

plemniki

DOJRZAŁOŚĆ

PŁCIOWA

S

P

E

R

M

A

T

O

G

E

N

E

Z

A

gonocyt

y

PORÓD

Geneza: endoderma pozazarodkowa szypuły pęcherzyka

żółtkowego

prespermatogon

ie

gonocyt

y

Narządy rozrodcze męskie

jądra

Najądrza

7%

nasieniowó

d

prącie

Cewka moczowa

Gruczoł opuszkowo

cewkowy

25%

Gruczoł

krokowy

5%

Gruczoł pęcherzykowy

50%

plemniki 14%

spermatognie

spermatydy

plemniki

S

P

E

R

M

A

T

O

G

E

N

E

Z

A

Czas trwania

spermatogenezy

Mężczyzna: 75

dni

Buhaj: 60 dni

Królik: 45 dni

Knur : 40 dni

Mysz: 35 dni

Regulacja procesów
rozrodczych

Regulacja rozrodu u samców ssaków jest procesem kompleksowym i
uczestniczy w niej wiele czynników. Ważną rolę w tej regulacji
odgrywają

układy

hormonalny

i

nerwowy

oraz

czynniki

środowiskowe.

GnRH
LH FSH
Androgeny wydzielane w komórkach śródmiąższowych
Testosteron wpływa na:

1.komórki płciowe w kanalikach nasiennych
2.wydzielanie gruczołów płciowych dodatkowych
3.regulację temperatury jąder
4.wykształcenie wtórnych cech płciowych
5.seksualny behawior u samców
6.anabolizm białkowy
7.wydzielanie samego siebie

oogonia

Oocyty I

rzędu

Oocyty I

rzędu

PORÓD

Okres pre- i
postnatalny

SAMICE

DOJRZAŁOŚĆ

PŁCIOWA

Oocyty I

rzędu

owulacja

Oocyty II

rzędu

Dojrzała komórka

jajowa

P

ie

rw

o

tn

y

p

ę

c

h

e

rz

y

k

ja

jn

ik

o

w

y

270tys

70tys

20tys

3tys

Otoczka

przejrzysta

Osłonka

zewnętrzna

Wieniec

promienisty

Osłonka

wewnętrzn

a

Błona ziarnista

Komórki ziarniste i
komórki osłonki wew.
– receptory dla LH i FSH

dojrzewanie pęcherzyków
jajnikowych

Receptory dla LH i

FSH

Receptory dla LH i FSH

Jama

pęcherzykowa

Błona ziarnista

Wzgórek jajonośny

Osłonka

wewnętrzn

a

Produkcja

testosteronu

produkcja estradiolu

Estrogeny

przedostają się do

krwi

RUJA

Narastający we krwi w miarę zaawansowania rozwoju pęcherzyka
jajnikowego, poziom estrogenów powoduje stopniowe przygotowanie
organizmu samicy, a w szczególności jej narządów rozrodczych do
aktu kopulacji, zapłodnienia i ciąży. Estrogeny krążące we krwi
powodują:

1.znaczy wzrost ukrwienia narządów rodnych
2.rozrost oraz wykształcenie urzęsienia komórek błony śluzowej
macicy
3.rozrost komórek błony mięśniowej macicy oraz wykształcenie w
niej receptorów dla oksytocyny
4.wykształcenie receptora dla progesteronu na błonie śluzowej i
mięśniowej macicy
5.rozbudowę i uczynnienie gruczołów błony śluzowej macicy i
jajowodów
6.rozrost przewodów mlecznych w gruczole mlekowym
7.zmiany w sposobie zachowania się samicy.

 

Owulacja

Szyjka

macicy

Błona śluzowa

Macicy

Jama

macicy

Lejek

jajowodu

jajnik

Pęcherzyk

jajnikowy

owulacja

Ciałko żółte

Ciałko żółte

progesteron

oksytocyna

wazopresyna

relaksyna

Cykl rujowy

• samice poliestralne: krowa, locha, królica, świnka morska,
niektóre gatunki małp i słonica indyjska.

•sezonowo poliestralne należą: klacz, owca, koza, kotka oraz
samice chomików, jeleni, niektórych gatunków małp i wielbłądów.

• monoestralne

• diestralne

KOPULACJA

Zespół odruchów prowadzących do wprowadzenia nasienia do dróg
rodnych samicy nosi nazwę kopulacji.

 

TRANSPORT GAMET I ZAPŁODNIENIE

 
Zapłodnienie, czyli połączenie się komórki jajowej z plemnikiem, jest
początkiem rozwoju zarodka i oznacza rozpoczęcie nowego życia.

DŁUGOŚĆ CIĄŻY

Gatunek

Dni ciąży

Kobieta

280

Krowa

280

Owca

150

Klacz

335