Podstawy prawne i organizacyjne

oświaty

(Prawo oświatowe w zarysie)

Podstawy prawne i organizacyjne

oświaty

(Prawo oświatowe w zarysie)

Dr Andrzej Smoleń

Istota prawa

• Zgodnie z założeniami funkcjonalizmu prawniczego prawo jest tożsame ze

zbiorem przepisów prawnych zawartych w tekstach prawnych lub ze zbiorem
decyzji faktycznie podejmowanych przez sędziów i pracowników organów
administracyjnych (prawo w działaniu). Według poglądu teoretyków
państwa i prawa, nie ma prawa bez państwa.

• Prawo to zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i

zagwarantowanych przymusem państwowym.

• Psychologiczna teoria prawa Leona Petrażyckiego sprowadza prawo do

pewnych przeżyć psychicznych, emocjonalnych człowieka.

• Dość szeroko rozpowszechniło się także uznawanie za prawo norm

słusznych, które mają wynikać z różnorodnie rozumianej natury człowieka,
świata, przyrody. Jest to tak zwane prawo natury.

• Według św. Tomasza prawo pozytywne, czyli prawo stanowione

przez władzę państwową, jest zmienne w czasie i przestrzeni.
Inaczej prawo natury – jest niezmienne, jest prawem doskonałym,
kieruje naturą ludzką.

• Do koncepcji prawa mających największe znaczenie praktyczne

należy teoria stworzona przez pozytywizm prawniczy. Nazywany
ojcem pozytywizmu anglosaskiego John Austin przedstawił w 1832
r. koncepcję, która do historii przeszła pod nazwą teorii
imperatywu. Rozumiał on prawo jako rozkaz suwerennej władzy
państwowej wydany obywatelowi pod groźbą zastosowania
przymusu.

• Niepozytywistyczne koncepcje kwestionują twierdzenie, że pojęcie

prawa wyczerpuje się w pojęciu stanowionych przez organy
państwowe aktów normatywnych, którym przysługuje przymus
państwowy, i zakładają uznanie koniecznych wartości w prawie.

• Do uznanych współcześnie wartości prawa zalicza się najczęściej:

 sprawiedliwość,

 racjonalność,

 równość wobec prawa,

 zakaz dyskryminacji ze względu na rasę, przekonania

polityczne, religijne i tak dalej,

 wolność słowa i zrzeszania się,

 prawo do uczciwego i rzetelnego procesu,

 zakaz stosowania tortur,

 nakaz ochrony środowiska i dóbr kultury.

• Prawo przedmiotowe to całokształt norm (czy przepisów) prawa o

cechach generalności i abstrakcyjności, które są podstawą decyzji
jednostkowych stosowania prawa.

• Prawo podmiotowe to prawo przysługujące podmiotowi prawa na

mocy norm prawa.

• Przepis prawny to pewnego rodzaju napis, a norma prawna – to

znaczenie tego przepisu.

• Wszystkie przepisy to reguły zachowania, nie zależnie od tego, czy

są przepisami kulinarnymi czy przepisami prawa. Są więc
wypowiedziami

wskazującymi

sposób

postępowania,

„przepisującymi”, jak należy postępować.

• Przepis prawny i norma prawna nie są zdaniami w sensie

logicznym, ponieważ zdaniem w sensie logicznym jest wypowiedź
oznajmująca, której można przypisać wartość prawdy lub fałszu,
czyli wartość logiczną zdania.

• Normy należą do dużej grupy wypowiedzi dyrektywnych,

obejmującej różnego rodzaju zalecenia, rady, życzenia, wskazówki i
tym podobne.

Przepis prawny, norma prawna

• Przepisy imperatywne (ius cogens) są często nazywane przepisami

bezwzględnie obowiązującymi.

• Przepisy dyspozytywne (ius dispositivum), inaczej względnie

obowiązujące, to takie przepisy, które stosuje się tylko wtedy, gdy
podmiot lub strony same nie uregulowały swych stosunków albo
postanowienia mają jedynie częściowy charakter. Przepisy te
pozostawiają możliwość samodzielnego uregulowania treści
stosunków prawnych – „względnie” same zaczynają obowiązywać.

Podział przepisów prawnych

• Istnieje też podział na przepisy nakazujące, zakazujące i

uprawniające. Rozróżnia się je na podstawie tego, czy przepis
wskazuje jedno możliwe zachowanie się w danej sytuacji, nakazuje
je (przepisy nakazujące) bądź zakazuje go (przepisy zakazujące),
bądź uprawnia (dozwala), aby podmiot lub podmioty prawa mogły
wybrać sposób zachowania się, które nie jest obowiązkowe
(przepisujące uprawniające).

• Przepisy odsyłające mają przyczyniać się do zmniejszania

rozmiarów wydawanych aktów prawnych.

• Przepisy lub całe akty prawne o charakterze reguł powszechnych są

określane mianem lex generalis.

• Przepisy generalne to takie przepisy, których adresaci są określani

nazwą generalną. Przepisy indywidualne określają adresata nazwą
indywidualną.

Obowiązywanie prawa

• Wyróżnia się trzy zakresy (aspekty) obowiązywania prawa: czasowy

(temporalny), terytorialny i osobowy (personalny). Czasowy zakres
obowiązywania prawa odnosi się do tego, w jakim przedziale czasu
normy prawne mają być przestrzegane.

• Można wyróżnić cztery najczęściej stosowane sposoby określania

momentu, od którego akt prawny zaczyna obowiązywać:

 akt prawny nabiera mocy obowiązującej z dniem ogłoszenia,

czyli z datą, jaką nosi organ publikujący dany akt prawny, na
przykład datą ogłoszenia organu publikującego, jakim jest
Dziennik Ustaw,

 akt prawny podaje datę kalendarzową lub wydarzenie, od

którego nadejścia uzyskuje on moc obowiązującą (np. od 12
stycznia 1974 r. lub od dnia przyjęcia Polski do Unii
Europejskiej,

 jest wskazywana liczba dni od chwili ogłoszenia aktu, po

upływie których wejdzie on w życie (np. w 7 dni po ogłoszeniu
czy w 30 dni po ogłoszeniu),

 sam akt prawny nie stanowi, od kiedy obowiązuje, lecz

wskazuje inny akt, w którym są zawarte te rozstrzygnięcia.

• Przez pojęcie terytorialny zakres obowiązywania prawa rozumie się

obszar, w obrębie którego prawo obowiązuje.

• Zgodnie z przyjętą w naszym kraju zasadą akty normatywne

stanowione przez organy centralne, zarówno władzy ustawodawczej
(Sejm, Senat), jak i władzy wykonawczej (Prezydent RP, Rada
Ministrów, ministrowie i inne organy administracji centralnej),
obowiązują na całym terytorium państwa, chyba że same stanowią
inaczej.

• Osobowy (personalny) zakres obowiązywania prawa określa, kogo

obowiązuje prawo, to znaczy kto jest jego adresatem. Przyjęto
zasadę, że obowiązuje ono wszystkie podmioty (w tym również
obcokrajowców) znajdujące się na terytorium państwa.

• Wyróżnia się dwa rodzaje podmiotów prawa:

 osoby fizyczne,

 osoby prawne.

• Osobą fizyczną jest każdy człowiek bez względu na wiek, płeć, stan

zdrowia psychicznego czy fizycznego i tak dalej. Podmiotowość
prawna ludzi rozpoczyna się w chwili urodzenia, czyli odłączenia od
ciała matki, i trwa aż do śmierci.

• Każdej osobie fizycznej przysługuje zdolność prawna, czyli

możliwość posiadania praw lub obowiązków w dziedzinie prawa
cywilnego.

• Czynność prawna to taka czynność osoby fizycznej (lub prawnej),

która zmierza do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku
cywilnoprawnego przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli.

• Osoby fizyczne mogą:

 mieć pełną zdolność do czynności prawnych,

 mieć ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Podmiot prawa

• Osobą prawną jest każda jednostka organizacyjna, której przepisy

prawne przyznają zdolność prawną (art. 33-34 k.c.). Posiada ona
własny majątek, nabywa prawa i obowiązki we własnym imieniu i na
własną odpowiedzialność niezależnie od osób fizycznych, które
wchodzą w jej skład.

• Specyficznym typem osób prawnych są jednostki samorządu

terytorialnego. Podmiotowość prawną gwarantuje jednostkom
samorządu Konstytucja RP.

• W systemie oświaty nie mają osobowości prawnej przedszkola,

szkoły i placówki publiczne zakładane i prowadzone przez
ministrów i jednostki samorządu terytorialnego, gdyż są one
jednostkami lub zakładami budżetowymi (art. 70 ust. 1 u.s.o.).

• Zgodnie z klasycznym podziałem, osoby prawne dzieli się na

korporacje i zakłady.

• Tryb tworzenia osób prawnych regulują przepisy prawa. Wyróżnia

się trzy podstawowe tryby:

tryb erekcyjny,

tryb koncesyjny,

tryb normatywny (rejestracyjny).

• Pojęcie stosunek prawny jest odnoszone do wszelkich takich

stosunków, w których wyznaczona przez normy prawne sytuacja
prawna jakiegoś podmiotu jest połączona w taki czy inny sposób z
sytuacją prawną drugiego.

• Stosunki zachodzące między podmiotami prawa oświatowego

należą głównie do prawa administracyjnego (publicznego).

• Stosunek prawny zwykło się określać przez jego elementy, to jest

strony, uprawnienie i obowiązek oraz przedmiot stosunku.
Stronami stosunku prawnego są podmioty prawa, czyli osoby
fizyczne i prawne.

• Treścią stosunku prawnego jest uprawnienie i obowiązek, które

tworzą między stronami więź prawną.

• Stosunek prawny jest to więź prawna łącząca strony stosunku, w

której uprawnienie jednej strony jest skorelowane z obowiązkiem
drugiej strony.

Stosunek prawny

• Prawo oświatowe nie jest oddzielną gałęzią prawa, należy bowiem

do prawa administracyjnego, a zasadnicza większość norm ma
charakter publiczny.

• System prawa jest to całokształt obowiązujących w państwie

przepisów prawnych, z uwzględnieniem ich podziału na gałęzie,
oraz zespół zasadniczych idei przewodnich, na jakich opiera się
ustrój państwa. Powiązania między normami systemu mają
charakter formalny, polegający na tym, że akt wyższego rzędu
uprawnia (lub zobowiązuje) określony podmiot do wydania aktu
prawnego niższego rzędu i tak dalej.

Miejsce prawa oświatowego wśród gałęzi prawa

• Prawo publiczne jest prawem, które chroni interes państwa, interes

wspólny, a prawo prywatne strzeże interesu jednostki.

• Gałąź prawa zwykło się określać jako zespół norm, które regulują

jednorodne, istotne stosunki społeczne.

• Przyjmuje się najczęściej podział polskiego prawa na następujące

gałęzie: prawo administracyjne, prawo konstytucyjne, prawo karne,
prawo finansowe, prawo procesowe, prawo cywilne, prawo pracy.

• Prawo

administracyjne

jest

zespołem

norm

regulujących

administracyjną

działalność

państwa

–

inaczej

mówiąc,

regulujących funkcję administrowania.

• Prawo oświatowe obejmuje przepisy prawne różnej rangi regulujące

działalność organów państwa i organów innych podmiotów
prowadzących szkoły i placówki oświatowe, w dziedzinie oświaty,
kształcenia i wychowania, a także stosunki prawne w tym zakresie.

• Prawo szkolne jest rozumiane jako całokształt przepisów prawnych

regulujących działalność państwa w dziedzinie oświaty i
wychowania, odnoszący się przede wszystkim do systemu
szkolnictwa, czyli do szkół i innych zakładów oświatowo-
wychowawczych oraz do całego nadzoru nad nim.

• Prawo

konstytucyjne

jest

najściślej

związane

prawem

administracyjnym. Normy prawa konstytucyjnego stanowią punkt
wyjścia norm prawa administracyjnego.

• Prawo karne określa czyny uznane za społecznie niebezpiecznie,

sankcje karne grożące w razie popełnienia takich czynów oraz
ogólne zasady odpowiedzialności karnej.

• Prawo finansowe to zespół norm regulujących gromadzenie

środków pieniężnych przez państwo, ich rozdział i wydatkowanie, a
także tryb funkcjonowania organów i instytucji finansowych.

• Prawo procesowe jest to bardzo specyficzna gałąź prawa, związana z

podziałem prawa na materialne i formalne. Prawo materialne to
zespół norm, które ustanawiają merytoryczne obowiązki i prawa,
regulują zachowanie podmiotów prawa i organów państwa. Do
prawa formalnego należą normy odnoszące się do organizacji
instytucji odpowiedzialnych za przestrzeganie prawa materialnego,
oraz trybu dochodzenia prawa i wykonywania obowiązków
określonych w prawie materialnym.

• Prawo cywilne wywodzi się z prawa rzymskiego (ius civile), w

którym oznaczało normy mające zastosowanie do obywateli
rzymskich (łac. civis ‘obywatel’, a ius civile ‘prawo obywatelskie’).
Współcześnie prawo cywilne jest jednym z najważniejszych działów
prawa. Ma zastosowanie nie tylko w stosunkach między
obywatelami danego państwa, ale także z osobami prawnymi i
podmiotami zagranicznymi. Prawo cywilne to zespół norm
regulujących głównie stosunki majątkowe i niektóre stosunki
osobiste

(np.

związane

dobrami

osobistymi)

między

równorzędnymi podmiotami prawa.

• Prawo rodzinne to zespół norm regulujących podstawowe kwestie

związane z funkcjonowaniem rodziny, takie jak pokrewieństwo,
zawarcie małżeństwa, relacje majątkowe i osobowe między
małżonkami,

ustanie

związku

małżeńskiego

czy

władza

rodzicielska.

• Prawo handlowe (gospodarcze) to zespół norm, z natury rzeczy

należących do prawa cywilnego, które regulują organizację (ustrój)
podmiotów gospodarczych oraz czynności handlowe powstające
między tymi podmiotami, a także między tymi podmiotami a innymi
osobami w obrocie gospodarczym, zarówno wewnętrznym, jak i
międzynarodowym.

• Prawo pracy stanowi zespół norm regulujących stosunki między

pracodawcą

pracownikiem

dotyczące

świadomej

pracy

zarobkowej.

• O źródłach prawa mówi się głównie w znaczeniu źródeł poznania

prawa, źródeł w sensie formalnym i materialnym.

• Źródłami poznania prawa (fontes iuris cognoscendi) są wszelkie

czynniki dostarczające wiedzy o prawie.

• Źródła prawa w sensie formalnym (fontes iuris oriundi) to akty,

dokumenty lub decyzje uważane w danym systemie prawa za źródło
norm prawnych. W Polsce takimi źródłami są ustawy, uchwały rady
gminy i tym podobne, a w krajach z systemem prawa anglosaskiego
za takie źródła prawa przyjmuje się na przykład precedensy.

• Źródłami prawa w sensie materialnym jest wszystko to, co

pośre3dnio lub bezpośrednio wpływa na treść prawa, a więc między
innymi stosunki społeczne i gospodarcze, obyczaje i zwyczaje oraz
układ sił politycznych w państwie.

Źródła prawa i ich klasyfikacja

• Źródła prawa w państwie tworzą system powiązany ze sobą

hierarchicznie. Przez system źródeł prawa rozumie się całokształt
źródeł prawa danego państwa w ich wzajemnym powiązaniu,
ujmowanym z punktu widzenia tego, co jest im wspólne, i tego, co
je różni.

• Najważniejsze konsekwencje hierarchicznej budowy systemu źródeł

prawa są następujące:

 podstawą obowiązywania aktu zajmującego niższe miejsce w

hierarchii jest akt hierarchicznie nadrzędny,

 relacje między aktami prawnymi zajmującymi różne miejsca w

hierarchii opierają się na zasadzie delegacji do stanowienia
prawa,

 akty zajmujące wyższą rangę przeważnie normują sprawy

poważniejszej rangi,

 akty niższego rzędu muszą być zgodne, czyli, inaczej mówiąc,

nie mogą być sprzeczne z aktami wyższej rangi,

 moc obowiązująca aktów niższej rangi może zostać uchylona

przez akty mające wyższą pozycję w hierarchii.

• W III rozdziale Konstytucji RP polski ustrojodawca dokonał

rozróżnienia na źródła prawa powszechnie obowiązującego i na
źródła prawa o charakterze wewnętrznym.

• Do źródeł prawa powszechnie obowiązującego należą akty

zawierające generalne i abstrakcyjne normy, które tworzą,
zmieniają lub uchylają prawa i obowiązki obywateli i osób
prawnych.

Źródła prawa powszechnie obowiązującego

• Do konstytucyjnych źródeł prawa powszechnie obowiązującego

zaliczyć można:

 Konstytucję Rzeczypospolitej Polskie,

 ustawy,

 ratyfikowane umowy międzynarodowe,

 rozporządzenia,

 akty prawa miejscowego,

a także:

 rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy wydawane –

zgodnie z art. 234 konstytucji – tylko w sytuacjach
nadzwyczajnych,

 przepisy stanowione przez organizację międzynarodową, do

której

należy

Polska,

jeżeli

umowa

międzynarodowa

konstytuująca tę organizację przewiduje taką skuteczność
prawną tych przepisów w prawie wewnętrznym (art. 91 ust. 3
konstytucji).

• Konstytucja to: „ustawa zasadnicza wyposażona w najwyższą moc

prawną, regulująca podstawy ustroju państwowego, określająca
zasady organizacji i powoływania najwyższych ogniw aparatu
państwowego oraz normująca podstawowe prawa i obowiązki
obywatela”.

• Od 17 października 1997 r. naczelne miejsce w systemie źródeł

prawa zajmuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia
1997 roku.

• Szczególna treść konstytucji wynika z zakresu i ze sposobu

regulowania nią zagadnień. Do uniwersalnych zagadnień w treści
konstytucji zalicza się:

 ogólne zasady ustroju państwa,

 określenie ustroju naczelnych organów władzy i zakresu ich

kompetencji,

 określenie podstawowych praw, wolności i obowiązków

obywateli.

Konstytucja

• Ustawa jest najwyższym po konstytucji aktem prawnym. To akt

normatywny uchwalony przez Sejm z udziałem Senatu. Żaden inny
organ nie może wydać ustawy, co jest konsekwencją przyjętej od
Monteskiusza zasady trójpodziału władzy.

• Szczególna moc prawna ustawy wyraża się następującymi cechami:

 normy

ustawowe

mają

samoistnie

moc

powszechnie

obowiązującą, to znaczy do wydania i obowiązywania ustawy nie
potrzeba szczególnego upoważnienia,

 normy ustawowe mogą być zmienione, uchylone lub zawieszone

tylko przez inną normę ustawową, nigdy zaś przez normę
niższego rzędu,

 ustawa może zmieniać, uchylać, lub zawieszać każdą inną

normę prawa krajowego,

 wydawanie

innych

aktów

normatywnych

(powszechnie

obowiązujących) prawa krajowego jest dopuszczalne tylko na
podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i
w celu jej wykonania (art 91 ust. 1 konstytucji).

Ustawy

• Rzeczypospolita

Polska

przestrzega

wiążącego

prawa

międzynarodowego (art. 9 konstytucji). Jeżeli chodzi o zasadnicze
źródłow prawa międzynarodowego, czyli umowy międzynarodowe,
to podstawowe znaczenie ma ich podział na umowy ratyfikowane i
nieratyfikowane.

• Ratyfikacja umów międzynarodowych należy do prezydenta jako

głowy państwa.

• Wyjątkowa regulacja konstytucyjna dotyczy stosowania na

terytorium naszego państwa prawa europejskiego (wspólnotowego).
Zgodnie z art. 91 ust. 3 konstytucji, gdy wynika to z ratyfikowanej
umowy

międzynarodowej

powołującą

dożycia

organizację

międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane
bezpośrednio i ma w przypadku kolizji pierwszeństwo przed
ustawami. należy wówczas stosować prawo wspólnotowe, a nie
ustawodawstwo polskie.

Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Rozporządzenia są to akty wykonawcze do ustaw (art. 92 ust. 1

konstytucji)

oraz

normatywne

wydawane

podstawie

szczegółowych upoważnień ustawowych przez organy władzy
wykonawczej.

• Konstytucja RP wskazuje enumeratywnie organy upoważnione do

wydawania rozporządzeń. Są to:

 Prezydent RP,

 Rada Ministrów,

 Prezes Rady Ministrów,

 ministrowie kierujący działami administracji rządowej,

 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

Rozporządzenia

• Zgodnie z postanowieniami art. 87 ust. 2 konstytucji akty prawa

miejscowego są źródłami powszechnie obowiązującego prawa
Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je
ustanowiły.

• Organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji

rządowej na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w
ustawach

ustanawiają

akty

prawa

miejscowego

(art.

konstytucji). Warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego
jest ich ogłoszenie (art. 88 konstytucji).

Źródła prawa miejscowego

• Można wyróżnić trzy główne rodzaje aktów prawa miejscowego

stanowionych przez terenowe organy administracji rządowej i
jednostki samorządu terytorialnego:

akty zawierające statuty,

akty zawierające przepisy wykonawcze,

przepisy porządkowe

• Statuty mogą mieć dwojaki charakter: albo aktów o charakterze

wewnętrznym (np. statuty

szkół

i publicznych placówek

oświatowych) przyjmowanych w formie uchwał odpowiednich
organów prowadzących, albo aktów powszechnie obowiązujących na
danym terenie (np. statuty gmin, powiatów i samorządowych
województw).

• Źródła prawa wewnętrznego odgrywają szczególnie dużą rolę w

faktycznym funkcjonowaniu organów administracji, w tym
administracji oświatowej, gdyż są to przepisy prawne obowiązujące
tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te
akty.

• Akty

prawa

wewnętrznego

są

skierowane

jednostek

organizacyjnych, podporządkowanych organowi wydającemu akt,
oraz do pracowników tej jednostki albo – w przypadku zakładów
administracyjnych – do ich użytkowników (np. uczniów, studentów,
czytelników w bibliotece).

• Akty prawa wewnętrznego stanowią najbardziej zróżnicowaną

kategorię źródeł prawa. krąg organów stanowiących przepisy
wewnętrzne nie został ściśle określony.

Źródła prawa wewnętrznego

• Akty wewnętrzne noszą różne nazwy. Należą tu regulaminy,

instrukcje, okólniki, pisma okólne, statuty i tym podobne. Te źródła
prawa mogą mieć różny charakter. O zaliczeniu statutów do aktów
prawa wewnętrznego lub zewnętrznego decyduje treść i sposób
oznaczenia adresata. Tak na przykład statut gminy jest aktem
prawa powszechnie obowiązującego, a statut placówki oświatowej –
aktem prawa wewnętrznego.

• Zgodnie z art. 60 u.s.o. „statut szkoły lub placówki publicznej

powinien określać w szczególności:

 nazwę i typ szkoły lub placówki oraz ich cele i zadania,

 organy prowadzące szkołę lub placówkę,

 organy szkoły lub placówki oraz ich kompetencje,

 organizację szkoły lub placówki,

 zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub

placówki,

 zasady rekrutacji uczniów,

 prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń

może zostać skreślony z listy uczniów szkoły”.

• Źródła prawa wewnętrznego są kontrolowane przez działające w

strukturach danej jednostki organy o kompetencjach kontrolnych,
a także organy nadrzędne nad organami je stanowiącymi. Akty
wewnętrzne wydawane w szkoła i placówkach oświatowych
kontroluje organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

• Do innych źródeł prawa zalicza się akty planowania, normy

techniczne, zwyczaj i orzecznictwo.

• Państwo programuje swój rozwój, opracowuje plany długo- i

średniookresowe.

Współcześnie

jednym

najważniejszych

dokumentów planistycznych jest Narodowy Plan Rozwoju (NPR)
przyjęty w drodze ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.

• Prawo zwyczajowe nie należy do katalogu źródeł prawa, lecz może

ono mieć znaczenie w stosowaniu prawa. Prawo zwyczajowe
powstaje przez faktyczne i jednolite przestrzeganie pewnych reguł
zachowania przez dłuższy okres (consuetudo) i przekonanie, że
reguły te są prawnie obowiązujące (opninio iuris).

• W licznych publikacjach podkreśla się znaczenie orzecznictwa

organów administracji i sądów powszechnych, w szczególności przy
wykładni przepisów prawa i stosowaniu ich w praktyce. Na przykład
jeżeli dyrektor szkoły stosuje inną wykładnię przepisów niż ogólnie
przyjętą linię orzeczniczą, musi liczyć się z tym, że w przypadku
zaskarżenia jego decyzji zostanie ona uchylona.

Inne źródła prawa

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35

Podstawy prawne i organizacyjne oswiaty(1)

Document Outline