Wybrane zagadnienia

problematyki bólów głowy

u dzieci

• Stanowią prawdopodobnie

najczęstszą dolegliwość
człowieka.

• Są często lekceważone

przez pacjentów oraz
lekarzy.

Bóle głowy

Pacjenci z bólami głowy

•

trafiają do lekarzy

wielu specjalności.

W związku z tym

Lekarz niezależnie od specjalności

powinien posiadać minimalną
wiedzę na temat bólów głowy, a
szczególnie znać objawy, które
mogą wskazywać, że ból głowy
jest zwiastunem poważnej,
niekiedy śmiertelnej choroby.

Ogólnie bóle głowy można

podzielić na:

• Ostre
• Przewlekłe

• Samoistne
• Objawowe

„Sygnały zagrożenia” w

bólach głowy

• Silny ból głowy o nagłym początku
• Bóle głowy o stale rosnącym nasileniu
• Początek bólu głowy związany z wysiłkiem

fizycznym, kaszlem lub aktywnością seksualną

• Niektóre objawy towarzyszące (np. senność,

zaburzenia świadomości lub zaburzenia
poznawcze, objawy układowe: gorączka, bóle
stawowe lub mięśniowe)

• Wystąpienie bólu głowy powyżej 50 rż.
• Nieprawidłowości w badaniu ogólnolekarskim

lub neurologicznym

Podstawą diagnostyki

bólów głowy

jest dobrze zebrany
wywiad chorobowy.

Jakie dane z wywiadu

należy koniecznie uzyskać

• Od kiedy występuje ból głowy
• Czy ból ma charakter ciągły czy napadowy
• W jakim wieku pojawił się po raz pierwszy
• Czas trwania i częstotliwość bólu.
• Umiejscowienie
• Charakter bólu
• Objawy towarzyszące
• Czynniki nasilające i łagodzące ból głowy

Najkrótsze badanie pacjenta z

bólem głowy w praktyce lekarza

ogólnego

• Czy pacjent sprawia wrażenie człowieka

chorego (tzw. pierwsze wrażenie)

• Stan świadomości pacjenta
• Badanie ogólnolekarskie, w tym pomiar RR
• Objawy oponowe
• Badanie nerwów czaszkowych (w tym dno

oczu)

• Badanie kończyn: siła mięśniowa, odruchy,

zborność

Badania pracowniane w diagnostyce

bólów głowy – indywidualnie w

poszczególnych przypadkach

• Podstawowe badania laboratoryjne krwi
• Elektroencefalografia
• Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
• Badania obrazowe: tomografia

komputerowa, tomografia rezonansu
magnetycznego

Migrena

• Choroba znana od czasów

starożytnych.

• Dotyczy ludzi ze wszystkich warstw

społecznych.

• Pierwsze napady pojawiają się w

wieku dojrzewania lub we wczesnej
młodości, ale schorzenie może
dotyczyć nawet małych dzieci.

Migrena

• Zasadniczą cechą choroby są napady bólu głowy.
• Ból głowy trwa od 4 do 72 godzin (nieleczony lub

leczony nieskutecznie)

• Ból na ogół jednostronny, pulsujący o

umiarkowanym lub znacznym nasileniu (upośledza
lub uniemożliwia codzienne czynności)

• Ból nasila się przy zwykłej aktywności fizycznej

(np. wchodzenie na schody)

• Nudności i/lub wymioty
• Fotofobia i fonofobia

Migrena z aurą

• Około 20% wszystkich przypadków

migreny

• Dawniej używane nazwy: migrena

klasyczna, migrena oczna,
migrena hemiparestetyczna,
hemiplegiczna, afatyczna,
skojarzona

Migrena z aurą

• Samoistna, nawracająca sprawa

chorobowa, cechująca się napadami,

które rozpoczynają się objawami

sugerującymi zaburzenia czynności

kory lub pnia mózgu i narastającymi

przeważnie powoli przez 5-20 minut i

trwającymi do 60 minut. Do tych

objawów dołącza się najczęściej ból

głowy o cechach podobnych jak w

migrenie bez aury.

Aura wzrokowa

1-inside.gif

Aura wzrokowa – mroczek

migocący

Aura wzrokowa – mroczek

migocący

Aura wzrokowa – mroczek

migocący

Aura wzrokowa – inna

forma

Inne formy aury

migrenowej

• Połowicze parestezje
• Zaburzenia mowy (afazja)
• Niedowłady połowicze
• Objawy pniowe: dyzartria, zawroty

głowy, szum w uszach, podwójne

widzenie, ataksja, zaburzenia

świdomości, symetryczne zaburzenia

wzrokowe lub symetryczne

zaburzenia czucia

Dziecięce zespoły okresowe

będące często prekursorami

migreny

• Wymioty cykliczne
• Migrena brzuszna
• Łagodne dziecięce napadowe

zawroty głowy

Wymioty cykliczne

Nawracające epizody, zwykle

stereotypowe u danego pacjenta,
objawiające się wymiotami i
intensywnymi nudnościami. Ataki
trwają od 1 godziny do 5 dni. W tym
czasie wymioty występują zwykle
kilka razy w ciągu godziny,
towarzyszy im bladość powłok i
apatia.

Migrena brzuszna

Nawracające epizody bólów

brzucha trwające 1-72 godziny. Ból
dotyczy linii środkowej brzucha,
jest umiarkowany lub silny,
towarzyszą mu: utrata apetytu,
nudności, wymioty, bladość powłok

Łagodne dziecięce

napadowe zawroty głowy

Liczne epizody silnych,

krótkotrwałych, układowych
zawrotów głowy, występujących
nagle i ustępujących
spontanicznie, u zdrowych poza
tym dzieci. Zawrotom głowy
często towarzyszą wymioty i
oczopląs.

Leczenie

migreny u

dzieci

Doraźne

zwalczanie
napadów

• „Zwykłe” leki

przeciwbólowe w
odpowiednio wysokich
dawkach

• Leki przeciwwymiotne (np.

metoklopramid, preparaty
imbiru – Avioplant)

Leczenie

zapobiegawcze

• Unikanie czynników

prowokujących – jeśli są
znane

• Preparaty placebo
• Pizotifen (Polomigran)
• Cyproheptadyna (Peritol)
• Kwas walproinowy
• (Flunaryzyna)